Άνω Καρυδιά Σερρών

Εγκαταλελειμμένος οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 41°23′43.33″N 23°24′59.36″E / 41.3953694°N 23.4164889°E / 41.3953694; 23.4164889

Η Άνω Καρυδιά, έως το 1927 γνωστή ως Χόντζιοβον[1] ή Χότζα Τσιφλίκ[2][3], είναι εγκαταλελειμμένος οικισμός που βρίσκεται στον σημερινό Δήμο Σιντικής της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σε πολύ μικρή απόσταση από τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Βρισκόταν σε υψόμετρο 500 μέτρων[4] στους δυτικούς πρόποδες του Ορβήλου όρους, 3 χλμ. βορειοδυτικά του χωριού Άγκιστρο Σερρών[5][6][7].

Άνω Καρυδιά
Άνω Καρυδιά is located in Greece
Άνω Καρυδιά
Άνω Καρυδιά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΣιντικής
Δημοτική ΕνότηταΑγκίστρου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο500 μέτρα
Πληθυσμός
Πραγματικός172
Έτος απογραφής1940
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΧόντζιοβον
Χότζοβον
Χότζα Τσιφλίκ
Χόντζια Τσιφλίκ

Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ανήκε διοικητικά στον Καζά του Ντεμίρ Ισάρ του Σαντζακίου των Σερρών του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης.

Στη δημογραφική μελέτη «Εθνογραφία των Βιλαετίων Αδριανούπολης, Μοναστηρίου και Θεσσαλονίκης» που εκδόθηκε το 1878 στην Κωνσταντινούπολη, εκτιμάται ότι το 1873 ο οικισμός αποτελούνταν από 40 σπίτια και 140 κατοίκους[8], ενώ η στατιστική μελέτη του Βούλγαρου Βασίλ Κάντσωφ, «Μακεδονία, Εθνογραφία και Στατιστική», εκτιμά ότι το 1900 το Χόντζιοβον είχε 150 κατοίκους[9]. Σύμφωνα με την «Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου» του Αθανάσιου Χαλκιόπουλου που εκδόθηκε το 1910 στην Αθήνα, ο οικισμός είχε 200 εξαρχικούς κατοίκους[10].

Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων και τον προσδιορισμό των ελληνοβουλγαρικών συνόρων με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, ο οικισμός περιήλθε στην ελληνική επικράτεια. Οι κάτοικοί του τον εγκατέλειψαν και ίδρυσαν νέο οικισμό με το ίδιο όνομα (Νόβο Χότζοβο), 1,5 χιλιόμετρο βορειοανατολικά, σε βουλγαρικό έδαφος.

Ο οικισμός προσαρτήθηκε το 1920 στη νεοσυσταθείσα κοινότητα Τσιγγέλι (Άγκιστρο), μαζί με τα χωριά Βράνκοβον (Κάτω Καρυδιά), Τρίνκα (Δαμάσκηνο) και Λέχοβον (Κρασοχώρι), ενώ το 1927 μετονομάστηκε σε Άνω Καρυδιά[1]. Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, στην Άνω Καρυδιά εγκαταστάθηκαν τη δεκαετία του 1920 τουλάχιστον 60 οικογένειες προσφύγων[11].

Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 ο οικισμός εκκενώθηκε, λόγω των στρατιωτικών επιχειρήσεων και της επικείμενης γερμανικής εισβολής. Τα μεταπολεμικά χρόνια, ο οικισμός παρέμεινε απομονωμένος από τον υπόλοιπο νομό Σερρών, λόγω χαρακτηρισμού της ευρύτερης περιοχής ως στρατιωτικής απαγορευμένης ζώνης έως το τέλος της δεκαετίας του 1980.

Σήμερα δεν σώζονται ερείπια του οικισμού. Κάτοψη του οικισμού, πριν καταστραφεί, είναι ορατή σε αεροφωτογραφίες του 1945 από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού[12][13].

Πληθυσμός

Επεξεργασία
Απογραφή Κάτοικοι Αναφ.
Άνδρες Γυναίκες Σύνολο
1913 102 120 222 [2]
1920 91 117 208 [14]
1928 59 68 127 [15]
1940 89 83 172 [16]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. 
  2. 2,0 2,1 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1915). Απαρίθμησις των Κατοίκων των Νέων Επαρχιών της Ελλάδος του Έτους 1913 (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 49. 
  3. Φύλλο χάρτη «41° 41° Θεσσαλονίκη». Αθήνα: Λιθογραφείο Γ. Κοντογόνη. 1910. 
  4. «Άτλας των δήμων και κοινοτήτων της Ελλάδος - Τόμος Δεύτερος». Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΕΛ.ΣΤΑΤ. Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος. 1950. σελ. 59. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  5. «Όρβηλος - Βροντού - Λαϊλιάς - Μενοίκιο 1:50.000 Ψηφιακή Έκδοση». Geopsis. 4 Ιουνίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  6. Ανατ. Μακεδονία - Χωροταξικός χάρτης 1:200.000 (PDF). Υπουργείον Οικισμού & Ανοικοδομήσεως. 1950 [1943-1946]. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  7. Greece 1:100k Topographic Maps - Serrai (στα Αγγλικά). London: Great Britain. War Office. General Staff. Geographical Section. 1944. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  8. Ethnographic des Vilayets d'Andrinople, de Monastir, et de Salonique (στα Γαλλικά). Κωνσταντινούπολη: Courrier d`Orient. 1878. σελ. 36. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  9. Κάντσωφ, Βασίλ (1900). Македония. Етнография и статистика (στα Βουλγάρικα). Σόφια: Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών. 
  10. Χαλκιόπουλος, Αθανάσιος (1910). Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου. Αθήνα: Τυπογραφείου "Νομικής". σελ. 54. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2023. 
  11. Ονομαστικόν Ευρετήριον Αγροτών Προσφύγων - Τόμος 1ος. Αθήνα: Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων. 1928. σελ. ΧΧΧ. Αύξων αριθ. υπεύθ. δηλώσεων 106161 - 106220: Άνω Καρυδιά (πρ. Χότζοβον) 
  12. «Gov.gr - Θέαση (υπόβαθρο 1945-1960)». gov.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  13. «Γεω-Ευρετήριο». Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού. 1945. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  14. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1921). Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 283. 
  15. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1935). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 320. 
  16. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1950). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 351.