Σαπιέντζα

οικισμός και νησί της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 36°46′18.3″N 21°42′18.1″E / 36.771750°N 21.705028°E / 36.771750; 21.705028 (Νησίδα Σαπιέντζα)

Η Σαπιέντζα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των μεσσηνιακών Οινουσσών μετά τη Σχίζα.[1]

Σαπιέντζα
Σαπιέντζα
Γεωγραφία
ΑρχιπέλαγοςΙόνιο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμαΜεσσηνιακές Οινούσσες
Έκταση9,018 km²
Υψόμετρο219 μ
Υψηλότερη κορυφήΦοβερή
Χώρα
ΠεριφέρειαΠελοποννήσου
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
ΔήμοςΠύλου - Νέστορος
Δημοτική ΕνότηταΜεθώνης
Δημογραφικά
Πληθυσμός0 κάτοικοι (απογραφής 2021)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Γενικά στοιχεία

Επεξεργασία

Βρίσκεται στ' ανοιχτά των νοτιοδυτικών ακτών της Μεσσηνίας, απέναντι από τη Μεθώνη και είναι ένα κατάφυτο νησί με σπάνια χλωρίδα. Έχει έκταση 9,018 τ.χλμ.[2] και σύμφωνα με την απογραφή 2021 δεν απογράφησαν κάτοικοι[3] ενώ με αυτήν του 2011 είχε 2 κατοίκους[4]. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, ενώ την περίοδο 1999 -2010 ανήκε στον Δήμο Μεθώνης.[5] Νοτιοδυτικά της Σαπιέντζας βρίσκεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου, γνωστό ως τάφρος ή φρέαρ των Οινουσσών, με βάθος 5.121 μέτρα. Το υψηλότερο σημείο του νησιού είναι 219 μέτρα.[6] Η πρόσβαση στο νησί πραγματοποιείται με τουριστικά πλοιάρια, που αναχωρούν από τη Μεθώνη.

Αξιοθέατα

Επεξεργασία

Η Σαπιέντζα βρίσκεται πάνω στον σημαντικό ναυτικό δρόμο, που συνδέει την Ιταλία με τη Μέση Ανατολή. Στις ακτές της έχουν σημειωθεί αρκετά ναυάγια, ορισμένα απ’ τα οποία μετέφεραν ιδιαίτερα σημαντικό φορτίο, με μεγάλη αξία σήμερα για την αρχαιολογία. Ένα από τα ναυάγια περιείχε τις κολόνες από το μεγάλο περιστύλιο που είχε χτίσει ο Ηρώδης στην Καισάρεια της Παλαιστίνης τον 1ο αιώνα, ενώ ένα άλλο περιείχε σημαντικές ρωμαϊκές σαρκοφάγους.[7]

 
Φάρος στη νήσο Σαπιέντζα.

Στο νότιο σημείο του νησιού υπάρχει φάρος κατασκευασμένος το 1885. Έχει ύψος 8 μέτρα και εστιακό ύψος 110 μέτρα.[8] Ο φάρος κατασκευάστηκε ύστερα από αίτημα της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας. Σήμερα ηλεκτροδοτείται με φωτοβολταϊκά συστήματα.[7] Η Σαπιέντζα διαθέτει μία παραλία στο βόρειο τμήμα της, απέναντι από τη Μεθώνη, η οποία ονομάζεται Άμμος.[9]

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Το όνομα Σαπιέντζα είναι ιταλικής προέλευσης και σημαίνει σοφία.

Από το 1209 το νησί πέρασε στον έλεγχο των Βενετών όπως και ολόκληρη η νότια ακτογραμμή της Μεσσηνίας ενώ κατά τη διάρκεια του 3ου Βενετοτουρκικού πολέμου αποτελούσε αγκυροβόλιο του Τουρκικού και του Βενετικού στόλου.[7][10]

 
Νησί Σαπιέντζα.

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας αποτέλεσε ελληνικό έδαφος. Αμφισβητήθηκε όμως από την Αγγλία κατά τη διάρκεια των Παρκερικών, όταν οι σχέσεις Ελλάδας και Αγγλίας οξύνθηκαν. Η Αγγλία, το 1849, διεκδίκησε και ζήτησε να προσαρτηθεί το νησί ως τμήμα των Ιονίων νήσων, τα οποία εκείνη την περίοδο της ανήκαν. Οι αξιώσεις τους όμως δεν ικανοποιήθηκαν.[1]

Το νησί παραμένει σχεδόν ακατοίκητο τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζοντας όμως έναν πολύ μικρό πληθυσμό στις τελευταίες απογραφές.

Πορεία πληθυσμού:

Έτος 1991 2001 2011 2021
Πληθυσμός 4 7 2 0

Οικολογία

Επεξεργασία

Στο νησί περιλαμβάνει σπάνια δάση αείφυλλών πλατύφυλλων. Θαμνώδη μεσογειακά φυτά, όπως κουμαριές ή σχίνα στη Σαπιέντζα συναντώνται με δενδρώδη μορφή και σχηματίζουν πυκνό δάσος.[7] Μία έκταση 240 στρεμμάτων του δάσους της Σαπιέντζας έχει ανακηρυχθεί επίσημα διατηρητέο μνημείο της φύσης.[11][12] Επίσης η Σαπιέντζα είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 μαζί με τη γειτονική νήσο Σχίζα και την περιοχή του ακρωτηρίου Ακρίτας.[13] Στο νησί ζει σημαντικός πληθυσμός κρητικών αίγαγρων, των γνωστών κρι-κρι.[9]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 30. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 236. 
  2. Νέζης, Νίκος (2010). Τα ελληνικά βουνά - Γεωγραφική εγκυκλοπαίδεια. Αθήνα: Ε.Ο.Ο.Α. & Κληροδότημα «Αθ. Λευκαδίτη». σελ. 187. ISBN 978-960-86676-5-5. 
  3. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21932 (σελ. 350 του pdf). 
  4. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10793 (σελ. 319 του pdf)
  5. «Σαπιέντζα (νησίς) Μεσσηνίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2024. 
  6. «ΣΑΠΙΕΝΤΖΑ (Νησάκι) ΜΕΘΩΝΗ - Greek Travel Pages». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 2024. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Έθνος Αρχειοθετήθηκε 2012-05-07 στο Wayback Machine. Στο παρθένο δάσος της Μεσογείου
  8. «Φάροι, Φάρος Σαπιέντζας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2011. 
  9. 9,0 9,1 «Πλήρης οδηγός Μεσσηνίας, Σαπιέντζα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2011. 
  10. Περιφέρεια Πελοποννήσου, Σύμπλεγμα Οινουσσών[νεκρός σύνδεσμος]
  11. Μουσείο Γουλανδρή, Διατηρητέα μνημεία της φύσης
  12. «Βιοποικιλότητα στην Ελλάδα, φυσικά μνημεία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2011. 
  13. «Υπουργείο περιβάλλοντος, περιοχές Natura 2000, Σαπιέντζα, Σχίζα Ακρίτας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία