Συνεταιρισμός

Συνεταιρισμός, σύμφωνα με τη Διεθνή Συνεταιριστική Συμμαχία, είναι μια: «αυτόνομη ένωση προσώπων που συγκροτείται εθελοντικά για την αντιμετώπιση των κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών και επιδιώξεων τους, διαμέσου μιας συνιδιόκτητης και δημοκρατικά διοικούμενης επιχείρησης». Ο ορισμός δόθηκε στο παγκόσμιο συνέδριο συνεταιριστικών οργανώσεων στο Μάντσεστερ της Αγγλίας το 1995. Ο όρος αυτός αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τον 19ο αιώνα όπου και εξελίχθηκε ως ιδεολογία και ως κίνημα με κοινωνικό και οικονομικό περιεχόμενο αποβλέποντας κυρίως τις ασθενέστερες τάξεις των εργαζομένων για την ικανοποιητικότερη αντιμετώπιση των διαφόρων συχνά αναφυομένων αυθαιρεσιών του άκρατου κεφαλαιοκρατισμού. Η ελευθερία της συγκρότησης συνεταιρισμού για την επιδίωξη νόμιμων σκοπών θεμελιώνεται στα συντάγματα όλων των φιλελεύθερων και δημοκρατικών πολιτειών (δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι»).

Ο Ρόμπερτ Όουεν (1771-1858) ήταν ο πρωτεργάτης των οικειοθελών συνεταιρισμών (Voluntary association)

Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι

Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι βρίσκεται στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα:

Άρθρο 20:

• Καθένας έχει το δικαίωμα στην ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης και του συνεταιρίζεσθαι.
• Κανείς δεν μπορεί να υποχρεωθεί να συμμετέχει σε ορισμένο σωματείο.

Συνεταιριστικές αρχές και αξίες

Οι συνεταιριστές πιστεύουν ότι η ζωή και η εργασία σε μια συνεταιριστική επιχείρηση διέπονται από ορισμένες αξίες. Αυτές οι αξίες που ακολουθούν είναι η αυτοβοήθεια, η αυτοευθύνη, η δημοκρατία, η ισότητα, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και οι ηθικές αξίες της εντιμότητας, της ειλικρίνειας, της κοινωνικής ευθύνης και της μέριμνας για τους συνανθρώπους.

Οι συνεταιριστικές αρχές είναι οι κατευθυντήριες γραμμές με τις οποίες οι συνεταιρισμοί μπορούν να θέσουν τις αξίες τους σε εφαρμογή.

1η Αρχή: Εθελοντική και Ελεύθερη Συμμετοχή

Οι συνεταιρισμοί είναι εθελοντικές οργανώσεις, ανοικτές σε όλους τους ανθρώπους που είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες τους και πρόθυμοι να αποδεχτούν τις ευθύνες της συμμετοχής τους ως μέλη, δίχως καμία διάκριση φύλου, κοινωνική, φυλετική, πολιτική ή θρησκευτική.

2η Αρχή: Δημοκρατικός Έλεγχος από τα Μέλη

Οι συνεταιρισμοί είναι δημοκρατικές οργανώσεις που ελέγχονται από τα μέλη τους, τα οποία συμμετέχουν ενεργά στον καθορισμό των πολιτικών τους και την λήψη των αποφάσεων. Οι άνδρες και οι γυναίκες που υπηρετούν ως εκλεγμένοι αντιπρόσωποι είναι υπόλογοι έναντι των μελών. Στους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς η ψήφος του κάθε μέλους έχει την ίδια βαρύτητα σύμφωνα με τον κανόνα “ένα μέλος, μια ψήφος”, οι συνεταιρισμοί ανωτέρων βαθμίδων οργανώνονται επίσης κατά δημοκρατικό τρόπο.

3η Αρχή: Οικονομική συμμετοχή των μελών

Τα μέλη συμμετέχουν ισότιμα στο κεφάλαιο του συνεταιρισμού τους και στον έλεγχό του με δημοκρατικές μεθόδους. Μέρος, τουλάχιστον, αυτού του κεφαλαίου είναι συνήθως η κοινή περιουσία του συνεταιρισμού. Τα μέλη συνήθως λαμβάνουν περιορισμένη αποζημίωση, αν λαμβάνουν, για το κεφάλαιο το οποίο καταβάλλουν ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους. Τα μέλη διαθέτουν τα πλεονάσματα για όλους ή μερικούς από τους ακόλουθους σκοπούς: την ανάπτυξη του συνεταιρισμού τους, πιθανόν για την δημιουργία αποθεματικών, μέρος των οποίων τουλάχιστον θα είναι αδιαίρετο, για την παραχώρηση ωφελημάτων στα μέλη αναλογικά με τις συναλλαγές τους με το συνεταιρισμό και για την προώθηση άλλων δραστηριοτήτων που εγκρίνονται από τα μέλη.

4η Αρχή: Αυτονομία και ανεξαρτησία

Οι συνεταιρισμοί είναι αυτόνομες, οργανώσεις αυτοβοήθειας που ελέγχονται από τα μέλη τους. Εάν συνάψουν συμφωνίες με άλλους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων, ή εάν εξασφαλίσουν κεφάλαιο από εξωτερικές πηγές, θα πρέπει να το πράττουν με όρους οι οποίοι θα διασφαλίζουν τον δημοκρατικό έλεγχο που ασκείται από τα μέλη τους και θα διατηρούν την συνεταιριστική αυτονομία τους.

5η Αρχή: Εκπαίδευση, κατάρτιση και πληροφόρηση

Οι συνεταιρισμοί εξασφαλίζουν εκπαίδευση και κατάρτιση για τα μέλη, τους αιρετούς αντιπροσώπους, τους διευθυντές και τους υπαλλήλους τους έτσι ώστε να μπορούν να συμβάλλουν ενεργά στην ανάπτυξη των συνεταιρισμών τους. Ενημερώνουν το κοινό, ειδικότερα τη νέα γενιά και τους ηγέτες της κοινής γνώμης, για τη φύση του συνεργατισμού και τα οφέλη που προσφέρει.

6η Αρχή: Συνεργασία μεταξύ των συνεταιρισμών

Οι συνεταιρισμοί εξυπηρετούν τα μέλη τους περισσότερο αποτελεσματικά και ενδυναμώνουν το συνεταιριστικό κίνημα συνεργαζόμενοι μεταξύ τους σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

7η Αρχή: Κοινοτικό ενδιαφέρον

Οι συνεταιρισμοί εργάζονται για την βιώσιμη ανάπτυξη των κοινοτήτων τους εφαρμόζοντας την πολιτική που αποφασίζεται από τα μέλη τους.

Ελλάδα

Ιστορική εξέλιξη των συνεταιρισμών στην Ελλάδα

Πριν από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους υπήρχαν ενώσεις τα λεγόμενα «τσελιγκάτα» ή «κοινάτα», οι οποίες είχαν αντικείμενο την κοινή εκτροφή και εμπορία των αμνοεριφίων. Από τους πρώτους βιομηχανικούς-γεωργικούς συνεταιρισμούς ίσως και παγκοσμίως ήταν εκείνος στα Αμπελάκια για την επεξεργασία και βαφή νημάτων με κόκκινο χρώμα, που παρήγαν από το φυτό ριζάρι.

Μετά την απελευθέρωση από την οθωμανική αυτοκρατορία η γεωργία ήταν υποτυπώδης. Η γη ήταν κατανεμημένη σε μεγάλες ιδιόκτητες εκτάσεις, τα ονομαζόμενα τσιφλίκια. Η αγροτική παραγωγή δεν κάλυπτε ούτε τις οικογενειακές βιοποριστικές ανάγκες των καλλιεργητών.

Το Μετοχικό Γεωργικό Ταμείο Αλληλοβοήθειας στον Αλμυρό Βόλου (1900) υπήρξε ο πρώτος συνεταιρισμός στην Ελλάδα. Όπως αναφέρεται στο καταστατικό του δάνειζε με τόκο στους μετέχοντες για την καλλιέργεια και την αγορά των αναγκαίων για τους αγρότες.

Το συνεταιριστικό κίνημα στην Ελλάδα επηρεάστηκε από την πορεία του Αγροτικού Ζητήματος και τις πολιτικές εξελίξεις κατά τον 20^ο αιώνα που ήταν ταραχώδης. Από τα τέλη του 19^ου αιώνα ως τις αρχές του 20^ου οι αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας γίνονται με ταχύτερο ρυθμό. Καινούριες και μεγαλύτερες φάμπρικες απασχολούν μεγαλύτερο αριθμό εργατών. Η αστική τάξη αναπτύσσεται και με το κίνημα στο Γουδί το 1909 διεκδικεί την εξουσία, ανάλογα αναπτύσσεται και το εργατικό κίνημα. Δημιουργούνται σοσιαλιστικοί όμιλοι και το 1909 ιδρύεται το Ελληνικό Σοσιαλιστικό κόμμα.

Στην Θεσσαλία που υπάρχει έντονο το πρόβλημα κατανομής της γης, δημιουργούνται οι πρώτες επαγγελματικές-συνδικαλιστικές οργανώσεις των αγροτών και διεκδικούν την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και το μοίρασμα γης στους αγρότες. Η εξέγερση στο Κιλελέρ 6 Μαρτίου 1910 επέδρασε καθοριστικά στο συνεταιριστικό κίνημα. Το Ά Πανελλήνιο Συνέδριο Γεωργίας, Βιομηχανίας και Εμπορίου (1909) στην Αθήνα., έβαλε στόχο την εισαγωγή νομοθεσίας για τους συνεταιρισμούς. Τα ανωτέρω επέδρασαν θετικά στην ανάπτυξη των συνεταιρισμών, έτσι το 1915 όταν ψηφίστηκε ο σχετικός Νόμος 602 Περί Συνεταιρισμών είχαν ιδρυθεί 152 συνεταιρισμοί.

Προκειμένου να καλλιεργηθεί η γη και να αποδώσει η Εθνική Τράπεζα επένδυσε στην περιφέρεια ενισχύοντας με δάνεια τους αγρότες, για να μπορέσουν να επιστρέψουν τα δάνεια ο όρος ήταν να είναι συνεταιρισμένοι. Οι συνεταιρισμοί δηλαδή λειτούργησαν ως δανειοληπτικά σωματεία. Από το 1915 η Εθνική Τράπεζα ανέλαβε την άσκηση της αγροτικής πίστης και ουσιαστικά την καθοδήγηση του συνεταιριστικού κινήματος της Ελλάδας. Ο Νόμος 602 προοδευτικός κατά βάση βοήθησε να ιδρυθούν περισσότεροι συνεταιρισμοί σ’ ένα χρόνο από όσοι ιδρύθηκαν σε 15 χρόνια (1900-1915).

Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1918, ο επακόλουθος Ά παγκόσμιος πόλεμος και η ελληνική τραγωδία στην Μικρά Ασία επέδρασαν καταλυτικά στο συνεταιριστικό κίνημα. Η αγροτική οικονομία καταστράφηκε και η χώρα είχε να φροντίσει περίπου 1.200.000 πρόσφυγες. Οι ανάγκες για την καλλιέργεια γης ανάγκαζαν του αγρότες σε δανεισμό με τοκογλυφικά επιτόκια.

Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων των συνεταιριστικών οργανώσεων στις πιστωτικές εργασίες καθόρισε αναπόφευκτα και τη φυσιογνωμία του ελληνικού συνεταιριστικού κινήματος στην μεταπολεμική περίοδο, ταυτίζοντας το κυρίως με τις διαμεσολαβητικές λειτουργίες για λογαριασμό των τραπεζών. Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότερο από το 60% των λειτουργούντων συνεταιρισμών ήταν αποκλειστικά πιστωτικοί, ενώ ακόμα και ορισμένοι παραγωγικοί χρησιμοποιούσαν προσχηματικά τον τίτλο, αφού ιδρύονταν με αποκλειστικό σκοπό να διευκολύνουν την ροή κεφαλαίων προς τους παραγωγούς.

Τον ρόλο που είχε η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ανέλαβε μετά το 1929 η Αγροτική Τράπεζα, η ίδρυση της οποίας αποτελούσε πάγιο αίτημα των αγροτών ήδη από τον 19^ο αιώνα.

Η ελληνική νομοθεσία

Στην ελληνική νομοθεσία γίνεται διάκριση μεταξύ:

• Αστικών συνεταιρισμών το νομικό πλαίσιο της λειτουργίας των οποίων ρυθμίζεται από το νόμο 1667/1986 και
• Αγροτικών συνεταιρισμών που διέπονται από το νόμο 2810/2000.

Αστικοί Συνεταιρισμοί

Στους αστικούς συνεταιρισμούς περιλαμβάνονται:

• Καταναλωτικοί συνεταιρισμοί, που για τη σύστασή τους απαιτούνται τουλάχιστον εκατό άτομα, ενώ απαιτούνται δεκαπέντε άτομα για υπολοίπους
• Παραγωγικοί συνεταιρισμοί
• Προμηθευτικοί συνεταιρισμοί
• Πιστωτικοί συνεταιρισμοί
• Συνεταιρισμοί εργαζομένων
• Μεταφορικοί συνεταιρισμοί
• Τουριστικοί συνεταιρισμοί

Αγροτικοί συνεταιρισμοί

Αγροτικοί είναι όσοι δραστηριοποιούνται σε οποιοδήποτε τομέα της αγροτικής οικονομίας για την ίδρυση των οποίων απαιτούνται τουλάχιστον δέκα άτομα. Για να ενισχυθεί ο κεφαλαιουχικός χαρακτήρας του αγροτικού συνεταιρισμού παρέχεται η δυνατότητα απόκτησης περισσοτέρων από μιας μερίδων, οι οποίες μπορούν να δώσουν στον κάτοχο δικαίωμα περισσοτέρων από μιας ψήφου, η οποία όμως σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να ξεπερνά τις τρεις. Κάθε αστικός και γεωργικός συνεταιρισμός, ως νομικό, πρόσωπο είναι έμπορος και συνεπώς μπορεί να κηρυχτεί σε πτώχευση. Οι συνέταιροι αγροτικού συνεταιρισμού δεν μπορούν να προσωποκρατηθούν για τα χρέη του τελευταίου.

Αξιοσημείωτες επιμέρους μορφές είναι οι Αγροτικοί ή γεωργικοί συνεταιρισμοί, στους οποίους περιλαμβάνονται οι κτηνοτροφικοί και οι αλιευτικοί, οι οποίοι αποτελούν οικονομικές οργανώσεις με συλλογική καλλιέργεια, ή παραγωγή, επεξεργασία, διάθεση (εμπορία) αγαθών, δανειοδότηση μελών, αποζημιώσεις επί καταστροφών κ.λπ. Σημειώνεται ότι τα κέρδη των παραπάνω μορφών συνεταιρισμών και ειδικότερα των καταναλωτικών επιστρέφονται στα μέλη τους υπό μορφή μερίσματος που βασίζεται ανάλογα με το χρηματικό ποσό που δαπανήθηκε από κάθε μέτοχο μέσα σε κάποιο τακτό διάστημα.

Με το νόμο 4015/2011, καταργήθηκε ο δεύτερος και τρίτος βαθμός συνεταιριστικής οργάνωσης και δρομολογήθηκε η μετατροπή τους σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς. Παράλληλα, ξεκίνησαν ευρείας έκτασης συγχωνεύσεις αγροτικών συνεταιρισμών και ουσιαστική αδρανοποίηση μεγάλου αριθμού ανενεργών. Τέλος, δρομολογήθηκε η δραστική διευθέτηση των συνεταιριστικών χρεών μέσω σχεδίων αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης. Η ΠΑΣΕΓΕΣ είναι το κεντρικό συντονιστικό όργανο των αγροτικών συνεταιρισμών και η διοίκηση της (διοικητικό συμβούλιο και γενική συνέλευση) πρέπει να εκλέγεται από πανελλήνιο συνέδριο αντιπροσώπων που προκύπτουν με άμεση και καθολική ψηφοφορία μεταξύ των συνεταιριστών όλης της Χώρας. Από το 1895 έχει ιδρυθεί η Διεθνής Συνεταιριστική Ένωση (ΔΣΕ) η οποία επεξεργάζεται τις Αρχές που πρέπει να ακολουθούν οι συνεταιρισμοί σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτές οι αρχές, αποτελούν τους νομικούς κανόνες των διαφόρων συνεταιριστικών νομοθεσιών. Η ΔΣΕ αναθεώρησε τρεις φορές τις Συνεταιριστικές Αρχές, προσαρμόζοντας τις σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο, το 1937, το 1966 και τελευταία το 1995 στο Συνέδριο της στο Μάντσεστερ της Μ. Βρετανίας.

Οι συνεταιρισμοί αποτελούν ιστορικά τον κύριο κορμό κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα. Λειτουργούν κυρίως ως επιχειρήσεις, με την έννοια ότι παράγουν και διαθέτουν στην αγορά προϊόντα ή υπηρεσίες.

Αναγκαστικός συνεταιρισμός

Συνεταιριστική οργάνωση που ιδρύεται ύστερα από επιταγή νόμου και χαρακτηρίζεται από την υποχρεωτική συνεργασία για την εκπλήρωση σκοπού κοινής ωφελείας. Κύριο παράδειγμα στην Ελλάδα είναι ο αναγκαστικός συνεταιρισμός ακτημόνων καλλιεργητών, στον οποίο παραδίδεται το κτήμα που θα μοιραστεί στους ακτήμονες για την αποκατάστασή τους και το διαχειρίζεται έως την πραγματική διανομή του.

Ευρωπαϊκός συνεταιρισμός

Ευρωπαϊκός συνεταιρισμός "SCE" ονομάζεται τυπικά "Ευρωπαϊκή συνεταιριστική εταιρία" "ΕΣΕΤ". Η Ευρωπαϊκή ένωση, με τον κανονισμό 1435/2003 άμεσα εφαρμόσιμο με υπερνομοθετική ισχύ, εισάγει την δυνατότητα ιδρύσεως ιδιαίτερης μορφής συνεταιρισμού που δεν εντάσσεται στις ανωτέρω εθνικές κατηγορίες. Ο εκ του περισσού εφαρμοστικός νόμος 4099/2012 ρυθμίζει περαιτέρω κάποιες λεπτομέρειες για τους Ευρωπαϊκούς συνεταιρισμούς, δυστυχώς όμως εισάγει και αντίθετες διατάξεις οι οποίες παρότι δεν ισχύουν καθότι ο κανονισμός έχει υπερνομοθετική ισχύ, δημιουργούν νομικές δυσκολίες και ασάφεια.

Ο κανονισμός ορίζει στο άρθρο 8 με τίτλο "εφαρμοστέο δίκαιο": 1. Μια SCE διέπεται:
α) από τον παρόντα κανονισμό
β) εφόσον το επιτρέπει ρητά ο παρών κανονισμός, από τις διατάξεις του καταστατικού της
γ) σε θέματα που δεν ρυθμίζει ο παρών κανονισμός ή, σε θέματα που τα ρυθμίζει εν μέρει, όσον αφορά τις πτυχές που δεν καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό από: i) τις νομοθετικές διατάξεις που θεσπίζουν τα κράτη μέλη προς εφαρμογή κοινοτικών μέτρων που αφορούν ειδικά τις SCE· ii) τις νομοθετικές διατάξεις των κρατών μελών που έχουν εφαρμογή σε συνεταιρισμό ο οποίος έχει συσταθεί σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της SCE·

Έτσι έχουμε ότι στον Ευρωπαϊκό συνεταιρισμό εφαρμόζεται κατ' αρχήν ο κανονισμός.

Ο κανονισμός προβλέπει ρητά συγκεκριμένα θέματα να τα ορίζει το καταστατικό. Το άρθρο 8 ορίζει οι διατάξεις αυτές του καταστατικού να υπερισχύουν της εθνικής νομοθεσίας (κατ' εξουσιοδότηση του υπερεθνικού νομοθέτη).

Για να κατανοήσουμε πως ορίζεται κάποιο θέμα σε Ευρωπαϊκό συνεταιρισμό διαβάζουμε τον κανονισμό και τις διατάξεις του καταστατικού που ρητά προβλέπονται από αυτόν. Έτσι λοιπόν αν με μόνο αυτή την ανάγνωση μπορούμε να καταλάβουμε πως ορίζεται κάτι τότε δεν εφαρμόζεται τίποτε άλλο.

Μόνο αν μετά από αυτή την ανάγνωση κάτι είναι μη ορισμένο τότε λαμβάνονται κατά σειρά εφαρμογής υπ' όψιν οι ειδικές εθνικές διατάξεις των SCE ή των εθνικών συνεταιρισμών, ή οι μη ρητά προβλεπόμενες διατάξεις του καταστατικού.

Παράδειγμα: Αναρωτιόμαστε αν μέλη του συνεταιρισμού μπορεί να είναι και άτομα μη κάτοικοι Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Διαβάζουμε τον κανονισμό και τις ρητά προβλεπόμενες διατάξεις του καταστατικού. Πουθενά δεν γίνεται αναφορά για το ανωτέρω θέμα. Με βάση την αρχή του ότι δεν απαγορεύεται επιτρέπεται, αυτό σημαίνει ότι ο κανονισμός δεν απαγορεύει - άρα επιτρέπει την συμμετοχή μη κατοίκων Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Δεν εφαρμόζονται στο ερώτημα αυτό άρα ούτε οι ειδικές διατάξεις των SCE, ούτε οι εθνικές διατάξεις των συνεταιρισμών ούτε οι διατάξεις του καταστατικού. Αντίθετη ερμηνεία θα επέτρεπε στον Εθνικό νομοθέτη να ορίσει ότι π.χ. μέλη συνεταιρισμού μπορεί να είναι μόνο Έλληνες πολίτες ακυρώνοντας έτσι την ίδια την υπόσταση του Ευρωπαϊκού συνεταιρισμού.

Βασική αρχή του κανονισμού είναι η αρχή της μη διάκρισης που ορίζει ότι δεν δύναται να γίνεται διάκριση του Ευρωπαϊκού συνεταιρισμού από τους εγχώριους. Επειδή υπάρχουν διάφορα είδη εγχώριων συνεταιρισμών, οφείλει το κράτος τουλάχιστον να μην γίνεται αρνητική διάκριση με κάποιο από τα είδη συνεταιρισμών.

Ο συνεταιρισμός μπορεί να ιδρυθεί από τουλάχιστον 2 νομικά πρόσωπα από διαφορετικές χώρες της Ε.Ε. ή από τουλάχιστον 5 φυσικά ή νομικά πρόσωπα από τουλάχιστον 2 διαφορετικές χώρες της Ε.Ε.

Το ελάχιστο κεφάλαιο είναι 30.000€, το οποίο πρέπει να κατατεθεί το 25% κατά την ίδρυση και το υπόλοιπο εντός 5 ετών από την ίδρυση (άσχετα με το ότι ο 4099/2012 λέει άλλα).

Κατά τη διάλυση ο Ευρωπαϊκός συνεταιρισμός υπάγεται στην αρχή της αφιλοκερδούς διανομής εκτός αν το καταστατικό του προβλέπει διαφορετικά.

Η διαδικασία ιδρύσεως είναι: α) Σύνταξη καταστατικού και υπογραφή από τους ιδρυτές δίχως ιδιαίτερη διατύπωση. β) Κατάθεση στο ΓΕΜΗ του υπογραφέντος καταστατικού (δεν εγγράφεται στο μητρώο του ειρηνοδικείου και δεν γίνεται έλεγχος νομιμότητας - εγγράφεται στο πρώην μητρώο ανωνύμων). γ) Δημοσίευση στο ΓΕΜΗ οπότε και επέρχεται η σύσταση, ανακοίνωση στο ΦΕΚ και Εφημερίδα ΕΕ.

Δείτε επίσης

• Αγροτική πολιτική
• Αγροτικά κόμματα
• Συνεταιριστικό κίνημα
• Σωματειακό κράτος