Πετρογένεση

Η πετρογένεση ή πετρογονία είναι ιδιαίτερος επιστημονικός κλάδος της πετρολογίας και έχει ως αντικείμενο έρευνας την προέλευση, δομή και εξέλιξη των διάφορων πετρωμάτων.

Αυτό το αντικείμενο έρευνας ξεκίνησε τον 18ο αιώνα, όταν οι γεωγράφοι της εποχής εκείνης είχαν χωρισθεί σε δύο ομάδες, εκ των οποίων η μία, οι αποκαλούμενοι «Ποσειδώνιοι», υποστήριζε την υδάτινη προέλευση, ενώ η άλλη, οι αποκαλούμενοι «Πλουτώνιοι», την πλουτώνεια (ηφαιστειογενή) προέλευση. Οι πρώτοι δηλαδή πίστευαν πως όλα τα είδη των πετρωμάτων σχηματίσθηκαν εκ των απόθεσων των υδάτων, λαμβάνοντας έτσι την ονομασία από τον θεό Ποσειδώνα, ενώ οι άλλοι υπεστήριζαν ότι τα πετρώματα είχαν πυρογενή προέλευση, λαμβάνοντας έτσι το αντίστοιχο όνομα του θεού Πλούτωνα.

Σοβαρότερες όμως έρευνες άρχισαν κατά τον 19ο αιώνα, οι οποίες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι τελικά τα πετρώματα ανάλογα με τον τρόπο γένεσής τους διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες:

Τα εκρηξιγενή ή πυριγενή ή μαγματικά πετρώματα, που προέρχονται από στερεοποίηση μαζών που βρίσκονται σε κατάσταση τήξης (μάγμα ή λάβα)

Τα ιζηματογενή πετρώματα, που προέρχονται, ως χημικά ιζήματα (π.χ. ασβεστόλιθοι) ή μηχανικά ιζήματα από τις άλλες δύο κατηγορίες πετρωμάτων και

Τα μεταμορφωσιγενή πετρώματα ή κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα, που προέρχονται από παλαιότερα πετρώματα που αλλοιώθηκαν υπό την επίδραση διαφόρων παραγόντων (Θερμότητα, πίεση, κ.λπ.).

Τα ορυκτά που συμμετέχουν στο σχηματισμό της μεγαλύτερης μάζας των πετρωμάτων χαρακτηρίζονται ως πετρογενετικά ορυκτά.