Ψυττάλεια

Η Ψυττάλεια είναι μικρό νησί του Σαρωνικού Κόλπου που βρίσκεται ανάμεσα στο λιμάνι του Πειραιά και τη Σαλαμίνα. Έχει έκταση 0,375 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 1500 μ. μήκος, ενώ δεν έχει μόνιμους κατοίκους. Ανήκει διοικητικά στο Δήμο Πειραιά. Στο νησί υπάρχουν εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού των λυμάτων των κατοίκων του Νομού Αττικής, που είναι οι μεγαλύτερες της Ευρώπης και από τις μεγαλύτερες του κόσμου.

Ψυττάλεια

Η Ψυττάλεια από ψηλά.
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Νησιά Αργοσαρωνικού
Έκταση	0,375 km²
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Αττικής
Νομός	Αττικής
Δημογραφικά
Πληθυσμός	0 (απογραφής 2001)
Σχετικά πολυμέσα

Άποψη της Ψυττάλειας και μέρους των εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού.

Ιστορία

Πριν απο τη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ., οι Πέρσες εγκατέστησαν στο νησί περσική φρουρά, που αποτελούνταν από πολεμιστές και ευγενείς. Μετά το τέλος της ναυμαχίας, ο περσικός στόλος φεύγοντας προς το Φάληρο εγκατέλειψε τη φρουρά της Ψυττάλειας και ο Αριστείδης αποβιβάστηκε στο νησί και εξόντωσε όλους τους Πέρσες. Γι' αυτό το λόγο ένα από τα τρόπαια, μετά την ιστορική νίκη, στήθηκε επάνω στη Ψυττάλεια. Μνημονεύεται από τον Αισχύλο, τον Ηρόδοτο, τον Πλούταρχο, τον Στράβωνα, τον Παυσανία και άλλους συγγραφείς ως τόπος λατρείας του Πανός, όπου υπήρχαν μάλιστα και ξόανά του. Ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε στο νησί το 1986 αποκάλυψε κτηριακό συγκρότημα των υστερορωμαϊκών χρόνων επάνω σε μικρή χερσόνησο στη βορειοδυτική πλευρά του. Άλλη εγκατάσταση εντοπίσθηκε και στη γειτονική βραχονησίδα Αταλάντη ή Ταλαντονήσι, νησιώτικο καταφύγιο από την εποχή των βαρβαρικών επιδρομών στην Ελλάδα (6ος-7ος αι.μ.Χ).

Στους νεότερους χρόνους, κατά το πρότυπο που δίδαξε η Γαλλία για τις κτήσεις της, μετατράπηκε σε ναυτικές φυλακές.

Παλαιότερα, η Ψυττάλεια αποκαλούνταν Λειψοκουτάλα, λόγω του σχήματος της.

Στην Ψυτάλλεια υπήρξαν ναυτικές φυλακές οι οποίες ήταν και τόπος κράτησης πολιτικών κρατουμένων. Στα γεγονότα του Ιουλίου του ’47, έστειλαν περίπου 5.000 άτομα αρχικά στην Ψυττάλεια και μετά σε τόπους εξορίας.

Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων

Από τη δεκαετία του '50, άρχισε να υπάρχει η χρήση των σπιτικών βόθρων και η μεταφορά των βοθρολυμάτων με βυτιοφόρα προς αποδέκτες ευκολίας, ώστε να μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες της Αθήνας. Το 1959 λοιπόν, άρχισε να χτίζεται ο Κεντρικός Αποχετευτικός Αγωγός (εν συντομία: Κ.Α.Α) και οδηγούσε τα λύματα του ιστορικού κέντρου στον Ακροκέραμο, στην περιοχή του Κερατσινίου, και χυνόταν στη θάλασσα μέχρι και το 1994. Ο αγωγός ικανοποίησε τους κατοίκους των γύρω περιοχών, αλλά δημιουργούσε ταυτοχρόνως περιβαλλοντολογικά προβλήματα, μολύνοντας έτσι τον Σαρωνικό Κόλπο αλλά και στην παραθαλάσσια περιοχή της Ελευσίνας.

Η Ελλάδα εκείνη την εποχή αναπτυσσόταν οικονομικά και ως μέλος πλέον της ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα) απέκτησε τη νομική υποχρέωση να προστατεύει το υδάτινο περιβάλλον της. Το σημαντικότερο νομικό κείμενο για τα υγρά απόβλητα, ήταν η οδηγία 91/271/ΕΟΚ, που απαιτούσε τουλάχιστον δευτεροβάθμια επεξεργασία λυμάτων για όλους τους οικισμούς άνω των 15.000 κατοίκων, έως και το τέλος του 2000. Η Αθήνα μόλις το 1985, με λειτουργία του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων και Βοθρολυμάτων Μεταμόρφωσης, κατάφερε να κλείσει τις πολυάριθμες "χαβούζες" που ήταν διάσπαρτες στο Λεκανοπέδιο της Αττικής. Δεν υπήρχε καμία εθνική εμπειρία πάνω σε αυτό, και έτσι ο κόσμος αντέδρασε έντονα.

Και κάπως έτσι, άρχισαν να κατασκευάζουν τον Συμπληρωματικό Αποχετευτικό Αγωγό, για τη μεταφορά λυμάτων της υπόλοιπης Αθήνας στον Ακροκέραμο και οι υποθαλάσσιοι αγωγοί μεταφοράς των Λυμάτων, μετά από προεπεξεργασία από τον Ακροκέραμο στην Ψυτάλλεια, τα κυρίως έργα επεξεργασίας πάνω στο νησί και δύο υποθαλάσσιοι αγωγοί εκβολής 1.870 μέτρων ο καθένας για τη διάθεση των επεξεργασμένων πια λυμάτων στον Σαρωνικό, σε βάθος 63 μέτρων. Αυτό το έργο ήταν πολύ πολύπλοκο, αλλά θα ήταν ένα απο τα μεγαλύτερα σε έκταση Κ.Ε.Λ, στη Γη, αφού θα κάλυπτε σχεδόν όλη την έκταση του νησιού.

Οι εγκαταστάσεις στην Ψυτάλλεια κατασκευάστηκαν σε φάσεις, λόγω οικονομικών περιορισμών, αλλά και λόγω του πολύπλοκου σχεδιασμού. Από το 1994 όπου και πρωτολειτούργησε το Κ.Ε.Λ., έως και το καλοκαίρι του 2004, στην Ψυτάλλεια γινόταν πρωτοβάθμια επεξεργασία, η οποία μείωσε το φορτίο ρύπανσης κατά 35 %.

Τα αποτελέσματα απο το Κ.Ε.Λ. της Ψυτάλλειας είχαν αίσιο τέλος, καθώς διευκόλυνε τις καθημερινές δραστηριότητες των κατοίκων των γύρω περιοχών.

Λοιπά στοιχεία

Στο νησί υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου, καθώς επίσης μικρός λιμένας και φάρος.

Πηγές

• ΚΕΛ Ψυτάλλειας
• Η Κομισιόν της Ελλάδας για την Ψυτάλλεια

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• faroi.com: Ο πέτρινος παραδοσιακός φάρος στη Ψυτάλλεια

Βιβλιογραφία

• Πετράκος Β.Χ., Η αρχαιολογία της Ψυττάλειας, Ο Μέντωρ, έτος 18ο, τ/χ.74-75,(2005),σελ.33-72