Τραγωδία του Τσάλεντζερ

Η τραγωδία του Τσάλεντζερ συνέβη στις 28 Ιανουαρίου 1986, όταν το διαστημικό λεωφορείο Τσάλεντζερ διαλύθηκε 73 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευσή του, με συνέπεια το θάνατο του επταμελούς πληρώματός του, ενώ στην αποστολή συμπεριλαμβανόταν για πρώτη φορά ένας πολίτης, η δασκάλα Κρίστα Μακόλιφ. Η καταστροφή του διαστημόπλοιου έγινε πάνω από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα, ενώ προκλήθηκε από αποκόλληση σε δακτύλιο σφραγίσματος (O-ring) στη δεξιά δεξαμενή. Ήταν η δέκατη αποστολή του Τσάλεντζερ και η 25η αποστολή του προγράμματος των Διαστημικών Λεωφορείων των ΗΠΑ.

Τραγωδία του Τσάλεντζερ
Η στιγμή της καταστροφής του Τσάλεντζερ.
Ημερομηνία	Έναρξη : 28 Ιανουαρίου 1986, 11:39:13 π.μ. Ανατολική Ζώνη Ώρας. Λήξη : 2 λεπτά και 45 δευτερόλεπτα μετά τη διάλυση του Λεωφορείου, όταν η καμπίνα των αστροναυτών έπεσε στον Ατλαντικό ωκεανό.
Τοποθεσία	ΗΠΑ: Ακρωτήριο Κανάβεραλ, Φλόριντα, σε ύψος 15 χλμ. (στη στρατόσφαιρα)
Αίτια	Σημειώθηκε αποκόλληση σε δακτύλιο σφραγίσματος (O-ring) στους αγωγούς στερεών καυσίμων.
Θάνατοι	7
Σημειώσεις	Η πρώτη διαστημική πτήση που ξεκίνησε αλλά δεν έφτασε ποτέ στο διάστημα ή έστω στα όρια του διαστήματος.
Σχετικά πολυμέσα

Αιτία

Σκούρος καπνός από την ανάφλεξη του O-ring στη δεξιά δεξαμενή, κατά τη στιγμή της εκτόξευσης του Τσάλεντζερ. 73 δευτερόλεπτα μετά, έγινε η μοιραία αποκόλληση στον δακτύλιο σφραγίσματος / O-ring.

Η αιτία που διαλύθηκε το Τσάλεντζερ εξακριβώθηκε όταν περισυλέχθηκαν τα συντρίμμια του. Για την ακρίβεια, όταν το Λεωφορείο ήταν σε ύψος 15 χιλιομέτρων / 48.000 ποδιών, σημειώθηκε αποκόλληση σε δακτύλιο σφραγίσματος (O-ring) στους αγωγούς στερεών καυσίμων, η οποία προκάλεσε ρήγμα στον δεξιό πύραυλο καυσίμων, επιτρέποντας θερμό αέριο υπό πίεση από το εσωτερικό του κινητήρα του πυραύλου να διαρρεύσει έξω. Η διαρροή έσπασε την πρόσδεση που συνέδεε τον πύραυλο με την Εξωτερική Δεξαμενή Καυσίμων, με αποτέλεσμα την αποκόλλησή τους. Μετά από μία ανεξέλεγκτη τροχιά λίγων δευτερολέπτων, το Λεωφορείο καταστράφηκε από δυνάμεις οπισθέλκουσας (αεροδυναμικής αντίστασης στην ανεξέλεγκτη κίνηση) που αρχικά έφτασαν στα 12 έως 20 g, ενώ το όριο αντοχής του ήταν τα 5 g. Αντίθετα με την λαϊκή εντύπωση και τις πρώτες αναφορές στα τηλεοπτικά σχόλια, το Τσάλεντζερ δεν εξερράγη στην κυριολεξία.

Το πλήρωμα του Τσάλεντζερ. Δεύτερη από αριστερά, η δασκάλα Κρίστα Μακόλιφ.

Ειδικότερα όμως η καμπίνα των αστροναυτών ήταν από ενισχυμένο αλουμίνιο και με σαφώς μεγαλύτερη αντοχή, και συνέχισε προσωρινά την ανοδική της πορεία, ενώ στα 2 δευτερόλεπτα μετά τη διάλυση, οι δυνάμεις στην καμπίνα έπεσαν κάτω από τα 4 g, ενώ η άνοδος συνεχιζόταν. 25 δευτερόλεπτα μετά τη διάλυση του Λεωφορείου, η καμπίνα των αστροναυτών έφτασε σε μέγιστο ύψος 20 χιλιόμετρα / 65.000 πόδια και στη συνέχεια άρχισε ελεύθερη πτώση. Στα δευτερόλεπτα αυτά, πριν φτάσει το μέγιστο ύψος, θεωρείται επίσημα ότι το πλήρωμα είχε μάλλον χάσει τις αισθήσεις του, λόγω εκρηκτικής αποσυμπίεσης από τις δομικές ζημιές στο σκάφος, που είχε ως αποτέλεσμα την ολική διαφυγή του αέρα της καμπίνας προς τα έξω (καθώς σε τόσο μεγάλο ύψος η αναισθησία επέρχεται σε λίγα δευτερόλεπτα). Τελικώς, 2 λεπτά και 45 δευτερόλεπτα μετά τη διάλυση του Λεωφορείου, η καμπίνα έπεσε στον ωκεανό, λίγο πιο έξω από τις ακτές της κεντρικής Φλόριντα, όπως συνέβη και με όλα τα συντρίμμια του Τσάλεντζερ. Όλα τα πτώματα ανασύρθηκαν από την καμπίνα, καθώς επίσης, για την έρευνα που ακολούθησε, και όλα τα συντρίμμια.

Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Ρόναλντ Ρήγκαν, εκφωνεί την σχετική ομιλία, λίγες ώρες μετά το δυστύχημα.

Για την ιστορία, ήταν η πρώτη, χρονολογικά, διαστημική πτήση που ξεκίνησε αλλά δεν έφτασε ποτέ στο διάστημα ή έστω στα όρια του διαστήματος, καθώς η καταστροφή συνέβη στα χαμηλότερα στρώματα της στρατόσφαιρας.

Συνέπειες

Ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν μετά την τραγωδία ζήτησε από τη NASA να βελτιώσει το πρόγραμμα, ενώ εκφώνησε και σχετική τηλεοπτική ομιλία το πρώτο βράδυ μετά το δυστύχημα. Η NASA μετά την καταστροφή ανακοίνωσε ότι στα διαστημικά λεωφορεία θα δημιουργηθεί σύστημα διαφυγής για τέτοια κατάσταση ανάγκης. Επίσης, το διαστημικό πρόγραμμα των ΗΠΑ διακόπηκε για 2,5 έτη, όσο διήρκησε και η έρευνα που ακολούθησε, και η πρώτη διαστημική πτήση μετά την καταστροφή ξεκίνησε στις 29 Σεπτεμβρίου 1988 με το Διαστημικό Λεωφορείο Ντισκάβερι.

Βιβλιογραφία

• Evans, Ben (2007). Space shuttle challenger: ten journeys into the unknown. Published in association with Praxis Pub. ISBN 978-0-387-46355-1.
• Pinkus, Rosa Lynn (1997). Engineering Ethics: Balancing Cost, Schedule, and Risk. Cambridge University Press. ISBN 0-521-43171-9.
• Schwartz, Howard S. (1990). Narcissistic Process and Corporate Decay: The Theory of the Organization Ideal. NYU Press. ISBN 0-8147-7938-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Challenger disaster: remembered. The Boston Globe. January 28, 2011.
• Ronald Reagan - Space Shuttle Challenger Tragedy.
• Ronald Reagan - The Space Shuttle "Challenger" Tragedy Address - 28 January 1986 (το πλήρες βίντεο, μαζί και με αποτύπωση σε κείμενο).
• Challenger Disaster Live on CNN.
• Challenger's Final Flight.
• Gainesville Sun - January 29, 1986.
• 30 Years After Explosion, Challenger Engineer Still Blames Himself — NPR (January 28 & 29, 2016).