Παραβολή του Σπορέα
Η παραβολή του (Καλού) Σπορέα είναι μια παραβολή του Ιησού Χριστού, το κείμενο της οποίας παρατίθεται στα τρία Συνοπτικά Ευαγγέλια, και συγκεκριμένα στο ιγ΄ κεφάλαιο του Κατά Ματθαίον, στο δ΄ κεφάλαιο του Κατά Μάρκον και στο η΄ κεφάλαιο του Κατά Λουκάν.
Σε αυτή, ο Ιησούς περιγράφει «σε όχλον πολύν» το αποτέλεσμα όταν ένας γεωργός σπέρνει σπόρους σε διάφορους τύπους εδαφών. Κάποιοι σπόροι έπεσαν κοντά στον δρόμο του χωραφιού, καταπατήθηκαν από τους διαβάτες και τους έφαγαν τα πουλιά. Κάποιοι άλλοι έπεσαν σε πετρώδες έδαφος, και αφού φύτρωσαν, ξεραθήκαν, επειδή δεν είχαν υγρασία. Άλλοι πάλι σπόροι έπεσαν σε έδαφος γεμάτο από σπόρους αγκαθιών, και όταν βλάστησαν, τους έπνιξαν τα αγκάθια. Τέλος, άλλοι σπόροι έπεσαν στην εύφορη γη και έδωσαν καρπό εκατό φορές περισσότερο. Είναι η μοναδική παραβολή του Ιησού, της οποίας αναφέρεται η ερμηνεία από τον ίδιο στα Ευαγγέλια: ο σπόρος αντιστοιχεί στον λόγο του Θεού και τα διάφορα εδάφη τις αποκρίσεις των ανθρώπων σε αυτόν (τα πρώτα τρία συμβολίζουν την απόρριψη, ενώ το τελευταίο την αποδοχή).
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η παραβολή διαβάζεται στη Θεία Λειτουργία τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου, την εποχή δηλαδή (μέσα φθινοπώρου) που οι γεωργοί έσπερναν στην πραγματικότητα τα χωράφια τους, εντείνοντας έτσι τον παραλληλισμό.
Το κείμενο
ΕπεξεργασίαΗ αντίστοιχη περικοπή του Κατά Λουκάν Ευαγγελίου, που είναι αυτή που διαβάζεται στους ορθόδοξους ναούς, αναφέρει:
«Συνιόντος δὲ ὄχλου πολλοῦ καὶ τῶν κατὰ πόλιν ἐπιπορευομένων πρὸς αὐτὸν εἶπε διὰ παραβολῆς· Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. ταῦτα λέγων ἐφώνει· Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.»
— Λουκ. η΄ 4-8
Και η ερμηνεία από τον Ιησού:
«Ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· Τίς εἴη ἡ παραβολή αὕτη;. ὁ δὲ εἶπεν· Ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. Ἔστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή· ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἳ ὅταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὗτοι ῥίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται. τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσι. τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ.»
— Λουκ. η΄ 9-15
Ανάλυση
Επεξεργασία
Ο Ιησούς λέει ότι διδάσκει με παραβολές επειδή πολλοί αντιτίθενται στη διδασκαλία του με άμεσο λόγο. Δεν μπορούν να ακούσουν και να κατανοήσουν το μήνυμά του, ωστόσο θα ακούσουν τις παραβολές του ως ιστορίες.
Το μεγαλύτερο μέρος του πλήθους θα φύγει στο τέλος ενθυμούμενο τις ιστορίες του. Μερικοί θα τις κατανοήσουν επίσης, είτε αμέσως, είτε αργότερα. Πολλοί ωστόσο αποχωρώντας είναι βέβαιο πως δεν μπορούν να κατανοήσουν ή να αποδεχθούν το μήνυμά τους.
Ο Ιησούς απηχεί τα λόγια του Ησαΐα (Ησαΐου στ΄ 9-10), o οποίος κήρυττε γνωρίζοντας ότι το μήνυμά του δεν θα εισακουόταν και δεν θα γινόταν καθόλου κατανοητό. Ως αποτέλεσμα, οι αμαρτίες των Ισραηλιτών δεν θα συγχωρούνταν και οι ίδιοι θα τιμωρούνταν από τον Θεό για αυτές. Αυτή η παραβολή φαίνεται να είναι ουσιώδης για την κατανόηση όλων των άλλων παραβολών του Ιησού, καθώς διευκρινίζει ότι εκείνο που είναι απαραίτητο προκειμένου να κατανοήσουμε τον Ιησού είναι η πίστη σε αυτόν, και ότι ο Ιησούς δεν θα διαφωτίσει όσους αρνούνται να πιστέψουν σε αυτόν.[1]
Ενώ στα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά η παραβολή φαίνεται να αφορά γενικώς τους διάφορους τρόπους με τους οποίους δέχονται οι άνθρωποι τον λόγο του Θεού, στο Ευαγγέλιο του Μάρκου παρατίθεται αμέσως μετά μια περιγραφή (στο προηγούμενο κεφάλαιο) μιας αναπτυσσόμενης εχθρότητας προς τον Ιησού και το κήρυγμά του: Οι Φαρισαίοι τον υποπτεύονται ότι δεν τηρεί αυτό που εκείνοι αντιλαμβάνονται ως αυστηρή τήρηση της αργίας του Σαββάτου, καθώς θεραπεύει την ημέρα εκείνη. Μερικές σχολές σκέψεως στον Ιουδαϊσμό θεωρούν τέτοιες δράσεις επιτρεπτές μόνο όταν ο θεραπευόμενος βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο θανάτου.[2]
Η παραβολή ακολουθείται στον Μάρκο από την παραβολή του φυομένου σπόρου και την παραβολή του κόκκου σινάπεως. Μαζί υποδεικνύουν ότι «... παρά την αντίθεση των εχθρών της Βασιλείας του Θεού και παρά τις ηθικές και διανοητικές αστοχίες των υποτιθέμενων οπαδών της Βασίλειας αυτής, η Βασιλεία του Θεού θα επικρατήσει στο τέλος.»[3][4]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Kilgallen, σελ. 86
- ↑ Jacobs, Joseph κ.ά.: «Jesus of Nazareth», Jewish Encyclopedia
- ↑ «Brown, Peter: «The Mind of the Lord», Our Sunday Visitor, 1 Σεπτεμβρίου 2015». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2020.
- ↑ Kilgallen, σελ. 82
Πηγές
Επεξεργασία- Kilgallen, John J.: A Brief Commentary on the Gospel of Mark, Paulist Press, 1989, ISBN 0-8091-3059-9
- Bruce R. McConkie: Doctrinal New Testament Commentary, τόμ. I, σελ. 289
- James E. Talmage: Jesus The Christ, σσ. 263-266
- «Η παραβολή του σπορέα», περιοδικό Πεμπτουσία, 12 Οκτωβρίου 2024