Πρωτάθλημα Ελβετίας (ποδόσφαιρο ανδρών)

Το Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Ελβετίας (αγγλικά: Swiss Super League) αποτελεί την κορυφαία εθνική ποδοσφαιρική κατηγορία στην Ελβετία και την πρώτη, κατά σειρά, από τις δύο επαγγελματικές κατηγορίες της Φούτμπολ Λιγκ. Αναφέρεται και ως Raiffeisen Super League για εμπορικούς λόγους.

Ελβετική Σούπερ Λιγκ

Διοργανωτής	Ελβετική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία
Ίδρυση	1898
Χώρα	Ελβετία
Αριθμός ομάδων	10
Επίπεδο	1
Υποβιβασμός	Ελβετική Τσάλεντζ Λιγκ
Τοπικά κύπελλα	Κύπελλο Ελβετίας
Προκρίνει σε	Τσάμπιονς Λιγκ Κόνφερενς Λιγκ
Τρέχων κάτοχος	Γιανγκ Μπόις (17ος τίτλος) (2023-24)
Περισ. κατακτήσεις	Γκρασχόπερς (27 τίτλοι)
Ιστοσελίδα	sfl.ch
2022-23
Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση

Διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1897 (ανεπίσημα) και αποτελεί το 7ο αρχαιότερo στον κόσμο, έπειτα από τα εθνικά πρωταθλήματα Αγγλίας και Ολλανδίας (1888), Βόρειας Ιρλανδίας και Σκωτίας (1890), Αργεντινής (1893) και Βελγίου (1895). Λόγω της ουδετερότητας της Ελβετίας σε εμπόλεμες συρράξεις και της γενικής οικονομικοπολιτικής της σταθερότητας, είναι το μοναδικό στην Ευρώπη το οποίο έχει διεξαχθεί ανελλιπώς, καθώς και τις πιο πολλές περιόδους μαζί με το σκωτσέζικο (119 έως το 2016), μετά το αντίστοιχο ολλανδικό (128).

Τους περισσότερους τίτλους κατέχει η Γκρασχόπερς με συνολικά 27 (ανεπίσημο τον πρώτο) και ακολουθεί η Βασιλεία με 20. Τα τελευταία χρόνια κυριαρχούν η Γιανγκ Μπόις και κατά δεύτερο λόγο η Βασιλεία.

Τίτλοι

1897-1931

Διεξαγωγή σε σύστημα τοπικών διοργανώσεων στις τρεις (κάποιες φορές δύο ή και τέσσερις) γεωγραφικές ζώνες της χώρας: δυτική, κεντρική και ανατολική, με τον επικεφαλής κάθε ζώνης (και τον δεύτερο κατά τις τελευταίες δύο περιόδους) να προκρίνεται για την τελική φάση, η οποία είχε τη μορφή πλέι οφ με μονές αναμετρήσεις.

• 1897-98: ανεπίσημη διοργάνωση με χορηγό το αθλητικό έντυπο "Λα Σουίς Σπορτίβ και νικήτρια την Γκρασχόπερς

1898-99 Ανγκλοαμέρικαν Κλαμπ (1ος-) 1899-00 Γκρασχόπερς(1ος) 1900-01 Γκρασχόπερς 1901-02 Ζυρίχη (1ος) 1902-03 Γιανγκ Μπόις (1ος) 1903-04 ΦΚ Ζτ. Γκάλεν (1ος) 1904-05 Γκρασχόπερς 1905-06 Βίντερτουρ (1ος) 1906-07 Σερβέτ (1ος) 1907-08 Βίντερτουρ 1908-09 Γιανγκ Μπόις

1909-10 Γιανγκ Μπόις 1910-11 Γιανγκ Μπόις 1911-12 Ααράου (1ος) 1912-13 Λωζάνη (1ος) 0 (#) 1913-14 Ααράου 1914-15 Μπρουλ (1ος-) 1915-16 Καντονάλ (1ος-) 0 (§) 1916-17 Βίντερτουρ (3ος) 1917-18 Σερβέτ 1918-19 Ετουάλ Σπορτίνγκ (1ος-) 1919-20 Γιανγκ Μπόις

1920-21 Γκρασχόπερς 1921-22 Σερβέτ 1922-23 δεν ολοκληρώθηκε 0 (^) 1923-24 Ζυρίχη 1924-25 Σερβέτ 1925-26 Σερβέτ 1926-27 Γκρασχόπερς 1927-28 Γκρασχόπερς 1928-29 Γιανγκ Μπόις 1929-30 Σερβέτ 1930-31 Γκρασχόπερς

(#) ως Μοντριόν Λωζάνης, πριν τη συγχώνευση το 1920 με τη γυμναστική λέσχη Κλαμπ Εζινίκ (γαλλ. υγιεινή) στη σημερινή Λωζάν Σπορ
(§) η Καντονάλ Νουσατέλ συγχωνεύθηκε το 1970 με τη ΦΚ Ξαμάξ σε Νουσατέλ Ξαμάξ, η οποία "κληρονόμησε" την προϊστορία της δεύτερης
(^) το Σεπτέμβριο, ο αγώνας Βασιλεία-Βέρνη 0-4 του Φεβρουαρίου κατακυρώθηκε ως 3-0 εξαιτίας αντικανονικής χρησιμοποίησης παίκτη από τους φιλοξενούμενους. Με το δεδομένο αποτέλεσμα, ανακηρύχθηκε νικήτρια της κεντρικής ζώνης η Γιανγκ Μπόις, η οποία και θα έπρεπε να είχε μετάσχει στα πλέι οφ του Μαΐου αντί της συμπολίτισσας και τελικά πρωταθλήτριας Βέρνης 1894. Η έλλειψη χρόνου προς επανάληψη των πλέι οφ, λόγω της επικείμενης έναρξης της νέας αγωνιστικής περιόδου, οδήγησε την Ελβετική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία στην απόφαση να μην απονείμει τον τίτλο του πρωταθλητή για το 1923. Ο τίτλος αυτός θα αποτελούσε την μοναδική διάκριση στην ιστορία της Βέρνης 1894 (μεταξύ των 10 αρχαιότερων ποδοσφαιρικών σωματείων στη χώρα), ενώ δεύτερη κατά την τελική φάση είχε αναδειχθεί η Γιανγκ Φέλοους Ζυρίχης (με κατάκτηση ενός μόνο κυπέλλου από την ίδρυσή της το 1903).

1931-1933

Διεξαγωγή σε δύο ομίλους χωρίς γεωγραφικά κριτήρια, με τον επικεφαλής του κάθε ομίλου, το νικητή στον αγώνα κατάταξης των δύο δεύτερων και τον πρωταθλητή της Β' Κατηγορίας να προκρίνονται στην τελική φάση των μονών αναμετρήσεων. Υπό το σύστημα αυτό συνέβη ένα πιθανώς μοναδικό γεγονός στα παγκόσμια ποδοσφαιρικά χρονικά, όταν η Λωζάνη (νικήτρια με 5-2 επί της Ζυρίχης σε μπαράζ) ανακηρύχθηκε πρωταθλήτρια Ελβετίας για το 1932, όντας εκτός Α' Κατηγορίας!

1931-32 Λωζάνη (της Β' Κατηγορίας)

1932-33 Σερβέτ

Ενιαία Α' εθνική Κατηγορία

Παλαιότερο λογότυπο της Ελβετικής Σούπερ Λιγκ

Πρόκειται ανέκαθεν για ένα από τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα με τους λιγότερους συλλόγους στην Α' Κατηγορία του, σε σύγκριση ακόμα και με τα αντίστοιχα χωρών πολύ μικρότερου πληθυσμού από την Ελβετία (4 εκ. τη δεκαετία του '30 και 8 το 2009 ). Ο αριθμός τους ανήλθε σε 16 μόνο για 7 περιόδους (την εναρκτήρια 1933-34 και εκείνες από 1981 έως 1987), ενώ από το 2003 και τη δημιουργία της ελβετικής Super League έχει περιορισθεί στις 10 ομάδες, οι οποίες αναμετρώνται από 4 φορές σε 36 συνολικά αγωνιστικές.

1933-34 Σερβέτ 1934-35 Λωζάνη 1935-36 Λωζάνη 1936-37 Γκρασχόπερς 1937-38 Λουγκάνο (1ος) 1938-39 Γκρασχόπερς 1939-40 Σερβέτ 1940-41 Λουγκάνο 1941-42 Γκρασχόπερς 1942-43 Γκρασχόπερς 1943-44 Λωζάνη 1944-45 Γκρασχόπερς 1945-46 Σερβέτ 1946-47 Μπίελ-Μπιέν (1ος-) 1947-48 Μπελιντσόνα (1ος-) 1948-49 Λουγκάνο (3ος) 1949-50 Σερβέτ 1950-51 Λωζάνη 1951-52 Γκρασχόπερς 1952-53 Βασιλεία (1ος) 1953-54 Λα Σο Ντε Φον (1ος) 1954-55 Λα Σο Ντε Φον 1955-56 Γκρασχόπερς 1956-57 Γιανγκ Μπόις 1957-58 Γιανγκ Μπόις 1958-59 Γιανγκ Μπόις 1959-60 Γιανγκ Μπόις 1960-61 Σερβέτ 1961-62 Σερβέτ 1962-63 Ζυρίχη 1963-64 Λα Σο Ντε Φον (3ος) 1964-65 Λωζάνη (7ος)

1965-66 Ζυρίχη 1966-67 Βασιλεία 1967-68 Ζυρίχη 1968-69 Βασιλεία 1969-70 Βασιλεία 1970-71 Γκρασχόπερς 1971-72 Βασιλεία 1972-73 Βασιλεία 1973-74 Ζυρίχη 1974-75 Ζυρίχη 1975-76 Ζυρίχη 1976-77 Βασιλεία 1977-78 Γκρασχόπερς 1978-79 Σερβέτ 1979-80 Βασιλεία 1980-81 Ζυρίχη 1981-82 Γκρασχόπερς 1982-83 Γκρασχόπερς 1983-84 Γκρασχόπερς 1984-85 Σερβέτ 1985-86 Γιανγκ Μπόις 1986-87 Ξαμάξ (1ος) 1987-88 Ξαμάξ (2ος) 1988-89 Λουκέρνη (1ος-) 1989-90 Γκρασχόπερς 1990-91 Γκρασχόπερς 1991-92 Σιόν (1ος) 1992-93 Ααράου (3ος) 1993-94 Σερβέτ 1994-95 Γκρασχόπερς 1995-96 Γκρασχόπερς 1996-97 Σιόν (2ος)

1997-98 Γκρασχόπερς 1998-99 Σερβέτ (17ος) 1999-00 ΦΚ Ζτ. Γκάλεν (2ος) 2000-01 Γκρασχόπερς 2001-02 Βασιλεία 2002-03 Γκρασχόπερς (27ος) 2003-04 Βασιλεία 2004-05 Βασιλεία 2005-06 Ζυρίχη 2006-07 Ζυρίχη 2007-08 Βασιλεία 2008-09 Ζυρίχη 2009-10 Βασιλεία 2010-11 Βασιλεία 2011-12 Βασιλεία 2012-13 Βασιλεία 2013-14 Βασιλεία 2014-15 Βασιλεία 2015-16 Βασιλεία 2016-17 Βασιλεία (20ος) 2017-18 Γιανγκ Μπόις 2018-19 Γιανγκ Μπόις 2019-20 Γιανγκ Μπόις 2020-21 Γιανγκ Μπόις 2021-22 Ζυρίχη (13ος) 2022-23 Γιανγκ Μπόις 2023-24 Γιανγκ Μπόις (17ος)

Τίτλοι ανά σύλλογο

Μεταξύ 1897 και 2013, στο ανώτατο επίπεδο του πρωταθλήματος Ελβετίας έχουν μετάσχει 74 σωματεία , με πρωταθλητές να ανακηρύσσονται τα 20 (περίπου 1 στα 4). Στην πρόσφατη δεκαετία 2004-2014 η Βασιλεία κατέκτησε 8 τίτλους, η Ζυρίχη, πλέον επιτυχημένος ελβετικός σύλλογος σε ευρωπαϊκό επίπεδο 4 και η Γκρασχόπερς των περισσότερων εγχώριων διακρίσεων έχει να τα καταφέρει από ακόμη πιο πριν (2003). Η τελευταία επιτυχία ομάδας θεωρούμενης διαχρονικά ως λιγότερο ισχυρή, σημειώθηκε από τη Σανκτ Γκάλεν το 2000 (ένα σχεδόν αιώνα μετά την παρθενική της), ενώ η Σερβέτ, δεύτερη κορυφαία σε αριθμό τροπαίων, καθυστερεί από το αμέσως προηγούμενο έτος (1999).

Αριθμός τίτλων			Σύλλογος	Έτη
συνο- λικός	έως 1933	Α' Κατηγ.
27	8 0	19	Γκρασχόπερς (Ζυρίχη)	1898 ανεπίσημος, 1900, 1901, 1905, 1921, 1927, 1928, 1931, 1937, 1939, 1942, 1943, 1945, 1952, 1956, 1971, 1978, 1982, 1983, 1984, 1990, 1991, 1995, 1996, 1998, 2001 και 2003
20	-	20	Βασιλεία	1953, 1967, 1969, 1970, 1972, 1973, 1977, 1980, 2002, 2004, 2005, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 και 2017
17	6	11	Γιανγκ Μπόις (Βέρνη)	1903, 1909, 1910, 1911, 1920, 1929, 1957, 1958, 1959, 1960, 1986, 2018, 2019, 2020, 2021, 2023, 2024
17	7	10	Σερβέτ (Γενεύη)	1907, 1918, 1922, 1925, 1926, 1930, 1933, 1934, 1940, 1946, 1950, 1961, 1962, 1979, 1985, 1994 και 1999
13	2	11	Ζυρίχη	1902, 1924, 1963, 1966, 1968, 1974, 1975, 1976, 1981, 2006, 2007, 2009, 2020
07	2	05	Λωζάνη	1913 ως Μοντριόν Λωζάνης, 1932, 1935, 1936, 1944, 1951 και 1965
03	-	03	Λα Σο Ντε Φον	1954, 1955 και 1964
03	-	03	Λουγκάνο	1938, 1941 και 1949
03	2	01	Ααράου	1912, 1914 και 1993
03	3	0-	Βίντερτουρ	1906, 1908 και 1917
02	-	02	Σιόν	1992 και 1997
02	-	02	Ξαμάξ (Νουσατέλ)	1987 και 1988
02	1	01	ΦΚ Ζτ. Γκάλεν	1904 και 2000
01	-	01	Λουκέρνη	1989
01	-	01	Μπελιντσόνα	1948
01	-	01	Μπίελ-Μπιέν	1947
01	1	0-	Ετουάλ Σπορτίνγκ (Λα Σο Ντε Φον)	1919
01	1	0-	Καντονάλ (Νουσατέλ)	1916
01	1	0-	Μπρουλ (Ζανκτ Γκάλεν)	1915
01	1	0-	Ανγκλοαμέρικαν Κλαμπ (Ζυρίχη)	1899
1270	360	91

Σημ. ο τίτλος του 1916 δεν πιστώνεται στη Νεσατέλ Ξαμάξ, δεδομένου ότι κατά τη συγχώνευση του 1970 μεταξύ Καντονάλ Νεσατέλ και ΦΚ Ξαμάξ "κληρονομήθηκε" η προϊστορία (records) της δεύτερης.

Συμμετοχές

Σε 116 διοργανώσεις (έως και την περίοδο 2012-13), συμπεριλαμβανομένης της ανεπίσημης του 1897-98.

περίοδοι σύλλογος πρώτη συμμετοχή περίοδος 2012-13 108 Γκρασχόπερς (Ζυρίχη) 1897 (ανεπίσ.) Α' Κατηγορία 106 Σερβέτ (Γενεύη) 1900 105 Γιανγκ Μπόις (Βέρνη) 1901 103 Βασιλεία 1898 Ζυρίχη 1897 (ανεπίσ.) 100 Λωζάνη (και ως Μοντριόν) 1902

περίοδοι σύλλογος πρώτη συμμετοχή περίοδος 2012-13 82 ΦΚ Ζτ. Γκάλεν 1899 Α' Κατηγορία 75 Λα Σο Ντε Φον 1900 κατηγ. 6η (ερασιτεχν.) 65 Λουκέρνη 1909 Α' Κατηγορία 64 Λουγκάνο 1922 Β' Κατηγορία 59 Μπίελ-Μπιέν 1909 56 Ααράου 1906

Πηγές

• Χρυσή βίβλος του πρωταθλήματος Ελβετίας, contra.gr
• Πρωταθλητές Ελβετίας, e-soccer.gr
• Switzerland 1898-1930, Erik Garin, Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation RSSSF
• Switzerland 1st Level All-Time Table, Roger Kaufmann, Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation RSSSF