Χήνα

Η χήνα είναι γένος πτηνών, με την επιστημονική ονομασία Anser (Χην), που περιλαμβάνει περί τα 15 είδη, τα οποία ζουν σε ψυχρές περιοχές. Ανήκει στην οικογένεια των Νησσιδών (Anatidae), στην οποία υπάγονται και οι κύκνοι, που είναι συνήθως μεγαλύτεροι από τις χήνες και οι πάπιες, οι οποίες είναι μικρότερες από τις χήνες. Υπάγεται στην τάξη Χηνόμορφα. Έχει σταχτί και άσπρο χρώμα, με μακρύ λαιμό. Ζει πάντα κοντά σε λίμνες, έλη και ποτάμια. Έχει εξημερωθεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια πριν. Η κατοικίδια χήνα εκτρέφεται για τα αυγά της, το φτέρωμα και κυρίως το νόστιμο κρέας της.

Κοπάδι χηνών (του γένους Anser anser)

Η συμπεριφορά της χήνας

Περιγραφή

Ο λαιμός της είναι μεγάλος σε μήκος και το ράμφος της είναι μέτριο. Επενδύεται με ευαίσθητο και μαλακό δέρμα, που έχει εγκάρσια ελάσματα, τα οποία σχηματίζουν ένα είδος φίλτρου. Το ράμφος της στολίζεται απο μια σειρά κοφτερών δοντιών που βρίσκονται πάνω στη γλώσσα της. Τα τρία εμπρόσθια δάχτυλα των ποδιών των χηνών είναι συνδεδεμένα με νηκτική μεμβράνη. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα πουλιά να περπατούν με άνεση πάνω στο έδαφος. Τα πόδια τους γενικά είναι χαμηλά. Παράλληλα, οι χήνες κολυμπούν με ευκολία και πετούν για πολλή ώρα, χωρίς να είναι γρήγορες .

Τροφή

Οι χήνες τρέφονται κυρίως με σπόρους (όπως καλαμπόκι, σιτάρι και κριθάρι), νεαρούς βλαστούς και έντομα. Ενίοτε μπορούν να καταστούν επιζήμιες για οικοσυστήματα, όταν κοπάδια τρέφονται με φυτά σε καλλιεργήσιμες περιοχές.

Αναπαραγωγή

Η αναπαραγωγή γίνεται συνήθως σε όλη τη διάρκεια της ζωής της χήνας. Γεννά έναν μικρό αριθμό αυγών σε σύγκριση με τις πάπιες, το θηλυκό κατασκευάζει τη φωλιά ανάμεσα σε καλάμια και αναλαμβάνει την επώαση των αυγών. Το αρσενικό επίσης επιμελείται τα μικρά.

Δεν είναι όλα τα ζευγάρια ετεροφυλόφιλα, καθώς τόσο τα θηλυκά όσο και τα αρσενικά συγκροτούν συχνά ή και σπάνια ζευγάρια με πτηνά του ιδίου φύλου, κάτι που εξαρτάται και από το είδος. Σημαντικά μεγάλος αριθμός των ετεροφυλόφιλων ζευγαριών έχουν ενεργή σεξουαλική ζωή, όμως δεν μπορούν να κάνουν απογόνους.

Τα πιο πολλά είδη στην Ευρώπη, στην Ασία και στη Βόρεια Αμερική είναι αποδημητικά, όπως οι σταχτόχηνες και οι χωραφόχηνες. Αυτές οι αγριόχηνες περνούν το καλοκαίρι στα έλη της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης, όπου και αναπαράγονται. Το φθινόπωρο μεταναστεύουν σε λίμνες και ποτάμια της Νότιας Ευρώπης, γι' αυτό και απαντούν την εποχή αυτή στην Ελλάδα. Η κατοικίδια χήνα προέρχεται από την σταχτόχηνα.

Φυλές κατοικίδιας χήνας

• Χήνα η αγγλική. Το είδος αυτό είναι εντελώς άσπρο.
• Χήνα η αυτοκρατική.
• Χήνα η ινδική.
• Χήνα του Έμπντεν.
• Χήνα του Πουατού.
• Χήνα της Τουλούζης. Από το ήπαρ της χήνας αυτής παρασκευάζεται το φουά γκρα.

Βιβλιογραφία

• Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, 2006, τ. 27, σελ. 126.
• Συλλογικό έργο, Εγκυκλοπαίδεια 2002, τ. 20, σελ. 383, εκδ. 1984.
• Bagemihl, Bruce (1999): Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. St. Martin's Press. ISBN 0-312-19239-8
• Carboneras, Carles (1992): Family Anatidae (Ducks, Geese and Swans). In: Hoyo, Josep; Elliott, Andrew & Sargatal, Jordi (eds.): Handbook of Birds of the World (Volume 1: Ostrich to Ducks): 536-629, plates 40-50. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-10-5
• Crystal, David (1998): The Cambridge Encyclopedia of Language (Paperback) ISBN 0-521-55967-7
• Terres, John K. & National Audubon Society (1991): The Audubon Society Encyclopedia of North American Birds. Wings Books, New York. Reprint of 1980 edition. ISBN 0-517-03288-0

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Βίντεο με χήνες στην Internet Bird Collection