Μπορίς Κουστόντιεφ

Ο Μπορίς Μιχαήλοβιτς Κουστόντιεφ (ρωσ.: Бори́с Миха́йлович Кусто́диев, αγγλικά: Boris Mikhaylovich Kustodiev, 7 Μαρτίου 1878 – 28 Μαΐου 1927, ήταν Ρώσος ζωγράφος και θεατρικός σκηνογράφος.

Μπορίς Κουστόντιεφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Бори́с Миха́йлович Кусто́диев (Ρωσικά)
Γέννηση	23 Φεβρουαρίουιουλ. / 7  Μαρτίου 1878γρηγ. Άστραχαν
Θάνατος	28  Μαΐου 1927 Αγία Πετρούπολη
Αιτία θανάτου	φυματίωση
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	κοιμητήριο Τίκβιν
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ρωσικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ρωσικά
Σπουδές	Higher Art School at the Imperial Academy of Arts (έως 1903) Αυτοκρατορική Ακαδημία Τεχνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ζωγράφος σκηνογράφος
Περίοδος ακμής	1893
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ρωσίδα Αφροδίτη (1925 - 1926).

Τα πρώτα χρόνια

Ο Κουστόντιεφ γεννήθηκε στο Αστραχάν (Astrakhan), όπου ο πατέρας του ήταν καθηγητής φιλοσοφίας και ιστορίας της λογοτεχνίας στο τοπικό θεολογικό σεμινάριο. Ο πατέρας του πέθανε νέος και όλα τα οικονομικά και οικογενειακά βάρη έπεσαν στους ώμους της μητέρας του. Η οικογένεια Κουστόντιεφ αναγκάστηκε να νοικιάσει ένα μικρό διαμέρισμα σε μια πτέρυγα του υποστατικού ενός πλούσιου Ρώσου εμπόρου. Στο σπίτι αυτό ήταν που ο μικρός Μπόρις Κουστόντιεφ απόκτησε τις πρώτες εντυπώσεις του από τον τρόπο ζωής της επαρχιακής εμπορικής τάξης.

Μεταξύ των ετών 1893 και 1896, ο Κουστόντιεφ σπούδασε στο θεολογικό σεμινάριο του Αστραχάν και παράλληλα έπαιρνε ιδιωτικά μαθήματα τέχνης με καθηγητή τον Πάβελ Βλασόφ (Pavel Vlasov), μαθητή του Βασίλι Περόφ (Vasily Perov, 1834 – 1882). Στη συνέχεια, από το 1896 ως το 1903, παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στο εργαστήριο του διάσημου Ρώσου ζωγράφου Ιλιά Ρέπιν (Ilya Repin, 1844 - 1930) στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης.

Η περιπλάνηση

Το 1903 ο Κουστόντιεφ νυμφεύθηκε την Τζούλια Προσίνσκαγια (Julia Proshinskaya, 1880-1942). Το 1904 επισκέφθηκε τη Γαλλία και την Ισπανία με χορηγία της Αυτοκρατορικής Ακαδημίας Τεχνών. Στη συνέχεια ταξίδεψε στην Ισπανία, το 1907 στην Ιταλία και το 1909 επισκέφθηκε την Αυστρία και τη Γερμανία. Κατά τη διάρκεια των αυτών αυτών, φιλοτεχνούσε πορτρέτα και ρωπογραφικούς πινάκες. Διακαής όμως πόθος του ήταν να επιστρέψει στην «ευλογημένη ρωσική γη».

Η επιρροή της ρωσικής επανάστασης του 1905

Η Ρωσική Επανάσταση του 1905 επέδρασε ζωηρά στην ψυχή του Κουστόντιεφ. Συνεργάστηκε με τα σατιρικά περιοδικά Ζούπελ (Φορέας μικροβίων) και `Αντσκαγια Πότστα («Ταχυδρομείο της Κόλασης»), ενώ το 1910 συνδέθηκε με τους καλλιτέχνες του «Κόσμου της Τέχνης» (Mir Iskusstva), μιας πρωτοποριακής ομάδας Ρώσων καλλιτεχνών, παίρνοντας μέρος σε όλες τις εκθέσεις έργων τους. Το 1905, ο Κουστόντιεφ στράφηκε στην εικονογράφηση βιβλίων, εικονογραφώντας πολλά έργα της κλασικής ρωσικής λογοτεχνίας, όπως οι «Νεκρές Ψυχές», «Η άμαξα» και «Το παλτό» του Νικολάι Γκόγκολ, η «Ωδή για τον τσάρο Ιβάν Βασίλιεβιτς, το νεαρό σωματοφύλακά του και το γενναίο έμπορο Καλάσνικοφ» του Μιχαήλ Λέρμοντοφ κ. ά.

Η καταξίωση

Το 1909 εκλέχθηκε μέλος στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης. Συνέχισε να εργάζεται έντονα, αλλά μια σοβαρή ασθένεια, φυματίωση της σπονδυλικής στήλης, τον ανάγκασε να μεταβεί σε ιδιωτική κλινική της Ελβετίας, όπου παρέμεινε για ένα χρόνο. Το 1916 έγινε παραπληγικός. Στα πρώτα χρόνια της Ρωσικής Επανάστασης του 1917, ο Κουστόντιεφ εργάστηκε με μεγάλη έμπνευση σε πολλούς τομείς. Τα σύγχρονα θέματα της νέας ρωσικής πραγματικότητας ήταν η βάση του έργου του. Το 1918, φιλοτέχνησε το αριστούργημά του «Η γυναίκα του εμπόρου» (Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη).

Το 1923 ο Κουστόντιεφ προσχώρησε στην Ένωση Καλλιτεχνών της Επαναστατικής Ρωσίας, συνεχίζοντας να ζωγραφίζει, να φιλοτεχνεί λιθογραφίες, να εικονογραφεί βιβλία, να σκηνογραφεί για το θέατρο, μέχρι τον θάνατό του στις 28 Μαΐου 1927, στο τότε Λένινγκραντ.

Επιλογή έργων

Η γυναίκα του εμπόρου (1918). Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη.

Στα σημαντικότερα έργα του Μπορίς Κουστότνιεφ περιλαμβάνονται: «Πορτρέτο της Ελιζάμπετ Γκριγκόριεβνα Πόυσκινα» (1900), «Πορτρέτο της Τζούλιας Κουστόντιεβνα», γυναίκας του καλλιτέχνη (1903), «Ιρίνα», κόρη του καλλιτέχνη (1906), «Προκυμαία στον ποταμό Βόλγα» (1909), «Φιέστα» (1910), «Πασχαλινές ευχές» (1912), «Καλλονή» (1915), «Ο τσάρος Νικόλαος Β΄» (1915), «Πορτρέτο της Κόμισσας Γκραμπρόβσκα» (1917), «Τα μέλη του “Κόσμου της Τέχνης”» (Mir Iskusstva, 1916 – 1920), «Στεπάν Ράζιν» (1918), «Εξοχικό» (1919), «Μπλε σπίτι» (1920), «Μπολσεβίκος» (1920), «Ισαάκ Μπρόντσκι» (1920), «Το μπάνιο» (1921), «Σαλιάπιν» (1921), «Ρωσίδα Αφροδίτη» (1926), «Ένα Domovoi κρυφοκοιτάζει την κοιμισμένη γυναίκα του έμπορου».