Πέταλο του Μαλιακού

Πέταλο του Μαλιακού
Πληροφορίες δρόμου
Τμήμα της
Μήκος	79 χλμ
Σημαντικοί κόμβοι
Βόρειο τέρμα:	Ράχες Φθιώτιδας
Νότιο τέρμα:	Άγιος Κωνσταντίνος Φθιώτιδας
Τοποθεσίες
Περιφέρειες	Στερεά Ελλάδα
Σημαντικές πόλεις	Λαμία, Καμένα Βούρλα, Στυλίδα, Άγιος Κωνσταντίνος Φθιώτιδας, Μώλος Φθιώτιδας, Ράχες Φθιώτιδας
Δίκτυο αυτοκινητοδρόμων
	Αυτοκινητόδρομοι της Ελλάδας

Το Πέταλο του Μαλιακού είναι το τμήμα του Αυτοκινητόδρομου 1 (Α.Θ.Ε) που ενώνει τον Άγιο Κωνσταντίνο με τις Ράχες. Είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Οδού 75 και έχει μορφή αυτοκινητόδρομου με σύγχρονες προδιαγραφές. Διασχίζει περιοχές και πόλεις όπως την Λαμία, την Στυλίδα, τα Καμένα Βούρλα και τον Μώλο. Ολοκληρώθηκε στις 16 Μαρτίου του 2015 και συντηρείται από την Νέα Οδός Α.Ε (Άγιος Κωνσταντίνος - Σκάρφεια Φθιώτιδας) και την Κεντρική Οδός Α.Ε (Σκάρφεια Φθιώτιδας - Ράχες).

Πέταλο του Μαλιακού ονομάζεται και το τμήμα της Εθνικής Οδού 1 που ενώνει τις ίδιες περιοχές. Είναι γνωστό για την επικινδυνότητα του και τα δυστυχήματα που έγιναν στον άξονα, σε βαθμό που συχνά στο παρελθόν συχνά αναφερόταν από τα μέσα ενημέρωσης της χώρας ως «το φονικό πέταλο» και «το αιματοβαμμένο πέταλο». Το παλαιό Πέταλο του Μαλιακού χρησιμοποιείται μόνο για την εξυπηρέτηση ντόπιων στις περιοχές που τις διασχίζει ο άξονας.

Το όνομα προέρχεται από το σχήμα του δρόμου που δημιουργεί, που μοιάζει με πέταλο. Ο Α.Θ.Ε. και η Εθνική Οδός 1 βρίσκονται παράλληλα με τον Μαλιακό Κόλπο.

Ιστορικό

1962 - 1986

Το 1962 ολοκληρώθηκε η κατασκευή της Νέας Εθνικής Οδού (Ν.Ε.Ο) Αθηνών - Λαμίας μαζί με το Πέταλο του Μαλιακού, με σύγχρονες για την εποχή προδιαγραφές αντικαθιστώντας την Παλαιά Εθνική Οδό (Π.Ε.Ο) Αθηνών - Λαμίας. Το 1967, ολοκληρώθηκε και η Ν.Ε.Ο Λαμίας - Λάρισας με το υπόλοιπο τμήμα του Πέταλου του Μαλιακού. ^[1]

Η Εθνική Οδός είχε συνολικά τέσσερις λωρίδες (δύο ανά κατεύθυνση) και σε κάποια τμήματα διάθετε Λ.Ε.Α και στις δύο κατευθύνσεις. Ύστερα από χρόνια, υπήρξε θεματική αύξηση κυκλοφορίας στην οδό με αποτέλεσμα ο αριθμός ατυχημάτων να αυξηθεί ανάλογα λόγω της κακιάς συντήρησης και αρχιτεκτονικής του δρόμου. ^[1]

1986 - 2001

Το 1986 ξεκίνησαν μελέτες κατασκευής νέου αυτοκινητόδρομου στην Φιώτιδα που θα ενσωματωνόταν στον άξονα Α.Θ.Ε. Συγκεκριμένα στην περιοχή του Μαλιακού Κόλπου. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε την κατασκευή αυτοκινητόδρομου που η αρχή θα βρισκόταν στον Άγιο Κωνσταντίνο και το τέλος θα ήταν στην πόλη της Λαμίας. Στην συνέχεια ο αυτοκινητόδρομος θα διάσχιζε με σήραγγα τον Δομοκό και θα έβγαινε στον Θεσσαλικό Κάμπο με κατεύθυνση την Λάρισα. ^[1]

Καθώς δεν υπήρχε ακόμα σοβαρή ολοκληρωμένη μελέτη για την συνέχεια του Α.Θ.Ε προς Λάρισα, το 1993 έγινε πρόταση αυτών των σεναρίων:^[1]

Την βελτίωση του υφιστάμενου δικτύου (Εθνική Οδός 1) με διπλασιασμό της διατομής του και ευθυγραμμίσεις, όπου αυτό ήταν δυνατό και βάσει του ανάγλυφου της περιοχής.
Υποθαλάσσια ζεύξη, με αρχικό σχεδίασμά να ξεκινά από τον Άγιο Κωνσταντίνο και να καταλήγει στην απέναντι ακτή, στα όρια με τον Νομό Μαγνησίας.
Διπλή ζεύξη με την δημιουργία γεφυρών μέσω της Εύβοιας.

Καθώς εντάχθηκε ο παραλιακός άξονας του Α.Θ.Ε (Ράχες - Λάρισα) στον Ε75 και τα έργα στις Ράχες ξεκίνησαν το 1996, το αρχικό σχέδιο εγκαταλείφθηκε.^[1]

Υποθαλάσσια Ζεύξη Μαλιακού

Το 1997 ξεκίνησαν καινούργιες μελέτες για την κατασκευή υποθαλλάσιας σήραγγας με μορφή αυτοκινητόδρομου από τα Σκάρφεια Φθιώτιδας μέχρι τις Ράχες. Θα διάσχιζε τον Μαλιακό Κόλπο και θα παράκαμπτε την Φθιώτιδα ολοκλήρως. Το 1999 ολοκληρώθηκε η μελέτη της Ζεύξης και ήταν ώρα δημοπράτησης του έργου.

Το 2001, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει τις ανησυχίες για το περιβάλλον με την κατασκευή του έργου. Έτσι το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ στις 2 Αυγούστου 2001 ακυρώνει το έργο. ^[1]

2001 - 2008

Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ αναγκάστηκε να κατασκευάσει το νέο Πέταλο του Μαλιακού, βελτιώνοντας το υφιστάμενο δίκτυο. Έτσι το 2001, δημοπρατείται η κατασκευή σύγχρονου αυτοκινητόδρομου στο Πέταλο του Μαλιακού. Το 2003 δημοπρατείται και το τμήμα Θερμοπύλες - Αγία Μαρίνα.

Το έργο προέβλεπε την κατασκευή αυτών των τμημάτων:

Παράκαμψη Άγιου Κωνσταντίνου (Σήραγγα Ασπρονερίου, Σήραγγα Κνημίδας, Σήραγγα Διχαλορέματος)
Παράκαμψη Καμένων Βούρλων
Σκάρφεια - Θερμοπύλες
Θερμοπύλες - Αγία Μαρίνα
Α/Κ Ροδίτσας (Νέα Γέφυρα Σπερχειού)
Αγία Μαρίνα - Ράχες

Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2007 παραδόθηκε στην κυκλοφορία το τμήμα Άγιος Κωνσταντίνος - Σκάρφεια και στις 29 Νοεμβρίου 2007 τα τμήματα Αγία Παρασκευή - Αγία Μαρίνα και Σκάρφεια - Θερμοπύλες. Στις 23 Απριλίου 2008 παραδόθηκε στην κυκλοφορία το τμήμα Αγία Παρασκευή - Ροδίτσα και στις 22 Σεπτεμβρίου 2008 το τμήμα Θερμοπύλες - Ροδίτσα. ^[1]

2008 - 2015

Η δημοπράτηση των τμήματων Αγία Μαρίνα - Ράχες (Παράκαμψη Στυλίδας), η Νέα Γέφυρα Σπερχειού και Α/Κ Ροδίτσας καθυστέρησε με αποτέλεσμα τα έργα να ξεκινούν το 2007. Η Νέα Γέφυρα Σπερχειού και ο αναβαθμισμένος Α/Κ Ροδίτσας ολοκληρώθηκαν το 2015 (14 Μαρτίου 2015) μαζί με το τμήμα Αγία Μαρίνα - Ράχες (16 Μαρτίου 2015). Αυτή η παράδοση ολοκληρώνει το Νέο Πέταλο του Μαλιακού και αυτομάτως η Εθνική Οδός 1 χάνει την αξία της.^[2]

Σήραγγες

Το Πέταλο του Μαλιακού είναι από τα μόνα τμήματα που διαθέτει σήραγγες στον άξονα του Α.Θ.Ε.

Σήραγγα Ασπρονερίου
Σήραγγα Κνημίδας
Σηραγγα Διχαλορέματος
Σήραγγες (Cut and Cover) Καμένων Βούρλων
Σήραγγες Στυλίδας

Ατυχήματα

Το παλαιό Πέταλο του Μαλιακού είναι γνωστό για τον μεγάλο αριθμό ατυχημάτων. Στην δεκαετία 1990 - 2000 σημειώθηκαν εκατοντάδες θάνατοι.^[1] Το πιο γνωστό συμβάν είναι το δυστύχημα στις 27 Σεπτεμβρίου 2004 στο Ασπρονέρι Άγιου Κωνσταντίνου,^[3] όταν μια νταλίκα μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και συγκρούστηκε με λεωφορείο, όπου επέβαιναν 37 μαθητές, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν ακαριαία 7 μαθητές, ενώ τραυματίστηκαν 27 μαθητές και μάλιστα ένας από αυτούς ακρωτηριάστηκε στο αριστερό χέρι. Μάλιστα το δυστύχημα αυτό ήταν το δεύτερο απανωτό πολύνεκρο τροχαίο με μαθητές που συγκλόνισε ολόκληρη τη χώρα, καθώς είχε προηγηθεί μόλις 1,5 χρόνο νωρίτερα το δυστύχημα στα Τέμπη με λεωφορείο που μετέφερε μαθητές (2003), με 21 νεκρούς μαθητές, που μέχρι σήμερα παραμένει το πλέον πολύνεκρο τροχαίο δυστύχημα στην ιστορία της Ελλάδας.