Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης

Ο Νομός Ρεθύμνης απετέλεσε ένας από τους 51 νομούς της Ελλάδας και έναν από τους τέσσερις νομούς της Περιφέρειας Κρήτης, μέχρι την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης την 1η Ιανουαρίου 2011, οπότε αντικαταστάθηκε από την ομώνυμη περιφερειακή ενότητα (Π.Ε.). Βρίσκεται μεταξύ των τέως νομών Χανίων (δυτικά) και Ηρακλείου (ανατολικά). Βόρεια βρέχεται από το Κρητικό πέλαγος και νότια από το Λιβυκό πέλαγος. Πρωτεύουσα της Π.Ε. Ρεθύμνης είναι το Ρέθυμνο.

Ρέθυμνο
Περιφερειακή ενότητα
Χάρτης της Ελλάδας με {{{Όνομα}}}
Χώρα	Ελλάδα
Πρωτεύουσα	Ρέθυμνο
Ιστορική Πρωτεύουσα
Δήμοι	5
Διοίκηση
• Αντιπεριφερειάρχης	Μαίρη Λιονή
Διοικητική διαίρεση
• Περιφέρεια	Κρήτη
Έτος δημιουργίας νομού
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Κρήτη
Έκταση
• Συνολική	1.494 τ.χλμ
• Κατάταξη	43η
Πληθυσμός
• Συνολικός	84.866 (2021)
• Κατάταξη πληθ.	41η
• Πυκνότητα	54,8 κάτ./χλμ²
• Κατάταξη πυκν.	32η
Ταχ. κώδικες	74* **
Πιν. αυτοκινήτων	ΡΕ
Ιστότοπος	www.crete.gov.gr

Ο Νομός Ρεθύμνης έως το 1998

Η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης σήμερα

Φυσική γεωγραφία

Το έδαφος της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης κατά ποσοστό 65% είναι ορεινό, ένα ποσοστό περίπου 19% είναι ημιορεινό και το υπόλοιπο 16% είναι πεδινό. Τα πεδινά εδάφη περιορίζονται στα βόρεια και νότια παράλια. Ανατολικά των ορίων της, παρά τα όρια των επαρχιών Αμαρίου και Μυλοποτάμου, δεσπόζει το όρος Ίδη, γνωστότερο ως Ψηλορείτης, με υψόμετρο 2.458 μέτρα. Άλλες σημαντικές βουνοκορφές είναι ο Σιταράς (1.575 μ.), η Κουρούνα (1.855 μ.), ο Τυμπανάτορας (1.491 μ.), ο Σκίνακας (1.760 μ.), ο Καλόρος (1.125 μ.) και η Χαμένη (1.281 μ.). Αντίθετα, στα δυτικά εκτείνονται οι ανατολικές προεκτάσεις των Λευκών Ορέων με σημαντικότερες κορυφές τον Κρυονερίτη (1.312 μ.), Κουρούπα (1,001 μ.) και τον Βρύσινα (860 μ.). Ανάμεσά τους υψώνεται το όρος Κέντρος (1.776 μ.).

Σημαντικότερος ποταμός της Π.Ε. Ρεθύμνης είναι ο Γεροπόταμος, που πηγάζει από την Ίδη (Ψηλορείτης) και διαρρέοντας με τους παραποτάμους του σχεδόν όλο το ανατολικό τμήμα αυτής, εκβάλει στο Κρητικό πέλαγος. Άλλοι ποταμοί είναι το ρέμα Σφοκορύακο, στο κεντρικό τμήμα, και ο Πετρές στο δυτικό, ενώ το νοτιοανατολικό τμήμα διαρρέουν οι ποταμοί Ακουμιανός και Πλατύς. Επιπρόσθετα, συναντάται η τεχνητή λίμνη του φράγματος Ποταμών.

Ακτογραφία

Ο Νομός παρουσιάζει δύο εκτεταμένες ακτογραμμές. Η βόρεια στο Κρητικό πέλαγος που αρχίζει δυτικά από το μέσον του μυχού του Όρμου Αλμυρού όπου συνεχίζοντας χωρίς εγκολπώσεις, μέχρι τον λιμένα Ρεθύμνου, στρέφεται στη συνέχεια βόρεια - βορειοανατολικά σχηματίζοντας τα ακρωτήρια Λιανός Κάβος, Χονδρός Κάβος·και Κορακιάς καθώς και τον όρμο του Μπαλίου καταλήγoντας ανατολικά στον όρμο Φόδελε.
Η νότια ακτογραμμή στο Λιβυκό πέλαγος παρουσιάζει πλουσιότερο διαμελισμό. Από δυτικά προς ανατολικά απαντώνται το ακρωτήριο Σταυρός, ο όρμος Πλάκα, το ακρωτήριο Μέλισσα απ΄ όπου ανατολικότερα σχηματίζεται ο μυχός του μεγάλου Κόλπου Μεσαρά, έναντι του οποίου το Πρασονήσι και οι νησίδες Παξιμάδια.

Νησιά

Αχινός, Βαρδιανός, Γλαρόνια, Διάπορι ή Τάκος, Δοκός, Ήβη, Κόκκινα Βράχια, Μαυρόβραχα, Μυρτάδια, Ορτσίνι, Παξιμάδια, Πρασονήσι ή Ξιφίας, Ρόσσα, Σπόπιο, Σμέρνα ή Άσπρος Βόλακας, Τουρλίτες, Τρίπετρο

Κόκκινη κρητική τουλίπα (doerfleri) στο Γιους Κάμπο

Προστατευόμενες τοποθεσίες

GR4330004

Το Πρασσανό φαράγγι, ο Πατσός, το Σφακορύακο ρέμα, η παραλία Ρεθύμνου, η εκβολή του Γεροπόταμου, το Ακρ. Λιανός Κάβος και τα Περιβόλια είναι προστατευόμενοι βιότοποι του Natura 2000 κατά μία έκταση 131,3 τ.χλμ.

GR4330006

Οι περιοχές Σωρός, Αγκάθι και όρος Κέδρος είναι προστατευόμενοι βιότοποι του Natura 2000 κατά μία έκταση 81,09 τ.χλμ.

Κλίμα

Το κλίμα του νομού χαρακτηρίζεται γενικά ήπιο μεσογειακό, με ήπιους χειμώνες. Στις ορεινές περιοχές απαντάται ελάχιστα ηπειρωτικό.

Οικονομία

Κύριοι φυσικοί πόροι του Νομού αποτελούν οι αρκετά εύφορες πεδινές εκτάσεις, βόρεια και νότια του νομού με σημαντική ανάπτυξη της γεωργίας και του τουρισμού και λιγότερο της κτηνοτροφίας. Η γεωργία στο νομό βασίζεται κυρίως στην ελαιοκαλλιέργεια. Οι ελαιώνες εδώ θεωρούνται από τους πλέον εκτεταμένους και αποδοτικούς όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη τη Μεσόγειο. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κατανέμονται για σιτηρά, βρώσιμα όσπρια, βιομηχανικά φυτά, κτηνοτροφικά φυτά, πατάτες και λαχανικά. Στις δενδρώδεις καλλιέργειες περιλαμβάνονται εσπεριδοειδή, οπωροφόρα (μηλιές, αχλαδιές, βερικοκιές, ροδακινιές, κερασιές κ.ά.) καθώς και αμυγδαλιές, καρυδιές και μπανανιές και κυρίαρχα ελιές. Από τα συνολικά 519.200 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης περίπου τα 39.000 αρδεύονται.

Στη κτηνοτροφία περιλαμβάνονται αιγοπρόβατα οικόσιτης και ημιοικόσιτης μορφής με πολλά τυροκομικά γαλακτοκομικά και άλλα κτηνοτροφικά προϊόντα (δέρματα, λίπος, αυγά κ.λπ).

Τα δάση του νομού πολύ περιορισμένα καλύπτουν μόνο το 0,04% της συνολικής έκτασης, από την οποία παράγεται ξυλεία, καυσόξυλα, ξυλάνθρακες και πολλά βότανα (τσάι, ρίγανη κ.λπ.).

Η αλιεία ασκείται και στις δύο ακτογραμμές από επαγγελματικά και ερασιτεχνικά αλιευτικά σκάφη με σύνολο αλιευμάτων τους 85 τόνους ετησίως. Η δε βιομηχανία και βιοτεχνία στο νομό θεωρείται μικρή περιοριζόμενη στην επεξεργασία αγροτικών προϊόντων.

Ο Ορυκτός πλούτος του νομού είναι περιορισμένος περιλαμβάνοντας κάποια περιορισμένα κοιτάσματα γύψου και λιγνίτη, μερικών χιλιάδων τόνων, στις περιοχές Πλατανιά και Σελλίον αντίστοιχα, καθώς και αμιάντου στις θέσεις Μουρνέ και Άδρακτος, μαγγανίου στη περιοχή Άνω Μέρος ως και σιδηρομεταλλεύματος στις τοποθεσίες Σίσσες, Άνω Βαλσαμόνερο και Αρολίθι, χωρίς όμως οικονομικό ενδιαφέρον.

Πολιτική διαίρεση

Κατά την απογραφή του 1991 ο νομός Ρεθύμνης περιελάμβανε 4 επαρχίες:

α) την Επαρχία Ρεθύμνης που περιελάμβανε το βόρειο τμήμα από το μέσον του νομού και δυτικά

β) την Επαρχία Μυλοποτάμου που περιελάμβανε το ανατολικό βόρειο ήμισυ της έκτασης του νομού

γ) την Επαρχία Αγίου Βασιλείου που περιελάμβανε σχεδόν όλη τη Ν-ΝΔ. έκταση του νομού, και

δ) την Επαρχία Αμαρίου που περιελάμβανε τη νότιο-ανατολική έκταση του νομού.

Επίσης περιελάμβανε 2 δήμους: Ανωγείων και Ρεθύμνης, 127 κοινότητες και 284 οικισμούς. Πρωτεύουσα του Νομού ήταν και είναι το Ρέθυμνο. Άλλες μεγάλες κωμοπόλεις είναι τα Ανώγεια, το Ατσιπόπουλο, το Πέραμα, τα Ζωνιανά, τα Λιβάδια και η Αγία Γαλήνη, το Πάνορμο, οι Μέλαμπες, η Αξός, το Σπήλι, ο Σταυρωμένος, το Γεράνι, η Επισκοπή, τα Αγγελιανά, ο Πρινές Ρεθύμνου, το Γαράζο, οι Σίσες, ο Φουρφουράς και ο Πλάτανος Αμαρίου.

• Σημειώνεται ότι με την εφαρμογή του νέου σχεδίου διοικητικής διαίρεσης της χώρας "Καποδίστριας" το 1997, όπου και καταργήθηκε ο θεσμός των επαρχιών στην Ελλάδα, όπως τροποποιήθηκε και αυτό αργότερα με το νεότερο σχέδιο Καλλικράτης, οι παραπάνω επαρχίες καταργήθηκαν, ενώ ακολούθησε νέα αναμόρφωση δήμων και κοινοτήτων.

Έτσι με το Σχέδιο Καποδίστριας παρέμειναν και δημιουργήθηκαν οι δήμοι: Ρεθύμνης Ανωγείων, Αρκαδίου, Γεροποτάμου, Κουλούκωνα, Κουρητών, Λάμπης, Λαππαίων, Νικηφόρου Φωκά, Συβρίτου, Φοίνικα και η Κοινότητα Ζωνιανών.

Στη συνέχεια με το πρόγραμμα ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ στο Νομό Ρεθύμνου συστήθηκαν οι παρακάτω Δήμοι:

1. Δήμος Ρεθύμνης με έδρα το Ρέθυμνο αποτελούμενος από τους δήμους α. Αρκαδίου β. Λαππαίων γ. Νικηφόρου Φωκά και δ. Ρεθύμνης, οι οποίοι καταργούνται.

2. Δήμος Μυλοποτάμου με έδρα το Πέραμα αποτελούμενος από τους δήμους α. Γεροποτάμου β. Κουλούκωνα και την κοινότητα Ζωνιανών, οι οποίοι καταργούνται.

3. Δήμος Αμαρίου με έδρα την Αγία Φωτεινή και ιστορική έδρα τον Φουρφουρά αποτελούμενος από τους δήμους α. Σιβρίτου και β. Κουρητών, οι οποίοι καταργούνται.

4. Δήμος Αγίου Βασιλείου με έδρα το Σπήλι αποτελούμενος από τους δήμους α. Λάμπης και β. Φοίνικα, οι οποίοι καταργούνται.

Β. Στον Δήμο Ανωγείων δεν επέρχεται καμία μεταβολή.

Γ. Οι δήμοι Αμαρίου, Αγίου Βασιλείου και Ανωγείων χαρακτηρίζονται ως ορεινοί.

(άρθρο 1 νόμου 3852/2010 ΦΕΚ τεύχος Α 87 Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης)

Εκκλησιαστική διαίρεση

Στο Νομό Ρεθύμνης υφίστανται δύο μητροπόλεις. Η μία είναι η Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, που έχει έδρα το Ρέθυμνο και η περιφέρεια της οποίας καλύπτει τις δύο πρώην βόρειες επαρχίες του νομού, Ρεθύμνης και Μυλοποτάμου και η άλλη η Ιερά Μητρόπολις Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων, με έδρα το Σπήλι Ρεθύμνης, η περιφέρεια της οποίας καλύπτει τις νότιες πρώην επαρχίες Αμαρίου, Αγίου Βασιλείου εκτεινόμενη και στην επαρχία Σφακίων του Νομού Χανίων. Οι περιφέρειες αμφοτέρων χωρίζονται σε αρχιερατικές περιφέρειες ή επιτροπείες με ελληνική κεφαλαιογράμματη αρίθμηση που προΐστανται πρωτοπρεσβύτεροι και εποπτεύουν τις υπαγόμενες σ΄ αυτές αντίστοιχες ενορίες.

Αξιοθέατα

Κεντρικός νομός

Ο νομός Ρεθύμνης διαθέτει πολλά και αξιόλογα μέρη, ιστορικής, αρχαιολογικής αλλά και θρησκευτικής σημασίας. σε απόσταση 25 χιλιόμετρα, ανατολικά του Ρεθύμνου, από τον παλιό δρόμο, συναντάμε τη Μονή Αρκαδίου, μνημείο των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων του λαού της Κρήτης, κατά της Οθωμανικής κυριαρχίας. Το μοναστήρι είναι κτίσμα του 14ου αιώνα, σύμφωνα με μια επιγραφή, και έχει σχήμα φρουρίου.

Με αφετηρία το Ρέθυμνο ένα ακόμα αξιοθέατο αποτελεί το χωριό Αργυρούπολη, 27 χιλ. ΝΔ του Ρεθύμνου, μια τοποθεσία με κρυστάλλινα νερά, φυσικές πηγές, ψηλά και πυκνά δένδρα. Η Αργυρούπολη είναι χτισμένη πάνω στη θέση της αρχαίας πόλης Λάππας. Στην έξοδο από την πόλη του Ρεθύμνου και διασχίζοντας την εθνική οδό βόρεια, προς κατεύθυνση για Ηράκλειο, συναντάμε τουριστικά αναπτυγμένες παραθαλάσσιες περιοχές, όπως τα Μισίρια, το Άδελε, ο Σταυρωμένος, το Πάνορμο, το Μπαλί και άλλα. Ο νομός έχει και άλλες εκκλησίες και μονές, όπως επίσης και σπήλαια, που αξίζει κάποιος να επισκεφθεί.

Το γεφύρι στο φαράγγι Αγίου Αντωνίου

Η επαρχία Αμαρίου, έχει πολλά και όμορφα χωριά, αλλά και πολλές Βυζαντινές εκκλησίες. 3 χιλ. ανατολικά του Ρεθύμνου, υπάρχει η έξοδος για την κοιλάδα Αμαρίου. Στο 6ο χιλ. είναι η εκκλησία του Αγ. Ευτυχίου και 2 χιλ. μετά, φτάνομε στο χωριό Πρασιές, όπου σώζονται, Βενετικά σπίτια. Στο 17ο χιλ. μια άλλη διακλάδωση δεξιά, μας οδηγεί στο χωριό Πατσός, που στη δυτική πλευρά του, υπάρχει η σπηλιά του Αγίου Αντωνίου. Το χωριό Αμάρι διαθέτει άφθονες πηγές, που δικαιολογούν την ύπαρξη πολλών οπωροφόρων δένδρων. Η κοιλάδα του Αμαρίου έχει 40 περίπου χωριά και ενώνει τη βόρεια με τη νότια πλευρά της Κρήτης. Φθάνοντας στο χωριό Αγ. Φωτεινή, μετά από ένδειξη πινακίδας, καταλήγουμε στο χωριό Θρόνος. Είναι χτισμένο πάνω σε τμήμα της ελληνορωμαϊκής πόλης Σιβρύτου η οποία είχε ως διέξοδο προς τη θάλασσα το λιμάνι της αρχαίας Σουλίας (της σημερινής παραθαλάσσιας περιοχής Αγίας Γαλήνης).

Συνεχίζοντας μετά το χωριό Θρόνος και προσπερνώντας την άλλοτε μονή Ασωμάτων, στην οποία λειτουργεί από το 1931 γεωργοκτηνοτροφική σχολή, μια διακλάδωση αριστερά οδηγεί στο χωριό Μοναστηράκι, όπου ανακαλύφθηκε μινωικός πολιτισμός. Στο 55ο χιλ. λίγο πριν το χωριό Αποδούλου, βρίσκεται ο υστερομινωικός οικισμός και ο θολωτός τάφος που ανάσκαψε ο Κ. Δαβάρας. Ακριβώς μετά το χωριό Αποδούλου, ένας δρόμος προς Νότια οδηγεί στην Αγία Γαλήνη.

Επιστρέφοντας στην πόλη του Ρεθύμνου και βγαίνοντας από την πλευρά του Δημοτικού κήπου της πόλης, με κατεύθυνση προς Σπήλι και Αγία Γαλήνη για το χωριό Σωματά στο 9ο χιλ. και στη δεξιά πλευρά του δρόμου υπάρχει το υστερομινωικό νεκροταφείο των Αρμένων. Συνεχίζοντας από τον δημόσιο δρόμο, φθάνομε στο χωριό Σπήλι, το οποίο είναι έδρα Μητρόπολης και είναι γεμάτο με δέντρα, πολλά νερά, όμορφα σπίτια και τέσσερις παλιές εκκλησίες. Ο δρόμος συνεχίζει για τις Μέλαμπες και την Αγία Γαλήνη.

Νότιος νομός

Στο 23ο χιλ. από την πόλη του Ρεθύμνου και προς τα νότια - νοτιοδυτικά συναντάμε την περιοχή Κοξαρέ και συνεχίζοντας, ο δρόμος περνά από το Κουρταλιώτικο φαράγγι για να φθάσει στο χωριό Ασώματοι. Ένα χιλιόμετρο μετά το χωριό υπάρχει άλλη διασταύρωση αριστερά, που οδηγεί στη Μονή Πρέβελη, κάτω από την οποία βρίσκεται ο Μέγας ποταμός, όπου μπορεί κάποιος να φθάσει μόνο με πεζοπορία.

Ξαναγυρνώντας στην διασταύρωση νότια του χωριού Ασώματοι, συνεχίζουμε αριστερά μέχρι το χωριό Λευκόγεια, όπου στην έξοδο του και από διασταύρωση αριστερά, ακολουθούμε δρόμο που μας οδηγεί στην παραθαλάσσια περιοχή του Πλακιά, η οποία αποτελεί τουριστικό θέρετρο. Ανάμεσα στη Μονή Πρέβελη και τον Πλακιά υπάρχει μικρό παραθαλάσσιο χωριό, το Δαμνόνι. 3 χιλιόμετρα βορειοανατολικά, συναντάμε την είσοδο του φαραγγιού Κοτσυφού, από όπου μια διασταύρωση οδηγεί πίσω στον Άγιο Βασίλειο και στο Ρέθυμνο. Μια άλλη διασταύρωση οδηγεί στο χωριό Σελιά, που σημαδεύτηκε από την ήττα των Τούρκων, όταν αυτοί προσπάθησαν να εισχωρήσουν στη Νότια Κρήτη. 8 χιλ. πιο κάτω, φθάνομε στο παραθαλάσσιο χωριό Ροδάκινο με τις αμμουδένιες παραλίες του, το οποίο είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε δύο υψώματα. Η πρώτη σημαία της επανάστασης, υψώθηκε εδώ, από τον ηγούμενο της Μονής Πρέβελης Μελχισεδέκ Τσουδερό, στις 24 Μαΐου του 1821.

Περίπου στα όρια του νομού Ρεθύμνου με τον νομό Ηρακλείου, κατεβαίνοντας νότια του νομού Ρεθύμνου, συναντάμε την κωμόπολη των Ανωγείων. Από την είσοδο της κωμόπολης Ανώγεια, μια διασταύρωση αριστερά, οδηγεί προς το σπήλαιο του Ιδαίον Άντρον, στη ρίζα της κορυφής του Ψηλορείτη. Στο Ιδαίο Άντρο κατά τη μυθολογία, η Ρέα έκρυψε τον νεογέννητο Δία, (που τον γέννησε μάλλον στο Δικταίο Άντρο), για να μην τον καταπιεί ο πατέρας του ο Κρόνος. Το διασημότερο, λατρευτικό σπήλαιο της αρχαιότητας, βρίσκεται σε υψόμετρο 1540μ., πάνω από το όμορφο οροπέδιο της Νίδας.

Η κωμόπολη Ανώγεια είναι η πιο ανεπτυγμένη τουριστικά ορεινή κωμόπολη της Κρήτης και πολλές φορές, απετέλεσε κέντρο επαναστατικών κινήσεων κατά της Τουρκοκρατίας και της Γερμανικής κατοχής. Βορειοδυτικά των Ανωγείων βρίσκεται το χωριό Αξός που βρίσκεται εκεί που άλλοτε υπήρχε η αρχαία αξιόλογη πολιτεία Οάξος όπως αναγράφει ο Ηρόδοτος σχετικά με την ιστορία του βασιλιά της Ετέαρχου, της κόρης του Φρόνιμης, και τη συγκινητική περιπέτεια της. Πως γλίτωσε από τον πνιγμό που είχε προστάξει για αυτήν ο πατέρας της, από κάποιον έμπορο από τη Σαντορίνη. Πως τη βρίσκουμε να παντρεύεται έναν τοπικό άρχοντα εκεί, και που μαζί του απέκτησε ένα αγόρι, τον Βάττο Αριστοτέλη (όπως τον αναφερει ο Πίνδαρος) που έμελλε να είναι ο πρώτος εποικιστής και βασιλιάς της Κυρήνειας. Στην είσοδό του υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης (4ου-5ου αι.) Στην Αξό υπήρχαν 46 εκκλησίες, από τις οποίες σώζονται μόνο 9.

Δυτικά του χωριού βρίσκεται ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σπήλαια της Κρήτης, το Σπήλαιο Σφεντόνη που βρίσκεται στην είσοδο του ιστορικού χωριού Ζωνιανά. Ο προαύλιος χώρος του, μαζί με το πέτρινο θέατρο του είναι απείρου φυσικού κάλλους. Στο χωριό βρίσκεται το μουσείο κέρινων ομοιωμάτων, το μουσείο Ποταμιάνου με πάνω από 85 εκθέματα αξιομνημόνευτων ιστορικών γεγονότων, από διάφορες περιόδους της ελληνικής ιστορίας, όπως της Αραβικής κυριαρχίας της Βυζαντινής, της Ενετοκρατίας, και της Οθωμανικής περιόδου. Επίσης εκτίθενται ομοιώματα επωνύμων ανδρών της Κρήτης, όπως του Ελευθερίου Βενιζέλου, του ζωγράφου της αναγεννήσεως Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο), του ποιητή δημιουργού του Ερωτόκριτου Βιτσέντζου Κορνάρου, του Νίκου Καζαντάκη του στρατηλάτη της βυζαντινής αυτοκρατορίας Νικηφόρος Β' Φωκάς κ.α.

Δυτικά των Ζωνιανων βρίσκεται το μικρό αλλά επίσης ιστορικό χωριό Κράνα. Από δω έλκει την καταγωγή του ο ήρωας της επανάστασης του 1866 ο Κόκκινος-παπά Κρανιωτης. Το χωριό είναι κτισμένο πανοραμικά στην πλαγιά του βουνού. Κάτι που κάνει εντύπωση στον επισκέπτη είναι οι πολλές μουριές του. Παλιότερα έκοβαν από εδώ τα φύλλα τους οι κοπέλες του χωριού, αλλά και οι Ζωνιανές, τροφή για τους μεταξοσκώληκες τους. Τότε το μετάξι τους ήταν απαραίτητο για να υφάνουν τα προικιά τους. Το χωριό έχει γυμνάσιο, που φοιτούν τα παιδιά και των δυο μεγαλυτέρων χωριών, Ζωνιανών και Λιβαδιών, που βρίσκονται περίπου στην ίδια απόσταση από την Κράνα.

Πολιτισμός

Πολιτιστικοί σύλλογοι

Ο Όμιλος Βρακοφόρων Κρήτης (πρώην Όμιλος Βρακοφόρων Ρεθύμνου) ιδρύθηκε το 1973 στο Ρέθυμνο, από μία ομάδα Κρητικών, με επικεφαλής και πρώτο Πρόεδρο, τον Γιάννη Σταυριδάκη. Ο όμιλος διοργανώνει παγκρήτιες εκδηλώσεις επιβράβευσης και προβολής της Κρητικής παράδοσης με πιο γνωστή τα Τζανιδάκεια που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο τον Αύγουστο στη μνήμη του πρωτοχορευτή Αντώνη Τζανιδάκη. Εκτός από το χορευτικό τμήμα και διάφορες σχολές χορού, διαθέτει και θεατρική ομάδα, με την οποία έχει ανεβάσει θεατρικές παραστάσεις, κρητικές ηθογραφίες κυρίως.

Στο Πάνορμο εδρεύει η πολιτιστική εταιρεία "Επιμενίδης", η οποία διοργανώνει στο "Χαρουπόμυλο" του Πανόρμου πολιτιστικές εκδηλώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Σημαντική είναι, επίσης, και η Δημιουργική Ομάδα Μαργαριτών, η οποία κάθε χρόνο διοργανώνει, μεταξύ άλλων, και θεατρικά δρώμενα με την επωνυμία "Μπουντάλια".

Νομάρχες Ρεθύμνης

• Βλέπε Κατάλογος νομαρχών Ρεθύμνης

Αιρετοί:
1994-2002: Μανώλης Λίτινας (ΠΑΣΟΚ, Πλατάνια Αμαρίου)

2002-2010: Γιώργης Παπαδάκης (ΠΑΣΟΚ, Πρίνος Μυλοποτάμου)

Αντιπεριφερειάρχες:
2010-σήμερα: Μαίρη Τσαγαλά - Λιονή (ΠΑΣΟΚ, Ατσιπόπουλο, ρεκορ θητείας)

Δείτε επίσης

• Διοικητική διαίρεση νομού Ρεθύμνης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημη ιστοσελίδα του Ν. Ρεθύμνης
• Περιοχή Δήμου Φοίνικα
• Φωτογραφική Ομάδα Ρεθύμνου
• Τουριστικός οδηγός Δήμου Αρκαδίου
• Το κτίριο Νομαρχίας-Αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου