Μπιέρνστιερνε Μπιέρνσον
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Μπιέρνστιερνε Μαρτίνους Μπιέρνσον (Bjørnstjerne Martinus Bjørnson, 8 Δεκεμβρίου 1832 – 26 Απριλίου 1910) ήταν Νορβηγός συγγραφέας, βραβευμένος με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1903, "ως φόρο τιμής στην ευγενή, μεγαλοπρεπή και πολυσχιδή του ποίηση, που πάντα διακρινόταν τόσο για τη φρεσκάδα της έμπνευσής της όσο και για τη σπάνια καθαρότητα του πνεύματός της", που έγινε ο πρώτος Νορβηγός βραβευμένος με Νόμπελ. Ο Μπιέρνσον συγκαταλέγεται ανάμεσα στους «Τέσσερις Μεγάλους» (De Fire Store) Νορβηγούς συγγραφείς (οι άλλοι τρεις είναι οι Χένρικ Ίψεν, Γιόνας Λη και Αλεξάντερ Κιέλαντ).[6] Ο Μπιέρνσον είναι επίσης γνωστός στη χώρα του ως ο συγγραφέας του εθνικού ύμνου της Νορβηγίας, του «Ναί, αγαπάμε αυτή τη χώρα».[7] Έχει γράψει επίσης αρκετά θεατρικά έργα.
Μπιέρνστιερνε Μπιέρνσον  | |
|---|---|
 | |
| Όνομα | Μπιέρνστιερνε Μπιέρνσον |
| Γέννηση | 8 Δεκεμβρίου 1832[1] Kvikne, Νορβηγία[1] |
| Θάνατος | 26 Απριλίου 1910 (77 ετών)[1] Παρίσι, Γαλλία[1] |
| Επάγγελμα/ ιδιότητες | ποιητής[2], θεατρικός συγγραφέας[2], συγγραφέας[2][3], δημοσιογράφος, πεζογράφος και πολιτικός[4] |
| Εθνικότητα | Νορβηγός |
| Υπηκοότητα | Νορβηγία |
| Σχολές φοίτησης | Πανεπιστήμιο του Όσλο |
| Είδη | Ποίηση, Μυθιστόρημα |
| Σύζυγος(οι) | Karoline Bjørnson (11 Σεπτεμβρίου 1858, 26 Απριλίου 1910) |
| Τέκνα | Bergliot Ibsen, Bjørn Bjørnson, Erling Bjørnson, Dagny Bjørnson Sautreau, Einar Bjørnson και Anders Underdal[5] |
 Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα | |
| δεδομένα () | |
Ο Μπιέρνσον ήταν ένα από τα αρχικά μέλη της Επιτροπής Νόμπελ, και επανεκλέχθηκε το 1900. Πέθανε στις 26 Απριλίου 1910 στο Παρίσι και κηδεύθηκε στην πατρίδα του με κάθε τιμή. Για τη μετακομιδή της σωρού του στην πατρίδα του στάλθηκε το πολεμικό πλοίο «Νόργκε».
Παιδική ηλικία και εκπαίδευση
Επεξεργασία
Ο Μπιέρνσον γεννήθηκε στο αγρόκτημα Μπιέργκαν στο Κβίκνε, ένα απομονωμένο χωριό στην περιοχή Εστερντάλεν, περίπου εκατό χιλιόμετρα νότια του Τρόντχαϊμ. Το 1837 ο πατέρας του, Πέντερ Μπιέρνσον, που ήταν πάστορας του Κβίκνε, μετατέθηκε στην ενορία του Nέσετ, έξω από το Μόλντε στο Ρόμσνταλ. Σε αυτή τη γραφική περιοχή ο Μπιέρνσον πέρασε τα παιδικά του χρόνια.
Μετά από μερικά χρόνια σπουδών στη γειτονική πόλη Μόλντε ο Μπιέρνσον εστάλη, σε ηλικία 17 ετών, στη Λατινική σχολή Χέλτμπεργκ (Heltbergs Studentfabrikk) της Χριστιανίας για να προετοιμαστεί για το πανεπιστήμιο. Στην ίδια σχολή φοίτησαν και οι Ιψεν, Λή και Βίνγε.
Ο Μπιέρνσον ήθελε σαφώς να αναπτύξει το ταλέντο του για την ποίηση (είχε γράψει στίχους από την ηλικία των 11 ετών). Γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Όσλο το 1852, ξεκινώντας σύντομα καριέρα ως δημοσιογράφος, εστιάζοντας στη θεατρική κριτική. [7][8]
Πρώιμο έργο
ΕπεξεργασίαΤο 1857 ο Μπιέρνσον δημοσίευσε το Synnøve Solbakken, το πρώτο από τα μυθιστορήματά του για την αγροτική ζωή. Το 1858 ακολούθησε το Arne, το 1860 το En glad Gut (Ενα ευτυχισμένο αγόρι) και το 1868 το Fiskerjentene (Τα κορίτσια ψαράδες). Αυτά είναι τα πιο σημαντικά δείγματα των bonde-fortellinger ή αγροτικών ιστοριών του.[9]
Ο Μπιέρνσον αδημονούσε "να δημιουργήσει μία νέα σάγκα υπό το φως του χωρικού", όπως το έθεσε, και πίστευε ότι αυτό πρέπει να γίνει όχι μόνο στην πεζογραφία, αλλά στην εθνική δραματουργία ή folke-stykker. Το πρώτο από αυτά ήταν ένα μονόπρακτο τοποθετημένο το 12ο αιώνα, το Mellem Slagene (Ανάμεσα στις Μάχες), που γράφτηκε το 1855 και ανέβηκε το 1857. Επηρεάστηκε ιδιαίτερα τότε από τη μελέτη των Γενς Ιμάνουελ Μπάγκεσεν και Ανταμ Γκότλομπ Ελενσλέγκερ, σε μια επίσκεψή του στην Κοπεγχάγη. Το Mellem Slagene ακολούθησε το Halte-Hulda (Η Κουτσή Χούλντα) το 1858 και το Kong Sverre (Βασιλιάς Σβέρε) το 1861. Το σημαντικότερο έργο του μέχρι σήμερα ήταν η ποιητική τριλογία του Sigurd Slembe (Σίγκουρντ ο Κακός), που δημοσίευσε το 1862.
Ωριμος συγγραφέας
ΕπεξεργασίαΣτα τέλη του 1857 ο Μπιέρνσον διορίστηκε διευθυντής του θεάτρου του Μπέργκεν, μια θέση που κράτησε για δύο χρόνια, επιστρέφοντας μετά στη Χριστιανία. Από το 1860 ως το 1863 ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη. Στις αρχές του 1865 ανέλαβε τη διεύθυνση του θεάτρου της Χριστιανίας [10] και ανέβασε τη δημοφιλή κωμωδία του De Nygifte (Οι Νιόπαντροι) και τη ρομαντική τραγωδία του Μαρία Στιούαρτ στη Σκωτία. Το 1870 δημοσίευσε τα Ποιήματα και Τραγούδια και τον επικό κύκλο Arnljot Gelline, που περιλαμβάνει την ωδή Bergliot, μια από τις καλύτερες συνεισφορές του Μπιέρνσον στη λυρική ποίηση.
Μεταξύ 1864 και 1874 ο Μπιέρνσον επέδειξε μια χαλάρωση των διανοητικών του δυνάμεων πολύ αξιοσημείωτη σε έναν άνθρωπο της ενέργειάς του. Ασχολήθηκε κυρίως με την πολιτική και με το έργο του ως θεατρικού διευθυντή. Αυτή ήταν η περίοδος της πιο φλογερή προπαγάνδας του ως ριζοσπάστη ακτιβιστή. Το 1871 άρχισε να συμπληρώνει το δημοσιογραφικό του έργο δίνοντας διαλέξεις σε όλη τη Σκανδιναβία.
Από το 1874 ως το 1876 απουσίαζε από τη Νορβηγία και στην ηρεμία της αυτοεξορίας του ανέκτησε τη δημιουργική του δύναμη. Το νέο του ξεκίνημα ως θεατρικού συγγραφέα ξεκίνησε με το En fallit (Μια Χρεοκοπία) και το Redaktøren (Ο Εκδότης) το 1874, κοινωνικά δράματα με εξαιρετικά μοντέρνα και ρεαλιστική διανομή.
"Εθνικός ποιητής"
Επεξεργασία
Ο Μπιέρνσον εγκαταστάθηκε στο κτήμα του Αουλεσταντ στο Γκάουσνταλ. Το 1877 δημοσίευσε ένα άλλο μυθιστόρημα, το Magnhild, στο οποίο οι ιδέες του για κοινωνικά ζητήματα φαινόταν να βρίσκονται σε κατάσταση ζύμωσης, και έδωσε έκφραση στα δημοκρατικά του αισθήματα στο βιτριολικό Kongen (Ο Βασιλιάς). Σε μια μεταγενέστερη έκδοση του έργου προέθεσε ένα δοκίμιο για την «Διανοητική Ελευθερία» για περαιτέρω επεξήγηση της θέσης του. Το Kaptejn Mansana (Καπετάν Μανσάνα), ένα επεισόδιο του πολέμου για την Ιταλική ενοποίηση, γράφτηκε το 1878.
Αδημονώντας για μια μεγάλη επιτυχία στη σκηνή ο Μπιέρνσον επικέντρωσε τις δυνάμεις του σε ένα δράμα κοινωνικής ζωής, τη Λεονάρντα (1879), που προκάλεσε σφοδρή αμφισβήτηση. Ένα σατιρικό έργο το Det nye System (Το νέο σύστημα), ανάβηκε μερικές εβδομάδες αργότερα. Αν και αυτά τα έργα της δεύτερης περιόδου του συζητήθηκαν πολύ, λίγα ήταν οικονομικά επιτυχημένα.
Ο Μπιέρνσον έγραψε ένα κοινωνικό δράμα, το En Handske (Το Γάντι), το 1883, αλλά δεν μπόρεσε να πείσει κανέναν διευθυντή να το σκηνοθετήσει εκτός από μια τροποποιημένη του μορφή. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους δημοσίευσε το μυστικιστικό ή συμβολικό δράμα Over Ævne (Πέραν των Δυνάμεων), που ασχολείται με τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά της θρησκευτικής έξαψης με εξαιρετική δύναμη. Ανέβηκε το 1899, αλλά με μεγάλη επιτυχία.
Πολιτικά ενδιαφέροντα
Επεξεργασία
Από τη νεότητά του και μετά ο Μπιέρνσον θαύμαζε τον Χένρικ Βέργκελαντ και έγινε διακαής συνήγορος του Νορβηγικού αριστερού κινήματος. Σε αυτό το πλαίσιο υποστήριξε τον Ίβαρ Άαζεν και συμμετείχε στους πολιτικούς αγώνες στις δεκαετίες του 1860 και του 1870. Όταν επρόκειτο να ανεγερθεί το 1881 το μεγάλο μνημείο για τον Χένρικ Βέργκελαντ, αυτό προκάλεσε πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ αριστεράς και δεξιάς και η αριστερά πήρε το πάνω χέρι. Ο Μπιέρνσον εκφώνησε την ομιλία προς τιμή του Βέργκελαντ, τιμώντας επίσης το σύνταγμα και τους αγρότες.
Οι πολιτικές απόψεις του Μπιέρνσον του είχαν επιφέρει μια κατηγορία εσχάτης προδοσίας και κατέφυγε για ένα διάστημα στη Γερμανία, επιστρέφοντας στη Νορβηγία το 1882. Πεπεισμένος ότι το θέατρο είχε ουσιαστικά κλείσει για αυτόν, γύρισε πίσω στο μυθιστόρημα και δημοσίευσε το 1884 Det flager i Byen og paa Havnen (Οι σημαίες πετούν στην πόλη και το λιμάνι), ενσωματώνοντας τις θεωρίες του σχετικά με την κληρονομικότητα και την εκπαίδευση. Το 1889 τύπωσε άλλο ένα ογκώδες και ακόμη πιο αξιοσημείωτο μυθιστόρημα, το Paa Guds veje (Στο μονοπάτι του Θεού), που ασχολείται κυρίως με τα ίδια προβλήματα. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε μια κωμωδία, Geografi og Kærlighed (Γεωγραφία και Αγάπη), που βρήκε επιτυχία.
Το 1894 συγκέντρωσε και δημοσίευσε έναν αριθμό διηγημάτων, λίγο ή πολύ διδακτικού χαρακτήρα, που ασχολούνται με συναρπαστικά σημεία συναισθηματικής εμπειρίας. Μεταγενέστερα έργα ήταν μια πολιτική τραγωδία που ονομάζεται Paul Lange ο Tora Parsberg (1898), το δεύτερο μέρος του Over Ævne (Πέραν των Δυνάμεων II) (1895), το Laboremus (1901), το På Storhove (1902) και το Daglannet (1904). Το 1899, κατά τα εγκαίνια του Εθνικού Θεάτρου, ο Μπιέρνσον επευφημήθηκε και ανέβηκε το έπος του Βασιλιάς Σίγκουρντ ο Σταυροφόρος.
Ένα θέμα που τον ενδιέφερε πολύ ήταν το ζήτημα του bondemaal, η υιοθέτηση μιας εθνικής γλώσσας για τη Νορβηγία διαφορετική από τη dansk-norsk (δανονορβηγική), στην οποία μέχρι τότε είχε γραφτεί το μεγαλύτερο μέρος της νορβηγικής λογοτεχνίας. Σε πρώιμο στάδιο, πριν από το 1860, ο ίδιος ο Μπιέρνσον είχε πειραματιστεί με τουλάχιστον ένα διήγημα γραμμένο στη landsmål. Το ενδιαφέρον του, ωστόσο, δεν κράτησε πολύ και σύντομα εγκατέλειψε εντελώς αυτό την απόπειρα. Αργότερα μετάνιωσε που δεν ένιωσε ποτέ ότι απέκτησε την γνώση αυτής της γλώσσας. Ο έντονος και μερικές φορές μάλλον στενός πατριωτισμός του δεν τον τύφλωσε μέχρι αυτό που θεωρούσε τη θανατηφόρα τρέλα μιας τέτοιας πρότασης, και οι διαλέξεις και τα φυλλάδια του εναντίον του Målstræv στην ακραία του μορφή ήταν πολύ αποτελεσματικά. Η στάση του απέναντι σε αυτό πρέπει να είχε αλλάξει κάποια στιγμή μετά το 1881, καθώς ακόμα μίλησε για λογαριασμό των αγροτών σε αυτό το σημείο. Αν και φαίνεται να ήταν υποστηρικτής του Ίβαρ Άαζεν και φιλικός προς τους αγρότες (στα αγροτικά μυθιστορήματα), αργότερα το κατήγγειλε και δήλωσε το 1899 ότι υπήρχαν όρια στην καλλιέργεια ενός αγρότη. Μπορώ να σχεδιάσω μια γραμμή στον τοίχο. Ο αγρότης μπορεί να καλλιεργηθεί μέχρι αυτό το επίπεδο και όχι περισσότερο, έγραψε το 1899. Φημολογείται ότι κάποια στιγμή είχε προσβληθεί από έναν αγρότη, και έκανε αυτή τη δήλωση σε απόλυτο θυμό. Το 1881 μίλησε για τα αγροτικά ρούχα που φορούσε ο Χένρικ Βέργκελαντ και συνέχισε ότι αυτή η ενδυμασία, που φορούσε ο Βέργκελαντ, ήταν «από τα πιο σημαντικά πράγματα» στη μύηση της εθνικής ημέρας. Η στάση του Μπιέρνσον απέναντι στους αγρότες παραμένει διφορούμενη. Ο ίδιος ο πατέρας του ήταν γιος αγρότη. Τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του έγραψε εκατοντάδες άρθρα σε μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες. Επιτέθηκε στη γαλλική δικαιοσύνη για την Υπόθεση Ντρέιφους και αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των παιδιών στη Σλοβακία να μαθαίνουν τη μητρική τους γλώσσα. «Το να αποσπάσουν τα παιδιά από τη μητρική τους γλώσσα είναι το ίδιο με το να τα απομακρύνουν από το στήθος της μητέρας τους», έγραψε. Ο Μπιέρνσον έγραψε σε πολλές εφημερίδες σχετικά με τη σφαγή της Τσέρνοβα (από την ουγγρική αστυνομία) το 1907.
Τελευταία χρόνια
Επεξεργασία
Ο Μπιέρνσον ήταν, από την αρχή της Υπόθεσης Ντρέιφους, ένθερμος υποστηρικτής του Αλφρεντ Ντρέιφους και, σύμφωνα με έναν σύγχρονό του, έγραψε "αλλεπάλληλα άρθρα στις εφημερίδες και διακήρυξε με κάθε τρόπο την πίστη του στην αθωότητά του".
Ο Μπιέρνσον ήταν ένα από τα αρχικά μέλη της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ, που απονέμει το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, από το 1901 ως το 1906. [11] Το 1903 του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Ο Bjørnson είχε κάνει όσα κανένας άλλος για να εξεγείρει το νορβηγικό εθνικιστικό αίσθημα, αλλά το 1903, στα πρόθυρα της ρήξης μεταξύ Νορβηγίας και Σουηδίας, κήρυξε το συμβιβασμό και τη μετριοπάθεια στους Νορβηγούς. Ωστόσο το 1905 παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό σιωπηλός.
Όταν η Νορβηγία προσπαθούσε να διαλύσει την υποχρεωτική ένωση με τη Σουηδία, ο Μπιέρνσον έστειλε ένα τηλεγράφημα στο Νορβηγό πρωθυπουργό δηλώνοντας "Τώρα είναι η ώρα να ενωθούν". Ο υπουργός απάντησε "Τώρα είναι η ώρα να σκάσεις."
Αυτό ήταν στην πραγματικότητα μια σατιρική απεικόνιση που δημοσιεύτηκε στο Vikingen, αλλά η ιστορία έγινε τόσο δημοφιλής και διαδεδομένη που ο Μπιέρνσον έπρεπε να το αρνηθεί, ισχυριζόμενος ότι «ο Μίκελσεν δεν μου ζήτησε ποτέ να σκάσω, δεν θα βοηθούσε αν το έκανε». [12]
Πέθανε στις 26 Απριλίου 1910 στο Παρίσι, όπου για μερικά χρόνια είχε περάσει τους χειμώνες του, και ετάφη στην πατρίδα με όλες τις τιμές. Η νορβηγική ακταιωρός HNoMS Norge εστάλη για να μεταφέρει τα λείψανά του στην πατρίδα του.
Η οικογένεια του Μπιέρνσον
Επεξεργασία
Ο Μπιέρνσον ήταν γιος του ιερέα Πέντερ Μπιέρνσον και της Ινγκερ Ελίζε Νόρντρααχ. Παντρεύτηκε την Καρολίνε Ρέιμερς (1835–1934) το 1858. Απέκτησαν έξι παιδιά, πέντε από τα οποία έζησαν μέχρι την ενηλικίωση:
- Μπιέρν Μπιέρνσον (1859–1942)
- Είναρ Μπιέρνσον (1864–1942)
- Ερλινγκ Μπιέρνσον (1868–1959)
- Μπέργκλιοτ Μπιέρνσον (1869–1953)
- Ντάγκνι Μπιέρνσον (1871-1872)
- Ντάγκνι Μπιέρνσον(1876–1974)
Η Καρολίνε Μπιέρνσον παρέμεινε στο Αουλεσταντ μέχρι το θάνατό της το 1934.[13]
Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 ο Μπιέρνσον είχε μια σχέση με το 17χρονη Γκούρι Αντερσντότερ (1949), με καρπό τη γέννηση του γιου τους, Αντερς Ούντερνταλ (1880-1973). Η υπόθεση κρατήθηκε μυστική, αν και νωρίς ο Αντερς Ούντερνταλ, ποιητής, για την καταγωγή του με τα παιδιά του. Αργότερα σταμάτησε να συζητά το θέμα, χωρίς καμία εξήγηση. Ο Άντερς ήταν ο πατέρας της Νορβηγοσουηδής συγγραφέας Μάργκιτ Σάντεμο. Η Αουντουν Τόρσεν έχει γράψει το βιβλίο για την ερωτική σχέση του Μπιέρνσον "Bjørnsons kvinne og Margit Sandemos" familiehemmelighet "(Genesis forlag, Όσλο 1999).
Έργα
Επεξεργασία- Synnøve Solbakken (1857)
- Mellem Slagene (1857)
- Halte-Hulda (1858)
- Arne (1859)
- Smaastykker (1860)
- Kong Sverre (1861)
- Sigurd Slembe (1862)
- Maria Stuart i Skottland (1864)
- De Nygifte (1865)
- Fiskerjenten (1868)
- Digte og Sange (1870)
- Arnljot Gelline (1870)
- Fortællinger I-II (1872)
- Brude-Slaatten (1872)
- Sigurd Jorsalfar (1872)
- Kong Eystejn (1873)
- En Fallit (1875)
- Redaktøren (1875)
- Magnhild (1877)
- Kongen (1877)
- Kaptejn Mansana (1879)
- Det nye System (1879)
- Leonarda (1879)
- Støv (1882)
- Over Ævne. Første Stykke (1883)
- En Hanske (1883)
- Det flager i Byen og paa Havnen (1884)
- Geografi og Kærlighed (1885)
- Paa Guds Veje (1889)
- Nye Fortællinger (1894)
- Over Ævne. Andre Stykke (1895)
- Lyset (1895)
- Paul Lange og Tora Parsberg (1898)
- To Fortællinger (1901)
- Laboremus (1901)
- På Storhove (1902)
- Daglannet (1904)
- Mary (1906)
- Når den ny vin blomstrer (1909)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Bjørnstjerne Bjørnson - Facts». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2013.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /80084. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Grøndahl, Carl Henrik· Tjomsland, Nina (1978). The Literary masters of Norway: with samples of their works. Tanum-Norli. ISBN 978-82-518-0727-2.
- ↑ 7,0 7,1 Beyer, Edvard & Moi, Bernt Morten (2007). «Bjørnstjerne Martinius Bjørnson» (στα Norwegian). Store norske leksikon. Oslo: Kunnskapsforlaget. http://www.snl.no/Bjørnstjerne_Martinius_Bjørnson. Ανακτήθηκε στις 9 September 2009.
- ↑ «Bjørnstjerne Bjørnson – The Nobel Prize in Literature 1903». The Nobel Foundation (From Nobel Lectures, Literature 1901–1967, Editor Horst Frenz, Elsevier Publishing Company, Amsterdam, 1969. This autobiography/biography was written at the time of the award and first published in the book series Les Prix Nobel. It was later edited and republished in Nobel Lectures.). 1903. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2009.
- ↑ Ελεύθερο βιβλίο Björnstjerne Björnson στο Project Gutenberg. A biographical essay, 1910, by William Morton Payne, a translator of various works by Bjørnson.
- ↑ Schmiesing, Ann (2002). «Bjørnson and the Inner Plot of 'A Midsummer Night's Dream'». Scandinavian Studies 74 (4): 465. https://archive.org/details/sim_scandinavian-studies_winter-2002_74_4/page/465.
- ↑ Nobel Foundation. «The Norwegian Nobel Committee Since 1901». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ (Norwegian) Øystein Sørensen: Apokryft om å holde kjeft Αρχειοθετήθηκε 12 February 2015 στο Wayback Machine., Aftenposten 5 May 1997
- ↑ «Om Aulestad». maihaugen.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Norwegian) στις 15 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2009.