Πέτρος Γ΄ της Ρωσίας

Πέτρος Γ΄
Τσάρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας
Περίοδος	5 Ιανουαρίου 1762 - 9 Ιουλίου 1762
Προκάτοχος	Ελισάβετ
Διάδοχος	Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας
Γέννηση	21 Φεβρουαρίου 1728; Κίελο, Χόλσταϊν-Γκόττορπ
Θάνατος	17 Ιουλίου 1762; Ρόψα, Ρωσία
Σύζυγος	Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας
Επίγονοι	Παύλος Α΄ της Ρωσίας; Άννα Πετρόβνα
Οίκος	Οίκος του Σ.Χ.Γκόττορπ
Πατέρας	Κάρολος Φρειδερίκος του Χόλσταϊν-Γκόττορπ
Μητέρα	Άννα Πετρόβνα
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Πέτρος Γ΄ της Ρωσίας (Пе́тр III Фéдорович, 21 Φεβρουαρίου 1728 - 17 Ιουλίου 1762), γεννηθείς Πέτρος Φιόντοροβιτς, του Οίκου του Σ.Χ.Γκόττορπ, ήταν Αυτοκράτορας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας για έξι μήνες το 1762. Σύμφωνα με τους περισσότερους ιστορικούς, ήταν διανοητικά ανώριμος και φίλος της Πρωσίας, κάτι που τον έκανε μη δημοφιλή ηγέτη. Φημολογείται ότι δολοφονήθηκε με συνωμοσία της συζύγου του, η οποία τον διαδέχτηκε στο θρόνο ως Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας.

Πρώιμα χρόνια και χαρακτήρας

Ο Κάρολος Πέτρος Ούλριχ γεννήθηκε στο Κίελο. Ο πατέρας του ήταν ο Κάρολος-Φρειδερίκος του Χόλσταϊν-Γκόττορπ (ανιψιός του Κάρολου Ζ΄ της Σουηδίας). Η μητέρα του ήταν η Μεγάλη Δούκισσα Άννα Πετρόβνα, κόρη του Πέτρου Α΄ της Ρωσίας και της δεύτερης συζύγου του Αικατερίνης Α΄ της Ρωσίας. Η μητέρα του απεβίωσε σε λιγότερο από δύο εβδομάδες από τη γέννησή του. Το 1739 ο πατέρας του επίσης απεβίωσε και ο Πέτρος έγινε δούκας του Χόλσταϊν-Γκόττορπ. Έτσι θα μπορούσε να θεωρηθεί διάδοχος και των δύο θρόνων (Ρωσίας και Σουηδίας).

Όταν η αδελφή της Άννας, Ελισάβετ Πετρόβνα, έγινε Αυτοκράτειρα της Ρωσίας, έφερε τον Πέτρο από τη Γερμανία στη Ρωσία και τον ανακήρυξε διάδοχό της την Άνοιξη του 1742. Προηγουμένως το 1742 ο δεκατετράχρονος Πέτρος είχε ανακηρυχθεί Βασιλιάς της Φινλανδίας κατά τον Ρωσο-Σουηδικό πόλεμο (1741-1743), όταν Ρώσοι στρατιώτες κατείχαν τη Φινλανδία. Η ανακήρυξη αυτή βασίστηκε στα διαδοχικά του δικαιώματα σε περιοχές που κατείχε ο άτεκνος θείος του πατέρα του, Κάρολος Ζ΄ της Σουηδίας, ο οποίος πριν το θάνατό του ήταν και μέγας δούκας της Φινλανδίας. Περίπου την ίδια περίοδο, τον Οκτώβριο του 1742, εκλέχθηκε από τη σουηδική Βουλή να γίνει διάδοχος του σουηδικού θρόνου. Εντούτοις, η σουηδική Βουλή δε γνώριζε το γεγονός ότι είχε ανακηρυχθεί και διάδοχος του θρόνου της Ρωσίας και όταν οι απεσταλμένοι της έφθασαν στην Αγία Πετρούπολη ήταν πολύ αργά. Έχει αναφερθεί ότι υπήρξε παραίτηση από τα διαδοχικά δικαιώματα στο θρόνο της Σουηδίας για λογαριασμό του ανήλικου Πέτρου.

Η Αυτοκράτειρα Ελισάβετ κανόνισε ο Πέτρος να νυμφευτεί τη δεύτερη εξαδέλφη του Σοφία Αυγούστα Φρειδερίκη (αργότερα Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας), κόρη του Χριστιανού Αυγούστου του Άνχαλτ-Τσέρμπστ και της Ιωάννας Ελισάβετ του Χόλσταϊν-Γκόττορπ. Η νεαρή Πριγκίπισσα ασπάστηκε επίσημα τη Ρωσική Ορθοδοξία και πήρε το όνομα Αικατερίνη Αλεξέγεβνα. Παντρεύτηκαν το 1745. Ο γάμος τους δεν ήταν ευτυχισμένος, αλλά απέκτησαν έναν γιο, τον μέλλοντα αυτοκράτορα Παύλο (1754-1801) και μια κόρη, την Άννα Πετρόβνα (1757-1759). Η Αικατερίνη Β΄ αργότερα υποστήριξε ότι ο Πέτρος δεν ήταν ο πατέρας του Παύλου. Στα δεκαέξι χρόνια της διαμονής τους στο Λομονόσοφ (Οράνιενμπαουμ) η Αικατερίνη είχε πολλούς εραστές, όπως αντίστοιχα και ο σύζυγός της.

Βασιλεία

Αφότου ο Πέτρος κέρδισε το θρόνο το 1762 έγινε στόχος της δυσαρέσκειας πολλών ευγενών, επειδή αποχώρησε από τον Επταετή Πόλεμο και συνήψε ειρήνη με την Πρωσία, από την οποία η Ρωσία δεν κέρδισε τίποτε, παρόλο που είχε καταλάβει το Βερολίνο και ουσιαστικά είχε κερδίσει τον πόλεμο. Έκανε συμμαχία με την Πρωσία και σχεδίαζε ένα μη δημοφιλή πόλεμο εναντίον της Δανίας. Επίσης υποστηρίζεται ότι ήθελε να αναγκάσει τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία να υιοθετήσει Λουθηρανικές πρακτικές.

Κατά τη διάρκεια της σύντομης βασιλείας του Πέτρου η Ρωσία είδε πολλές μικρές, όμως σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες ενθάρρυναν τη δημιουργία δυτικό-ευρωπαϊκού τύπου καπιταλισμού και την απομάκρυνση από τις Ρωσικές παραδοσιακές πρακτικές της καταπίεσης των χωρικών και των πολιτών και του μονοπωλίου ηγετικών θέσεων από τους ευγενείς. Επίσης απαγόρευσε τις εισαγωγές ζάχαρης προκειμένου να ενθαρρύνει την εγχώρια παραγωγή.

Η κύρια κοινωνική μεταρρύθμιση του Πέτρου ήταν η εισαγωγή της Ελευθερίας της Αριστοκρατίας, η οποία καταργούσε την πολιτική του Μεγάλου Πέτρου, που εξανάγκαζε όλα τα άρρενα μέλη της Ρωσικής αριστοκρατίας να υπηρετούν στις στρατιωτικές ή πολιτικές υπηρεσίες χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι προτιμήσεις τους για ένα συγκεκριμένο επάγγελμα.

Η Αικατερίνη και ο εραστής της Γκριγκόρυ Ορλώφ σχεδίαζαν να απομακρύνουν τον Πέτρο από το θρόνο, καθώς εκείνη πίστευε ότι θα τη χώριζε για να παντρευτεί την ερωμένη του Ελισαβέτα Βορόντσοβα. Η Αυτοκρατορική Φρουρά, στην οποία ο Πέτρος σχεδίαζε να επιβάλει αυστηρότερη πειθαρχία, εξεγέρθηκε. Τα ξημερώματα της 28ης Ιουνίου του 1762 ο στρατός και οι φύλακες τού παλατιού, παρακινημένοι από τον Ορλώφ, συνέλαβαν τον Πέτρο ο οποίος εξαναγκάστηκε να υπογράψει την παραίτησή του από το θρόνο. Η Αικατερίνη έγινε Αυτοκράτειρα με την υποστήριξη της πλειοψηφίας των ευγενών. Σύντομα μετά από αυτό ο Πέτρος δολοφονήθηκε ενώ ήταν υπό κράτηση στη Ρόψα. Αν και η Αικατερίνη δεν τιμώρησε τους υπευθύνους φρουρούς, εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες για το αν διέταξε τη δολοφονία.

Το Δεκέμβριο του 1796, ο γιος του Πέτρου, Αυτοκράτορας Παύλος, ο οποίος αντιπαθούσε τη μητέρα του, κανόνισε να εκταφή η σορός του Πέτρου Γ΄ και να ξαναταφεί με όλες τις τιμές στον Καθεδρικό Ναό Πέτρου και Παύλου.

Ο Κοζάκος χωρικός Εμελιάν Πουγκατσιόφ αργότερα υποστήριξε ότι ήταν ο Πέτρος Γ΄, προωθώντας τη φήμη ότι ο Πέτρος δεν είχε πεθάνει, αλλά είχε μυστικά φυλακιστεί από την Αικατερίνη. Με αυτή την πρόφαση ηγήθηκε της Επανάστασης του Πουγκατσιόφ.

Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες να αλλάξουν οι παραδοσιακοί χαρακτηρισμοί του Πέτρου και της πολιτικής του, οι οποίοι φανερά επηρεάστηκαν από τα απομνημονεύματα της συζύγου του και άλλων μεροληπτικών εξιστορήσεων. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του προετοιμάστηκαν μερικές από τις μεταρρυθμίσεις της Αικατερίνης Β΄ και άρθηκε από τους ευγενείς το καθήκον να υπηρετούν στο στρατό, το οποίο θεωρούσαν βάρος.