Ο νικελίνης (αγγλ. nickeline, αμερικανική βιβλιογραφία, niccolite, ευρωπαϊκή βιβλιογραφία) είναι ορυκτό του αρσενικού και του νικελίου. Χημικά είναι αρσενικούχο νικέλιο. Το όνομά του προέρχεται από τη γερμανική έκφραση Kupfernickel (αποδίδεται ως "στοιχειωμένος χαλκός"), επειδή (λόγω χρώματος) πιστευόταν ότι περιέχει χαλκό, αλλά δεν μπορούσαν να τον εξαγάγουν. Συνώνυμό του είναι ο μιλλερίνης.

Νικελίνης
Νικελίνης. Προέλευση: Dobšiná, Σλοβακία
Γενικά
ΚατηγορίαΟμάδα νικελίνη
Χημικός τύποςNiAs
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα7,8 gr/cm3
ΧρώμαΜολυβδόφαιο, γκρίζο, χαλκέρυθρο, μέλαν
Σύστημα κρυστάλλωσηςΕξαγωνικό
ΚρύσταλλοιΜικροί (μέγιστο 1,5 cm), παραμορφωμένοι, σπάνιοι
ΥφήΣυμπαγής, κοκκώδης, στηλοειδής, νεφρώδης
ΔιδυμίαΝαι, κατά {1011}
Σκληρότητα5,5
ΣχισμόςΑτελής {1010}, {0001}
ΘραύσηΚογχοειδής
ΛάμψηΜεταλλική
Γραμμή κόνεωςΚαστανομέλαινα
ΠλεοχρωισμόςΙσχυρότατος, λευκό, ανοικτό κίτρινο, ανοικτό καστανέρυθρο
ΔιαφάνειαΑδιαφανής
ΠαρατηρήσειςΔεν φθορίζει, αμαγνητικός

Χαρακτηρίζει μια ομάδα ορυκτών (ομάδα νικελίνη), την οποία συνιστούν τα εξής ορυκτά:

  • Βραϊτχαουπτίτης (Breithauptite) (NiSb)
  • Φρεμπολντίτης (Freboldite) (CoSe)
  • Ιμγκρεΐτης (Imgreite) (NiTe)
  • Λανγκιστίτης (Langistite) (Co,Ni)As)
  • Νικελίνης
  • Πυρροτίτης (Pyrrhotite) (FexS, x=0 - 0,2)
  • Σεντερολμίτης (Sederholmite) (NiSee)
  • Στουμπφλίτης (Stumpflite) (Pt(Sb,Bi))
  • Σαντμπουρίτης (Sudburyite) ((Pd,Ni)Sb))

Ο νικελίνης στον αέρα καλύπτεται από σκούρο χρώμα (χρώμα επιπολής), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις εξαλλοιώνεται προς ανναβεργίτη. Λόγω του περιεχομένου αρσενικού, εμφανίζει, σε ορισμένες περιπτώσεις, οσμή σκόρδου.

Είναι δευτερεύον ορυκτό νικελιούχων - χαλκούχων κοιτασμάτων σε υψηλής θερμοκρασίας υδροθερμικές φλέβες. Εμφανίζεται, επίσης, παρενεσπαρμένος σε περιδοτίτη και νορίτη.

Ανευρίσκεται στη Γερμανία (Σαξονία, όρη Χαρτς, Έσση), στην Αυστρία, στην Τσεχία και τη Σλοβακία, στη Γαλλία (περιοχή Ιζέρ, Isère) και στις ΗΠΑ (Κολοράντο). Απαντά, επίσης, στον Καναδά, στη Βολιβία, στο Μαρόκο, στο Ιράν και στο Βιετνάμ.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244
  • Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 039591096X
  • Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0395511372