Χντζορέσκ

Το Χντζορέσκ (αρμενικά: Խնձորեսկ‎‎, [χəndzɔˈɾɛsk]) είναι χωριό και αγροτική κοινότητα (δήμος) στα νοτιοανατολικά της Αρμενίας, στην επαρχία (μαρζ) του Σιουνίκ. Το χωριό βρίσκεται στα δεξιά του αυτοκινητόδρομου Γκορίς-Στεπανακέρτ, στις απότομες πλαγιές του Χορ Τζορ (Βαθύ Φαράγγι), από το οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, πήρε το όνομά του. Διασχίζοντας τη γέφυρα στην είσοδο του χωριού, ο δρόμος συνεχίζει προς τις πόλεις Λατσίν και Στεπανακέρτ.

Χντζορέσκ
Χντζορέσκ 39°30′44″N 46°26′1″E
Χώρα	Αρμενία
Διοικητική υπαγωγή	Σιουνίκ
Έκταση	67,86 km²
Υψόμετρο	1.580 μέτρα
Πληθυσμός	2.070 (2011)
Ζώνη ώρας	UTC+04:00
Σχετικά πολυμέσα

Πετρώματα και σπηλιές

Το νέο Χντζορέσκ (η σημερινή κατοικημένη περιοχή) χτίστηκε στη δεκαετία του '50. Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 1580 μέτρων. Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Δημοκρατίας της Αρμενίας (ARMSTAT) ανέφερε τον πληθυσμό του ως 2.260 το 2010, από 1.992 στην απογραφή του 2001.

Πληθυσμός και υποδομές

Από το 2009, ο πληθυσμός του Χντζορέσκ ανέρχεται στους 2.256 κατοίκους, εκ των οποίων 1.126 γυναίκες και 1.130 άνδρες. Υπάρχουν συνολικά 516 νοικοκυριά. Περίπου το 90% του πληθυσμού ασχολείται με τη γεωργία (κτηνοτροφία και κηπουρική). Υπάρχει μια μικρή επιχείρηση επεξεργασίας γάλακτος, η οποία απασχολεί 8 άτομα.

Η κοινότητα διαθέτει έναν αριθμό διοικητικών και δημόσιων φορέων, όπως κοινοτικό συμβούλιο, δευτεροβάθμιο σχολείο (με 370 μαθητές), μουσικό σχολείο, νηπιαγωγείο, βιβλιοθήκη, μουσείο και πολιτιστικό σύλλογο.

Ιστορία

Στα τέλη του 19ου αιώνα, το παλιό Χντζορέσκ ήταν το μεγαλύτερο χωριό της Ανατολικής Αρμενίας. Στις αρχές του 20ού αιώνα η κοινότητα είχε 8.300 κατοίκους (1.800 νοικοκυριά). Το 1913 υπήρχαν 27 καταστήματα, 3 βαφεία, βυρσοδεψεία, 7 σχολεία.

Το χωριό φημίζεται για τη συμμετοχή του στο απελευθερωτικό κίνημα του Νταβίτ Μπεκ. Το φρούριο του Χντζορέσκ χρησίμευσε ως στρατιωτική βάση για τον Μχιτάρ Σπαραπέτ το 1728-1730. Το 1735 το χωριό επισκέφτηκε ο Καθολικός (επικεφαλής της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας) Αβραάμ ο Κρητικός. που παρείχε μια λεπτομερή περιγραφή της κοινότητας στα χρονικά του.

Κατά τη δεκαετία του '80, ένα επιπλέον χωριό δημιουργήθηκε 7 χιλιόμετρα από το Χντζορέσκ λόγω μεγάλου πληθυσμού και πολιτικής αναταραχής. Αυτό το χωριό, πολύ μικρότερο από το Χντζορέσκ, ονομάζεται Κάτω Χντζορέσκ ή Νερκίν Χντζορέσκ.

Γενετική

Παραδόξως, οι περισσότεροι χωρικοί έχουν βρεθεί ότι ανήκουν στην απλοομάδα Y-DNA R1b, ειδικά σε ένα δυτικό ευρωπαϊκό παρακλάδι L754> L389> P297> M269> L23> L51> L52> L151> P312> DF27> Y3267> Y7365> Y28672 > Y7363> Y41095> Y41710> Y42667 (πλησιέστεροι Ευρωπαίοι από τη Γαλλία). Μέχρι τον Μάρτιο του 2020, ο κοντινότερος κοινός πρόγονος αυτών των Γάλλων και των κατοίκων του Χντζορέσκ έζησε πριν από 1050 χρόνια. Η προέλευση διερευνάται σε ένα εγχείρημα Y-DNA με την εταιρεία FamilyTreeDNA.

Πολιτιστική κληρονομιά

Λεπτομέρεια τεχνητής σπηλιάς και της κατασκευής

Το Χντζορέσκ είναι ευρέως γνωστό για το φαράγγι του με τους χαρακτηριστικούς βράχους και τον αρχαίο οικισμό των σπηλαίων. Οι τεχνητές σπηλιές, μερικές από τις οποίες χρησιμοποιούνται σήμερα ως στάβλοι και αποθήκες, κατοικούνταν μέχρι και τη δεκαετία του '50. Στο κάτω μέρος του φαραγγιού υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Ριψίμε (Αρσέμα), που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα. Σε μια αιχμή πέρα από τη δεξιά πλευρά του φαραγγιού υπάρχει αναπάτ (ερημητήριο) με τον τάφο του Μχιτάρ Σπαραπέτ. Κοντά βρίσκεται επίσης η εκκλησία μες στο σπήλαιο του Αγίου Τάτεβου.

Κλίμα

Το κλίμα στην κοινότητα είναι ζεστό, σχετικά υγρό, με ήπιους χειμώνες. Η ετήσια βροχόπτωση είναι 450-700 χιλιοστά.