Μικροτσικνιάς

Μικροτσικνιάς
	;
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Χορδωτά (Chordata);
Ομοταξία:	Πτηνά (Αves);
Τάξη:	Πελαργόμορφα (Ciconiiformes);
Οικογένεια:	Ερωδιίδαι (Ardeidae);
Γένος:	Ιξόβρυχος (Ixobrychus);
Είδος:	I. minutus;
Διώνυμο
	Ixobrychus minutus (Ιξόβρυχος ο μικρός); (Linnaeus, 1766)

Ο Μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutus - Ιξόβρυχος ο μικρός) (Λινναίος 1766) είναι ένας μικρός ερωδιός αρκετά κοινός αν και δύσκολο να παρατηρηθεί. Ανήκει στην τάξη των Πελαργόμορφων (Ciconiiformes), στην οικογένεια των Ερωδιίδων (Ardeidae) και το Γένος Ιξόβρυχος (Ixobrychus). Είναι μεταναστευτικό είδος, στις περιοχές φωλιάσματος φτάνει τον Μάρτιο και αναχωρεί γύρω στον Σεπτέμβριο.

Περιγραφή

Είναι ένας μικρός ερωδιός, το μικρότερο είδος της οικογένειας του στην Ευρώπη, έχει το μέγεθος του περιστεριού. Το μέγεθός του είναι 33-38 εκατοστά, το βάρος του 140 γραμμάρια και με άνοιγμα φτερών που φτάνει τα 55-58 εκατοστά. Ο λαιμός του είναι μικρός, ενώ το ράμφος του ιδιαίτερα μακρύ για το μέγεθος του. Είναι ο ερωδιός με τον πιο έντονο διμορφισμό από όλα τα είδη που ζουν στην Ευρώπη. Το αρσενικό έχει το πάνω μέρος του κεφαλιού, τον λαιμό, την πλάτη και τα καλυπτήρια των φτερών μαύρου χρώματος με πράσινες ανταύγειες. Τα φτερά είναι ανοιχτό μπεζ και το κάτω μέρος του σώματος είναι κρεμ. Το ράμφος είναι σκούρο κίτρινο ενώ κατά την περίοδο της αναπαραγωγής έχει έντονο πορτοκαλί χρώμα. Τα πόδια είναι μακριά πρασινωπού χρώματος. Τα θηλυκά είναι ανοιχτό μπεζ στο πάνω μέρος του σώματος με καφέ λωρίδες. Το κάτω μέρος είναι χρώματος κρεμ με λιγότερο πυκνές και εμφανείς κοκκινωπές γραμμώσεις, κοκκινωπά είναι και τα καλυπτήρια των φτερών. Τα πόδια και το ράμφος είναι ίδια με το αρσενικό. Τα νεαρά είναι κρεμ με πολύ πυκνές καφέ γραμμώσεις σε όλο τους το σώμα.

Βιολογία

Ο Μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutus) είναι ένας μοναχικός ερωδιός που μπορούμε να τον συναντήσουμε και σε ζευγάρια. Είναι αρκετά αθόρυβος και είναι σπάνιο να ακουστεί η φωνή του και μαζί με το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας μένει κρυμμένος στις πυκνές καλαμιές τον κάνουν ιδιαίτερα δύσκολο στον εντοπισμό. Όταν απειλείται παίρνει τη θέση πασσαλίσκου, με το σώμα τεντωμένο κάθετα προς το έδαφος και το κεφάλι να κοιτάει προς τον ουρανό, που το κάνει να μην ξεχωρίζει από τα καλάμια. Το σούρουπο βγαίνει για κυνήγι στις όχθες για να πιάσει μικρά ψάρια, έντομα και αμφίβια. Πετάει αργά εναλλάσσοντας γρήγορα χτυπήματα των φτερών με αιωρήσεις ενώ κρατάει τα πόδια του τεντωμένα προς τα πίσω και τον λαιμό σε σχήμα S. Την περίοδο της αναπαραγωγής, στα τέλη μαΐου αρχές ιουνίου, το αρσενικό φτιάχνει μία φωλιά μέσα στα καλάμια με κομμάτια από καλάμια και οριοθετεί μία περιοχή. Μετά προσελκύει ένα θηλυκό και δημιουργεί ένα ζευγάρι. Το θηλυκό γεννάει 4-6 λευκά αυγά που κλωσσάνε και οι δύο γονείς. Η επώαση γίνεται μετά από 16-20 μέρες και την φροντίδα των μικρών την αναλαμβάνουν και οι δύο γονείς για 25-30 μέρες οπότε και τα μικρά εγκαταλείπουν την φωλιά.

Βιότοπος

Του αρέσουν οι περιοχές που έχουν γλυκά νερά με μικρό βάθος και πλούσιους καλαμιώνες στις όχθες. Αυτό τον κάνει ιδιαίτερα ευαίσθητο στην καταστροφή των καλαμιώνων. Μπορούμε να τον συναντήσουμε στις όχθες λιμνών, ποταμών, ελών και σε κανάλια. Κατά την μετανάστευση μπορούμε να τον συναντήσουμε και κοντά στη θάλασσα.

Γεωγραφική εξάπλωση

Τον Μικροτσικνιά τον βρίσκουμε στην Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Στην Ευρώπη και τη βόρειο Αφρική, με εξαίρεση του Δέλτα του Νείλου που τον βρίσκουμε όλο τον χρόνο, είναι θερινός επισκέπτης ενώ τον Χειμώνα μεταναστεύει στην Αφρική νότια της Σαχάρας. Στην Ασία συναντάται στη δυτική και κεντρική μέχρι τη δυτική Κίνα. Στην Ελλάδα αναπαράγεται, με περίπου 700 ζευγάρια, στη δυτική Ελλάδα, από την Πελοπόννησο μέχρι την Ήπειρο, στην ανατολική Στερεά Ελλάδα, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.

Υποείδη

Υπάρχουν 3 υποείδη:

Ixobrychus minutus minutus: Ευρώπη, Ασία και βόρειο Αφρική
Ixobrychus minutus payesii: Αφρική
Ixobrychus minutus podiceps: Μαδαγασκάρη
Ixobrychus minutus novaezelandiae: Νέα Ζηλανδία
Ixobrychus minutus dubuius: Αυστραλία και Νέα Γουινέα