Φίλιππος Πατσαλής

Ελληνοκύπριος γενετιστής, ερευνητής και επιχειρηματίας

Ο Καθηγητής Φίλιππος Πατσαλής είναι ένας ηγέτης με πολυδιάστατη συμβολή στην ακαδημαϊκή κοινότητα, την έρευνα, την επιχειρηματικότητα και την πολιτική. Είναι γνωστός για το σημαντικό έργο του στην πολιτική και διοίκηση της υγείας, στην έρευνα και την επιχειρηματική καινοτομία με πολυάριθμες δημοσιεύσεις.

Φίλιππος Πατσαλής
Υπουργός Υγείας
Περίοδος
14 Μαρτίου 2014 – 26 Ιουλίου 2015
ΠρόεδροςΝίκος Αναστασιάδης
ΠροκάτοχοςΠέτρος Πετρίδης
ΔιάδοχοςΓιώργος Παμπορίδης
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση12 Ιουλίου 1962 (1962-07-12) (62 ετών), Αθηένου, Κύπρος
ΕθνότηταΕλληνική
ΥπηκοότηταΚυπριακή
ΣύζυγοςΠαναγιώτα Πατσαλή
Παιδιά3
ΣπουδέςΒιολογία
Ανθρώπινη Γενετική
ΕπάγγελμαΑκαδημαϊκός, Ερευνητής, Επιχειρηματίας και Πολιτικός

Η καθοδήγηση και η ηγεσία του Φ. Πατσαλή ως ακαδημαϊκός και εκτελεστικός διευθυντής ερευνητικών οργανισμών, έχουν εμπνεύσει πολλούς φοιτητές και νέους επιστήμονες, διαμορφώνοντας το μέλλον της επιστημονικής έρευνας. Το έργο του στη Γενετική και τη Προγεννητική Διάγνωση, ιδιαίτερα στην ανάπτυξη του Μη Επεμβατικού Προγεννητικού Ελέγχου (NIPT)[1][2], εφαρμόζεται διεθνώς και έχει ενταχθεί στη κλινική πρακτική αλλά και βελτιώσει τα αποτελέσματα της υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως.

Ως επιχειρηματίας, ο Φ. Πατσαλής έχει μετατρέψει την έρευνα σε εμπορεύσιμες τεχνολογίες και υπηρεσίες, ενισχύοντας την παγκόσμια προγεννητική φροντίδα. Οι καινοτομίες του έχουν υιοθετηθεί από παρόχους υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως, κερδίζοντας του πολυάριθμα βραβεία από την επιστημονική και επιχειρηματική κοινότητα.

Στην πολιτική, ο Φ. Πατσαλής έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της θητεία του ως Υπουργός Υγείας της Κύπρου.[3] Η ηγεσία του χαρακτηρίζεται από ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και προόδους στο κυπριακό σύστημα υγείας, αντικατοπτρίζοντας τη δέσμευσή του να βελτιώσει τη δημόσια υγεία μέσω καινοτόμων και προσβάσιμων λύσεων. Ως Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΣΕΚ), συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος Έρευνας και Καινοτομίας στην Κύπρο, στοχεύοντας στην ενισχύσει της αειφόρου οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας βασιζόμενη στο μοντέλο της έρευνας και  καινοτομίας.[4]

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ο Καθηγητής Φίλιππος Πατσαλής γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1962 στην Αθηένου, πόλη της Κύπρου. Σπούδασε Βιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα, και ακολούθως ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές MA και MPh και το διδακτορικό (PhD) στη Γενετική στο City University of New York, ΗΠΑ. Επίσης, ολοκλήρωσε μεταδιδακτορικές σπουδές στην Ανθρώπινη Γενετική και Αναπαραγωγική Ιατρική στο New York Cornell Medical Center, στο Ινστιτούτο Pasteur στο Παρίσι, στο Κέντρο Καρκίνου Memorial Slοan-Kettering Cancer Center στη Νέα Υόρκη, στο New York University, και στο Columbia University στη Νέα Υόρκη.[5]

Το 1993 ίδρυσε και διήυθυνε το Τμήμα Κυτταρογενετικής και Γονιδιωματικής στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου. Με τις δράσεις του στο Τμήμα ανάπτυξε ανταγωνιστική έρευνα, βιοϊατρικές υπηρεσίες και εκπαίδευση, καθιστώντας το κέντρο αναφοράς στα θέματα Κυτταρογενετικής και Γονιδιωματικής στην Κύπρο και στις γειτονικές χώρες.[5]

Το 2007 ανέλαβε Γενικός Εκτελεστικός και Ιατρικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, του μεγαλύτερου και πλέον τεχνολογικά ανεπτυγμένου Ερευνητικού Ινστιτούτου στην Κύπρο. Κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του, το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου σημείωσε ανάπτυξη και έτυχε διεθνούς αναγνώρισης, διπλασιάζοντας τον αριθμό των επιστημόνων του, τις δημοσιεύσεις, τα ερευνητικά του προγράμματα, τα εθνικά προγράμματα, τις υπηρεσίες και εκπαιδευτικές του δραστηριότητες. Παράλληλα κατάφερε να καθιερωθεί ως Κέντρο Επιστημονικής Αριστείας, καθώς και ένα από τα σημαντικά Ερευνητικά Ινστιτούτα της Ευρώπης με διεθνή αναγνώριση και κύρος.[5][6]

Το 2011 ίδρυσε την Μεταπτυχιακή Σχολή Μοριακής Ιατρικής Κύπρου, στην οποία διετέλεσε Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής, Διακεκριμένος Καθηγητής και Πρύτανης. Ένα σημαντικό ακαδημαϊκό ίδρυμα το οποίο έδωσε και δίνει την ευκαιρία σε φοιτητές να συνδυάζουν την εκπαίδευση και την εργαστηριακή έρευνα σε προγράμματα σπουδών στις Βιοϊατρικές επιστήμες, εξασφαλίζοντας διεθνώς αναγνωρισμένα πτυχία σε Μάστερ και Διδακτορικό επίπεδο.[7][8]

Το 2012 ίδρυσε την NIPD Genetics Δημόσια Εταιρεία και υπηρετεί ως Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής και Ιατρικός Διευθυντής μέχρι και σήμερα.[9] Αξιοσημείωτη είναι η πορεία της Εταιρείας, την οποία και κατάφερε να οδηγήσει από μια τεχνοβλαστό εταιρεία βιοτεχνολογίας σε μια κορυφαία εταιρεία Μη-Επεμβατικής Προγεννητικής Διάγνωσης διεθνούς εμβέλειας. Η επιτυχία αυτή κορυφώθηκε με την εξαγορά από την Medicover, ένας διεθνής κολοσσός στον τομέα παροχής υγειονομικής περίθαλψης και διαγνωστικών υπηρεσιών.[10] Υπό την ηγεσία του, η NIPD Genetics ανέπτυξε και εμπορευματοποίησε τεχνολογίες αιχμής, οι οποίες θέτουν νέα πρότυπα στη βιομηχανία. Η ικανότητά του να μετατρέπει την ακαδημαϊκή έρευνα σε πρακτικές, εμπορεύσιμες λύσεις έχει διαδραματίσει σημαντικό αντίκτυπο στη Δημόσια Υγεία, προσφέροντας ασφαλέστερες και πιο προσιτές επιλογές προγεννητικού ελέγχου παγκοσμίως. Η Εταιρεία εργοδοτεί πέραν των 200 επιστημόνων σήμερα και είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένη για την παραγωγή καινοτόμου έρευνας με περισσότερες από 200 πατέντες καινοτόμων τεχνολογιών[11], και με ανάπτυξη και παροχή δεκάδων χιλιάδων βιοϊατρικών υπηρεσιών από την Κύπρο σε 30 χώρες σε όλες τις Ηπείρους.[12] Η επιχειρηματική επιτυχία του Καθ. Φίλιπππου Πατσαλή τυγχάνει παγκόσμιας αναγνώρισης μέσω των πολυάριθμων βραβεύσεων από τις διεθνείς επιστημονικές και επιχειρηματικές κοινότητες.[13]

Το 2013 διορίστηκε από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας (NBRI), με σκοπό την ανάπτυξη της Εθνικής Στρατηγικής και της ανάπτυξης της Έρευνας, Καινοτομίας και Τεχνολογικής Aνάπτυξη της Κύπρο. Ηγείται του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας από την ίδρυση του έως σήμερα. Καταγράφοντας την Εθνική Στρατηγική Έρευνας και Καινοτομίας για την Κύπρο και μέσα από αποτελεσματική συνεργασία με την κυβέρνηση και όλους του εμπλεκόμενους φορείς έχει αναπτύξει το Οικοσύστημα Έρευνας και Καινοτομίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σε συνεργασία με την Κυβέρνηση και τους Εθνικούς αλλά και Ευρωπαϊκούς φορείς, στοχεύει στην προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας, βασισμένες στις θεμελιώδεις αξίες της έρευνας και της καινοτομίας.[14]

Το 2014 διορίστηκε από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας ως Υπουργός Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας.[15] Κατά τη διάρκεια της θητείας του, εν μέσω αυστηρών οικονομικών μέτρων και αναδιαρθρώσεων που επιβλήθηκαν από το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον εθνικό τομέα της Υγείας. Εφάρμοσε με επιτυχία όλες τις μεταρρυθμίσεις που προβλέπονταν από το Μνημόνιο Συνεργασίας, που μεταξύ άλλων περιελάμβανε την αναδιοργάνωση των φαρμακευτικών υπηρεσιών σε εθνικό επίπεδο, την αυτονόμηση όλων των δημόσιων νοσοκομείων και την έναρξη της εισαγωγής ενός νέου Εθνικού Συστήματος Υγείας. Οι προσπάθειές του εκσυγχρόνισαν το Κυπριακό Σύστημα Υγείας, ενώ παράλληλα βελτίωσαν τα δημόσια αποτελέσματα υγείας.[16]

Το 2019 ανέλαβε νέα ακαδημαϊκή θέση, ως Καθηγητής Ανθρώπινης Γενετικής και μέλος του Συμβουλίου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.[17] Επίσης, συνεχίζει να κατέχει σε διάφορα άλλα πανεπιστήμια, τιμητικές και καθηγητικές θέσεις. Ο Καθηγητής Πατσαλής έχει επίσης υπηρετήσει ως Πρόεδρος ή Μέλος σε πολυάριθμα Διοικητικά Συμβούλια, συμβάλλοντας σημαντικά στη διαμόρφωση και την οργάνωση πολιτικών σε δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, όπως το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Κύπρου για την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής του, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου. Αποτελεί επίσης ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος της Κυπριακής Εταιρείας Ανθρώπινης Γενετικής, εκλελεγμένος για δύο θητείες ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κυτταρογενετικής και του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Γενετικής.

Ο Καθ. Φίλιππος Κ. Πατσαλής έχει τιμητικά προσκληθεί ως ομιλητής σε περισσότερα από 200 Πανεπιστήμια και διεθνή συνέδρια.  Έχει διορισθεί σε πολλά Συμβούλια Έκδοσης (Editorial Board) σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά.[5] Έλαβε περισσότερα από 50 ανταγωνιστικά διεθνή Ερευνητικά Προγράμματα ως κύριος ερευνητής, συμπεριλαμβανομένου και του πιο σημαντικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ERC Advanced Grants και ERC POC, το οποίο δίδεται σε πολύ λίγους ανώτερους επιστήμονες της Ευρώπης με μοναδικό κριτήριο την αριστεία.[5][18][19]

Είναι κάτοχος πάνω από 200 πατέντων, έχει συνεισφέρει κεφάλαια σε 11 βιβλία και έχει δημοσιεύσει πάνω από 130 πρωτότυπες επιστημονικές δημοσιεύσεις σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως το Nature Genetics, Nature Protocols και The Lancet.

Έχει βραβευθεί με περισσότερα από 45 εθνικά και διεθνή βραβεία, και έτυχε πλειάδας διακρίσεων για την συμβολή του στους τομείς της Επιστήμης, της Καινοτομίας και της Κοινωνικής Προσφοράς. Ανάμεσα σε αυτά το Βραβείο US State Alumni Award από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, τα Ευρωπαϊκά Επιχειρηματικά Βραβεία, το Βραβείο AHEPA, το Μετάλλιο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Βίλνιους, το εκλεγμένο μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Λιθουανίας, το Βραβείο Επιχειρηματία της Χρονιάς, το Βραβείο Επιστήμονα της Χρονιάς, το βραβείο Άνδρας της Χρονιάς, το Εθνικό Βραβείο Έρευνας και Καινοτομίας, Κυπριακό  Βραβείων Καινοτομίας ΟΕΒ, τα Εθνικά Βραβεία Καινοτομίας, το Εθνικό Βραβείο για τη διάκριση στην επιστημονική του αριστεία από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, το Αργυρό Μετάλλιο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο αποτελεί την ύψιστη διάκριση της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου.

Πολιτική διαδρομή

Επεξεργασία

Στις 14 Μαρτίου 2014 διορίστηκε Υπουργός Υγείας στην κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη, θέση στην οποία παρέμεινε έως τις 26 Ιουλίου 2015.[3][20] Αποχώρησε μετά από δική του παραίτηση για προσωπικούς λόγους.[21]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Prenatal test for Down's syndrome» (στα αγγλικά). Nature 471 (7337): 138–138. 2011-03. doi:10.1038/471138b. ISSN 0028-0836. https://www.nature.com/articles/471138b. 
  2. Papageorgiou, Elisavet A; Karagrigoriou, Alex; Tsaliki, Evdokia; Velissariou, Voula; Carter, Nigel P; Patsalis, Philippos C (2011-04). «Fetal-specific DNA methylation ratio permits noninvasive prenatal diagnosis of trisomy 21» (στα αγγλικά). Nature Medicine 17 (4): 510–513. doi:10.1038/nm.2312. ISSN 1078-8956. https://www.nature.com/articles/nm.2312. 
  3. 3,0 3,1 «Προηγούμενοι Υπουργοί». www.moh.gov.cy. Υπουργείο Υγείας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2019. 
  4. «Άλμα της Κύπρου στην Έρευνα και την Καινοτομία». https://www.philenews.com/. https://www.philenews.com/. 16 Ιανουαρίου 2024.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website=, |publisher= (βοήθεια)
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Βιογραφικό Σημείωμα». Υπουργείο Υγείας (Κύπρος). 1 Νοεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2014. 
  6. «Ο Φίλιππος Πατσαλής αποχωρεί από τη θέση του Γενικού Εκτελεστικού Ιατρικού Διευθυντή του ΙΝΓΚ». 22 Σεπ 2015.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |ημερομηνία= (βοήθεια)
  7. «Φίλιππος Πατσαλής: Το μεγαλύτερο επιστημονικό μου επίτευγμα». 
  8. «Καταξιωμένο κέντρο υπηρεσιών υγείας, έρευνας και αριστείας». 
  9. «Πρωτοπορώντας διεθνώς με έδρα την Κύπρο». 
  10. «Swedish firm acquires majority stake in Cypriot biotech company». 
  11. «Cyprus Chief Scientist visits Medicover Genetics, praises innovative approach». 
  12. «NIPD Genetics receives Innovation Award at the 15th OEB Cyprus Innovation Awards». 
  13. «Σκεπτικό Βράβευσης Δρος Φίλιππου ΠΑΤΣΑΛΗ». 
  14. «NBRI, Welcome from the Chairman». 
  15. «Greek Cyprus swears in new ministers after coalition walkout». 
  16. «Φίλιππος Πατσαλής: Στόχος η μετεξέλιξη των δημόσιων νοσηλευτηρίων σε ανταγωνιστικά νοσοκομεία». 
  17. «Philippos Patsalis Professor».  line feed character in |title= at position 19 (βοήθεια)
  18. «Press Releases Article - PIO». www.pio.gov.cy. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  19. «ΙδΕΚ: Βραβεύτηκε ο CEO της NIPD Genetics, Καθ. Φίλιππος Πατσαλής | Offsite». www.offsite.com.cy (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  20. «Κατάλογος Ονομάτων Υπουργών και Υφυπουργών από την Ανακήρυξη της Δημοκρατίας». www.cm.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2019. 
  21. «Παραίτηση Φίλιππου Πατσαλή από το Υπουργείο Υγείας». www.sigmalive.com. 11 Ιουλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2020. 
Πολιτικά αξιώματα
Προκάτοχος
Πέτρος Πετρίδης
Υπουργός Υγείας
27 Ιουλίου 2015 - 28 Φεβρουαρίου 2018
Διάδοχος
Γιώργος Παμπορίδης