Οσμάν Νουρί Πασάς
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Οσμάν Νουρί Πασάς, (1832-1900), ο επιλεγόμενος και Γαζής (= νικηφόρος), ήταν Οθωμανός στρατιωτικός διοικητής που αναδείχθηκε στο βαθμό του στρατάρχη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έγινε ευρύτερα γνωστός για τα οχυρωματικά έργα και την ηρωική του υπεράσπιση της Πλεύνας κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1877-1878. Είχε επίσης συμμετάσχει στη Κρητική Επανάσταση (1866-1869).
Σταδιοδρομία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε το 1832, ή 1837, στην πόλη Ευδοκιάδα, σημερινή Τοκάτ, ΝΑ. της Αμάσειας. Ακολούθησε το στρατιωτικό επάγγελμα και εκπαιδεύτηκε στην αυτοκρατορική στρατιωτική σχολή Χαρμπίγιε στην Κωνσταντινούπολη απ΄ όπου το 1854 εισήλθε στις τάξεις του οθωμανικού στρατού λαμβάνοντας μέρος στον Κριμαϊκό Πόλεμο. Το 1860 συμμετείχε στην εκστρατεία κατά των Δρούζων και το 1867 στάλθηκε στην Κρήτη όπου και πολέμησε φέροντας τότε τον βαθμό του συνταγματάρχη. Στη συνέχεια στάλθηκε στην Υεμένη κατά των Αράβων που είχαν επαναστατήσει. Από εκεί το 1874 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου και έλαβε τον βαθμό του υποστρατήγου. Τον επόμενο χρόνο έγινε αντιστράτηγος και ανέλαβε διοικητής του Σώματος του Βιδινίου της Βουλγαρίας. Διακριθείς στη συνέχεια στο πόλεμο με τη Σερβία (1876) έλαβε το βαθμό του στρατάρχη.
Με την έκρηξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου 1877-1878, ο Οσμάν Πασάς αμύνθηκε και απέκρουσε την πρώτη επίθεση των Ρώσων στη Πλεύνα στις 20 Ιουλίου 1877, την οποία στο μεταξύ και οχύρωσε. Ομοίως απέκρουσε με επιτυχία και τις επόμενες δύο ρωσικές επιθέσεις. Λόγω όμως ανύπαρκτης διοικητικής μέριμνας και πάσχοντας από έλλειψη τροφίμων κατά τη μεγάλη πολιορκία που ακολούθησε αναγκάσθηκε στις 9 Δεκεμβρίου να επιχειρήσει δραματική έξοδο προς την αριστερή όχθη του ποταμού Βιδ παρά την Γκόρνι Νετρόπολ. Τραυματισθείς όμως στο πόδι από οβίδα αναγκάσθηκε μετά της φρουράς της Πλεύνας να παραδοθεί αρχικά σε Ρουμάνους οι οποίοι και τον παρέδωσαν αιχμάλωτο στους Ρώσους οι οποίοι και τον μετέφεραν στην Αγία Πετρούπολη.
Κατά την παράδοσή του στους Ρώσους ο Μέγας Δούκας Νικόλαος φέρεται να συνεχάρη τον Οσμάν Πασά για την ηρωική του άμυνά που κράτησε πέντε μήνες. Αργότερα σε ερώτηση του Τσάρου Αλέξανδρου Β΄, προ του οποίου είχε οδηγηθεί, γιατί δεν παραδόθηκε νωρίτερα προκειμένου ν΄ αποφεύγονταν τόσοι σκοτωμοί, ο Οσμάν Πασάς φέρεται ν΄ απάντησε: "Μεγαλειότατε, διορίστηκα διοικητής των όπλων για να πολεμήσω και όχι να παραδώσω αυτά στη θέα του εχθρού!". Εκτιμώντας ο Τσάρος την θαρραλέα του απάντηση του επέστρεψε το ξίφος του που προηγουμένως του είχε αφαιρεθεί.
Το 1878, όταν συνομολογήθηκε η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου αφέθηκε ελεύθερος και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Σε αναγνώριση του ηρωισμού του ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ του απένειμε τότε τον τίτλο του Γαζή(*) και τον διόρισε υπουργό των Στρατιωτικών. Λόγω όμως της μεγάλης δημοτικότητας του το 1885 ο Σουλτάνος τον διόρισε Αυλάρχη των Ανακτόρων.
Στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 κατά τις πρώτες αβέβαιες αψιμαχίες ο Σουλτάνος του ανέθεσε την αρχιστρατηγία. Κατά την αναχώρησή του όμως από την Κωνσταντινούπολη και κάτω από τις ζητωκραυγές του λαού που τον αποκαλούσε "Λέοντα της Πλεύνας" φοβούμενος ο Σουλτάνος ανεξέλεγκτες καταστάσεις ανακάλεσε αυτόν πριν ακόμα φθάσει στο θέατρο των επιχειρήσεων του πολέμου αυτού.
Ο Γαζή Οσμάν Πασάς είχε τιμηθεί με πλήθος παρασήμων. ΄Συνέγραψε την Ιστορία της πολιορκίας της Πλεύνας που εκδόθηκε το 1889. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 5 Απριλίου του 1900 και ενταφιάστηκε στον αυλόγυρο του Φατίχ Τζαμί. Προς τιμή του ηρωισμού του στη Πλεύνα φέρεται το σχετικό τουρκικό "Εμβατήριο της Πλεύνας". Το όνομά του φέρει δυτικό λαϊκό προάστιο της Κωνσταντινούπολης που αναπτύχθηκε κυρίως από το 1970 και μετέπειτα από εσωτερικούς μετανάστες.
Σημειώσεις
Επεξεργασία- Ο τίτλος "Γαζή" ταυτίζεται με το σύγχρονο τίτλο του "βετεράνου". Στην εποχή όμως της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ο τίτλος αυτός έχαιρε ιδιαίτερων τιμών και ήταν εξαιρετικά επίζηλος.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Osman-Nuri-Pasa. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. osman-nuri-pascha. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Πηγές
Επεξεργασία- "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. ΙΘ΄, σελ.142.
- "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.47ος, σελ.195-196