Ντέιβιντ Ροκφέλερ

Αμερικανός τραπεζίτης

Ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ (αγγλικά: David Rockefeller‎‎), (12 Ιουνίου 1915 - 20 Μαρτίου 2017) ήταν Αμερικανός τραπεζίτης και γενικός διευθυντής της Chase Bank. Ήταν το γηραιότερο εν ζωή μέλος της τρίτης γενιάς της οικογένειας Ροκφέλερ και πατριάρχης της από το 2004. Ήταν ο τελευταίος εγγονός του Τζον Ντ. Ροκφέλερ. Πέθανε σε ηλικία 101 ετών, στον ύπνο του, από ανακοπή καρδιάς.

Ντέιβιντ Ροκφέλερ
Ο Ροκφέλερ, το 1959.
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
David Rockefeller (Αγγλικά)
Γέννηση12 Ιουνίου 1915
Νέα Υόρκη, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
Θάνατος20 Μαρτίου 2017 (101 ετών)
Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
Αιτία θανάτουΑνακοπή καρδιάς[1]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
ΚατοικίαΜανχάταν
ΕθνικότηταΑμερικανός
Χώρα πολιτογράφησηςΑμερικανική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑμερικανικά αγγλικά[3][4]
Αγγλικά[5]
ΕκπαίδευσηA.B. το 1936 & Ph.D. το 1940
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Χάρβαρντ
Πανεπιστήμιο του Σικάγο
London School of Economics
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΤραπεζίτης -
Καθαρή θέσηΣταθερό US$3.1 δισεκατομμύρια (έως και τον Νοέμβριο του 2016)[2]
Περίοδος ακμής1940 - 2017[6]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΡεπουμπλικανικό Κόμμα
Πολιτική ιδεολογίαδιεθνισμός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜάργκαρετ ΜακΓράθ (1940-1996, απεβίωσε)
ΣύντροφοςMargaret McGrath
ΤέκναΝτέιβιντ Ροκφέλερ Τζ.
Άμπι Ροκφέλερ
Νίβα Γκούντγουιν
Πέγκι Ντούλανι
Ρίτσαρντ Ροκφέλερ
Έιλιν Ροκφέλερ Γκρόουαλντ
Γονείς
  • Τζον Ντέιβισον Ροκφέλερ (πατέρας)
  • Άμπιγκειλ Γκριν Άλντριτζ (μητέρα)
ΑδέλφιαAbby Rockefeller Mauzé
Νέλσον Ροκφέλερ
John D. Rockefeller III
Winthrop Rockefeller
Laurance Rockefeller
ΟικογένειαΟικογένεια Ροκφέλερ
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΜεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής
Ταξιάρχης του Τάγματος του Στέμματος
Λεγεωνάριος της Λεγεώνας της Αξίας
Μεγαλός Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με αστέρα
Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας
Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (1998)
μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος του Ηλίου του Περού
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι (6  Μαΐου 1988)[7]
Λεγεώνα της Αξίας
Commendation Medal
Μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας
Τάγμα του Ηλίου του Περού
Εθνικό Τάγμα του Κέδρου
Τάγμα του Στέμματος (Βέλγιο)
Τάγμα του Αετού των Αζτέκων
Τάγμα του Σταυρού του Νότου
Τάγμα του Φρανσίσκο ντε Μιράντα
Τάγμα της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
Τάγμα του λευκού Ελέφαντα
τάγμα του Μανουέλ Αμαντόρ Γκουερέρο
Εν ενεργεία1940–2017
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Ροκφέλερ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και ήταν το μικρότερο από τα έξι παιδιά που γεννήθηκαν από τον τραπεζίτη Τζον Ντέιβινσον Ροκφέλερ Τζ. και την κοσμική Άμπιγκειλ Γκριν Άλντριτζ. Ο πατέρας του ήταν ο μοναδικός γιος του συνιδρυτή της Standard Oil, Τζον Ντ. Ροκφέλερ και της δασκάλας Λάουρας Σπέλμαν. Η μητέρα του ήταν κόρη του Αμερικανού γερουσιαστή Νέλσον Γουίλμαρθ Άλντριτς και της Αμπιγκέιλ Πιρς Τρούμαν. Τα πέντε μεγαλύτερα αδέλφια του Ντέιβιντ ήταν η Άμπι, ο Τζον ο 3ος, ο Νέλσον, ο Λόρανς και ο Γουίνθροπ.

Εκπαίδευση

Επεξεργασία

Ο Ροκφέλερ παρακολούθησε το πειραματικό σχολείο Λίνκολν στην 123η οδό στο Χάρλεμ. Το 1936, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου εργάστηκε ως συντάκτης στο The Harvard Crimson.[8] Σπούδασε επίσης οικονομικά για ένα χρόνο στο Χάρβαρντ και στη συνέχεια ένα χρόνο στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου, όπου και γνώρισε για πρώτη φορά τον μελλοντικό Αμερικανό Πρόεδρο Τζον Κένεντι και την αδερφή του Κένεντι, Κάθλιν.[9] Κατά τη διάρκεια του χρόνου του στο εξωτερικό, ο Ροκφέλερ εργάστηκε για λίγο στο υποκατάστημα του Λονδίνου της τράπεζας Chase Manhattan. Μετά την επιστροφή στις ΗΠΑ, για να ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές, έκανε διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου το 1940.[10]

Κυβερνητική υπηρεσία

Επεξεργασία

Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Σικάγο, έγινε γραμματέας του δημάρχου της Νέας Υόρκης Φιορέλο Λα Γκουάρντια για δεκαοκτώ μήνες σε μια θέση δημόσιας υπηρεσίας. Αν και ο δήμαρχος επεσήμανε στον Τύπο ότι ο Ρόκφελερ ήταν μόνο ένας από τους 60 ασκούμενους στην δημαρχία της πόλης, ο χώρος εργασίας του ήταν, στην πραγματικότητα, το κενό γραφείο του αντιδημάρχου.[11] Από το 1941 έως το 1942, ο Ροκφέλερ ήταν βοηθός περιφερειακού διευθυντή του Γραφείου Άμυνας, Υγείας και Πρόνοιας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Ροκφέλερ κατατάχθηκε στον αμερικανικό στρατό και εισήλθε στη σχολή υποψηφίων αξιωματικών το 1943, όπου και τελικά προήχθη με τον βαθμό του λοχαγού το 1945. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στη Βόρεια Αφρική και τη Γαλλία (μιλούσε άπταιστα γαλλικά) σε στρατιωτικές μονάδες πληροφοριών. Επίσης υπηρέτησε στη μυστική μονάδα «Ρίτσι Μπόι» η οποία έλαβε ειδική εκπαίδευση στο Φορτ Ρίτσι, του Μέριλαντ.[12] Επί επτά μήνες υπηρέτησε επίσης ως βοηθός στρατιωτικού επιστήμονα στην Αμερικανική Πρεσβεία στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είχε οικογενειακές επαφές και στελέχη της Standard Oil για βοήθεια.[12][13]

Τραπεζική καριέρα

Επεξεργασία
 
Ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ συναντά τους Ιρακινούς τραπεζίτες Τζαουάντ Χασίμ και Νεμίρ Κίρνταρ το 1979.

Το 1946, ο Ροκφέλερ εντάχθηκε στο προσωπικό της τράπεζας Chase National που σχετίζονταν με την οικογένεια.[14] Πρόεδρος εκείνη την εποχή ήταν ο θείος του Ροκφέλερ Γουίνθροπ Άλντριτς.[15] Η Chase Bank ήταν κατά κύριο λόγο μια τράπεζα χονδρικής,[16] που ασχολούνταν με άλλα εξέχοντα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και μεγάλους εταιρικούς πελάτες όπως η General Electric (η οποία, μέσω της θυγατρικής της RCA, είχε μισθώσει εξέχον χώρο και έγινε ο πρώτος βασικός ενοικιαστής του Rockefeller Center το 1930). Η τράπεζα επίσης συνδέονταν στενά και χρηματοδοτούσε τη βιομηχανία πετρελαίου, έχοντας μακροχρόνιες σχέσεις με το διοικητικό της συμβούλιο με τις διάδοχες εταιρείες της Standard Oil, ιδιαίτερα την Exxon Mobil. Η Chase National μετονομάστηκε σε Chase Manhattan Bank το 1955[14] και μετατοπίστηκε σημαντικά στην καταναλωτική τραπεζική. Σήμερα ονομάζεται JPMorgan Chase.[17]

Ο Ροκφέλερ ξεκίνησε ως βοηθός μάνατζερ στο εξωτερικό τμήμα. Εκεί ανέλαβε τη χρηματοδότηση του διεθνούς εμπορίου σε διάφορα προϊόντα, όπως καφέ, ζάχαρη και μέταλλα. Από αυτή τη θέση διατηρούσε σχέσεις με περισσότερες από 1.000 τράπεζες-ανταποκριτές σε όλο τον κόσμο. Υπηρέτησε σε άλλες θέσεις και έγινε πρόεδρος το 1960. Διατέλεσε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Chase Manhattan από το 1969 έως το 1980 και παρέμεινε πρόεδρος μέχρι το 1981. Επίσης, το 1980, ήταν μεγαλύτερος ιδιώτης μέτοχος της τράπεζας με 1,7% των μετοχών της.[18]

Κατά τη θητεία του ως διευθύνων σύμβουλος, η Chase Manhattan εξαπλώθηκε διεθνώς και έγινε κεντρικός παράγοντας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος λόγω του παγκόσμιου δικτύου συνεργαζομένων τραπεζών που διέθεται, του μεγαλύτερου στον κόσμο. Το 1973, η Chase Manhattan ίδρυσε το πρώτο υποκατάστημα αμερικανικής τράπεζας στη Μόσχα, στην τότε Σοβιετική Ένωση. Εκείνο το έτος ο Ροκφέλερ ταξίδεψε στην Κίνα, με αποτέλεσμα η τράπεζά του να γίνει η πρώτη συνεργαζόμενη τράπεζα της Εθνικής Τράπεζας της Κίνας στις ΗΠΑ.[19]

Επίσης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Chase Manhattan επέκτεινε την επιρροή της σε πολλές μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες. Μια μελέτη του 1979 με τίτλο «Η σημασία του τραπεζικού ελέγχου στις μεγάλες εταιρείες»[20] παρείχε μια εκτίμηση για την οποία τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με έδρα τις ΗΠΑ είχαν τον μεγαλύτερο έλεγχο σε άλλες εταιρείες. Η μελέτη αυτή διαπιστώνει ότι:

«Η Chase Manhattan Bank που ελέγχεται από τον Ροκφέλερ βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, ελέγχοντας 16 εταιρείες».

Ο Ροκφέλερ σπατάλησε υπερβολικό χρόνο στο εξωτερικό και κατά τη διάρκεια της θητείας του ως διευθύνων σύμβουλος όταν η τράπεζα είχε περισσότερα προβληματικά δάνεια από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη τράπεζα. Η Chase Manhattan κατείχε περισσότερους τίτλους της Νέας Υόρκης στα μέσα της δεκαετίας του 1970, όταν η πόλη ήταν έτοιμη για πτώχευση. Ένα σκάνδαλο ξέσπασε το 1974 όταν ένας έλεγχος διαπίστωσε ότι οι ζημίες από τη διαπραγμάτευση ομολόγων είχαν υποτιμηθεί και το 1975 η τράπεζα χαρακτηρίστηκε ως «προβληματική τράπεζα» από την Federal Reserve. Από το 1974 έως το 1976, τα κέρδη της Chase μειώθηκαν κατά 36%, ενώ αυτά των μεγαλύτερων αντιπάλων της αυξήθηκαν κατά 12 έως 31%. Τα κέρδη της τράπεζας υπερδιπλασιάστηκαν μεταξύ 1976 και 1980, ξεπερνώντας κατά πολύ την αντίπαλό της Citibank σε αντάλλαγμα την πώληση περιουσιακών στοιχείων. Μέχρι το 1981 τα οικονομικά της τράπεζας αποκαταστάθηκαν πλήρως.

Τον Νοέμβριο του 1979, ενώ ήταν πρόεδρος της Chase Bank, ο Ροκφέλερ μπλέχτηκε σε ένα διεθνές περιστατικό όταν αυτός και ο Χένρι Κίσινγκερ, μαζί με τους συνεργάτες του Ροκφέλερ, έπεισαν τον Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών να υποδεχτεί τον Σάχη του Ιράν, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, στις Ηνωμένες Πολιτείες για νοσοκομειακή περίθαλψη. Αυτή η ενέργεια καθιέρωσε άμεσα αυτό που είναι γνωστό ως κρίση ομηρίας στο Ιράν και έθεσε τον Ρόκφελερ υπό έντονο έλεγχο των μέσων ενημέρωσης (ιδιαίτερα από τους New York Times) για πρώτη φορά στη δημόσια ζωή του.[21] Ο Ροκφέλερ αποσύρθηκε από την ενεργό διοίκηση της τράπεζας το 1981, τον οποίο διαδέχτηκε ο προστατευόμενος του Γουίλαρντ Μπούτσερ. Ο πρώην πρόεδρος του Chase Τζον Τζ. ΜακΚλόι ανέφερε τότε ότι πίστευε ότι ο Ροκφέλερ δεν θα μείνει στην ιστορία ως μεγάλος τραπεζίτης αλλά μάλλον ως «πραγματική προσωπικότητα, ως διακεκριμένο και πιστό μέλος της κοινότητας».[14]

Πολιτικές διασυνδέσεις

Επεξεργασία

Ο Ροκφέλερ ταξίδεψε πολύ και συναντήθηκε τόσο με ξένους ηγέτες όσο και με προέδρους των ΗΠΑ, ξεκινώντας από τον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Κατά καιρούς υπηρέτησε ως ανεπίσημος απεσταλμένος σε επιχειρήσεις υψηλού επιπέδου.[22] Μεταξύ των ξένων ηγετών που συνάντησε ήταν ο Σαντάμ Χουσεΐν, ο Φιντέλ Κάστρο, ο Νικήτα Χρουστσόφ και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.[23]

Το 1968, αρνήθηκε την προσφορά του αδελφού του Νέλσον Ροκφέλερ, τότε κυβερνήτη της Νέας Υόρκης, να τον διορίσει στη θέση της Γερουσίας του Ρόμπερτ Κένεντι μετά τη δολοφονία του Κένεντι τον Ιούνιο του 1968, μια θέση που ο Νέλσον προσέφερε επίσης στον ανιψιό του Τζον Ντέιβισον τον 5ο.[24] Ο Πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ του πρόσφερε τη θέση του Υπουργού Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και πάλι αυτός αρνήθηκε.[25]

Ο Ροκφέλερ επικρίθηκε για τη φιλία του με ξένους ηγέτες προκειμένου να διευρύνει τα ενδιαφέροντα της Chase στις χώρες τους. Ο αρθρογράφος των New York Times Ντέιβιντ Μπρουκς έγραψε το 2002 ότι ο Ροκφέλερ «πέρασε τη ζωή του στην ελίτ της άρχουσας τάξης και ήταν πιστός στα μέλη της ό,τι κι αν έκαναν». Σημείωσε ότι ο Ροκφέλερ είχε κλείσει επικερδείς συμφωνίες με «πλούσιους δικτάτορες σε πετρέλαιο», «σοβιετικά κόμματα» και «Κινέζους ιθύνοντες της Πολιτιστικής Επανάστασης».[14]

Ο Ροκφέλερ συναντήθηκε με τον Χένρι Κίσινγκερ το 1954, όταν ο Κίσινγκερ εκείνος διορίστηκε διευθυντής μιας ομάδας μελέτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων για τα πυρηνικά όπλα, στην οποία ήταν μέλος ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ.[26][27] Τοποθέτησε τον Κίσινγκερ στο διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Ροκφέλερ και συμβουλευόταν μαζί του συχνά, με τα θέματα όπως τα συμφέροντα της Chase Bank στη Χιλή και τη δυνατότητα εκλογής του Σαλβαδόρ Αλιέντε το 1970.[28] Ο Ροκφέλερ υποστήριξε την πρωτοβουλία του «ανοίγματος της Κίνας» το 1971, καθώς παρείχε τραπεζικές ευκαιρίες στην Chase Bank.[29]

Αν και ισόβιος Ρεπουμπλικανός και συνεργάτης του κόμματος, ήταν μέλος των μετριοπαθών «Ρεπουμπλικάνων» που προέκυψαν από τις πολιτικές φιλοδοξίες και τη στάση δημόσιας πολιτικής του αδελφού του Νέλσον. Το 2006, συνεργάστηκε με πρώην στελέχη της Goldman Sachs και άλλους για να σχηματίσει μια ομάδα συγκέντρωσης κεφαλαίων με έδρα την Ουάσινγκτον, Ρεπουμπλικανών που υποστήριζε μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους έναντι άλλων ιδεολογικών διεκδικητών.[30]

Σχέσεις με την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών

Επεξεργασία

Ο Ροκφέλερ ήταν γνωστός με τον διευθυντή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA) Άλεν Ντάλες και τον αδελφό του, τον υπουργό Εξωτερικών της διοίκησης του Αϊζενχάουερ, Τζον Φόστερ Ντάλες –ο οποίος ήταν πεθερός της οικογένειας[31]– από τα χρόνια του κολλεγίου του.[32] Ήταν στο Κέντρο Ροκφέλερ που ο Άλεν Ντάλες δημιούργησε το επιχειρησιακό του κέντρο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μετά το Περλ Χάρμπορ, σε στενή επαφή με την MI6, το οποίο είχε επίσης την κύρια αμερικανική επιχείρηση στο Κέντρο.[33] Γνώριζε επίσης και είχε σχέση με τον πρώην διευθυντή της CIA Ρίτσαρντ Χελμς καθώς και τον Άρτσιμπαλτ Ρούζβελτ Τζούνιορ, υπάλληλος της Chase Bank και πρώην πράκτορα της CIA, του οποίου ο πρώτος ξάδερφος, και πράκτορας της CIA, Κέρμιτ Ρούζβελτ, συμμετείχε στο πραξικόπημα στο Ιράν του 1953.[34] Επίσης, το 1953, είχε γίνει φίλος με τον Γουίλιαμ Μπάντι, έναν βασικό αναλυτή της CIA για εννέα χρόνια στη δεκαετία του 1950, ο οποίος έγινε σύνδεσμος της Υπηρεσίας με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.[35] Επιπλέον, στη βιογραφία του Κάρι Ράιχ για τον αδελφό του Νέλσον, ένας πρώην πράκτορας της CIA αναφέρει ότι ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ ενημερώθηκε εκτενώς για τις μυστικές επιχειρήσεις πληροφοριών από τον ίδιο και άλλους προϊσταμένους τμημάτων της Υπηρεσίας, υπό τη διεύθυνση του «φίλου και έμπιστου» του Ροκφέλερ, του διευθυντή της CIA Άλεν Ντάλες.[36]

Ομάδες πολιτικής

Επεξεργασία
 
Ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ εγκαινιάζει το International Executive Service Corps στον κήπο του Λευκού Οίκου, 1964.

Το 1964, μαζί με άλλα αμερικανικά επιχειρηματικά στελέχη όπως ο Σολ Λίνοβιτζ, ο Ροκφέλερ ίδρυσε το μη κερδοσκοπικό International Executive Service Corps που ενθαρρύνει τις αναπτυσσόμενες χώρες να προωθήσουν την ιδιωτική επιχείρηση.[37] Το 1979, ίδρυσε το Partnership for New York City, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό επιχειρηματιών της Νέας Υόρκης.[38] Το 1992, επιλέχθηκε ως ηγετικό μέλος στο Ρωσικό-Αμερικανικό Τραπεζικό Φόρουμ, μια συμβουλευτική ομάδα που δημιουργήθηκε από τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αποθεμάτων της Νέας Υόρκης για να συμβουλεύσει τη Ρωσία σχετικά με τον εκσυγχρονισμό του τραπεζικού της συστήματος, με την υποστήριξη του Προέδρου Μπόρις Γέλτσιν.[39]

Ο Ροκφέλερ διατηρούσε μια ισόβια σχέση με το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων όταν προσχώρησε ως διευθυντής το 1949.[40] Το 1965, ο Ροκφέλερ και άλλοι επιχειρηματίες δημιούργησαν το Συμβούλιο της Αμερικής για να τονώσουν και να υποστηρίξουν την οικονομική ολοκλήρωση στην Αμερική. Το 1992, σε ένα φόρουμ που χρηματοδοτήθηκε από το Συμβούλιο, ο Ροκφέλερ πρότεινε μια «ζώνη ελεύθερου εμπορίου στο Δυτικό Ημισφαίριο», η οποία εξελίχθηκε στη Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών της Αμερικής σε μια σύνοδο κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Μαϊάμι το 1994.[41]

Δυσαρεστημένος από την άρνηση των μελών της Λέσχης Μπίλντεμπεργκ να συμπεριλάβει την Ιαπωνία, ο Ροκφέλερ βοήθησε στην ίδρυση της Τριμερούς Επιτροπής τον Ιούλιο του 1973.[42]

Μεταγενέστερη καριέρα

Επεξεργασία
 
Πλακέτα τιμώντας το έργο του Ντέιβιντ Ροκφέλερ για λογαριασμό της Νέας Υόρκης

Μετά τον πόλεμο και παράλληλα με τη δουλειά του στην Chase, ο Ροκφέλερ ανέλαβε έναν πιο ενεργό ρόλο στις επιχειρηματικές συναλλαγές της οικογένειάς του. Δουλεύοντας με τους αδελφούς του στους δύο ορόφους του Rockefeller Center γνωστού ως δωμάτιο 5600, αναδιοργάνωσε τις δεκάδες επιχειρηματικές και φιλανθρωπικές επιχειρήσεις της οικογένειας. Η οικογένεια Ροκφέλερ κρατούσε τακτικές «συναντήσεις» όπου έπαιρναν αποφάσεις για θέματα κοινού ενδιαφέροντος και ανέφεραν αξιοσημείωτα γεγονότα της καθημερινής ζωή τους. Ο Ροκφέλερ υπηρέτησε ως γραμματέας, σημειώνοντας κάθε συνάντηση. Οι σημειώσεις βρίσκονται τώρα στο οικογενειακό αρχείο και θα κυκλοφορήσουν στο μέλλον.[43] Μετά το θάνατο των αδελφών του, Γουίνθροπ (1973), Τζον ο 3ος (1978), Νέλσον (1979) και Λόρανς (2004), ο Ροκφέλερ έγινε ο μοναδικός αρχηγός της οικογένειας (με τη σημαντική συμμετοχή του μεγαλύτερου γιου του, Ντέιβιντ Τζούνιορ).

Ο Ροκφέλερ εξασφάλισε ότι επιλεγμένα μέλη της τέταρτης γενιάς, συμμετείχαν άμεσα στα ιδρύματα της οικογένειας. Αυτό περιελάμβανε την πρόσκλησή τους να δραστηριοποιηθούν στο Ταμείο Αδελφών Ροκφέλερ, το κύριο ίδρυμα που ιδρύθηκε το 1940 από τα πέντε αδέλφια και τη μία τους αδελφή. Η μεγάλη οικογένειά τους συμμετείχε επίσης στη δική της φιλανθρωπική οργάνωση, που δημιουργήθηκε το 1967 και ιδρύθηκε κυρίως από μέλη τρίτης γενιάς, που ονομάζεται Οικογενειακό Ταμείο Ροκφέλερ.[44]

Στη δεκαετία του 1980, ο Ροκφέλερ μπλέχτηκε σε αντιπαράθεση σχετικά με την υποθήκη και την πώληση του Κέντρου Ροκφέλερ σε ιαπωνικά συμφέροντα. Το 1985, η οικογένεια Ροκφέλερ υποθήκευσε το ακίνητο για 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, με 300 εκατομμύρια δολάρια από αυτά να πάνε στην οικογένεια. Το 1989, το 51% της περιουσίας τους, που αργότερα αυξήθηκε στο 80%, πωλήθηκε στην Mitsubishi Estate Company της Ιαπωνίας. Αυτή η ενέργεια επικρίθηκε επειδή παρέδωσε ένα σημαντικό ορόσημο των ΗΠΑ σε ξένα συμφέροντα.[14][45] Το 2000, ο Ροκφέλερ προήδρευσε της τελικής πώλησης του Κέντρου Ροκφέλερ στην Tishman Speyer Properties, μαζί με την οικογένεια Κράουν του Σικάγου, η οποία τερμάτισε τα 70 χρόνια άμεσης οικογενειακής οικονομικής σύνδεσης με το Κέντρο Ροκφέλερ.[46]

Το 2005, ο Ροκφέλερ έδωσε 100 εκατομμύρια δολάρια στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και 100 εκατομμύρια δολάρια στο Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ, δύο από τα πιο εξέχοντα οικογενειακά ιδρύματα, καθώς και 10 εκατομμύρια δολάρια στο Χάρβαρντ και 5 εκατομμύρια δολάρια στο Colonial Williamsburg. Το 2006, δεσμεύτηκε να δώσει 225 εκατομμύρια δολάρια στο Ταμείο Αδελφών Ροκφέλερ μετά τον θάνατό του, τη μεγαλύτερη δωρεά στην ιστορία του Ταμείου. Τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία του Παγκόσμιου Ταμείου Ανάπτυξης του Ντέιβιντ Ροκφέλερ, για τη στήριξη έργων που βελτιώνουν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, που διεξάγουν έρευνες για τα διεθνή οικονομικά και το εμπόριο, καταπολεμούν τη φτώχεια και υποστηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς και για ένα πρόγραμμα που ευνοεί τον διάλογο μεταξύ Μουσουλμανικών και δυτικών εθνών.[47] Ο Ροκφέλερ δώρισε 100 εκατομμύρια δολάρια στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το 2008.[48] Οι New York Times υπολόγισαν τον Νοέμβριο του 2006 ότι οι συνολικές φιλανθρωπικές δωρεές του ανέρχονται σε 900 εκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια της ζωής του, αριθμός που τεκμηριώθηκε από μια έρευνα για τις συνολικές ευεργεσίες της οικογένειας, με τίτλο Το Χρονικό της Φιλανθρωπίας.[49]

Ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ δημοσίευσε τα Απομνημονεύματά του το 2002, και ήταν η μόνη φορά που ένα μέλος της οικογένειας Ροκφέλερ έγραψε μια αυτοβιογραφία.[50] Επίσης ο Ροκφέλερ ήταν γνωστός διεθνιστής.[51]

Στη διαθήκη του ο Ροκφέλερ αναφέρει, πως μετά την καταγραφή των περιουσιακών στοιχείων, να δωριθούν πάνω από 700 εκατομμύρια δολάρια σε διάφορους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης και του Χάρβαρντ. Η μεγαλύτερη δωρεά θα είναι είτε 250 εκατομμύρια δολάρια είτε το υπόλοιπο της περιουσίας που θα χρηματοδοτήσει την έναρξη του Παγκόσμιου Ταμείου Ανάπτυξης του Ντέιβιντ Ροκφέλερ.[52]

Προσωπική ζωή

Επεξεργασία

Το 1940, ο Ροκφέλερ παντρεύτηκε την Μάργκαρετ ΜάκΓκραθ, η οποία πέθανε το 1996.[14] Μαζί απέκτησαν έξι παιδιά:

  • Ντέιβιντ Ροκφέλερ Τζούνιορ (γεν. 24 Ιουλίου 1941[14]): Αντιπρόεδρος της Rockefeller Family & Associates, Πρόεδρος της Rockefeller Financial Services, Διαχειριστής του Ιδρύματος Ροκφέλερ, πρώην πρόεδρος του Rockefeller Brothers Fund και της Rockefeller & Co, Inc., μεταξύ πολλών άλλων οικογενειακών ιδρυμάτων.
  • Άμπιγκειλ Άλντριτς Ροκφέλερ (γενν. το 1943[14]): Οικονομολόγος και φεμινίστρια. Η μεγαλύτερη και η πιο επαναστατημένη κόρη, τράβηξε προς τον μαρξισμό και ήταν ένθερμη θαυμαστής του Φιντέλ Κάστρο και ριζοσπαστικού φεμινιστικού κινήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1960 με αρχές του 1970[53] που ανήκε στην οργάνωση Female Liberation, που αργότερα σχημάτισε μια αποσπαστική ομάδα που ονομάζεται Cell 16.[54] Περιβαλλοντολόγος και οικολόγος, ήταν ενεργός υποστηρικτής του κινήματος απελευθέρωσης των γυναικών.
  • Νέβα Ροκφέλερ (γενν. το 1944[14]): Οικονομολόγος και φιλάνθρωπος. Είναι διευθύντρια του Global Development and Environment Institute. Διαχειρίστρια και αντιπρόεδρος του Ταμείου Αδελφών Ροκφέλερ και Διευθύντρια του Συμβουλίου Φιλανθρωπίας Ροκφέλερ.
  • Μάργκαρετ Ροκφέλερ (γενν. το 1947[14]): Ιδρύτρια του Ινστιτούτου Synergos το 1986. Μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. υπηρετεί στη Συμβουλευτική Επιτροπή του David Rockefeller Center for Latin American Studies στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.
  • Ρίτσαρντ Τζίλντερ Ροκφέλερ (1949–2014[55]): Γιατρός και φιλάνθρωπος. πρόεδρος της συμβουλευτικής επιτροπής των Ηνωμένων Πολιτειών της διεθνούς ομάδας Γιατροί Χωρίς Σύνορα και διαχειριστής και πρόεδρος του Ταμείου Αδελφών Ροκφέλερ.
  • Ελέιν Ροκφέλερ (γενν. το 1952[14]): Φιλάνθρωπος και επιχειρηματίας. Ιδρύτρια και Πρόεδρος των Rockefeller Philanthropy Advisors, που ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη το 2002.

Ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ πέθανε στον ύπνο του από συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια στις 20 Μαρτίου 2017, στο σπίτι του στο Ποκάντικο Χιλς (Pocantico Hills) της Νέας Υόρκης σε ηλικία 101 ετών.[1][56]

Τη στιγμή του θανάτου του, το περιοδικό Forbes υπολόγισε ότι η καθαρή περιουσία του Ροκφέλερ ανερχόνταν σε 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια.[57] Αρχικά, το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου του είχε αποκτηθεί μέσω των οικογενειακών καταπιστευμάτων που δημιούργησε ο πατέρας του, τα οποία διαχειρίζονταν από το δωμάτιο 5600 και την Chase Bank. Με τη σειρά τους, τα περισσότερα από αυτά τα καταπιστεύματα διατηρήθηκαν ως μετοχές στις διάδοχες εταιρείες της Standard Oil, καθώς και σε ποικίλες επενδύσεις σε ακίνητα, όπως το κέντρο Embarcadero στο Σαν Φρανσίσκο, το οποίο αργότερα πούλησε με σημαντικό κέρδος, διατηρώντας μόνο ένα έμμεσο ποσοστό. Επιπλέον, ήταν συνεταίρος σε διάφορα ακίνητα, όπως το Caneel Bay, ένα θέρετρο έκτασης 4.000 στρεμμάτων στους Παρθένους Νήσους, ένα αγρόκτημα βοοειδών στην Αργεντινή και ένα ράντσο προβάτων 15.500 στρεμμάτων στην Αυστραλία.[58]

Μια άλλη σημαντική πηγή πλούτου ήταν η συλλογή τέχνης του, που κυμαίνεται από ιμπρεσιονιστική έως μεταμοντέρνα, την οποία ανέπτυξε μέσω της επιρροής της μητέρας του, Άμπι και του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη το 1929.[59] Η συλλογή, αξίας αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, δημοπρατήθηκε την άνοιξη του 2018, με τα έσοδα να πηγαίνουν σε ορισμένους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως το Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ, το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων και το Trust Coast Maine Trust.[60]

Μη κυβερνητικές ηγετικές θέσεις

Επεξεργασία
  • Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων - Επίτιμος Πρόεδρος [61]
  • Americas Society - Ιδρυτής και Επίτιμος Πρόεδρος[62]
  • Τριμερής Επιτροπή - Ιδρυτής και Επίτιμος Πρόεδρος της Βόρειας Αμερικής[62]
  • Λέσχη Μπίλντεμπεργκ - Μόνο μέλος της συμβουλευτικής ομάδας μελών[63]
  • Νέα Δημοκρατική Λέσχη της Νέας Υόρκης - Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου[64]
  • Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας (1998).[65]
  • Λεγεώνα της Αξίας των ΗΠΑ (1945).[66]
  • Γαλλική Λεγεώνα της Τιμής (1945)[66]
  • Παράσημο του στρατού των ΗΠΑ (1945).[66]
  • Διοικητής του Βραζιλιάνικου Τάγματος του Σταυρού του Νότου (1956).[67]
  • Βραβείο Charles Evans Hughes NCCJ, (1974)[68]
  • Βραβείο George C. Marshall Foundation (1999).[69]
  • Andrew Carnegie Medal of Philanthropy (2001).[70]
  • Βραβείο Synergos Bridging Leadership (2003)[71]
  • The Grand Croix of the Légion d'honneur (2000).[72]
  • Βραβείο C. Walter Nichols, Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (1970)[73]
  • World Brotherhood Award, Jewish Theological Seminar of America (1953).[74]
  • Βραβείο Αξίας από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων (1965).[75]
  • Μετάλλιο της Τιμής για την Πολεοδομία, Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων (1968).[68]
  • Βραβείο Αδριανού του Παγκόσμιου Ταμείου Μνημείων (για τη διατήρηση της τέχνης και της αρχιτεκτονικής) (1994).[72]
  • Χρυσό Μετάλλιο Εθνικού Ινστιτούτου Κοινωνικών Επιστημών (1967 - απονέμεται και στα 5 αδέλφια).[76]
  • Συμβούλιο Διεθνών Επιχειρήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών (USCIB) International Leadership Award (1983)[77]
  • Χρυσό Μετάλλιο της Ένωσης εκατό χρόνων της Νέας Υόρκης (1965).[78]

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία
  • The Rockefeller File, Gary Allen, ´76 Press, Seal Beach California, 1976.
  • The Rockefeller Century: Three Generations of America's Greatest Family, John Ensor Harr and Peter J. Johnson. New York: Charles Scribner's Sons, 1988.
  • The Rockefeller Conscience: An American Family in Public and in Private, John Ensor Harr and Peter J. Johnson, New York: Charles Scribner's Sons, 1992.
  • The Life of Nelson A. Rockefeller: Worlds to Conquer 1908–1958, Cary Reich, New York: Doubleday, 1996.
  • Abby Aldrich Rockefeller: The Woman in the Family, Bernice Kert, New York: Random House, 1993.
  • Those Rockefeller Brothers: An Informal Biography of Five Extraordinary Young Men, Joe Alex Morris, New York: Harper & Brothers, 1953.
  • The Rockefellers: An American Dynasty, Peter Collier and David Horowitz, New York: Holt, Rinehart & Winston, 1976.
  • The American Establishment, Leonard Silk and Mark Silk, New York: Basic Books, Inc., 1980.
  • American Hegemony and the Trilateral Commission, Stephen Gill, Boston: Cambridge University Press, Reprint Edition, 1991.
  • The Chase: The Chase Manhattan Bank, N.A., 1945–1985, John Donald Wilson, Boston: Harvard Business School Press, 1986.
  • Wriston: Walter Wriston, Citibank, and the Rise and Fall of American Financial Supremacy, Phillip L. Zweig, New York: Crown Publishers, 1995.
  • Paul Volcker: The Making of a Financial Legend, Joseph B. Treaster, New York: Wiley, 2004.
  • Financier: The Biography of André Meyer; A Story of Money, Power, and the Reshaping of American Business, Cary Reich, New York: William Morrow and Company, Inc., 1983.
  • Continuing the Inquiry: The Council on Foreign Relations from 1921 to 1996, Peter Grose, New York: Council on Foreign Relations: 1996.
  • Imperial Brain Trust: The Council on Foreign Relations and United States Foreign Policy, Laurence H. Shoup, and William Minter, New York: Authors Choice Press, (Reprint), 2004.
  • Cloak of Green: The Links between Key Environmental Groups, Government and Big Business, Elaine Dewar, New York: Lorimer, 1995.
  • The Shah's Last Ride, William Shawcross, New York: Simon & Schuster, 1989.
  • Divided We Stand: A Biography of New York City's World Trade Center, Eric Darton, New York: Basic Books, 1999.
  • Πρότυπο:Cite Power Broker
  • The Rich and the Super-Rich: A Study in the Power of Money Today, Ferdinand Lundberg, New York: Lyle Stuart; Reprint Edition, 1988.
  • Interlock: The untold story of American banks, oil interests, the Shah's money, debts, and the astounding connections between them, Mark Hulbert, New York: Richardson & Snyder; 1st edition, 1982.
  • The Money Lenders: Bankers and a World in Turmoil, Anthony Sampson, New York: Viking Press, 1982.
  • The Chairman: John J. McCloy – The Making of the American Establishment, Kai Bird, New York: Simon & Schuster, 1992.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Smith, Timothy R. (March 20, 2017). «David Rockefeller Sr., steward of family fortune and Chase Manhattan Bank, dies at 101». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/amphtml/national/david-rockefeller-sr-steward-of-family-fortune-and-chase-manhattan-bank-dies-at-101/2017/03/20/f2385f8a-0d7c-11e7-ab07-07d9f521f6b5_story.html. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017.  Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " deathcause " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  2. «The World's Billionaires #569 David Rockefeller, Sr.». Forbes. http://www.forbes.com/profile/david-rockefeller-sr/?list=billionaires. Ανακτήθηκε στις November 7, 2016. 
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12472308n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. vse2012724032. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  5. CONOR.SI. 116111715.
  6. 6,0 6,1 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/487372. Ανακτήθηκε στις 4  Οκτωβρίου 2022.
  7. commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html.
  8. Bethell, John T.· Hunt, Richard M.· Shenton, Robert (30 Ιουνίου 2009). Harvard A to Z. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. σελ. 183. ISBN 978-0-674-01288-2. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  9. «The Fitzgeralds and the Kennedys Before 1960». funtrivia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2013. 
  10. Smith, Timothy R.. «David Rockefeller Sr., steward of family fortune and Chase Manhattan Bank, dies at 101» (στα αγγλικά). chicagotribune.com. http://www.chicagotribune.com/business/ct-david-rockefeller-dies-obit-20170320-story.html. Ανακτήθηκε στις 2017-11-06. 
  11. Harr & Johnson (1988), σελ. 392
  12. 12,0 12,1 CBS, "60 Minutes," Season 53, episode 34, first presented May 9, 2021.
  13. Rockefeller (2002), σελ. 113
  14. 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 14,10 Kandell, Jonathan (March 20, 2017). «David Rockefeller, Philanthropist and Head of Chase Manhattan, Dies at 101». The New York Times. https://www.nytimes.com/2017/03/20/business/david-rockefeller-dead-chase-manhattan-banker.html?_r=0. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  15. O'Neill, William L. O'Neill, επιμ. (2003). The Scribner Encyclopedia of American Lives: M-Z (illustrated έκδοση). C. Scribner's Sons. σελ. 270. ISBN 9780684312224. 
  16. Markham, Jerry W. (2002). A Financial History of the United States: From Christopher Columbus to the Robber Barons (1492-1900) (illustrated έκδοση). M.E. Sharpe. σελ. 308. ISBN 9780765607300. 
  17. Cameron III, George D. (2015). International Business Law: Cases and Materials. Van Rye Publishing, LLC. σελ. 97. ISBN 9780990367147. 
  18. "The Change at David's Bank", Time, September 1, 1980.
  19. «The History of JPMorgan Chase & Co» (PDF). www.jpmorganchase.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2017. 
  20. Kotz, David (1979). «The Significance of Bank Control over Large Corporations». Journal of Economic Issues 13 (2): 407–426. doi:10.1080/00213624.1979.11503647. https://archive.org/details/sim_journal-of-economic-issues_1979-06_13_2/page/407. 
  21. Rockefeller (2002), σελίδες 356–375
  22. Janus, Christopher George (2003). Around the world in 90 years. Sheffield Books. σελ. 63. 
  23. Rockefeller (2002), σελ. 194
  24. Rockefeller (2002), σελ. 485
  25. Treaster, Joseph B. (2011). Paul Volcker: The Making of a Financial Legend. John Wiley & Sons. σελ. 35. ISBN 9781118160855. 
  26. Isaacson (2005), σελ. 84
  27. Grose (1996)
  28. Isaacson (2005), σελ. 289
  29. Wilson (1986), σελίδες 229–230
  30. Forsythe, Michael (October 17, 2006). «'Rockefeller Republicans' Open Wallets to Back Party Moderates». Bloomberg.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 30, 2007. https://web.archive.org/web/20070930041712/https://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=a9_JqgSLvSgo. Ανακτήθηκε στις September 4, 2017. 
  31. Perloff (1988), σελ. 104
  32. Rockefeller (2002), σελ. 149
  33. Srodes (1999), σελίδες 207, 210
  34. Rockefeller (2002), σελ. 363
  35. Bird (1998), σελίδες 180–181
  36. Reich (1996), σελ. 559
  37. Holley, Joe (March 18, 2005). «Former Diplomat Sol Linowitz, 91, Dies». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A47416-2005Mar18.html. Ανακτήθηκε στις October 3, 2013. 
  38. Newyorkcitypartnership.org Αρχειοθετήθηκε December 15, 2006, στο Wayback Machine.
  39. Quint, Michael (June 20, 1992). «U.S. Advisers Will Aid Russians In Modernizing Banking System». The New York Times. https://www.nytimes.com/1992/06/20/world/us-advisers-will-aid-russians-in-modernizing-banking-system.html. Ανακτήθηκε στις March 23, 2008. 
  40. Zweig (1995), σελ. 110
  41. Rockefeller (2002), σελ. 437
  42. Rockefeller (2002), σελ. 416
  43. Harr & Johnson (1988), σελίδες 530–531, 603n
  44. Grimm, Robert T. (2002). Notable American Philanthropists: Biographies of Giving and Volunteering (illustrated έκδοση). Greenwood Publishing Group. σελ. 273. ISBN 9781573563406. 
  45. «Philanthropy for the 21st Century». The New York Times. November 5, 1989. https://www.nytimes.com/1989/11/05/business/philanthropy-for-the-21st-century.html?pagewanted=all. Ανακτήθηκε στις March 23, 2008. 
  46. "New York's Cultural Power Brokers". The New York Times. June 2, 2004.
  47. «David Rockefeller Pledges $225 Million to Family Fund (Update1)». bloomberg.com. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2015. 
  48. Post.harvard.edu Αρχειοθετήθηκε April 28, 2008, στο Wayback Machine.
  49. Strom, Stephanie (November 21, 2006). «Manhattan: A Rockefeller Plans a Huge Bequest». The New York Times. https://www.nytimes.com/2006/11/21/nyregion/21mbrfs-MANHATTANARO_BRF.html. 
  50. Rockefeller (2002), σελ. 499
  51. «Obituary: David Rockefeller died on March 20th». The Economist. 8 Apr 2017. https://www.economist.com/news/obituary/21720201-banker-and-philanthropist-was-101-obituary-david-rockefeller-died-march-20th. Ανακτήθηκε στις 10 April 2017. 
  52. Inside Late Billionaire David Rockefeller's Will: Picassos, A Beetle Collection And A Maine Island Fortune, Retrieved 21 April 2017
  53. Echols (1989), σελίδες 158 (& perhaps n. 106), 163 & nn. 132–133, & 211 & n. 37
  54. Northeastern University Archives and Special Collections Αρχειοθετήθηκε 2009-03-02 στο Wayback Machine..
  55. Santora, Marc, "Richard Rockefeller Killed in New York Plane Crash", New York Times, June 13, 2014' retrieved June 13, 2014.
  56. Kandell, Jonathan (2017-03-20). «David Rockefeller, Philanthropist and Head of Chase Manhattan, Dies at 101» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2017/03/20/business/david-rockefeller-dead-chase-manhattan-banker.html. Ανακτήθηκε στις 2017-11-06. 
  57. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα Forbes.
  58. Hoffman (1971), σελ. 131
  59. Rockefeller (2002), σελίδες 442–462
  60. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα VF2017.
  61. «David Rockefeller - Council on Foreign Relations» (στα αγγλικά). Council on Foreign Relations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις March 21, 2017. https://web.archive.org/web/20170321084039/http://www.cfr.org/staff/b987. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  62. Engdahl, F. William (December 17, 2016). «Vatican, Bilderberg and a 'Migration' Crisis». www.williamengdahl.com. http://www.williamengdahl.com/englishNEO17Dec2016.php. Ανακτήθηκε στις March 21, 2017. 
  63. «History». 
  64. «David Rockefeller, billionaire philanthropist, dies aged 101». The Guardian. March 20, 2017. https://www.theguardian.com/us-news/2017/mar/20/david-rockefeller-dies-jp-morgan-chase-philanthropy. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  65. 66,0 66,1 66,2 «David Rockefeller». The New York Times. October 13, 1972. https://www.nytimes.com/1972/10/13/archives/david-rockefeller.html. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  66. «Mala Diplomática». Correio da Manhã. May 4, 1956. http://memoria.bn.br/DocReader/Hotpage/HotpageBN.aspx?bib=089842_06&pagfis=61465&url=http://memoria.bn.br/docreader#. Ανακτήθηκε στις February 16, 2017. 
  67. 68,0 68,1 The Celebrity who's who. World Almanac. 1986. σελ. 304. ISBN 9780345339904. 
  68. «Secretary of State Hillary Rodham Clinton to Receive Marshall Foundation Award». PRWeb. May 31, 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2023-02-20. https://archive.today/20230220193928/https://www.prweb.com/releases/2011/5/prweb8503852.htm. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  69. Lewin, Tamar (December 11, 2001). «Leading Philanthropists Get Carnegie Medals». The New York Times. https://www.nytimes.com/2001/12/11/nyregion/leading-philanthropists-get-carnegie-medals.html. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  70. «David Rockefeller Bridging Leadership Award». www.synergos.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις Ιουνίου 14, 2016. 
  71. 72,0 72,1 The International Who's Who 2004. Psychology Press. 2003. σελ. 1426. ISBN 9781857432176. 
  72. Who's Who in American Art. Marquis Whos Who. 2006. σελ. 1071. ISBN 9780837963068. 
  73. «Lehman, Rockefeller Receive Awards from Jewish Seminary». Jewish Telegraphic Agency. 21 Απριλίου 1953. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2017. 
  74. «AIA New York Chapter : Press Releases». aiany.aiany.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2017. 
  75. Hajela, Deepti (March 20, 2017). «David Rockefeller, Last of Generation in Family, Dies at 101». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις March 21, 2017. https://web.archive.org/web/20170321083841/https://www.usnews.com/news/business/articles/2017-03-20/billionaire-philanthropist-david-rockefeller-dies-at-age-101. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  76. «Recipients of the International Leadership Award | USCIB» (στα αγγλικά). USCIB. January 1, 2015. http://www.uscib.org/recipients-of-the-international-leadership-award-ud-2241/. Ανακτήθηκε στις March 20, 2017. 
  77. Packing and Shipping. 93. 1966. σελ. 103. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία