Πρίγκιπας σύζυγος

Πρίγκιπας σύζυγος (αγγλικά: Prince consort) είναι ο τίτλος που φέρει ο σύζυγος μιας εν' ενεργεία γυναίκας μονάρχη. Σε ό,τι αφορά τις συζύγους εν' ενεργεία ανδρών μοναρχών χρησιμοποιείται ο όρος Βασιλική σύζυγος. Ένας άνδρας σύζυγος δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον τίτλο του Βασιλιά, όπως στην περίπτωση των θηλυκών συζύγων, εφόσον ο τίτλος του μονάρχη έχει συνδεθεί περισσότερο με άνδρες και άρα θα επικρατούσε σύγχυση για το ποιος πραγματικά έχει κληρονομήσει τον θρόνο και ποιος έχει παντρευτεί αυτόν που τον κληρονόμησε.

Ο Φίλιππος, σύζυγος της Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, που έλαβε τον τίτλο του Δούκα του Εδιμβούργου και ορίστηκε Πρίγκιπας σύζυγος, μετά τον γάμο τους

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο τίτλος Πρίγκιπας σύζυγος είναι μοναδικός για τον Αλβέρτο της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα. Βέβαια ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιήθηκε αργότερα ως περιγραφή και για άλλους Βρετανούς πρίγκιπες. Ο τίτλος (όρος), του απονεμήθηκε το 1857 από την Βασίλισσα Βικτωρία, την σύζυγό του. Μέχρι τότε δεν είχε τεθεί θέμα για τον κατάλληλο τίτλο ενός άνδρα συζύγου μίας μονάρχη. Πριν από τον πρίγκιπα Αλβέρτο υπήρχαν μόνο πέντε Άγγλοι, Σκωτσέζοι ή Βρετανοί, άνδρες σύζυγοι, της Βασίλισσας Μαρίας Α΄ της Αγγλίας, της Βασίλισσας Άννας της Μεγάλης Βρετανίας και της Βασίλισσας Μαρίας Α΄της Σκωτίας, η τελευταία από τις οποίες παντρεύτηκε τρείς φορές. Το γεγονός αυτό δικαιολογείται στον νόμο που απέτρεπε τις γυναίκες να κληρονομήσουν τον θρόνο, εκτός και αν δεν υπάρχει άλλος νόμιμος άνδρας διάδοχος.

Οι τίτλοι των πέντε προ-βικτωριανών ανδρών διέφεραν πολύ. Ο σύζυγος της Μαρίας ανακηρύχθηκε βασιλιάς (jure uxoris: με το δικαίωμα του συζύγου), αλλά ο σύζυγος της Άννας δεν έλαβε άλλους πριγκιπικούς τίτλους παρά μόνο όσους ήδη είχε ως πρίγκιπας της Δανίας. Εν τω μεταξύ ο επίσημος τίτλος των συζύγων της Μαρίας ποτέ δεν ανακοινώθηκε.

Ο μοναδικός άνδρας σύζυγος μετά τον Αλβέρτο ήταν ο Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, σύζυγος της Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου. Πάλι στην περίπτωση του τέθηκε ζήτημα για τον τίτλο που θα πάρει με τον πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ να θέλει μία αναβίωση του τίτλου του Αλβέρτου. Τελικά του απονεμήθηκε ο τίτλος του Πρίγκιπα του Ηνωμένου Βασιλείου, ένας τίτλος που δίνεται μόνο σε μέλη γεννημένα στην Βρετανική Βασιλική Οικογένεια, έναν τίτλο δηλαδή των γιων του μονάρχη.