Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας

ελληνική εταιρεία διαχείρισης του σιδηρόδρομου
(Ανακατεύθυνση από ΟΣΕ)

Ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Ο.Σ.Ε.) αποτελεί έναν όμιλο εταιρειών παροχής υπηρεσιών, διαχείρισης, εκμετάλλευσης της ελληνικής σιδηροδρομικής υποδομής και εκτέλεσης των αναπτυξιακών έργων υποδομής.

Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος
Εμπορική επ.Ο.Σ.Ε.
Παλαιά επ.Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους (ΣΕΚ)
Νομική μορφήΕταιρεία παροχής σιδηροδρομικών υπηρεσιών
ΚλάδοςΣιδηροδρομικές μεταφορές
ΠροκάτοχοςΣιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους
Ίδρυση1 Ιανουαρίου 1971
ΈδραΚαρόλου 1-3, Αθήνα, Ελλάδα
Περιοχές δραστηρ.Ελλάδα
Σημαντικά πρόσωπαΠαναγιώτης Τερεζάκης (Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος)
Κύκλος εργασιώνΑύξηση 53.712.000 (2022)
Καθαρά έσοδαΑύξηση - 204.347.000 (2022)
Σύνολο ενεργητικούΜείωση 11.422.991.000 (2022)
ΙδιοκτήτηςΕλληνικό Δημόσιο
Υπάλληλοι734 (2022)
ΘυγατρικέςΕΡΓΟΣΕ (1996-σήμερα)

ΓΑΙΑΟΣΕ (2001-σήμερα)

ΤΡΑΙΝΟΣΕ (2008-2017)
Ιστότοποςose.gr
Commons page Πολυμέσα

Από το 1971, αποτελεί διάδοχο των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους, στον οποίο εντάχθηκε το σύνολο των αρμοδιοτήτων των προηγούμενων φορέων.[1]

Ιστορικό

Επεξεργασία

Το 1970, σύμφωνα με το Νομοθετικό Διάταγμα 674/1970, ιδρύεται ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδας ως διάδοχος των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους, οι οποίοι έως τότε κατείχαν στην δικαιοδοσία τους την διαχείριση και συντήρηση της ελληνικής σιδηροδρομικής υποδομής ήδη από το 1920.[2][3][4] Η σύσταση του οργανισμού τέθηκε σε ισχύς την 1η Ιανουαρίου 1971 και του οποίου μέτοχος αποτελούσε αποκλειστικά το Ελληνικό Δημόσιο.[2]

Τα επόμενα χρόνια ο ελληνικός σιδηρόδρομος εξελίχθηκε με αργούς και σταθερούς ρυθμούς. Τον κύριο λόγο στην μετακίνηση των τρένων πάνω σε ένα δίκτυο το οποίο ήδη μετρούσε αρκετά χρόνια ζωής, τον είχαν οι αιτήσεις γραμμής που γινόντουσαν από μηχανοδηγούς ώστε οι αμαξοστοιχίες να κινούνται με ασφάλεια στον προορισμό τους, με τηλεγραφήματα και μηνύματα από ραδιοτηλέφωνα, ενώ το τροχαίο υλικό που χρησιμοποιούταν ήταν σχετικά ώριμο σε ηλικία όπως οι αυτοκινητάμαξες DB V200 και Ferrostaal AA.71. Ταυτόχρονα οι εξελίξεις στην επέκταση των υπεραστικών δικτύων ήταν σχεδόν μηδαμινή, καθώς το δίκτυο της περιφέρειας δεν επεκτάθηκε ή αναβαθμίστηκε σε σημαντικό βαθμό.[5][6][7][8]

Σύσταση της ΕΡΓΟΣΕ (1996)

Επεξεργασία

Το 1996 συστήθηκε η ΕΡΓΟΣΕ, ως θυγατρική εταιρεία υπεύθυνη για την εκπόνηση μελετών και για την προμήθεια υλικών. Ειδικότερα, στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης του ΟΣΕ και των δραστηριοτήτων του, η νέα εταιρεία ανέλαβε την διαχείριση και πραγματοποίηση έργων και παρεμβάσεων επί του σιδηροδρομικού υλικού, καθώς και την μεταχείριση των κονδυλίων προερχόμενα από ευρωπαϊκά προγράμματα και ταμεία. Ταυτόχρονα, η εταιρεία αυτή έως και σήμερα είναι υπεύθυνη για την διεξαγωγή απαλλοτριώσεων σε εκτάσεις που τίθενται προς αξιοποίηση για την επέκταση της σιδηροδρομικής υποδομής.[9][10]

Σύσταση της ΓΑΙΑ ΟΣΕ (2001)

Επεξεργασία

Το 2001 ιδρύθηκε η ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία δραστηριοποιείται έως και σήμερα στον τομέα του κτηματολογίου της εταιρείας (real estate) και στη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του οργανισμού. Επιπλέον υπό την ιδιοκτησία της βρίσκεται το σημαντικότερο κομμάτι του τροχαίου υλικού, του οποίου μέρος έχει μισθώσει η Hellenic Train στα πλαίσια της διεξαγωγής δρομολογίων επί του δικτύου.[11][12]

Σύσταση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (2005)

Επεξεργασία

Το 2005, από τον Ο.Σ.Ε. αποσχίστηκε και συστάθηκε μια νέα θυγατρική εταιρία, η οποία ανέλαβε την εκμετάλλευση του δικτύου, την εκτέλεση του μεταφορικού έργου επιβατών και εμπορευμάτων και την διοίκηση του Ε.ΔΙ.Σ.Υ. (Εθνικός Διαχειριστής Σιδηροδρομικής Υποδομής) που αφορά τη διαχείριση και συντήρηση της σιδηροδρομικής υποδομής.[13] Από την 1η Ιανουαρίου 2007 και μετά, αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία απόσχισης, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ λειτουργεί ως πλήρως ανεξάρτητη εταιρεία με ξεχωριστή διοίκηση και οργάνωση, σε ευθυγράμμιση πάντα με τις διατάξεις της Κοινοτικής νομοθεσίας.[14]

Εξαγορά της Προαστιακός Α.Ε (2007)
Επεξεργασία

Τον Ιούλιο του 2007, έπειτα από διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκε η συγχώνευση με απορρόφηση της εταιρείας ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟΣ Α.Ε. από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ (η οποία διαχειριζόταν τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο της Αθήνας), επεκτείνοντας το πεδίο δραστηριότητάς της για τη διαχείριση και λειτουργία των προαστιακών γραμμών.[14]

2010-σήμερα

Επεξεργασία

Ανασυγκρότηση ΟΣΕ και απόσχιση θυγατρικών εταιρειών (2008)

Επεξεργασία

Το 2008, υπό το πρίσμα της επερχόμενης οικονομικής κρίσης, ο Ο.Σ.Ε. εισήλθε σε μία διαδικασία ανασυγκρότησης εξαιτίας σοβαρών οικονομικών προβλημάτων και ελλειμμάτων.[15] Στα πλαίσια της ανασύστασης αυτής, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανεξαρτητοποιήθηκε και οι μετοχές της μεταβιβάστηκαν απευθείας στο Ελληνικό Δημόσιο.[16] Ταυτόχρονα η Ε.ΔΙ.Σ.Υ. απορροφήθηκε από τον Ο.Σ.Ε, όπως προβλεπόταν και αντίστοιχο σχέδιο συγχώνευσης της ΓΑΙΑΟΣΕ με την ΕΡΓΟΣΕ, ωστόσο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε. Επιπλέον, το 2013 οι μετοχές της ΓΑΙΑΟΣΕ μεταβιβάστηκαν αντίστοιχα στο Ελληνικό Δημόσιο και ανεξαρτητοποιήθηκε διοικητικά.[17]

Σιδηρόδρομοι Ελλάδος (2024)

Επεξεργασία

Τα τελευταία έτη στα πλαίσια ενός δυσλειτουργικού εταιρικού μοντέλου και μιας ασυντήρητης και προβληματικής υποδομής, το ελληνικό κράτος σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, προωθεί τη δημιουργία ενός νέου δημόσιου φορέα διαχείρισης της σιδηροδρομικής υποδομής. Ο νέος φορέας, του οποίου κορμός θα αποτελεί ο τωρινός Ο.Σ.Ε, θα ενσωματώσει εκ νέου τις λειτουργίες των υφιστάμενων θυγατρικών εταιρειών (ΓΑΙΑΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ) με ενισχυμένες νομοθετικά και διοικητικά αρμοδιότητες.[12][18][19][20][20][21][22][23]

Σιδηροδρομικό δίκτυο

Επεξεργασία

Εν λειτουργία

Επεξεργασία

Το δίκτυο του Ο.Σ.Ε. αποτελείται από δύο κύριους σιδηροδρομικούς άξονες, οι οποίοι συνδέουν την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, τις διακλαδώσεις αυτών, καθώς και περιφερειακές γραμμές, που συνδέουν τη Θεσσαλονίκη με τις πόλεις της βόρειας Ελλάδας. Πρόκειται για γραμμές κανονικού εύρους. Συνοπτικά, είναι οι εξής:

Σε χρήση για τουριστικούς λόγους βρίσκεται το Τρενάκι Πηλίου, ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος, η γραμμή Κατάκολου - Ολυμπίας και η γραμμή Τιθορέας - Μπράλου - Λιανοκλαδίου.

Σε αναστολή λειτουργίας

Επεξεργασία

Το σιδηροδρομικό δίκτυο του Ο.Σ.Ε. στην Πελοπόννησο βρίσκεται σε αναστολή λειτουργίας. Πρόκειται για γραμμές μετρικού εύρους, οι οποίες τέθηκαν εκτός λειτουργίας εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Συνοπτικά, είναι οι εξής:

Μελλοντικά έργα

Επεξεργασία
  • Σιδηροδρομική Εγνατία (τμήμα Θεσσαλονίκη - Καβάλα - Τοξότες)[24][25][26]
  • Κορωπί - Λαύριο[27]
  • Αεροδρόμιο Αθήνας - Ραφήνα
  • Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο (διπλή γραμμή με ηλεκτροκίνηση)[28]

Δυστυχήματα

Επεξεργασία
  • Κρυονέρι Αττικής: 23/12/1971: Σύγκρουση αυτοκινητάμαξας με εμπορική αμαξοστοιχία, 5 νεκροί, ανάμεσά τους ο μηχανοδηγός και ο προϊστάμενος της αυτοκινητάμαξας.
  • Δοξαράς: 16/1/1972: Στην τότε μονή γραμμή ανάμεσα στα Ορφανά και στον Δοξαρά συνέβη δυστύχημα με 21 νεκρούς από την μετωπική σύγκρουση δύο αμαξοστοιχιών.[29][30] Ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε την ίδια χρονιά το σχετικό με την τραγωδία τραγούδι "Άιντε και ντε", το οποίο μελοποίησε ο Νίκος Μαμαγκάκης και ερμήνευσε ο Γιάννης Πουλόπουλος.[31]
  • Πλατανιά: 25/7/1982: αμαξοστοιχία εκτροχιάστηκε και ανατράπηκε έξω από το χωριό Πλατανιά Δράμας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 4 και να τραυματιστούν 57 επιβάτες.[32]
  • Τιθορέα: 11/9/1994: Εκτροχιασμός ΙnterCity από Αθήνα για Βόλο λόγω εισόδου στον σταθμό με υπερβολική ταχύτητα, με 5 νεκρούς.[33]
  • Χρυσο: 17/2/2006: Δύο νεκροί και 18 τραυματίες από σύγκρουση τρένου με αγροτικό όχημα που είχε ακινητοποιηθεί στις σιδηροδρομικές γραμμές. Νεκροί ο οδηγός του αυτοκινήτου και μια επιβάτης.[34]
  • Αχλαδόκαμπος: 9/12/2010: 1 νεκρός από εκτροχιασμό αυτοκινητάμαξας railbus της γραμμής Ναύπλιο - Άργος - Τρίπολη[35]
  • Χρυσό: 16/5/2016: Μπουρέζα αλλαγών προσέκρουσε σε μηχανοκίνητο όχημα γραμμής Unimog, με αποτέλεσμα τον θάνατο των δύο επιβαινόντων στο Unimog.[36]
  • Άδενδρο: 13/5/2017: αμαξοστοιχία του ΟΣΕ με 70 επιβάτες, εκτροχιάστηκε στην περιοχή του Άδενδρου με 3 νεκρούς, τον μηχανοδηγό, τον προϊστάμενο κίνησης και έναν επιβάτη.[37][38]
  • Καλοχώρι: 15/12/2018: γεωργικός ελκυστήρας (τρακτέρ) που οδηγούσε 84χρονος ημεδαπός, συγκρούστηκε στο ύψος του Καλοχωρίου Σερρών, με επιβατική αμαξοστοιχία που εκτελούσε το δρομολόγιο Αλεξανδρούπολη – Θεσσαλονίκη, με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του 84χρονου.[39]
  • Ξάνθη: 20/7/2019: αμαξοστοιχία παρέσυρε άτομο στις γραμμές του τρένου, 1 νεκρός.[40][41]
  • Διαβατά: 19/8/2019: σύγκρουση αμαξοστοιχίας με επιβατικό αυτοκίνητο σε φυλασσόμενη διάβαση, 1 νεκρή και 1 τραυματίας.[42][43]
  • Τέμπη : 28/02/2023 : σύγκρουση αμαξοστοιχίας με εμπορική αμαξοστοιχία στα Τέμπη με 57 νεκρούς.[44]

Λογότυπο

Επεξεργασία

Φωτογραφίες

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Παπαδόπουλος, Κώστας (10 Μαρτίου 2023). «Ελληνικός Σιδηρόδρομος: Η ιστορία που ξεκινάει το 1857 και εκτροχιάστηκε στα Τέμπη». Newsbeast. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  2. 2,0 2,1 ffotinos (13 Απριλίου 2019). «Διαδροµές και σταθμοί στην ιστορία του ελληνικού σιδηροδρόμου. Video και φωτογραφίες από την επετειακή εκδήλωση των 150 χρόνων». Metaforespress. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  3. «Ιστορική Νομοθεσία Βασιλικά Διατάγματα - ΒΔ532-ΦΕΚ161-11091972». yme.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  4. Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος, Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος. «Ιστορική Αναδρομή ΟΣΕ». ΟΣΕ. ΟΣΕ. 
  5. Μάγρα, Δέσποινα Κόντη Ηλιάνα (27 Φεβρουαρίου 2024). «Σιδηρόδρομος: «Δίκτυο του 1970, με ταχύτητες του 2020» – Ακόμα με «τρύπες» τα συστήματα ασφαλείας». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  6. Καρολίδου, Άννη (07-03-2023). «Τι κρατάει τον ελληνικό σιδηρόδρομο στη δεκαετία του 1970». Εφημερίδα Μακεδονία. Εφημερίδα Μακεδονία.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |ημερομηνία= (βοήθεια)
  7. «trains-worldexpresses.com». www.trains-worldexpresses.com. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  8. www.greekrailtickets.gr https://www.greekrailtickets.gr/TROXAIOYLIKO.htm. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  9. «Εταιρεία». ΕΡΓΟΣΕ. 5 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  10. «ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε - Φορείς - data.gov.gr». archive.data.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  11. gaiaose (4 Νοεμβρίου 2017). «ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ». ΓΑΙΑ ΟΣΕ. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  12. 12,0 12,1 ertnews.gr, Συντακτική ομάδα (9 Ιανουαρίου 2024). «Έρχεται ο νέος ΟΣΕ: Συγχωνεύεται με ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΟΣΕ - Όλο το κυβερνητικό σχέδιο». ertnews.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  13. Δύο εταιρείες ο ΟΣΕ, στον προϋπολογισμό τα χρέη.
  14. 14,0 14,1 «Εταιρεία». Hellenic Train. 
  15. Ξεκινά ο νέος σχηματισμός του ΟΣΕ
  16. Στο ελληνικό Δημόσιο μεταβιβάζεται η ΤΡΑΙΝΟΣΕ
  17. «Άρθρο 26: Ρύθμιση ζητημάτων σχετικά με τη μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ στο Ελληνικό Δημόσιο». www.nomoskopio.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  18. Καραγιάννης, Νίκος (10 Ιανουαρίου 2024). «Η νέα εταιρεία Σιδηρόδρομοι Ελλάδος αναλαμβάνει το σιδηρόδρομο». Ypodomes.com. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  19. ffotinos (9 Ιανουαρίου 2024). «Αυτός είναι ο "νέος" ΟΣΕ, οι "Σιδηρόδρομοι Ελλάδος". Τα βασικά σημεία και οι αλλαγές που επέρχονται έως το 2025». Metaforespress. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  20. 20,0 20,1 «Ποιοι είναι οι νέοι «Σιδηρόδρομοι Ελλάδας» - Επενδύσεις 11,7 δισ. ευρώ σε βάθος 20ετίας». Insider. 10 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  21. ««Σιδηρόδρομοι Ελλάδος»: Το νέο αναπτυξιακό σχέδιο και οι επενδύσεις - Σταϊκούρας: Μπαίνουμε σε ευρωπαϊκές ράγες». BusinessNews. 
  22. «Νέος ΟΣΕ: Τι αλλάζει στον ελληνικό σιδηρόδρομο». www.naftemporiki.gr. 9 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  23. «Έτσι θα είναι ο «Νέος ΟΣΕ» - Όλες οι αλλαγές | Liberal.gr». www.liberal.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2024. 
  24. «Σιδηροδρομική Εγνατία προτεινόμενη από ΕΡΓΟΣΕ για πλάνο Γιούνκερ» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2016. 
  25. Πολύπλοκο παζλ το τρένο της Εγνατίας
  26. Έργα 2,5 δισ. φέρνει η Σιδηροδρομική Εγνατία Ένα μεγάλο project με ορίζοντα λειτουργίας το 2028
  27. «Κορωπί – Λαύριο». ΕΡΓΟΣΕ. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2020. 
  28. Μυρτσίδης, Διαμαντής (2022). Η Ιστορία του Σιδηρόδρομου στον Έβρο (4η έκδοση). Νέα Βύσσα: Ιδιωτική Έκδοση. σελ. 264. ISBN 978-618-00-3174-4. 
  29. Το πολύνεκρο δυστύχημα τραίνων στα Ορφανά το 1972
  30. 13 Ιαν 2018 – Αφύλαχτη Διάβαση http://webradio.ert.gr/proto-programma/13ian2018-afylachti-diavasi/ Αρχειοθετήθηκε 2018-01-20 στο Wayback Machine.
  31. Άιντε και ντε - 1972
  32. Ριζοσπάστης 13 Αυγούστου 1982 σελ. 7 Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος
  33. Τετάρτη, 11 Σεπτεμβρίου 2019 50 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΜΗΧΑΝΟΔΗΓΟ
  34. Epochi, rizospastis gr | Synchroni (17 Φεβρουαρίου 2006). «rizospastis.gr - Δυστύχημα με τραγικό απολογισμό». ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2019. 
  35. Νεκρός από τον εκτροχιασμό του τρένου στον Αχλαδόκαμπο
  36. Ανακοίνωση του ΟΣΕ για το τραγικό συμβάν στο Χρυσό Σερρών.
  37. Οι 3 νεκροί της τραγωδίας με την αμαξοστοιχία στο Άδενδρο
  38. 13 May – Greece – 2017 Adendro train derailment: A train heading from Athens to Thessaloniki derails near Adendro killing three people and injuring ten.
  39. «ΣΕΡΡΕΣ: Ένας νεκρός από σύγκρουση τρένου με τρακτέρ στην Ροδόπολη-Η ανακοίνωση της αστυνομίας». Επιλογές. 15 Δεκεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2019. 
  40. «Νεκρός μετανάστης που παρασύρθηκε από τρένο στην Ξάνθη». Εφημερίδα των Συντακτών. 20/07/2019. https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/204513_nekros-metanastis-poy-parasyrthike-apo-treno-stin-xanthi. 
  41. «Ξάνθη: Τραγικός θάνατος μετανάστη που παρασύρθηκε από τρένο». Έθνος. 20/07/2019. https://www.ethnos.gr/ellada/51504_xanthi-tragikos-thanatos-metanasti-poy-parasyrthike-apo-treno. 
  42. «Διαβατά: Η τρελή πορεία του ΙΧ, η σύγκρουση με το τρένο και ο θάνατος της εγκύου». Το Βήμα. 20/08/2019. https://www.tovima.gr/2019/08/20/society/diavata-i-treli-poreia-tou-ix-i-sygkrousi-me-to-treno-kai-o-thanatos-tis-egkyou/. 
  43. «Τραγωδία στα Διαβατά: Νεκρή έγκυος μετά από σύγκρουση τρένου με ΙΧ». Πρώτο Θέμα. 19/08/2019. https://www.protothema.gr/greece/article/917482/tragodia-sta-diavata-nekri-eguos-meta-apo-sugrousi-trenou-me-ih/. 
  44. «Τέμπη: Στους 55 οι ταυτοποιημένοι νεκροί -Μητέρα ψάχνει την κόρη της, πληροφορίες για Σύρο που αγνοείται». iefimerida.gr. 5 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία