Παμίρ

Το Παμίρ είναι πολύ μεγάλη οροσειρά στη κεντρική Ασία, που αποτελεί και τον πυρήνα του ορεινού συστήματός της. Το Παμίρ, με κέντρο την αυτόνομη διοικητική περιοχή Γκόρνο Μπαταχσάν του Τατζικιστάν εκτείνεται από του δυτικού Σινκιάνγκ του Τατζικιστάν μέχρι και του ανατολικού Αφγανιστάν και δυτικά της Κίνας. Η συνολική έκτασή του είναι 8.400 τ.χλμ. και ορίζεται βόρεια από τα Υπεραλάϊα Όρη, ανατολικά από την οροσειρά Σαρικόλ, νότια από τη λίμνη Ζορκούλ και τον ομώνυμο ποταμό Παμίρ στα σύνορα με το Αφγανιστάν και δυτικά από τμήμα της κοιλάδας Πιάντζ. Το οροπέδιο αυτό έχει μέσο ύψος 3900 μ. από επιφάνεια θαλάσσης και σ΄ αυτό υψώνονται βουνά που υπερβαίνουν τα 6000 μ. των οποίων μεγαλύτερες κορυφές είναι η του Ισμαήλ Σαμανί (7.500 μ.) και η κορυφή Λένιν (7.140 μ.). Χωρίζεται δε σε τρεις υψομετρικές ζώνες: η Τρανς Αλάι (α΄ ζώνη), του Μεγάλου Πέτρου (β΄ ζώνη) και του Ναούκ (γ΄ ζώνη).

Παμίρ
Ύψος	7.649 μέτρα
Χώρες	Κιργιζία, Τατζικιστάν, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, Αφγανιστάν, Ινδία και Πακιστάν
wikidata ()

Το οροπέδιο Παμίρ, μεγάλο μέρος του ανήκει στο Τατζικιστάν

Κυριότεροι ποταμοί του Παμίρ είναι ο ομώνυμος Παμίρ και ο Παντζ που χύνονται στον Αμού Ντάρια ποταμό ο οποίος στη συνέχεια εκβάλλει στη λίμνη Αράλη (ή Θάλασσα Αράλη).

Το όνομα Παμίρ σημαίνει ορεινός λειμώνας και σε αυτό συναντώνται τα μεγαλύτερα ορεινά συγκροτήματα της Γης, του Τιεν-Σαν, του Καρακορούμ και Κουέν-Λουν προς ανατολάς, τα Ιμαλάια προς νότο και η οροσειρά του Χίντου Κους προς δυσμάς. Η χλωρίδα στη περιοχή αυτή είναι πολύ φτωχή και γενικά χαρακτηρίζεται άδενδρος. Μικρή βλάστηση παρατηρείται μόνο στα δυτικά και σε χαμηλό ύψος. Αντίθετα, στις κοιλάδες των ποταμών παρατηρείται πυκνή βλάστηση από ιτιές και λεύκες. Κυριότερα ζώα της περιοχής είναι το 'αρχάρ, πρόβατο βουνού, και το κίικ, είδος αγριοκάτσικου.

Χαρακτηριστικοί είναι και οι παγετώνες της περιοχής. Τα κράσπεδα του Παμίρ υπόκεινται σε τακτικούς σεισμούς που ταλαιπωρούν τακτικά τις γύρω χώρες (κυρίως Ιράν και Αφγανιστάν). Στις δυτικές παρυφές του, στη Ρωσία υπάρχουν πλούσια ανθρακωρυχεία. Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής, το 90%, ανήκουν στη φυλή των Τατζίκων και των Κιργισίων, που ασχολούνται με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία και που ομιλούν τις λεγόμενες παμιρικές γλώσσες, διαλέκτους Σούγκνι και Γκαζκουλαμί.

Στην περιοχή υπάρχουν λίγοι αυτοκινητόδρομοι, μερικοί των οποίων ακολουθούν δύσβατες περιοχές των αρχαίων καραβανιών. Στα δυτικά όμως υπάρχουν υδροηλεκτρικοί σταθμοί και μεταλλεία αντιμονίου, υδραργύρου και αργύρου. Ορυκτός πλούτος υπάρχει και στα ανατολικά, με περιορισμένα όμως σε εκμετάλλευση ορυχεία λιγνίτη και ορυκτού άλατος.

Κατά την αρχαιότητα η εμπορική οδός μεταξύ Ρώμης και χωρών προς την Κίνα διερχόταν από το Βόρειο Παμίρ. Από την ίδια οδό οι Νεστοριανοί διέδωσαν τον Χριστιανισμό στην κεντρική Ασία. Μάλιστα από τη λεγόμενη δίοδο Τέρεκ, που βρίσκεται σε ύψος 3815 μέτρων. πέρασε το 1273 ο Μάρκο Πόλο.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμ. 48ος, σελ. 45

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pamir Mountains στο Wikimedia Commons