Ρουφίνος (ποιητής)
Ο Ρουφίνος ήταν ερωτικός ποιητής, γνωστός μόνο από την Ελληνική Ανθολογία στην οποία σώθηκαν περίπου 40 επιγράμματά του. Το όνομά του, Ρουφίνος, είναι λατινικό. Δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για αυτόν, παρά μόνο όσες μπορούν να αντληθούν από τα επιγράμματά του.
| Ρουφίνος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 2ος αιώνας[1] |
| Θάνατος | 3ος αιώνας[1] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής επιγραμματοποιός |
Πληροφορίες από τα επιγράμματά του Ρουφίνου
ΕπεξεργασίαΠοιήματά του διασώθηκαν στην Παλατινή Ανθολογία, στην Ανθολογία του Πλανούδη και στο Appendix Barberino-Vaticana. Στα ποιήματα αυτά ασχολείται αποκλειστικά με ερωτικά θέματα και αναφέρει σε αυτά σημαντικό αριθμό γυναικών: Ελπίδα (V.9), Προδίκη (V.12, V.66, V. 103), Ευρώπη (V.14), Μελίτη (V.15, V.2, V.36, V.94), Βοώπις (V.22), Μέλισσα (V.27), Ροδόπη (V.36, V.92), Ροδόκλεια (V.36, V.73, V.74), Λέμβιον (V.44), Κερκούριον (V.44)͵ Θάλεια (V.47), Φιλίππη (V.61), Μαιονίδα (V.69), Φίλη (V.70), Νικομάχη (V.71), Αμυμώνη (V.75), Μελισσιάς (V.87). Αναφέρει και τα ανδρικά ονόματα Πρωτομάχος, Ζήνων (V.71).
Οι δυο τοποθεσίες που αναφέρονται στα ποιήματά του είναι η Κορρησός, συνοικία της Εφέσου μαζί με το ναό της Αρτέμιδος (V.9)[2], καθώς και το λιμάνι της Σάμου (V.44).
Τέλος στο επίγραμμά του V.61 αναφέρει το παιχνίδι κόνδακας, το οποίο αναφέρεται στον Ιουστινιάνειο Κώδικα του 529 μ.Χ.
Σε ένα επίγραμμα (V.284), αναφέρεται ότι είναι του «Ρούφινου Δομέστικου». Από τη βιβλιογραφία ο Ρούφινος ο Δομέστικος θεωρείται ότι δε συμπίπτει με τον Ρούφινο των άλλων επιγραμμάτων.
Χρονολόγηση του Ρουφίνου
ΕπεξεργασίαΑρχικά, είχε θεωρηθεί ότι ο Ρουφίνος έζησε τον 6ο αιώνα, αλλά αργότερα θεωρήθηκαν ως πιθανοί χρόνοι είτε ο 4ος αιώνας, αλλά και τα μισά ή το δεύτερο μισό του 2ου αιώνα. Σε κάθε περίπτωση, οι εκτιμήσεις αυτές απέχουν μεταξύ τους γιατί δεν υπάρχουν απτά στοιχεία για τη χρονολόγηση των επιγραμμάτων του Ρουφίνου[3].
Η αποκαλούμενη Sylloge Rufiniana
ΕπεξεργασίαΤα ποιήματα / επιγράμματα του Ρουφίνου που βρίσκονται στο πέμπτο βιβλίο της Παλατινής Ανθολογίας θεωρείται πιθανόν ότι αποτελούσαν μια ανθολογία που αποκαλείται από κάποιους μελετητές Sylloge Rufiniana[4][5].
Τα επιγράμματα του Ρουφίνου
ΕπεξεργασίαΠαρακάτω δίνεται πίνακας με τα επιγράμματα που αποδίδονται σε αυτόν, είτε άμεσα (Ρουφίνου, του ιδίου) από μια από τις τρεις πηγές που βρίσκονται, είτε από την βιβλιογραφία[6][4].
| α/α | Τίτλος | Παλ. Ανθολ. | Ανθολ. του Πλανούδη | Appendix Barberino-Vaticana | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|---|
| (1) | Τὴν καταφλεξίπολιν Σθενελαΐδα | 5.2 Αγνώστου | - | - | Θεωρείται από τον M. Boas ως ποίημα του Ρουφίνου |
| 2 | Ρουφῖνος τῇ ΄μῇ γλυκερωτάτῃ Ἐλπίδι | 5.9 | x/x | - | Στην Ανθολ. του Πλανούδη οι στίχοι 1-2 «Ρουφίνου», ενώ οι στίχοι 3-8 ως «άδηλον» |
| 3 | Λουσάμενοι͵ Προδίκη͵ πυκασώμεθα | 5.12 | x | - | |
| 4 | Εὐρώπης τὸ φίλημα | 5.14 | x | - | |
| 5 | Ποῦ νῦν Πραξιτέλης (Μελίτης) | 5.15 | x | - | |
| 6 | Μᾶλλον τῶν σοβαρῶν τὰς δουλίδας ἐκλεγόμεσθα | 5.18 | - | x | |
| 7 | Οὐκέτι παιδομανὴς ὡς πρίν ποτε | 5.19 | x | - | |
| 8 | Οὐκ ἔλεγον͵ Προδίκη· Γηράσκομεν; | 5.21 | x | - | |
| 9 | Σοί με λάτριν γλυκύδωρος Ἔρως παρέδωκε͵ Βοῶπι | 5.22 | x | - | |
| (10) | Ούτω υπνώσαις, Κωνώπιον | Καλλιμάχου 5.23 | x | - | Στην Παλατινή αποδίδεται στον Καλλίμαχο («Καλλιμάχου»). Στην Πλανούδεια αποδίδεται στον Ρουφίνο. |
| 11 | Ποῦ σοι κεῖνα͵ Μέλισσα | 5.27 | - | - | |
| 12 | Νῦν μοι Χαῖρε λέγεις | 5.28 | - | - | |
| 13 | Πυγὰς αὐτὸς ἔκρινα τριῶν | 5.35 | x | - | Στην Ανθ. του Πλαν. στίχοι 9-10 μόνο |
| 14 | ῎Ηρισαν ἀλλήλαις Ροδόπη͵ Μελίτη͵ Ροδόκλεια | 5.36 | x | - | Στην Ανθ. του Πλαν. λείπουν οι στίχοι 5-8 |
| 15 | Μήτ΄ ἰσχνὴν λίην περιλάμβανε μήτε παχεῖαν | 5.37 | - | x | |
| 16 | Τίς γυμνὴν οὕτω σε καὶ ἐξέβαλεν καὶ ἔδειρεν; | 5.41 | x | x | Το μόνο που βρίσκεται και στις τρεις πηγές. Αποδίδεται και από τις τρεις στον Ρουφίνο |
| 17 | Μισῶ τὴν ἀφελῆ | 5.42 | x | Στην Ανθ. του Πλαν. δίνεται ως αγνώστου | |
| 18 | Ἐκβάλλει γυμνήν τις͵ ἐπὴν εὕρῃ ποτὲ μοιχόν | 5.43 | x | - | |
| 19 | Λέμβιον͵ ἡ δ΄ ἑτέρα Κερκούριον | 5.44 | - | - | |
| 20 | Πολλάκις ἠρασάμην σε λαβὼν ἐν νυκτί͵ Θάλεια | 5.47 | - | - | |
| 21 | Ὄμματα μὲν χρύσεια | 5.48 | x | Στην Ανθ. του Πλαν. δίνεται ως αγνώστου | |
| 22 | Παρθένος ἀργυρόπεζος ἐλούετο | 5.60 | - | x | |
| 23 | Τῇ κυανοβλεφάρῳ παίζων κόνδακα Φιλίππῃ | 5.61 | - | - | |
| 24 | Οὔπω σου τὸ καλὸν χρόνος ἔσβεσεν | 5.62 | - | - | |
| 25 | Εὐκαίρως μονάσασαν ἰδὼν Προδίκην | 5.66 | - | - | Στην Παλατινή γραφέας P Αδέσποτο / διορθωτής C Ρουφίνου |
| 26 | Παλλὰς ἐσαθρήσασα καὶ ῞Ηρη χρυσοπέδιλος Μαιονίδ΄ | 5.69 | x | ||
| 27 | Κάλλος ἔχεις Κύπριδος͵ Πειθοῦς στόμα͵ σῶμα καὶ ἀκμὴν (Φίλη) | 5.70 | x | - | |
| (28) | Πρωτομάχου πατρὸς καὶ Νικομάχης γεγαμηκὼς θυγατέρα | 5.71 | - | - | Ρουφίνου γραφέας P / Παλλαδά γραφέας J |
| - | Τοῦτο βίος͵ τοῦτ΄ αὐτό· τρυφὴ βίος· ἔρρετ΄͵ ἀνῖαι | - (5.72) | - | - | του ιδίου (ο γραφέας J εννοεί τον Παλλαδά, άρα δεν αποδίδεται στον Ρουφίνο ούτε από τον γραφέα J ούτε από τον P - δίνεται εδώ γιατί από κάποιους αποδίδεται στον Ρουφίνο) |
| 29 | Δαίμονες͵ οὐκ ᾔδειν͵ ὅτι λούεται ἡ Κυθέρεια (Ροδόκλεια καὶ οὐ Κύπρις) | 5.73 | - | - | |
| 30 | Πέμπω σοι͵ Ροδόκλεια͵ τόδε στέφος͵ ἄνθεσι καλοῖς | 5.74 | x | - | |
| 31 | Γείτονα παρθένον εἶχον Ἀμυμώνην | 5.75 | x | - | |
| 32 | Αὕτη πρόσθεν ἔην ἐρατόχροος | 5.76 | x | - | |
| 33 | Εἰ τοίην χάριν εἶχε γυνὴ μετὰ Κύπριδος εὐνήν | 5.77 | - | x | στο Appendix BV «άδηλον» |
| 34 | Ἀρνεῖται τὸν ἔρωτα Μελισσιάς | 5.87 | x | - | |
| 35 | Εἰ δυσὶν οὐκ ἴσχυσας ἴσην φλόγα | 5.88 | x | - | |
| (36) | Οὐκ ἔσθ᾽ οὗτος ἔρως | 5.89 Μάρκου Αργενταρίου | x | - | Στην Παλατινή Μάρκου Αργενταρίου |
| (37) | πέμπω σοι μύρον ἡδύ | 5.90 άδηλον | x | - | στην Παλατινή «Άδηλον» |
| 38 | Ὑψοῦται Ροδόπη τῷ κάλλεϊ | 5.92 | x | - | |
| 39 | Ὥπλισμαι πρὸς Ἔρωτα περὶ στέρνοισι λογισμόν | 5.93 | x | - | |
| 40 | Ὄμματ΄ ἔχεις ῞Ηρης͵ Μελίτη | 5.94 | x | - | |
| (41) | Τέσσαρες αἱ Χάριτες, | 5.95 Αδέσποτον | x | - | στην Παλατινή «Αδέσποτον» |
| 42 | Εἰ μὲν ἐπ΄ ἀμφοτέροισιν͵ Ἔρως͵ ἴσα τόξα τιταίνεις | 5.97 | x | - | |
| 43 | Μέχρι τίνος͵ Προδίκη͵ παρακλαύσομαι; | 5.103 | x | - |
Αναφορές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 102405093. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Παλατινή Ανθολογία, Επίγραμμα V.9 «ἢ ΄πὶ Κορησσὸν ἔρχομαι ἢ μεγάλης νηὸν ἐς Ἀρτέμιδος» (μετάφραση «ή στην Κορησσό έρχομαι ή στον μεγάλο ναό της Αρτέμιδος»)
- ↑ La date de l'épigrammatiste Rufinus. Philologie et réalité, L Robert - 1982
- ↑ 4,0 4,1 Die sylloge Rufiniana, Markus Boas, 1920
- ↑ Chapter Three: Anthologies and Anthologists page 104-105
- ↑ Verrückt nach Frauen, Regina Höschele, 2006, Gunter Narr Verlag, pages 38-48
Πηγές
Επεξεργασία- Σίμος Μενάρδος, Στέφανος, εκδ. Ι.Ν.Σιδέρης, Αθήνα, 1924, σελ. 162.
- Βασίλης Λαζανάς, Αρχαία ελληνικά επιγράμματα εμπνευσμένα από την Κόρινθο και την περιοχή της, Αθήνα, 1971, σ. 158.
- Pierre Waltz, Anthologie Grecque, ed. Les Belles Lettres, Paris, 1960, vol. II, p. 146.
- Peter Jay, The Greek Anthology, ed. Allen Lane, 1973, p. 298.