Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο
Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο (Πρωτότυπος τίτλος: Le Samourai), είναι αστυνομική δραματική ταινία Γαλλικής παραγωγής του 1967, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ. Πρωταγωνιστούν οι Αλέν Ντελόν, Φρανσουά Περιέ και Ναταλί Ντελόν.[2]
| Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο (Le Samourai) | |
|---|---|
.jpg) | |
| Σκηνοθεσία | Ζαν-Πιερ Μελβίλ |
| Παραγωγή | Raymond Borderie |
| Σενάριο | Ζαν-Πιερ Μελβίλ |
| Πρωταγωνιστές | Αλέν Ντελόν, Φρανσουά Περιέ, Michel Boisrond, Ναταλί Ντελόν, Κάθυ Ροζιέ, Catherine Jourdan, André Thorent, Κάρλο Νελ, Gaston Meunier, Georges Billy, Jacques Deschamps, Ζακ Λεονάρ, Jean Gold, Maurice Magalon, Ρομπέρ Φαβάρ, Roger Fradet και Adrien Cayla-Legrand[1] |
| Μουσική | Φρανσουά ντε Ρουμπαί |
| Φωτογραφία | Henri Decaë |
| Εταιρεία παραγωγής | Fida Cinematografica |
| Διανομή | Pathé Distribution και Netflix |
| Πρώτη προβολή | 25 Οκτωβρίου 1967 |
| Διάρκεια | 98 λεπτά |
| Προέλευση | Γαλλία και Ιταλία |
| Γλώσσα | Γαλλικά |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η ταινία κυκλοφόρησε στις 25 Οκτωβρίου 1967 και έλαβε θετικά σχόλια με επαίνους για το σενάριο και τη σκηνοθεσία του Μελβίλ, καθώς και την ερμηνεία και την ατμόσφαιρα του Ντελόν. Η ταινία κέρδισε πάνω από 1,9 εκατομμύρια εισητήρια στη Γαλλία.[3] Μια μεταγλωττισμένη έκδοση κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το 1972 ως The Godson, προφανώς για να αξιοποιήσει την επιτυχία του Νονού του Φράνσις Φορντ Κόπολα.
Πλοκή
Επεξεργασία– Εισαγωγή κειμένου μετά τους τίτλους έναρξης της ταινίας[σημ 1]
.jpg)
Ο Τζεφ Κοστέλο είναι ένας επαγγελματίας πληρωμένος εκτελεστής, που έχει έναν μεθοδικό τρόπο δράσης που περιλαμβάνει στο άλλοθι του και την ερωμένη του, την Τζέιν. Αφού αναλαμβάνει ένα συμβόλαιο για την δολοφονία ενός ιδιοκτήτη νυχτερινών κέντρων διασκέδασης, φαίνεται να αφήνει πίσω του πολλούς μάρτυρες, συμπεριλαμβανομένων της πιανίστας Βαλέρι. Η αστυνομία θα αρχίσει να μαζεύει διάφορους υπόπτους και θα τους βάλει στην σειρά για να ακολουθήσει η διαδικασία αναγνώρισης από τους μάρτυρες του φόνου. Ανάμεσα στους υπόπτους θα βρίσκεται και ο Κοστέλο αλλά μόνο ένας από τους μάρτυρες θα τον αναγνωρίσει ως τον δολοφόνο, ενώ οι υπόλοιποι δεν θα το κάνουν. Ο Επιθεωρητής πιστεύει ότι ο Κοστέλο είναι ο δολοφόνος παρά το γεγονός ότι έχει ακλόνητο άλλοθι που τον θέλει να βρίσκεται στην αρραβωνιαστικιά του την στιγμή του φόνου.
Ο Κοστέλο θα αφεθεί τελικά ελεύθερος και θα πάει στο συμφωνημένο σημείο συνάντησης για να του καταβάλλουν οι εργοδότες του την αμοιβή του. Εκεί θα πυροβοληθεί και θα τραυματιστεί από έναν άνδρα που στάλθηκε από τους εργοδότες του. Αργότερα θα επιστρέψει στο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και πάει στην πιανίστα Βαλέρι για να μάθει γιατί τον κάλυψε και δεν τον κατέδωσε στην αστυνομία.
Εν τω μεταξύ, η αστυνομία διερευνά το διαμέρισμα της Τζέιν και της προσφέρει μια συμφωνία: να αποσύρει το άλλοθι της για τον Κοστέλο και θα την αφήσουν μόνη της. Η Τζέιν απορρίπτει την προσφορά και τους δείχνει την πόρτα. Στην επιστροφή στο διαμέρισμά του ο Κοστέλο βρίσκει τον άντρα που τον είχε πυροβολήσει στην αερογέφυρα, ο οποίος του δίνει χρήματα και του προσφέρει ένα νέο συμβόλαιο. Ο Κοστέλο τον ακινητοποιεί και τον αναγκάζει να αποκαλύψει την ταυτότητα του αφεντικού του, Ολιβιέ Ρέι.
Μετά από μια καταδίωξη στο Μετρό από αρκετούς μεταμφιεσμένους μπάτσους και μια τελευταία επίσκεψη στην Τζέιν, ο Κοστέλο πηγαίνει στο σπίτι του Ρέι, το οποίο αποδεικνύεται ότι είναι το σπίτι όπου η πιανίστα μένει. Ο Κοστέλο σκοτώνει τον Ρέι και γυρίζει στο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης. Αυτή τη φορά δεν κάνει καμία προσπάθεια να κρύψει την παρουσία του. Περπατά προς το μέρος που παίζει πιάνο η Βαλέρι και καθώς βγάζει το όπλο του και το στρέφει προς αυτήν, αυτήν θα τον ρωτήσει ήσυχα «Γιατί, Τζεφ;» Μετά από μια στιγμή έντασης, το κοινό ακούει πυροβολισμούς, αλλά δεν είναι από το όπλο του. Ο Κοστέλο πέφτει στο έδαφος και πεθαίνει από τις σφαίρες των αστυνομικών. Όταν ο Επιθεωρητής σηκώνει το όπλο του Κοστέλο, διαπιστώνει ότι είχε αφαιρέσει όλες τις σφαίρες πριν από την είσοδό του στο κλαμπ.
Διανομή ρόλων
Επεξεργασία- Αλέν Ντελόν ως Τζεφ Κοστέλο
- Φρανσουά Περιέ ως Επιθεωρητής
- Ναταλί Ντελόν ως Τζέιν Λαγκράνζ
- Κάθυ Ροζιέ ως Βαλέρι
- Ζαν Πιερ Ποσιέ ως Ολιβιέ Ρέι
- Μισέλ Μποϊσρόν ως Βενιέρ
- Ρομπέρ Φαβάρ ως Μπάρμαν
Χαρακτηριστικός διάλογος
ΕπεξεργασίαΟ δολοφόνος μπαίνει μέσα στο δωμάτιο του ιδιοκτήτη του κλαμπ.
- Μαρτέν, ιδιοκτήτης κλαμπ: Ποιος είσαι:
- Τζεφ Κοστέλο: Δεν έχει σημασία.
- Μαρτέν, ιδιοκτήτης κλαμπ: Τι θέλεις;
- Τζεφ Κοστέλο: Να σε σκοτώσω.
Ο δολοφόνος πυροβολεί τον Μαρτέν
Παραγωγή
ΕπεξεργασίαΟ Ζαν-Πιέρ Μελβίλ έγραψε την ταινία ειδικά για τον Ντελόν. [4] Αυτή ήταν η πρώτη ταινία για τη σύζυγο του Ντελόν, Ναταλί, η οποία και κατέθεσε αίτηση διαζύγιου μετά την ολοκλήρωση της παραγωγής, το οποίο έγινε επίσημο το Φεβρουάριο του 1969 και της παραχωρήθηκε η επιμέλεια του γιου τους, Άντονι. [5] Το ιδιωτικό κινηματογραφικό στούντιο του Μελβίλ, το Studio Jenner, καταστράφηκε από μια φωτιά, ενώ η ταινία γυρίστηκε στις αρχές Ιουλίου 1967. Ο Μελβίλ, ο οποίος χαρακτήρισε τη φωτιά «ύποπτη», μετέφερε την παραγωγή σε άλλο στούντιο.[6]
Εναλλακτικό τέλος
ΕπεξεργασίαΣε μια συνέντευξή του στον Rui Nogueira, ο Μελβίλ δήλωσε ότι είχε αρχικά γυρίσει την σκηνή με τον Κοστέλο να πεθαίνει με ένα τέλειο χαμόγελο. Η σκηνή άλλαξε αφού ο Μελβίλ ανακάλυψε θυμωμένος ότι ο Ντελόν είχε ήδη χρησιμοποιήσει μια σκηνή θανάτου με χαμόγελο σε μια άλλη από τις ταινίες του.
Υποδοχή
ΕπεξεργασίαBox office
ΕπεξεργασίαΟ Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο κυκλοφόρησε στις 25 Οκτωβρίου 1967 και κέρδισε πάνω από 1,9 εκατομμύρια εισητήρια στη Γαλλία και πάνω από 797.011 εισητήρια σε όλη την Ισπανία.[3] Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε αίθουσες το 1972 στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κέρδισε 39.481 δολάρια στην εκ νέου κυκλοφορία της 1997.[7]
Κριτικές
ΕπεξεργασίαΗ ταινία έλαβε θετικά σχόλια με επαίνους για το σενάριο και τη σκηνοθεσία του Μελβίλ, την ερμηνεία και την ατμόσφαιρα του Ντελόν. Ο ιστότοπος Rotten Tomatoes συλλογής κριτικών, δίνει βαθμολογία (Ιούλιος 2021) θετικής έγκρισης 100% βασισμένες σε 30 κριτικές με μέσο όρο 8,47/10 .Η κριτική συναίνεση του ιστότοπου αναφέρει:«Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο αξιοποιεί στο έπακρο την εφεδρική αισθητική του, χρησιμοποιώντας κομψή - και επιρροή - σκηνοθεσία, συμπαγείς παραστάσεις και βαριά ατμόσφαιρα για να υφαίνει μια απορροφητική ιστορία».[8]
Το Variety, αναθεωρώντας την αρχική κυκλοφορία, το ονόμασε «περίεργο υβρίδιο» που «φαίνεται πολύ σοβαρό να δώσει όλη την αγωνία, τη δράση και τον χαρακτηρισμό που επιδιώκει ο Μελβίλ» και «φαίνεται σχεδόν να είναι μια αμερικανική ταινία που έχει μεταφραστεί στα γαλλικά και που «θα μπορούσε να κοπεί λίγο».[9]
Ο κριτικός των New York Times Βίνσεντ Κάρμπι χαρακτήρισε την αρχική ταινία «άψογη», αλλά επέκρινε τη μεταγλωτισμένη έκδοση του 1972 που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ (ως The Godson) ως «αποπροσανατολιστική» και «φοβερή».[10]
Ο Ρότζερ Ίμπερτ έδωσε στην ταινία τέσσερα από τα τέσσερα αστέρια του, και στην κριτική του, ανέφερε: «Όπως ένας ζωγράφος ή ένας μουσικός, ένας σκηνοθέτης μπορεί να προτείνει πλήρη γνώση με λίγες πινελιές. Ο Ζαν-Πιέρ Μελβίλ μας εμπλέκει στο ξόρκι του Δολοφόνου με το Αγγελικό Πρόσωπο (1967) πριν μιλήσει με λέξεις. Το κάνει με φως: ένα κρύο φως, όπως η αυγή σε μια άσχημη ημέρα. Και το χρώμα: γκρι και μπλε. Και δράσεις που μιλούν στη θέση των λέξεων», με τον Ίμπερτ να συμπεριλαμβάνει την ταινία στη συλλογή του Δοκίμια εξαιρετικών ταινιών. [11]
Βραβεία
Επεξεργασία| Οργάνωση | Κατηγορία | Υποψήφιος | Αποτέλεσμα |
|---|---|---|---|
| Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νήσων Φερόε | Χρυσό Τρένο Καλύτερης Ταινίας | Ζαν-Πιέρ Μελβίλ | Υποψηφιότητα |
| Χρυσό Τρένο Ά Ανδρικού Ρόλου | Αλέν Ντελόν | Νίκη | |
| Βραβείο Κοινού Ά Ανδρικού Ρόλου | Αλέν Ντελόν | Υποψηφιότητα | |
| Τουρκική Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου | Καλύτερη Ξενόγλωσση Ταινία | Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο | Υποψηφιότητα |
Επιρροή και κληρονομιά
ΕπεξεργασίαΗ ταινία έχει επηρεάσει άλλα έργα και σκηνοθέτες:
- Η ταινία Ο Οδηγός (1978) του Γουόλτερ Χιλ παρουσιάζει μια παρόμοια δυναμική ανάμεσα σε μια απρόθυμη γυναίκα μάρτυρα και, αυτή τη φορά, τον οδηγό διαφυγής, όχι τον δολοφόνο.
- Η ταινία Ο Δολοφόνος (1989) του σκηνοθέτη του Χονγκ Κονγκ Τζον Γου, επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την πλοκή της ταινίας του Μελβίλ, με την πιανίστρια να αντικαθίσταται από μια τραγουδίστρια. Η έμπνευση, ή φόρο τιμής, επιβεβαιώνεται από την ομοιότητα στα ονόματα των χαρακτήρων. Ο Γου αναγνώρισε τις επιρροές του γράφοντας ένα σύντομο δοκίμιο για τις τεχνικές του "δολοφόνου με το αγγελικό πρόσωπο" και του Μελβίλ για την κυκλοφορία της ταινίας στο Criterion Collection σε DVD.[12]
Χαρακτήρας Τζεφ Κοστέλο
Επεξεργασία- Ο Τζιμ Τζάρμους αποτίει φόρο τιμής στον δολοφόνο με το αγγελικό πρόσωπο με την δραματική του ταινία Ghost Dog: The Way of the Samurai, (1999) με πρωταγωνιστή τον Φόρεστ Γουίτακερ ως διαλογιστικό, μοναχικό δολοφόνο που ζει με τον κώδικα Μπουσίντο. Ακριβώς όπως ο Τζεφ Κοστέλο έχει μια τεράστια αρμαθιά κλειδιών που του επιτρέπει να κλέψει οποιοδήποτε Citroën DS, ο εκτελεστής Ghost Dog έχει ένα ηλεκτρονικό «κλειδί» για να εισχωρήσει σε πολυτελή αυτοκίνητα.[13][14]
- Στην ταινία Drive (2011) με πρωταγωνιστή τον Ράιαν Γκόσλινγκ, ο ανώνυμος χαρακτήρας του μοιράζεται βασικά χαρακτηριστικά με τον Τζεφ Κοστέλο.[15]
- Ο Λυκ Μπεσσόν, στο Léon: The Professional (1994), εμπνέεται από τον Τζεφ Κοστέλο (τον οποίο υποδύεται ο Ντελόν) για να δημιουργήσει τον Λεόν, τον κεντρικό χαρακτήρα που υποδύεται ο Ζαν Ρενό.[16][17]
Περαιτέρω ανάγνωση
Επεξεργασία- Nogueira, Rui (ed.). 1971. Melville on Melville. New York: Viking Press. (ISBN 0-670-46757-X) (hardbound), (ISBN 0-670-01926-7) (paperbound)
- Palmer, Tim. 2006. Le Samouraï In Phil Powrie (ed.), The Cinema of France. London: Wallflower Press. (ISBN 1-904764-47-9) (hardbound), (ISBN 1-904764-46-0) (paperbound)
- Vincendeau, Ginette. 2003. Jean-Pierre Melville : 'an American in Paris'. London: British Film Institute. (ISBN 0-85170-950-8) (hardbound), (ISBN 0-85170-949-4) (paperback)
Υποσημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ η φράση αυτή είναι μια επινόηση του σκηνοθέτη όπως και στην ταινία Ο Κόκκινος Κύκλος
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
- ↑ «Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο του Ζαν Πιέρ Μελβίλ». criterion.com. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 «LE SAMOURAI - ALAIN DELON BOX OFFICE 1967». BOX OFFICE STORY. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ A Samurai in Paris Nogueira, Rui; TRUCHAUD, FRANCOIS. Sight and Sound; London Vol. 37, Iss. 3, (Summer 1968): 118.
- ↑ Orlando Evening Star. Feb. 14, 1969
- ↑ I"Fire Razes Melville's Studio Jenner in Paris."Variety. July 12, 1967.
- ↑ «Le Samourï (1972)». The Numbers. Nash Information Services, LLC. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ «Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο (1967)». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021.
- ↑ Variety, Nov 8, 1967. p. 24.
- ↑ Canby, Vincent (13 Ιουλίου 1972). «'The Godson' (No Relation to 'Godfather') Opens». The New York Times.
- ↑ Ebert, Roger. «Le Samourai movie review & film summary (1967)». Chicago Sun-Times. https://www.rogerebert.com/reviews/great-movie-le-samourai-1967. Ανακτήθηκε στις 2019-11-08.
- ↑ Amith, Dennis (18 Απριλίου 2010). «Le Samourai – THE CRITERION COLLECTION #306 (a J!-ENT DVD Review)». J!-ENT. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2013.
- ↑ Hoberman, J. (29 Φεβρουαρίου 2000). «Into the Void». The Village Voice. Josh Fromson. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013.
- ↑ Thorsen, Tor. «Reel Review - Ghost Dog: The Way of the Samurai (2000)». Reel.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2013.
- ↑ Thomson, David (20 Σεπτεμβρίου 2011). «Thomson on Films: 'Drive,' a Cool, New Noir That Degenerates Into a Bloodbath». The New Republic. Chris Hughes. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013.
- ↑ Heskins, Andrew (4 Απριλίου 2011). «Un amour asiatique de film | easternkicks.com». easternkicks.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2024.
- ↑ «Film Notes - Le Samourai». albany.edu. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2024..
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο στην IMDb (Αγγλικά)
- Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο στο AllMovie (Αγγλικά)
- Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
- Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο στο TCMDB (Αγγλικά)
- Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο στο AlloCine (Γαλλικά)
- Ο Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
- Le Samouraï: Death in White Gloves δοκίμιο του Ντέιβιντ Τόμσον για το Criterion Collection
