Βικιπαίδεια

Black or White

Το Black or White είναι single του Μάικλ Τζάκσον. Το τραγούδι κυκλοφόρησε από την Epic Records στις 11 Νοεμβρίου 1991, ως το πρώτο single του άλμπουμ Dangerous. Γράφτηκε και παράχθηκε από τους Μάικλ Τζάκσον και Μπιλ Μπόττρελ.

"Black or White"
Single από Μάικλ Τζάκσον
από το άλμπουμ 'Dangerous'
Κυκλοφόρησε11 Νοεμβρίου 1991
FormatCD single, 7", 12"
Ηχογραφήθηκε1990-1991[1]
ΕίδοςHard rock, dance-pop, New jack swing, rap rock
Διάρκεια4:18 (album version)
3:21 (single version)
ΔισκογραφικήEpic Records
ΣτιχουργόςΜάικλ Τζάκσον
Μπίλ Μπόττρελ
ΠαραγωγόςΜάικλ Τζάκσον
Μπίλ Μπόττρελ
singles των Μάικλ Τζάκσον ανά χρονολογία
Speed Demon
(1989) 		Black or White
(1991) 		Remember the Time
(1992)


Heal the World
(7) 		Black or White
(8) 		Who Is It
(9)


The Way You Make Me Feel
(2) 		Black or White
(3) 		Rock with You
(4)


Beat It
(10) 		Black or White
(11) 		Earth Song
(12)
Εξώφυλλο του remix

Προϊστορία και σύνθεση

Επεξεργασία

Το Black or White γράφτηκε και παράχθηκε από τους Μάικλ Τζάκσον και Μπιλ Μπόττρελ,[2] και ήταν το πρώτο single του άλμπουμ Dangerous. Μια εναλλακτική εκδοχή ακούστηκε από τα μέλη της Sony σε ταξίδι στη Neverland, ως το τρίτο κομμάτι του Promo (Flight Only) CD Acetate. Άρχισε να προωθείται στους ραδιοφωνικούς σταθμούς την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου του 1991, στη Νέα Υόρκη και στο Λος Άντζελες.[2][3] Το Black or White κυκλοφόρησε επίσημα μια εβδομάδα αργότερα, στις 5 Νοεμβρίου 1991.[3] Το τραγούδι έχει στοιχεία της μουσικής electronic dance, ραπ και hard rock.[4][5][6][7][8][9]

Το κύριο riff του κομματιού συχνά ψευδώς αποδίδεται στον κιθαρίστα των Guns N' Roses, Slash, ο οποίος το αρνήθηκε σε μια συνέντευξη του, το 2010, και πρόσθεσε ότι το riff ήταν gay (ομοφυλόφιλος). Αυτό μπορεί να οφείλεται στην εργασία της κιθάρας του Slash που ακούγεται στο opening skit για το τραγούδι του άλμπουμ.[10] Το κύριο riff κιθάρας στο Black Or White έχει σημαντική ομοιότητα με το riff κιθάρας του Τζων Μέλλενκαμπ στο Hurts So Good.

Υποδοχή

Επεξεργασία

Το Black or White έκανε το ντεμπούτο του στο Billboard's Hot 100, στην 35η θέση.[11] Μια εβδομάδα αργότερα έφθασε στην 3η θέση και στην τρίτη εβδομάδα, στις 7 Δεκεμβρίου 1991, έφθασε στην 1η θέση, και έγινε το κομμάτι με την πιο γρήγορη πορεία στην πρώτη θέση του τσαρτ, μαζί με το κομμάτι των Beatles' Get Back, το οποίο επίσης έφθασε στο Hot 100 μέσα σε 3 εβδομάδες, το 1969.[11][12] Το κομμάτι παρέμεινε στην κορυφή του τσαρτ το 1992, συνολικά επτά εβδομάδες, και έκανε τον Μάικλ Τζάκσον το πρώτο καλλιτέχνη που έχει #1 popular hits στις δεκαετίες του 1970, 1980 και 1990.[12] Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το single έγινε το πρώτο single Αμερικανού καλλιτέχνη που έφθασε στη 1η θέση μετά το 1960, όταν το It's Now Or Never του Έλβις Πρίσλεϊ έφθασε στην πρώτη θέση του τσαρτ.[11] Σε όλο τον κόσμο, το Black or White έφθασε στη 1η θέση στις ΗΠΑ, Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, Μεξικό, Κούβα, Ζιμπάμπουε, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Ισραήλ, Ιταλία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία και Euro Chart Hot 100, στη 2η θέση στη Γερμανία και στη 3η θέση στην Ολλανδία.[11][12] Το single έγινε πλατινένιο στις ΗΠΑ, για πωλήσεις τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου αντίτυπων.[12]

Υπάρχουν ποίκιλλες αξιολογήσεις του κομματιού. Ο Άλλαν Λάιτ, του Rolling Stone, στην αξιολόγηση του άλμπουμ Dangerous, συγκρίνει το τραγούδι αρνητικά με το Beat It: «Ούτε το αργό-καυτό solo ούτε το riff που προέρχεται από τους Stones στο Black or White μπορούν να προσφέρουν την κάθαρση του κομματιού του Έντι Βαν Χάλεν στο Beat It».[13]

Remixes

Επεξεργασία

Τα remixes των Clivillés & Cole για το Black or White, τα οποία κυκλοφόρησαν ως προωθητικό single το 1992, επίσης βρέθηκαν στα τσαρτ πολλών ευρωπαϊκών χωρών. Το κομμάτι έφθασε στη 14η θέση στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη 11η θέση στην Ιρλανδία. Το προωθητικό single επίσης έφθασε στη 18η θέση στην Αυστραλία.[14] Παρά τις θετικές κριτικές των Ευρωπαίων, το remix δεν συμπεριλήφθηκε ποτέ σε άλμπουμ ή απάνθισμα του Μάικλ Τζάκσον, με εξαίρεση τον τρίτο δίσκο της γαλλικής και της βρετανικής εκδοχής του άλμπουμ King Of Pop.

Μουσικό βίντεο

Επεξεργασία

Σύνοψη

Επεξεργασία

Το μουσικό βίντεο για το Black or White κυκλοφόρησε πρώτα στα MTV, BET, VH1 και Fox[15] στις 14 Νοεμβρίου 1991.[16] Εκτός από τον Τζάκσον, γυρίστηκαν οι Μακάλεϊ Κάλκιν, Τες Χάρπερ και Τζώτζ Βέντ. Το βίντεο βοήθησε τη χρήση του morphing ως νέα τεχνολογίας στα μουσικά βίντεο. Το βίντεο αρχίζει με ένα επιπλέον μέρος, το Let Mon Lee, στο οποίο γυρίστηκε η Τάιρα Μπένκς.[17] Το βίντεο είχε διευθυνθεί από τον Τζων Λάντις, ο οποίος ήταν διευθυντής του Thriller. Το βίντεο έκανε την πρεμιέρα του σε 27 χώρες, με κοινό 500 εκατομμυρίων θεατών, και ήταν το βίντεο με το περισσότερο κοινό στην ιστορία.[18]

Τα πρώτα λεπτά του βίντεο ακούγεται μια extended version της εισαγωγής του κομματιού, κατά την οποία ένα δεκάχρονο αγόρι (Μακάλεϊ Κάλκιν) χορεύει υπό τους ρυθμούς της ροκ στο δωμάτιο του. Αυτό ελκύει την προσοχή του πατέρα του (Τζωρτζ Βεντ), ο οποίος θυμωμένα διατάζει τον γιό του να σταματήσει και να πάει να κοιμηθεί. Ο Κάλκιν παραπονιέται και βάζει μεγάλα ηχεία πίσω από την καρέκλα του πατέρα του, φορώντας δερμάτινα γάντια και γυαλιά ηλίου, και παίζοντας μια δυνατή χορδή, αρχίζει να παίζει σε ηλεκτρική κιθάρα.[15] Ο ήχος διαλύει τα παράθυρα του σπιτιού και στέλνει τον πατέρα του (μαζί με τον καναπέ του) στην άλλη άκρη του κόσμου, και τότε αρχίζει το πραγματικό κομμάτι.[15] Η μητέρα του παιδιού (Τες Χάρπερ) σχολιάζει ότι ο πατέρας του θα είναι πολύ θυμωμένος όταν επιστρέψει. Η εκδοχή του άλμπουμ δεν συμπεριλαμβάνει φωνητικά ούτε του Κάλκιν ούτε τον Βέντ - αντικαταστάθηκαν από φωνητικά άλλων ηθοποιών σε μια σχετικά όμοια εισαγωγή. Ο Βέντ φθάνει στην Αφρική, και ο Τζάκσον τραγουδά το Black or White, περικυκλωμένος από μέλη διάφορων πολιτισμών.[16]

Το βίντεο δείχνει σκηνές, στις οποίες Αφρικανοί χορεύουν δυτικούς αφρικάνικους χορούς, με τον Τζάκσον να τους μιμείται και τότε τον κατοπτρίζουν - όπως κάνουν στα μέρη με τον παραδοσιακό χορό της Ταϊλάνδης, των Αμερικανών, με μια γυναίκα από την Ινδία και στη σκηνή με τους Ρώσους.[15] Ο Τζάκσον περπατά από οπτικά κολάζ από φωτιά (τραγουδώντας I ain't scared of no sheets; I ain't scared of nobody), παραπέμποντας στις τελετές των ΚΚΚ πριν αρχίζει να τραγουδά ραπ με τον Κάλκιν και άλλα παιδιά.[16] Τα παιδιά τραγουδούν τον στίχο I'm not gonna spend my life being a color. Η τελική σκηνή δείχνει τον Τζάκσον να χορεύει και η κάμερα δείχνει το Άγαλμα της Ελευθερίας. Ο Τζάκσον τραγουδά στο Άγαλμα της Ελευθερίας ενώ είναι περικυκλωμένος από άλλα γνωστά παγκόσμια μνημεία όπως τον Πύργο της Πίζας, την Αγία Σοφία, τον Παρθενώνα, το Ταζ Μαχάλ, τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Βασιλείου, τις Πυραμίδες της Γκίζας, τη Χρυσή Πύλινη Γέφυρα, το Big Ben και τον Πύργο του Άιφελ. Στο τέλος του κομματιού, διάφοροι άνθρωποι χορεύουν καθώς μεταμορφώνονται σε άλλα άτομα. Αυτή η τεχνική, που χρησιμοποιήθηκε στο βίντεο των Godley & Creme για το Cry, γνωστή ως morphing, χρησιμοποιήθηκε στις ταινίες Willow και Εξολοθρευτής 2. Τα οπτικά εφέ αυτής της τεχνικής δημιουργήθηκαν στα Pacific Data Images. Ο ανιψιός του Τζάκσον, Μπράντι Τζάκσον, γιος της Τζάκι Τζάκσον, κάνει μια cameo εμφάνιση στο βίντεο.[11] Ο Βαν Ρόμπσον επίσης συμμετέχει στο μουσικό βίντεο όπως επίσης και δύο μέλη των Another Bad Creation, Μαρκ και Ντέιβ.

Το μουσικό βίντεο κυκλοφόρησε στα βίντεο άλμπουμ Dangerous - The Short Films (long version), Video Greatest Hits – HIStory (long version), Number Ones (short version) και Michael Jackson's Vision (long version). Το μεγαλύτερο μέρος της σκηνής με το ραπ μπορεί να είναι παραπομπή στο προπύλαιο της 123 Sesame Street.

Διαμάχη και λογοκρισία

Επεξεργασία
 
Μια σύγκριση μεταξυ των δύο εκδοχών του βίντεο για το Black or White

Η διαμάχη γενικεύτηκε στα τελευταία τέσσερα λεπτά του αρχικού μουσικού βίντεο. Ο Τζάκσον περπατά ως μαύρος πάνθηρας πριν μεταμορφωθεί σε άνθρωπο.[16] Τότε περπατά για να εκτελέσει διάφορες περίπλοκες χορευτικές κινήσεις, όπως στο Billie Jean. Αυτό το κομμάτι περιέχει σκηνές που προτείνουν σεξουαλική επαφή όταν ο Τζάκσον αρχίζει να αρπάζει το καβάλο του,[15] και τότε ανεβάζει πάνω το φερμουάρ του. Στην αρχική εκδοχή, ο Τζάκσον φαίνεται να σπάζει τα παράθυρα,[15] καταστρέφει το αυτοκίνητο και προκαλεί την έκρηξη ενός πανδοχείου, ονόματι Royal Arms. Ο Τζάκσον αργότερα απολογήθηκε, λέγοντας ότι η βία χρησιμοποιήθηκε για να δείξει το ζωικό ένστικτο του μαύρου πάνθηρα, και το MTV με άλλα κανάλια αφαίρεσαν τα τελευταία τέσσερα λεπτά από τις επόμενες κυκλοφορίες του βίντεο.[16] Για να κάνουν τον βανδαλισμό και τη βία πιο κατανοητή στους θεατές, ρατσιστικά μηνύματα προστέθηκαν χάρη σε CGI graffiti στα παράθυρα που σπάει ο Τζάκσον. Τα μηνύματα είναι το Hitler Lives στο παράθυρο του περαστικού μαζί με τη σβάστικα, το Nigger Go Home στο πίσω παράθυρο του αυτοκινήτου, το No More Wetbacks στο παρμπρίζ και το KKK Rules στην πόρτα. Αυτή η εκδοχή συμπεριλήφθηκε στο Michael Jackson's Vision, με τις σκηνές του αρχικού βίντεο και χωρίς το digital graffiti.

Η αρχική εκδοχή παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ από το MTV2 μόνο μεταξύ των 01:00 και 04:00, ως μέρος του Most Controversial Music Videos. Η extended version είναι επίσης διαθέσιμη στα DVDs του Τζάκσον. Η αρχική εκδοχή (χωρίς το graffiti) είναι διαθέσιμες στις κυκλοφορίες των VHS και Laserdisc του Video Greatest Hits – HIStory με το DVD να περιλαμβάνει την εκδοχή με τα graffiti και online στο MTVMusic.com. Την Κυριακή, 29 Νοεμβρίου 2009, το FUSE έδειξε την αρχική εκδοχή του Black or White (χωρίς τα graffiti) στον δίωρο φόρο τιμής Remember His Time, μαζί με τα άλλα διάσημα μουσικά βίντεο του Τζάκσον.

Το βίντεο παρέμεινε στα κανάλια των χωρών της Ευρώπης. Το βρετανικό κανάλι MTV Classic έδειξε ολόκληρο το βίντεο στις 14:00, στις 11 Απριλίου 2011, συμπεριλαμβανομένου του συνοπτικού cameo από τους Μπαρτ και Χόμερ Σίμπσον. Αυτή η εκδοχή είναι διαθέσιμη στα iTunes Music Store, που δεν δείχνει ούτε τη σκηνή με τον πάνθηρα ούτε το cameo των Σίμπσον, και λήγει μετά τη σκηνή του morphing.

Αρχίζοντας το 1992, η Nocturne Video Productions άρχισε να παίζει τη σκηνή με τον πάνθηρα κατά τη διάρκεια του Dangerous World Τour. Το κλιπ είναι 20 δευτερόλεπτα μικρότερο από το αρχικό βίντεο και όλες οι σκηνές σεξουαλικότητας και βίας αφαιρέθηκαν.[16] Ωστόσο, το μέρος όπου ανεβάζει το φερμουάρ του παντελονιού του παρέμεινε. Στις 28 Μαρτίου 2009, το πρόγραμμα Rage έδειξε το αρχικό βίντεο χωρίς τα graffiti στη ψηφιακή εκπομπή του 720p. Τον Ιανουάριο του 2011, το FUSE on Demand έδειξε όλο το βίντεο (χωρίς τα graffiti) για το Comcast On Demand μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2011. Αυτή η εκδοχή συνεχίζει να προβάλλεται περιοδικά μέχρι σήμερα.

Κατάλογος κομματιών

Επεξεργασία

Επανεκτελέσεις

Επεξεργασία

Το Black or White επανεκτελέστηκε αρκετές φορές από διάφορους καλλιτέχνες μετά την κυκλοφορία του.

  • Το 1992, ο «Weird Al» Γιάνκοβιτς ηχογράφησε μια παρωδία του Black or White, ονόματι Snack All Night, το οποίο όμως ποτέ δεν κυκλοφόρησε εμπορικά. Ο Γιάνκοβιτς εκτέλεσε το κομμάτι κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας του.[19]
  • Το 2009, ο Άνταμ Λάμπερτ εκτέλεσε το κομμάτι στην όγδοη χρονιά του American Idol κατά το επεισόδιο για τον Μάικλ Τζάκσον,[20] στις 29 Ιουνίου 2009, τέσσερις μέρες μετά τον θάνατο του τραγουδιστή.

Το μουσικό βίντεο, και κυρίως το μέρος με τον πάνθηρα, έχει δεχθεί πολλές παρωδίες από διάφορους καλλιτέχνες.

  • Το βίντεο έχει δεχθεί παρωδίες από το κωμικό τηλεοπτικό πρόγραμμα In Living Color, στο οποίο ο Τόμι Ντάβιντσον εμφανίστηκε ως Τζάκσον, αλλά αντί σε μαύρο πάνθηρα μετατράπηκε σε ένα λεπτό μαύρο γατάκι.[21]
  • Το 1991, το συγκρότημα Genesis έκανε μια παρωδία του βίντεο για το Black or White στο τέλος του βίντεο για το I Can't Dance, στο οποίο ο Φίλ Κόλλινς μιμείται τον Μάικλ Τζάκσον ως πάνθηρα.

Τσαρτ και βραβεία

Επεξεργασία

Προσωπικό

Επεξεργασία
  • Γραμμένο από τον Μάικλ Τζάκσον
  • Στίχοι της ραπ από τον Μπίλ Μπόττρελ
  • Παραγωγή από τους Μάικλ Τζάκσον και Μπιλ Μπόττρελ
  • Ηχογράφηση και μιξάρισμα από τον Μπιλ Μπόττρελ
  • Μπράιαν Λόρεν: Ντραμς
  • Μπραντ Μπάξερ και Μπίλ Μπόττρελ: Πνευστά
  • Μπράιαν Λόρεν και Τέρρι Τζάκσον: Μπάσο
  • Μπραντ Μπάξερ, Τζων Μπαρνς και Τζάσουν Μαρτζ: Πληκτρολόγια
  • Μπίλ Μπόττρελ: Κιθάρα
  • Τιμ Πίρς: Heavy metal κιθάρα
  • Μάικλ Μπόντικερ, Κέβιν Γκίλμπερτ: Speed sequencer
  • Morphing Sound Effect: Σκοτ Φράνφουρτ
  • Εκτέλεση ραπ από τον L.T.B.
  • Εισαγωγή:
    • Σύνθεση από τον Μπιλλ Μπόττρελ
    • Διευθύνθηκε από τον Μάικλ Τζάκσον
    • Μηχανική και ηχητικά εφέ: Ματ Φόρτζερ
    • Άντρες ΜακΚένζι: Γιος
    • Τα υπόλοιπα παίζονται από τον L.T.B.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Michael Jackson: recording Dangerous with Teddy Riley». MusicRadar.com. 3 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Jackson, Michael (1991). Dangerous booklet. Epic records.  Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  3. ↑ 3,0 3,1 Campbell, Lisa (1993). Michael Jackson: The King of Pop. Branden Books. σελ. 301. ISBN 082831957X. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2009. 
  4. ↑ «((( Black or White > Overview )))». Allmusic. Macrovision Corporation. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2009. 
  5. ↑ Sony Music (2001). «Michael Jackson Dangerous Review». Sony Music Entertainment. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2009. 
  6. ↑ Jeans (1993). «Peligroso regreso». Michael Jackson: Un mito indescifrable (in Spanish). Revista Jeans. σελ. 7. En "Black or white"... el resultado es una mezcla de hard rock, dance y rap  Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  7. ↑ Halstead, Craig· Cadman, Chris (2003). Michael Jackson the Solo Years. Authors On Line Ltd. σελ. 40. ISBN 0755200918. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2009. 
  8. ↑ Andersen, Christopher P. (1994). Michael Jackson: unauthorized. Simon & Schuster. σελ. 105. ISBN 0671892398. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2009. 
  9. ↑ Erlewine, Stephen Thomas. «Michael Jackson Thriller Review». Allmusic. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2009. 
  10. ↑ Dekel, Jonathan (11 Μαρτίου 2010). «Slash Calls Michael Jackson Guitar Riff 'Gay' at Canadian Music Week Keynote». Spinner. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Halstead, Craig· Cadman, Chris (2003). Michael Jackson the Solo Years. Authors On Line Ltd. σελ. 99. ISBN 0755200918. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2009. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Campbell, Lisa (1993). Michael Jackson: The King of Pop. Branden Books. σελ. 302. ISBN 082831957X. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2009. 
  13. ↑ Light, Allan (9 Ιανουαρίου 1992). «Michael Jackson Dangerous Review». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2009. 
  14. ↑ «Australian Charts: "Black or White (The Clivillés & Cole (C&C) Remixes)"». eMedia Jungen. 9 Φεβρουαρίου 1992. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2009. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 Pareles, Jon (16 Νοεμβρίου 1991). «Review/Rock; New Video Opens the Jackson Blitz». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2009. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 Phalen, Tom (16 Νοεμβρίου 1991). «Jackson alters his new video». The Seattle Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2009. 
  17. ↑ Garcia, Alex. «Michael Jackson "Black or white"». mvdbase. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2009. 
  18. ↑ Phalen, Tom (16 Νοεμβρίου 1991). «Living | Jackson Alters His New Video | Seattle Times Newspaper». Community.seattletimes.nwsource.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010. 
  19. ↑ «"Weird Al" Yankovic: Concert Set Lists». Weirdal.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2011. 
  20. ↑ 03/10/2009 (30 Ιουνίου 2009). «American Idol Season 8 - Top 13 Performance: Adam Lambert, Alexis Grace, Allison Iraheta, Anoop Desai, Danny Gokey, Jasmine Murray, Jorge Nunez, Kris Allen, Lil Rounds, Matt Giraud, Megan Corkrey, Michael Sarver, Scott MacIntyre». mjsbigblog. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2011. 
  21. ↑ «Michael Jackson Parody - In Living Color - Am I Black Or White (Complete)». Yostuff.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2011. 
  22. ↑ «European Hot 100». Billboard. 25 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2010. 
  23. ↑ «Download French Single Top 50». France. lescharts. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2009. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 «The Official New Zealand Music Chart». Recording Industry Association of New Zealand (RIANZ). 6 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2009. 
  25. ↑ «VG-Lista Topp 20». Vakthavende Journalist (VG). 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2009. 
  26. ↑ Steffen Hung. «Michael Jackson - Black Or White». swedishcharts.com. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010. 
  27. ↑ «Swiss Singles Chart Archives». hitparade.ch. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2009. 
  28. ↑ «Music News, Reviews, Articles, Information, News Online & Free Music». Billboard.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2010. 
  29. ↑ «Hungarian Singles Chart Archives». Mahasz. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2011. 
  30. ↑ «Billboard Top 100 - 1992». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2010. 
  31. ↑ Geoff Mayfield (25 Δεκεμβρίου 1999). 1999 The Year in Music Totally '90s: Diary of a Decade - The listing of Top Pop Albums of the '90s & Hot 100 Singles of the '90s. Billboard. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2010. 
  32. ↑ 32,0 32,1 «Aria 50 Top Singles Charts». Australian Recording Industry Association (ARIA). 6 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2009. 
  33. ↑ «The Official New Zealand Music Chart: Charts Facts». Recording Industry Association of New Zealand (RIANZ). 6 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2009. 
  34. ↑ «BVMI Gold Platin Datenbank». 


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Black_or_White&oldid=10683014"