Βικιπαίδεια

Φάνι Μπλάνκερς-Κουν

Ολλανδή αθλήτρια αγώνων ταχύτητας

Η Φάνι Μπλάνκερς-Κουν (ολλανδικά: Fanny Blankers-Koen‎‎, 26 Απριλίου 1918 – 25 Ιανουαρίου 2004) ήταν Ολλανδή αθλήτρια, μία από τις κορυφαίες γυναίκες του στίβου όλων των εποχών.[1] Έγινε περισσότερο γνωστή για τα τέσσερα χρυσά μετάλλια που κέρδισε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948 στο Λονδίνο. Ήταν τότε 30 ετών και μητέρα δύο παιδιών όταν συμμετείχε στους Αγώνες. Οι επιδόσεις της τής χάρισαν το ψευδώνυμο Flying Housewife («Ιπτάμενη Νοικοκυρά») και έγινε η πιο δημοφιλής αθλήτρια στους Αγώνες.[2]

Φάνι Μπλάνκερς-Κουν
1949
Προσωπικές Πληροφορίες
Γέννηση26 Μαρτίου 1918
Μπάαρν, Ολλανδία
Θάνατος25 Ιανουαρίου 2004 (85 ετών)
Χούντορπ, Ολλανδία
Έτη δραστηριοποίησης1935 – 1955
Ύψος1,75 μέτρα
Βάρος63 κιλά
Άθλημα
Χώρα Ολλανδία
ΆθλημαΣτίβος
Αγώνισμα100 μ., 200 μ., 80 μ. με εμπόδια, Πένταθλο
Μετάλλια
Διοργάνωση 1ο 2ο 3ο
Ολυμπιακοί Αγώνες 4 0 0
Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 5 1 2
Σύνολο 9 1 2
Ολυμπιακοί Αγώνες
Χρυσό 1948 Λονδίνο 100 μέτρα
Χρυσό 1948 Λονδίνο 200 μέτρα
Χρυσό 1948 Λονδίνο 80 μέτρα με εμπόδια
Χρυσό 1948 Λονδίνο Σκυταλοδρομία 4×100 μέτρων

Είχε ξεκινήσει την ενασχόλησή της με το στίβο το 1935 και συμμετείχε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο. Παρόλο που οι διεθνείς αγώνες διακόπηκαν λόγω του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η Μπλάνκερς-Κουν πέτυχε παγκόσμια ρεκόρ κατά την διάρκεια εκείνης της περιόδου σε οκτώ διαφορετικά αγωνίσματα.[3]

Πέρα από τα τέσσερα ολυμπιακά της μετάλλια, κέρδισε πέντε ευρωπαϊκά μετάλλια και 58 ολλανδικά πρωταθλήματα και ξεπέρασε 12 παγκόσμια ρεκόρ - το τελευταίο ρεκόρ το 1951 στο πένταθλο, σε ηλικία 33 ετών. Το 1999 ψηφίστηκε "Γυναίκα Αθλήτρια του Αιώνα" από την Διεθνή Ένωση Ομοσπονδιών Κλασικού Αθλητισμού (IAAF).[4] Οι νίκες της στους Ολυμπιακούς Αγώνες την βοήθησαν να μειώσει την πεποίθηση πως η ηλικία και η μητρότητα ήταν εμπόδια στην επιτυχία των αθλητριών.[2]

Βιογραφία

Επεξεργασία

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Η Μπλάνκερς-Κουν γεννήθηκε ως Φρανσίνα Έλσγιε Κουν στις 26 Απριλίου 1918 στο Λάγκε-Βούρσε (κοντά στο Μπάαρ) από τον Άρνολντ και την Έλενα Κουν.[5] Ο πατέρας της ήταν κυβερνητικός αξιωματούχος. Είχε πέντε αδερφούς. Ως έφηβη ασχολιόταν με το τένις, την κολύμβηση, την γυμναστική, την παγοδρομία, την ξιφασκία και το τρέξιμο. Με ύψος 1,75 μέτρα, ήταν φυσικό ταλέντο στον αθλητισμό και σύντομα έγινε ξεκάθαρο ότι ήταν ταλέντο αλλά δεν μπορούσε να αποφασίσει ποιο άθλημα να επιλέξει. Ένας προπονητής κολύμβησης την συμβούλευσε να επικεντρωθεί στο τρέξιμο επειδή εκείνη την περίοδο υπήρχαν ήδη αρκετοί πρωταθλητές κολύμβησης στην Ολλανδία και ότι θα είχε περισσότερες πιθανότητες να προκριθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες μέσω του στίβου.

Η πρώτη της εμφάνιση στον στίβο ήταν το 1935, σε ηλικία 17 ετών. Η πρώτη της συμμετοχή σε αγώνες ήταν μία απογοήτευση αλλά στον τρίτο της αγώνα κατέρριψε το εθνικό ρεκόρ στα 800 μέτρα. Η Κουν σύντομα μπήκε στην ολλανδική ομάδα, αν και ήταν δρομέας ταχύτητας και όχι δρομέας μεσαίας απόστασης. Εκείνη την εποχή, τα 800 μέτρα θεωρούνταν αρκετά απαιτητικά για τις γυναίκες διαγωνιζόμενες και είχαν αφαιρεθεί από το ολυμπιακό πρόγραμμα μετά το 1928. Τον επόμενο χρόνο, ο προπονητής και μελλοντικός σύζυγός της, Γιαν Μπλάνκερς, πρώην Ολυμπιονίκης του άλματος εις τριπλούν που είχε συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928, την ενθάρρυνε να συμμετάσχει στους προκριματικούς αγώνες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο. Όντας μόλις 18 ετών, επιλέχθηκε να διαγωνιστεί στο άλμα εις ύψος και στη σκυταλοδρομία 4 × 100 μ. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου, τα δύο αγωνίσματα πραγματοποιήθηκαν την ίδια ημέρα. Στο άλμα εις ύψος, κατέκτησε την πέμπτη θέση (ίδια θέση με άλλους δυο αθλητές) ενώ η ολλανδική ομάδα κατέκτησε την πέμπτη θέση στον τελικό (η έκτη ομάδα του τελικού Γερμανία, αποκλείστηκε).[6] Απέκτησε επίσης ένα αυτόγραφο από τον αμερικανό αθλητή Τζέσε Όουενς, έγινε το πολυτιμότερο αντικείμενο που είχε στην κατοχή της.[5]

Σιγά-σιγά η Κουν ανέβηκε στην κορυφή. Το 1938 κατέρριψε το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ της (11,0 δευτερόλεπτα σε 100 γιάρδες- το πρώτο από τα 12 επίσημα της καριέρας της[6]) και κέρδισε τα πρώτα της διεθνή μετάλια. Στα Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην Βιέννη, κέρδισε το χάλκινο μετάλιο στα 100 και στα 200 μέτρα. Πολλοί θεατές, και η ίδια η Κουν, ανέμεναν από αυτήν να κάνει την καλύτερη εμφάνισή της στους επερχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες, των οποίων η διεξαγωγή είχε προγραμματιστεί να λάβει χώρα στο Ελσίνκι της Φινλανδίας τον Ιούλιο του 1940. Ωστόσο, η έκρηξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έβαλε τέλος στις προετοιμασίες. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ακυρώθηκαν επίσημα στις 2 Μαΐου 1940, τρεις ημέρες πριν την εισβολή στην Ολλανδία.

Κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο

Επεξεργασία

Λίγο πριν από την εισβολή, η Κουν είχε αρραβωνιαστεί και στις 29 Αυγούστου 1940 παντρεύτηκε τον προπονητή της και άλλαξε το όνομά της.[7] Όταν γέννησε το πρώτο της παιδί το 1942, τα ολλανδικά μέσα ενημέρωσης υπέθεσαν ότι η καριέρα της θα τελείωνε. Οι κορυφαίες αθλήτριες που ήταν παντρεμένες ήταν σπάνιες εκείνη την εποχή και θεωρούνταν αδιανόητο ότι μία μητέρα θα ήταν αθλήτρια. Η Μπλάνκερς-Κουν ξανάρχισε τις προπονήσεις μόνο εβδομάδες μετά τη γέννηση του γιου της.[8]

Κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο εγχώριος ανταγωνισμός στον αθλητισμό συνεχίστηκε στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ολλανδία και η αθλήτρια έθεσε έξι νέα παγκόσμια ρεκόρ μεταξύ 1942 και 1944. Το πρώτο ήρθε το 1942, όταν βελτίωσε το παγκόσμιο σήμα στα 80 μέτρα με εμπόδια. Την επόμενη χρονιά βελτίωσε το ρεκόρ του άλματος εις ύψος κατά 5 εκ. από 1,66 μ. σε 1,71 μ., ισοφάρισε το παγκόσμιο ρεκόρ των 100 μ., αλλά αυτό δεν αναγνωρίστηκε ποτέ επίσημα, καθώς αγωνίστηκε εναντίον ανδρών όταν έθεσε το ρεκόρ. Έκλεισε τη σεζόν με ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος, 6,25 μ. στις 19 Σεπτεμβρίου 1943. Το τελευταίο ρεκόρ θα διατηρηθεί μέχρι το 1954.

Τα χρόνια της ακμής

Επεξεργασία

Η πρώτη μεγάλη διεθνής διοργάνωση μετά τον πόλεμο ήταν το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1946, που πραγματοποιήθηκε στο Όσλο της Νορβηγίας. Στους ημιτελικούς των 100 μέτρων, που διεξήχθησαν στον τελικό του άλματος εις ύψος, έπεσε και δεν κατάφερε να προκριθεί στον τελικό. Η δεύτερη μέρα ήταν πιο επιτυχημένη, καθώς κέρδισε το αγώνισμα των 80 μ. με εμπόδια και οδήγησε την ολλανδική ομάδα σκυταλοδρομίας στη νίκη στα 4 × 100 μ. Ως η κορυφαία αθλήτρια στην Ολλανδία – το 1947 κέρδισε εθνικούς τίτλους σε έξι αγώνες γυναικών – η βεβαιώθηκε για θέση στην ολλανδική ομάδα για τους πρώτους μεταπολεμικούς Ολυμπιακούς Αγώνες που διεξήχθησαν στο Λονδίνο. Μετά την εμπειρία της στο Όσλο, αποφάσισε να μην λάβει μέρος σε όλες τις διοργανώσεις, αλλά να περιοριστεί σε τέσσερις: άφησε το άλμα εις ύψος και το άλμα εις μήκος για να συγκεντρωθεί στα 100 μέτρα, στα 200 μέτρα, στα 80 μέτρα με εμπόδια και στα 4 × 100 μέτρα (οι κανόνες αγώνων εμπόδιζαν επίσης έναν αθλητή να αγωνιστεί σε περισσότερα από τρία ατομικά αγωνίσματα στίβου).[7]

 
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1948

Αν και έδειξε τη φόρμα της δύο μήνες πριν από τους Αγώνες καταρρίπτοντας το δικό της παγκόσμιο ρεκόρ στα 80 μέτρα με εμπόδια – ένα από τα έξι παγκόσμια ρεκόρ που κατείχε εκείνη την εποχή – ορισμένοι δημοσιογράφοι την αμφισβήτησαν, λέγοντας ότι τα 30 χρόνια ήταν πολύ μεγάλη σε ηλικία για μια γυναίκα για να είναι αθλήτρια. Ο πρώτος της αγώνας ήταν τα 100 μ. και προκρίθηκε εύκολα στον ημιτελικό, στον οποίο σημείωσε τον ταχύτερο χρόνο. Ο τελικός (2 Αυγούστου) διεξήχθη σε λασπωμένη πίστα και σε συνθήκες βροχής. Η Μπλάνκερς-Κουν έφτασε στη γραμμή του τερματισμού με 11,9 δευτερόλεπτα κερδίζοντας εύκολα. Έγινε έτσι η πρώτη Ολλανδή αθλήτρια που κέρδισε Ολυμπιακό τίτλο στον στίβο.[7] Στις 4 Αυγούστου κατέκτησε το δεύτερο χρυσό της μετάλλιο στα 80 μέτρα με εμπόδια, παρά το γεγονός ότι τραυματίστηκε στο πέμπτο εμπόδιο.[2][9]

Παρά τις επιτυχίες της, παραλίγο να αποτύχει να εκκινήσει στους ημιτελικούς των 200 μέτρων, που διεξήχθη την επόμενη μέρα του τελικού με εμπόδια. Ο τελικός, στις 6 Αυγούστου, διεξήχθη και πάλι υπό καταρρακτώδη βροχή, αλλά η Ολλανδή ολοκλήρωσε την πρώτη διοργάνωση των Ολυμπιακών 200 μέτρων γυναικών σε 24,4 δευτερόλεπτα, επτά δέκατα του δευτερολέπτου μπροστά από τη δευτεραθλήτρια - εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη διαφορά νίκης σε τελικό Ολυμπιακών 200 μ. Ο τελικός της σκυταλοδρομίας 4 × 100 μ. διεξήχθη την τελευταία ημέρα των αγώνων στίβου. Η ολλανδική ομάδα προκρίθηκε αλλά λίγο πριν τον τελικό, η Μπλάνκερς-Κουν έλειπε. Είχε βγει να ψωνίσει και έφτασε ακριβώς στην ώρα του για τον αγώνα. Ως τελευταία δρομέας, ανέλαβε τη σκυτάλη στην τρίτη θέση, περίπου πέντε μέτρα πίσω από τις Αυστραλές και Καναδέζες δρομείς. Παρά την αργή αλλαγή, πρόλαβε περνώντας τη γραμμή ένα δέκατο του δευτερολέπτου πριν από την δεύτερη ομάδα της Αυστραλίας.[3][10] Η Μπλάνκερς-Κουν κέρδισε τέσσερα από τα εννέα αγωνίσματα γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948, διαγωνιζόμενη σε έντεκα σειρές και τελικούς σε οκτώ ημέρες. Ήταν η πρώτη γυναίκα που κέρδισε τέσσερα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια και πέτυχε το επίτευγμα σε μία μόνο Ολυμπιάδα. Με το προσωνύμιο «Ιπτάμενη Νοικοκυρά» από τον τύπο, έτυχε ηρωικής υποδοχής όταν επέστρεψε στην Ολλανδία. Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ήταν έγκυος κατά τη διάρκεια των Αγώνων.[3][11]

Το 1950 σχεδόν επανέλαβε την ολυμπιακή της εμφάνιση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα των Βρυξελλών. Κέρδισε τους τίτλους στα 100 μ., 200 μ. και 80 μ. με εμπόδια, όλα με μεγάλη διαφορά (τέσσερα δέκατα του δευτερολέπτου ή περισσότερο), αλλά έχασε ελάχιστα την τέταρτη νίκη στη σκυταλοδρομία, την οποία κέρδισε η βρετανική ομάδα. Έκλεισε την καριέρα της σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα με οκτώ μετάλλια, τα περισσότερα μέχρι τότε, επίτευγμα που ξεπεράστηκε αργότερα μόνο από την Ιρένα Σεβίνσκα.[12] Σε ηλικία 34 ετών, έλαβε μέρος στους τρίτους Ολυμπιακούς της, που διεξήχθησαν στο Ελσίνκι. Προκρίθηκε στους ημιτελικούς των 100 μέτρων, αλλά έχασε την εκκίνηση για να αγωνιστεί στα 80 μέτρα με εμπόδια. Έφτασε στον τελικό σε εκείνο το αγώνισμα, αλλά αφού έχασε το δεύτερο εμπόδιο, εγκατέλειψε τον αγώνα, που ήταν και ο τελευταίος μεγάλος της. Στις 7 Αυγούστου 1955, κέρδισε για τελευταία φορά, κατακτώντας τον εθνικό τίτλο στη σφαιροβολία, τον 58ο τίτλο στην Ολλανδία.[11]

 
Άγαλμα της Μπλάνκερς-Κουν στο Ρότερνταμ

Μετά την αποχώρησή της από την ενεργό δράση

Επεξεργασία

Μετά την αθλητική της καριέρα, υπηρέτησε ως αρχηγός της ομάδας στίβου της Ολλανδίας, από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1958 έως τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968. Το 1988 τιμήθηκε με την υψίστη αθλητική τιμή, το Ολυμπιακό Τάγμα.[13] Τα χρόνια πριν από το θάνατό της έπασχε από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και ζούσε σε οίκο ευγηρίας. Ένα χρόνο πριν από το θάνατό της, δημοσιεύτηκε η πρώτη βιογραφία της, με τίτλο Een koningin met mannenbenen («Μια βασίλισσα με ανδρικά πόδια»), τίτλος εμπνευσμένος από τα χαρακτηριστικά δυνατά πόδια της.[8] [14] Το 2012 ήταν ένα από τα εναρκτήρια μέλη του Hall of Fame της Διεθνούς Ένωσης Ομοσπονδιών Κλασικού Αθλητισμού (IAAF).[15]

Διακρίσεις

Επεξεργασία
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1938 (100 μέτρα) : 3η θέση (12,0 δευτερόλεπτα)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1938 (200 μ.) : 3η (24,9)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1946 (80 μ. με εμπόδια) : 1η (11,8)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1946 (4x100 μ.) : 47,8
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1948 (100 μ.) : 1η (11,9)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1948 (200 μ.) : 1η (24,4)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1948 (80 μ. με εμπόδια) : 1η (11,8)
  • Ολυμπιακοί Αγώνες 1948 (4x100 μ.) : 1η (47,5)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1950 (100 μ.) : 1η (11,7)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1950 (200 μ.) : 1η (24,0)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1950 (80 μ. με εμπόδια) : 1η (11,1)
  • Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου 1950 (4x100 μ.) : 2η (47,4)

Τιμές

Επεξεργασία
  •   Ολυμπιακό Τάγμα (Olympic Order) : 1988
  •   Αξιωματικός του Τάγματος της Οράγγης-Νάσσαου (Officer Orde van Oranje-Nassau)

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «EUROPE: A Brief Glance through IAAF History – Area Athletes, PART THREE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «The News York Times Magazine : At the Olympics in Bombed-Out London, She Forever Changed Women's Sports». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2022. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «BRITANNICA : Fanny Blankers-Koen». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  4. ↑ «IAAF : Fanny Blankers-Koen passes away at 85 years of age». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Φάνι Μπλάνκερς - Κουν». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Hall of Fame Profile - Fanny Blankers-Koen (The Netherlands)». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Fanny Blankers-Koen is brought to her last resting place». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Kooman, Kees. Een koningin met mannenbenen. Edward Elgar Publishing Amsterdam: LJ Veen. ISBN 90-204-0820-8. OCLC 56809653. 
  9. ↑ «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : LONDON 1948 ATHLETICS 80M HURDLES WOMEN RESULTS». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  10. ↑ «How Fanny Blankers-Koen Became the 'Flying Housewife' of the 1948 London Games». Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2022. 
  11. ↑ 11,0 11,1 «INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE : Fanny BLANKERS-KOEN». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  12. ↑ «European Championships». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  13. ↑ «Olympic Order Recipients». Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022. 
  14. ↑ «The New York Times : A Woman's Will to Win Captivated London in 1948». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2012. 
  15. ↑ «IAAF HALL OF FAME». Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2022. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Bijkerk, Ton (May 2004). "Fanny Blankers-Koen: A Biography". Journal of Olympic History
  • Blankers, Jan; Van Leeuwen, Aad (1949). Fanny : de geschiedenis van 4 gouden medailles. 's-Graveland : Konings Pyramide
  • Kooman, Kees (2003). Een koningin met mannenbenen. Amsterdam ISBN 9020408208

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Φάνι_Μπλάνκερς-Κουν&oldid=10591638"