Πορφύρα (χρωστική)

χημική ένωση

Η πορφύρα είναι φυσική χρωστική ουσία με ανεξίτηλο βαθυκόκκινο χρώμα, η οποία είναι γνωστή από τα αρχαιότερα χρόνια ως «βασιλική» βαφή. Ο όρος πορφύρα χρησιμοποιήθηκε τόσο για την ίδια τη βαφή, όσο και για τα κοχύλια από τα οποία παράγεται, καθώς και για τα ενδύματα που βάφονταν με το χρώμα της πορφύρας.[1]

Είδος κοχυλιού (τύπου Murex) που δίνει βαφή πορφύρα.
Ο Ιουστινιανός Α΄ ντυμένος τον πορφυρό μανδύα του Αυτοκράτορα

Ήταν ιδιαίτερα πολύτιμη βαφή λόγω της δυσκολίας παρασκευής και της σπανιότητας των οστράκων από τα οποία παράγεται, οπότε η χρήση ενδυμάτων βαμμένων με πορφύρα ήταν από την κλασσική αρχαιότητα ένδειξη πλούτου και εξουσίας. Έτσι, με το χρώμα της πορφύρας βάφονταν μεταξύ άλλων ορισμένα ενδύματα βασιλιάδων και αυτοκρατόρων. Γνωστές άλλωστε οι λέξεις πορφυρογέννητος και πορφυρογέννητη, για τα παιδιά που γεννήθηκαν όταν ο πατέρας τους ήταν αυτοκράτορας, σε ένα ειδικό δωμάτιο με πορφυρούς τοίχους[εκκρεμεί παραπομπή]. Κατά την συνήθεια της εποχής τα νεογέννητα παιδιά των αυτοκρατόρων τα ακουμπούσαν σε ύφασμα πορφυρού χρώματος[εκκρεμεί παραπομπή].

Το συγκεκριμένο χρώμα της πορφύρας, όπως και τα περισσότερα χρώματα, δεν αποδίδονται με ακρίβεια στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Επιπλέον, οι χρωματικές αποκλίσεις του, που παρατηρούνται σε διάφορα ιστορικά έργα τέχνης (ψηφιδωτά, υφάσματα, βιβλιοδεσίες κλπ), καθιστούν τη σύγχρονη αναπαραγωγή του κατά προσέγγιση. Τα παρακάτω χρωματικά δείγματα δίνουν μια ιδέα αρκετά κοντά στο αυθεντικό.

_________
_________

Το δεύτερο δείγμα ονομάζεται «Πορφυρό της Τύρου», όρος που θεωρείται συνώνυμος της πορφύρας.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Η περίφημη αρχαία πορφύρα της Ερμιόνης και η τεχνολογία της». ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. 7 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2023.