Όρσο (δόγης)

Ο Όρσο Ιπάτο (γεννημένος σε άγνωστη ημερομηνία στην διάρκεια του 7ου αιώνα - αποθανών το 737) θεωρείται, σύμφωνα με την παράδοση, ως ο τρίτος Δόγης της Βενετίας, με έτος εκλογής του το 726.

Όρσο Ιπάτο
Δόγης της Βενετίας
Περίοδος	726 - 737
Προκάτοχος	Μαρτσέλλο Τεγκαλλιάνο
Διάδοχος	Ντομένικο Λεόνε (Magister Militum)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Βιογραφία

Ο Δόγης Όρσο

Τρίτος Δόγης της Δημοκρατίας της Βενετίας σύμφωνα με την παράδοση (ωστόσο, ο πρώτος γνωστός Δόγης με βάση τα διαθέσιμα αρχεία της εποχής) του οποίου η έδρα βρισκόταν στην Ερακλέα, ανέλαβε την εξουσία σε μία περίοδο κατά την οποία υπήρχαν θρησκευτικές αναταραχές που εξαπλώθηκαν σε όλη την βυζαντινή Ιταλία μετά το Διάταγμα της Εικονομαχίας του αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ στο οποίο αντιτάχθηκαν ο Πάπας Γρηγόριος Β΄ και η Δυτική Εκκλησία. Η εκλογή του από τον κλήρο και τον λαό της Βενετίας, αψηφώντας την αυτοκρατορική βούληση, αποτέλεσε μια πράξη στασιασμού. Ο Όρσο περιγράφεται από τους ιστορικούς σαν "πολεμικός άντρας", στην εποχή του σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος στα στρατιωτικά και ναυτικά θέματα. Οι στόχοι του ήταν να ενισχύσει το ναυτικό απέναντι στην απειλή των Λομβαρδών που έκαναν την εποχή εκείνη σκληρές επιδρομές. Ενίσχυσε επιπλέον σημαντικά την στρατιωτική εκπαίδευση, ίδρυσε στην Εράκλεια ειδική σχολή στην οποία οι νέοι ειδικεύτηκαν στην εξάσκηση του τόξου και του βέλους.

Το 727, οι Λομβαρδοί επιτέθηκαν στο Εξαρχάτο και την Πεντάπολη, καθώς και την Βενετία. Έχοντας δεχτεί έκκληση από τον Πάπα, οι Ενετοί πήραν μέρος στον πόλεμο και μαζί με τους Βυζαντινούς, με μια από κοινού επίθεση, απελευθέρωσαν την Ραβέννα: η σημαντική αυτή στρατιωτική νίκη έγινε γνωστή σε όλη την Ιταλία. Πέραν της προσωπικής επιτυχίας που αποτέλεσε η νίκη αυτή για τον Όρσο, έλαβε από το Βυζάντιο τον τιμητικό τίτλο του υπάτου τον οποίον οι χρονικογράφοι στην πορεία πρόσθεσαν στο όνομά του και σε αυτό των απογόνων του. Ο τιμητικός αυτός τίτλος έδειχνε τους ισχυρούς δεσμούς που εξακολουθούσαν να υφίστανται μεταξύ Βενετίας και Βυζαντίου και οι οποίοι εκφράστηκαν συμβολικά μέσω της χρήσης στην Βενετία του δουκικού τελετουργικού το οποίο ήταν εμπνευσμένο από το αυτοκρατορικό πρωτόκολλο ή του δουκικού παρεκκλησιού το οποίο υπήρξε, έως το 1807, η Βασιλική του Αγίου Μάρκου καθώς και, όπως ήταν λογικό, στις εμπορικές συναλλαγές.

Διαδοχή των magistri militum

Το 737, ο Όρσο Ιπάτο δολοφονήθηκε και ο γιος του Ντιοντάτο εξορίστηκε, πιθανότατα μετά την αποκάλυψη συνωμοσίας των Λομβαρδών σε βάρος του Βυζαντίου, κάτι το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή για διάρκεια πέντε ετών του καθεστώτος του magister militum στην Βενετία. Ο Ντομένικο Λεόνε ήταν ο πρώτος που ανέλαβε το αξίωμα αυτό, Φελίτσε Κορνιόλα τον διαδέχτηκε το 738, ενώ στη συνέχεια διαδοχικά, ο Ντιοντάτο, γιος του Όρσο Ιπάτο το 739, ο Τζιοβιάνο Τσεπανίκο, ταυτόχρονα ύπατος, το 740 και, τέλος, ο Τζιοβάνι Φαμπριτσιάκο το 741, ο οποίος τυφλώθηκε και εξορίστηκε όταν ο λαός επανέφερε τον θεσμό του Δόγη με την εκλογή του Τεοντάτο Ιπάτο.

Διάφορα

Ορισμένοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι η απελευθέρωση της Ραβέννας έλαβε χώρα στην διάρκεια του magister militum του Ιοβιανού και γι'αυτόν τον λόγο και έλαβε τον τίτλο του υπάτου.

Από τον Όρσο έλκουν την καταγωγή τους οι ενετικές οικογένειες των Ορσεόλο, των Ντάντολο και των Μπραγκαντίν.

Το τέλος του Όρσο Ιπάτο έδωσε ερεθίσματα στην φαντασία αρκετών λιγότερο γνωστών συγγραφέων, μεταξύ αυτών οι Τζιοβάνι Πιντεμόντε και Αντόν Τζουζέπε Σπινέλι, οι οποίοι συνέγραψαν δύο τραγωδίες, την πρώτη το 1797 και την δεύτερη το 1854.

Πηγές

• Norwich, John Julius. A History of Venice. Alfred A. Knopf: New York, 1982.
• The Penny Cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge: Volume 26. Charles Knight: London, 1843.
• Wiel, Alethea. The Navy of Venice. E. P. Dutton: New York, 1910.