Βικιπαίδεια

Τζοχάρ Ντουντάγιεφ

Στρατιωτικός της Ε.Σ.Σ.Δ. - Ηγέτης των Τσετσένων αυτονομιστών

Ο Τζοχάρ Μουσάγιεβιτς Ντουντάγιεφ ( Дудин Муса-воӏ Джохар), (αγγλικά: Dzhokhar Dudayev) (15 Φεβρουαρίου 1944 – 21 Απριλίου 1996) ήταν Πτέραρχος της Σοβιετικής Πολεμικής Αεροπορίας, ηγέτης των Τσετσένων αυτονομιστών και ο πρώτος Πρόεδρος της Τσετσενικής Δημοκρατίας της Ιτσκερίας.

Τζοχάρ Ντουντάγιεφ
Πρόεδρος της Τσετσενικής Δημοκρατίας της Ιτσκερίας
ΔιάδοχοςΖελιμχάν Γιανταρμπίεφ (υπηρεσιακός)
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση14 Φεβρουαρίου 1944, Γιαλχάρα, Τσετσενο-Ινγκουσετική Αυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία
Θάνατος21 Απριλίου 1996
Gekhi-Chu, Τσετσενία
ΕθνότηταΤσετσένος
Πολιτικό κόμμαΚομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης (1968–1990)
Πανεθνική Επιτροπή του Τσετσενικού Λαού (1990–1996)
ΣύζυγοςΆλλα Ντουντάγιεβα
ΣπουδέςM. M. Raskova Higher Military Aviation School of Pilots in Tambov (1962–1966)
Σχολή Πολεμικής Αεροπορίας Γκαγκάριν (1971–1974)[1]
ΕπάγγελμαΣτρατιωτικός
Υπογραφή
Στρατιωτική υπηρεσία
ΒαθμόςΥποστράτηγος [σημ. 1]
Μάχες/πόλεμοιΣοβιετικός πόλεμος στο Αφγανιστάν
Πρώτος Πόλεμος της Τσετσενίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Τα πρώτα στάδια της ζωής του και η στρατιωτική του σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Ο Ντουντάγιεφ γεννήθηκε στη Γιαλχάρα της Αυτόνομης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας των Τσετσενο-Ινγκουσών. Ήταν το δέκατο τρίτο παιδί του κτηνιάτρου Μούσα (Musa) και της Ραμπιάτ (Rabiat) Ντουντάγιεφ. Πέρασε τα πρώτα 13 χρόνια της ζωής του σε εσωτερική εξορία στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Καζακστάν[εκκρεμεί παραπομπή] . Η οικογένειά του μπόρεσε να επιστρέψει στην Τσετσενία μόνο το 1957.[2] Μετά τον επαναπατρισμό των Τσετσένων το 1957 [εκκρεμεί παραπομπή], σπούδασε ηλεκτρολόγος σε εσπερινό σχολείο στην Τσετσενο-Ινγκουσετία. Το 1962, μετά από δύο χρόνια σπουδών στο Βλαντικαφκάς, εισήλθε στην Ανώτερη Στρατιωτική Σχολή Πιλότων του Ταμπόφ από την οποία αποφοίτησε το 1966. Ο Ντουντάγιεφ εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης το 1968 και από το 1971 έως το 1974 σπούδασε στη διάσημη Ακαδημία Πολεμικής Αεροπορίας Γκαγκάριν . Παντρεύτηκε την Άλλα, Ρωσίδα ποιήτρια και κόρη Σοβιετικού αξιωματικού, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά (μία κόρη και δύο γιους).[2]

Το 1962, ο Ντουντάγιεφ άρχισε να υπηρετεί στη Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία, όπου ανήλθε στο βαθμό του Υποστράτηγου (Υποπτέραρχου), και έγινε ο πρώτος Τσετσένος στρατηγός της (Πτέραρχος). Ο Ντουντάγιεφ υπηρέτησε σε μια στρατηγική μονάδα βομβαρδισμού της σοβιετικής αεροπορίας στη Σιβηρία και την Ουκρανία. Συμμετείχε στον Σοβιετικό-Αφγανικό Πόλεμο κατά των Μουτζαχεντίν, για τον οποίο του απονεμήθηκε το παράσημο του Ερυθρού Αστέρα και του Τάγματος του Κόκκινου Λαβάρου .[3] Σύμφωνα με πληροφορίες, από το 1986 έως το 1987, ο Ντουντάγιεφ είχε συμμετάσχει σε βομβαρδιστικές επιδρομές στο δυτικό Αφγανιστάν,[4][5] γεγονός που έδωσε σε πολλούς αντιπάλους του, αργότερα, την αφορμή να αμφισβητήσουν την μουσουλμανική πίστη του, αφού βομβάρδισε ομόθρησκους.[6][7][8] Ο Ντουντάγιεφ ανέβαινε σταθερά στην Πολεμική Αεροπορία και το 1987 ανέλαβε τη διοίκηση της 326ης Μεραρχίας Αεροπορίας Βαρέων Βομβαρδιστικών της Σοβιετικής Αεροπορίας Μεγάλης Εμβέλειας στο Τάρτου της Εσθονίας, κερδίζοντας τον βαθμό του Υποστράτηγου . Από το 1987 έως τον Μάρτιο του 1990, διοικούσε πυρηνικά στρατηγικά βομβαρδιστικά μεγάλης εμβέλειας.[7][9]

 
επιτοίχια αναμνηστική πλακέτα, σε κτίριο του Τάρτου, έδρα του Σοβιετικού στρατού κα γραφείο του Ντουντάγιεφ την περίοδο 1987 - 1991

Ήταν επίσης διοικητής της φρουράς του Τάρτου. Έμαθε εσθονικά, ενώ κατά τη διάρκεια της τραγουδιστής επανάστασης, αρνήθηκε να αποκλείσει τα κτίρια της εσθονικής τηλέορασης και του Κοινοβουλίου.[7] Το 1990, η μεραρχία του αποσύρθηκε από την Εσθονία και ο Ντουντάγιεφ παραιτήθηκε από τον σοβιετικό στρατό .

Κατάληψη της εξουσίας

Επεξεργασία

Τον Μάιο του 1990, ο Ντουντάεφ επέστρεψε στο Γκρόζνι, την πρωτεύουσα της Τσετσενίας, για να αφοσιωθεί στην τοπική πολιτική. Εξελέγη επικεφαλής της Εκτελεστικής Επιτροπής του ανεπίσημου αντιπολιτευόμενου Πανεθνικού Συνεδρίου του Τσετσενικού Λαού (NCChP), το οποίο υποστήριζε την απόσχιση της Τσετσενίας από τη Ρωσία, και την ανακήρυξή της σε ανεξάρτητο κράτος.[10]

Εκμεταλλευόμενος την προϊούσα κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Ντουντάγιεφ και οι μαχητές του Πανεθνικού Συνεδρίου, εισέβαλαν στις 6 Σεπτεμβρίου 1991 σε μια συνεδρίαση του τοπικού Ανώτατου Σοβιέτ, διαλύοντας ουσιαστικά την κυβέρνηση της ΕΣΣΔ Τσετσένων-Ινγκουσών. Ο τηλεοπτικός σταθμός του Γκρόζνι και άλλα βασικά κυβερνητικά κτίρια επίσης καταλήφθηκαν. (ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος του Γκρόζνι σκοτώθηκε και πολλά άλλα μέλη τραυματίστηκαν)

Την 1η Νοεμβρίου του 1991 ανακηρύχτηκε de facto η Τσετσενική Δημοκρατία της Ιτσκερίας.[11]

Πρόεδρος της Τσετσενικής Δημοκρατίας της Ιτσκερίας

Επεξεργασία

Μετά από ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα τον Οκτώβριο του 1991 που τον επικύρωσε τον στη νέα του θέση ως πρόεδρο της Τσετσενικής Δημοκρατίας της Ιτσκερίας, ο Ντουντάγιεφ διακήρυξε μονομερώς την κυριαρχία της δημοκρατίας και την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση. Τον Νοέμβριο του 1991, ο τότε Ρώσος Πρόεδρος Μπόρις Γέλτσιν έστειλε στρατεύματα στο Γκρόζνι, αλλά αποσύρθηκαν όταν οι δυνάμεις του Ντουντάγιεφ τους εμπόδισαν να βγουν από το αεροδρόμιο. Η Ρωσία αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της δημοκρατίας, αλλά δίστασε να χρησιμοποιήσει περαιτέρω βία κατά των αυτονομιστών. Από αυτό το σημείο η Δημοκρατία των Τσετσενο-Ινγκουσών είχε γίνει ένα de facto ανεξάρτητο κράτος. 

Αρχικά, η κυβέρνηση του Ντουντάγιεφ διατηρούσε διπλωματικές σχέσεις με τη Γεωργία, όπου έλαβε μεγάλη ηθική υποστήριξη από τον πρώτο Πρόεδρό της Ζβιάντ Γκαμσαχούρντια. Όταν ο Γκαμσαχούρντια ανατράπηκε στα τέλη του 1991, του δόθηκε άσυλο στην Τσετσενία και παρευρέθηκε στην ορκωμοσία του Ντουντάγιεφ ως Προέδρου. Ενώ διέμενε στο Γκρόζνι, βοήθησε επίσης στη διοργάνωση της πρώτης «Παγκόσμιας Διάσκεψης» στην οποία συμμετείχαν ανεξάρτητες ομάδες από όλη την περιοχή. Η Ιτσκερία δεν έλαβε ποτέ διπλωματική αναγνώριση από κανένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος εκτός από τη Γεωργία το 1991. 

Το 1993 η ρωσική γλώσσα σταμάτησε να διδάσκεται στα σχολεία της Τσετσενίας και ανακοινώθηκε επίσης ότι η τσετσενική γλώσσα θα αρχίσει να γράφεται χρησιμοποιώντας το λατινικό αλφάβητο (με μερικούς πρόσθετους ειδικούς τσετσενικούς χαρακτήρες) και όχι το κυριλλικό που χρησιμοποιούσαν από τη δεκαετία του 1930. Το κράτος άρχισε επίσης να τυπώνει δικά του χρήματα και γραμματόσημα. Ένα από τα πρώτα διατάγματα του Ντουντάγιεφ έδινε σε κάθε πολίτη το δικαίωμα να φέρει όπλα. 

Οι άπειρες και κακώς καθοδηγούμενες οικονομικές πολιτικές του Ντουντάγιεφ άρχισαν σύντομα να υπονομεύουν την οικονομία της Τσετσενίας και, όπως ισχυρίστηκαν Ρώσοι παρατηρητές, μετέτρεψαν την περιοχή σε εγκληματικό παράδεισο. Ο μη τσετσενικός πληθυσμός της Ιτσκερίας εγκατέλειψε τη δημοκρατία λόγω της αυξημένης εγκληματικότητας και της αδιάφορης απέναντί τους κυβέρνησης.[12] Το 1993, το κοινοβούλιο της Τσετσενίας προσπάθησε να οργανώσει δημοψήφισμα για την εμπιστοσύνη του κοινού στον Ντουντάγιεφ με το σκεπτικό ότι δεν κατάφερε να εδραιώσει την ανεξαρτησία της Τσετσενίας. Εκείνος αντέδρασε διαλύοντας το κοινοβούλιο και άλλα όργανα εξουσίας. Ξεκινώντας στις αρχές του καλοκαιριού του 1994, ένοπλες ομάδες αντιπολίτευσης της Τσετσενίας με ρωσική στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη προσπάθησαν επανειλημμένα αλλά χωρίς επιτυχία να καθαιρέσουν τον Ντουντάγιεφ με τη βία. 

Πρώτος πόλεμος της Τσετσενίας

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Πρώτος Πόλεμος της Τσετσενίας

Την 1η Δεκεμβρίου 1994, οι Ρώσοι άρχισαν να βομβαρδίζουν το αεροδρόμιο του Γκρόζνι και κατέστρεψαν ορισμένα πρώην σοβιετικά εκπαιδευτικά αεροσκάφη που είχε αφαιρέσει η δημοκρατία το 1991. Σε απάντηση η Ιτσκερία κήρυξε τον πόλεμο στη Ρωσία και κινητοποίησε τις ένοπλες δυνάμεις της. Στις 11 Δεκεμβρίου 1994, πέντε ημέρες αφότου ο Ντουντάγιεφ και ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας Πάβελ Γκράτσεφ συμφώνησαν να αποφύγουν την περαιτέρω χρήση βίας, τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Τσετσενία. Αναφέρθηκε λανθασμένα ότι ένας από τους δύο γιους του Ντουντάγιεφ σκοτώθηκε στις αρχές του πολέμου, ωστόσο και οι δύο ήταν ζωντανοί το 2009.[13]

Πριν από την πτώση του Γκρόζνι, ο Ντουντάγιεφ εγκατέλειψε το προεδρικό παλάτι, μετακινήθηκε νότια με τις δυνάμεις του και συνέχισε να ηγείται του πολέμου καθ' όλη τη διάρκεια του 1995, σύμφωνα με πληροφορίες από ένα σιλό πυραύλων κοντά στην ιστορική πρωτεύουσα της Τσετσενίας, το Βεντένο . Συνέχισε να επιμένει ότι οι δυνάμεις του θα επικρατούσαν μετά το τέλος του συμβατικού πολέμου και οι Τσετσένοι αντάρτες συνέχισαν να επιχειρούν σε ολόκληρη τη δημοκρατία.

Δολοφονία

Επεξεργασία

Στις 21 Απριλίου 1996, ενώ χρησιμοποιούσε ένα δορυφορικό τηλέφωνο, ο Ντουντάγιεφ δολοφονήθηκε από δύο κατευθυνόμενους πυραύλους, αφού η τοποθεσία του εντοπίστηκε από ένα ρωσικό αναγνωριστικό αεροσκάφος.[14] Το αναγνωριστικό αεροσκάφος που τον δολοφόνησε τελικά, δεν ήταν το μόνο που εστάλη. Επιπρόσθετα αεροσκάφη απεστάλησαν (ένα Su-24MR και ένα Su-25 ) για τον εντοπισμό του Ντουντάγιεφ και την εκτόξευση κατευθυνόμενου πυραύλου. Οι ακριβείς λεπτομέρειες αυτής της επιχείρησης δεν δόθηκαν ποτέ στη δημοσιότητα από τη ρωσική κυβέρνηση. Τα ρωσικά αναγνωριστικά αεροπλάνα στην περιοχή παρακολουθούσαν δορυφορικές επικοινωνίες για αρκετό καιρό προσπαθώντας να ταιριάξουν τη φωνητική υπογραφή του Ντουντάγιεφ με τα υπάρχοντα δείγματα της ομιλίας του. Υποστηρίχθηκε ότι ο Ντουντάγιεφ σκοτώθηκε από έναν συνδυασμό αεροπορικής επίθεσης και παγίδευσης με εκρηκτικά. Ήταν 52 ετών.[15]

Ο θάνατος του Ντουντάγιεφ ανακοινώθηκε μέσω τηλεοπτικής μετάδοσης που είχε διακοπεί από τον Σαμίλ Μπασάγιεφ, τον Τσετσένο διοικητή ανταρτών.[16] Τον Ντουντάγιεφ διαδέχθηκε ο Αντιπρόεδρός του Ζελιμχάν Γιανταρμπίεφ (ως εν ενεργεία Πρόεδρος ) και στη συνέχεια, μετά τις λαϊκές εκλογές του 1997, ο αρχηγός του Επιτελείου του εν καιρώ πολέμου, Ασλάν Μασκάντοφ .

Οι απόγονοι του Ντζοχάρ Ντουντάγιεφ με τη σύζυγό του Άλλα, που επέζησαν μετά το θάνατό του είναι οι δύο γιοι τους, Ντέγκι και Αβλούρ.

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ στον σοβιετικό στρατό οι ονομασίες των βαθμών ήταν κοινές για όλα τα όπλα. Η αντιστοιχία του βαθμού στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είναι Υποπτέραρχος

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ ομάδα συγγραφέων: История командного факультета Военно-Воздушной академии имени Ю. А. Гагарина / В.Е. Зенков. — Москва: ЗАО СП «Контакт РЛ», 2007 год. 5-902908-02-7. σελ. 286. ISBN-10 5-902908-02-7.
  2. ↑ 2,0 2,1 Узел, Кавказский. «Дудаев Джохар Мусаевич». Кавказский Узел. 
  3. ↑ James Hughes, Chechnya: from nationalism to jihad p. 22
  4. ↑ Christopher Marsh, Nikolas K. Gvosdev, Civil Society and the Search for Justice in Russia, p 148
  5. ↑ John B. Dunlop, Russia Confronts Chechnya: Roots of a Separatist Conflict, p. 110
  6. ↑ Christopher Marsh, Nikolas K. Gvosdev, Civil Society and the Search for Justice in Russia, p 148
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 John B. Dunlop, Russia Confronts Chechnya: Roots of a Separatist Conflict, p 111
  8. ↑ Shireen T. Hunter (2004). Islam in Russia: The Politics of Identity and security (illustrated έκδοση). M.E. Sharpe. σελ. 150. ISBN 0-7656-1283-6. 
  9. ↑ Valeriĭ Aleksandrovich Tishkov (2004). Chechnya: Life in a War-Torn Society (illustrated έκδοση). University of California Press. σελ. 77. ISBN 0-520-23888-5. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2011. dudayev nuclear. 
  10. ↑ https://www.tanea.gr/2004/09/02/world/7-apantiseis-gia-tin-krisi-stin-tsetsenia/
  11. ↑ https://www.google.co.id/books/edition/Radical_Islam_in_the_Former_Soviet_Union/mi6MAgAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=All-National+Congress+of+the+Chechen+People+1+november&pg=PA63&printsec=frontcover
  12. ↑ «Alla Dudayeva: Ο Litvinenko παρουσιάστηκε ως Volkov». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  13. ↑ Семья Джохара Дудаева нашлась в Литве (Kommersant, 25 May 2006)
  14. ↑ «TIME TO SET THE CHECHEN FREE». 5 Απριλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2014. 
  15. ↑ 'Dual attack' killed president, BBC News, 21 April 1999
  16. ↑ Chechen leader confirmed dead; Supporter says freedom fight unaffected Αρχειοθετήθηκε 2011-01-26 στο Wayback Machine. CNN, 24 April 1996

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Dzhokhar Dudayev στο Wikimedia Commons
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Τζοχάρ_Ντουντάγιεφ&oldid=10834214"