Μαρία της Άμνιας
Η Μαρία της Άμνιας (770 - μετά το 823) ήταν Βυζαντινή αυτοκράτειρα και έζησε στα τέλη του 8ου και αρχές του 9ου αιώνα. Καταγόταν από την Άμνια της Παφλαγονίας.
| Μαρία της Άμνιας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 770 Παφλαγονία |
| Θάνατος | 823 Πριγκηπόννησα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Κωνσταντίνος ΣΤ΄ |
| Τέκνα | Ευφροσύνη |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Βυζαντινός Αυτοκράτορας (795–823) |
Σταυρέ φύλαττε βασίλισσαν Μαρίαν
— Το σημείωμα αναφέρεται στη Μαρία την Αλανή και αποδίδεται λανθασμένα στην Μαρία της Άμνιας.
Βιογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΕίναι η ατυχής σύζυγος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΣΤ' την οποία αυτός εχώρισε για να νυμφευτεί την Θεοδότη. Η καταγωγή της ήταν από την Αρμενία, εγγονή του Αγίου Φιλαρέτου του ελεήμονα. Ο Κωνσταντίνος, από σφοδρό έρωτα προς την Θεοδότη απέπεμψε αδίκως την Μαρία παρά τις παραστάσεις του πατριάρχη Ταρασίου και την έκλεισε σε μονή το έτος 795 μαζί με τις κόρες τους Ευφροσύνη και Ειρήνη. Έκτοτε χάνονται τα ίχνη της και δεν είναι γνωστό πότε πέθανε.
Έργα της
ΕπεξεργασίαΗ βασίλισσα Μαρία σύμφωνα με τον Σπ. Λάμπρο, αντέγραψε το έτος 800 σε περγαμηνή τον κώδικα που φυλάγεται στην μονή του Αγίου Παύλου στο Άγιο Όρος με αύξοντα αριθμό 2. Ο κώδικας περιέχει τις πράξεις των Αποστόλων, τις επιστολές των Αποστόλων και την Αποκάλυψη του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, με ερμηνείες του Ανδρέα του Καισαρείας. Ωστόσο, ο Σπυρίδων Λάμπρος έπεσε σε πλάνη και απέτυχε να χρονολογήσει το χειρόγραφο με ακρίβεια.
Το συγκεκριμένο χειρόγραφο χρονολογήθηκε βάσει παλαιογραφικής αναλύσεως, δηλαδή κατόπιν αναλύσεως της γραφής, τον 11° αιώνα από τον Αθανάσιο Παπαδόπουλο-Κεραμέα το 1905, σε μελέτη του δημοσιευμένη στην Byzantinische Zeitschrift [1]. Συνεπώς, το σημείωμα δεν μπορεί να αναφέρεται στην Μαρία της Άμνιας, αλλά η βασίλισσα Μαρία του 11ου αιώνα είναι η Μαρία η Αλανή, σύζυγος του Μιχαήλ Ζ' Δούκα και έπειτα του Νικηφόρου Γ' Βοτανειάτη. Το σημείωμα "Σταυρέ φύλαττε βασίλισσαν Μαρίαν", σύγχρονο της αντιγραφής του χειρογράφου τον 11° αιώνα, δεν σημαίνει ότι η Μαρία αντέγραψε τον κώδικα αλλά ότι ήταν η παραλήπτης. Το σημείωμα κάτω αριστερά αποδίδεται στον γνωστό πλαστογράφο του 18ου αιώνα, Κωνσταντίνου Σιμωνίδη, ο οποίος για να ανυψώσει την αξία του χειρογράφου, απέδωσε την αντιγραφή του σε μία γυναίκα.
Τα πρώτα φύλλα του κώδικα είναι χάρτινα, σε αντίθεση με το υπόλοιπο χειρόγραφο που είναι περγαμηνά, και έχουν προστεθεί αργότερα και κάποια χαρτώα φύλλα στο μέσο του χειρογράφου. Σε ένα από τα χάρτινα πρώτα φύλλα, βρίσκεται η σημείωση από έναν μοναχό του 18ου αιώνα: "Ἐγγράφη δὲ παρὰ Μαρίας βασιλίσσης ἐν ἒτει ω+800", η οποία αποτελεί την αφετηρία της λανθασμένης χρονολόγησης και απόδοσης του χειρογράφου στη Μαρία της Άμνιας.
Επίσης σώζεται απόγραφο του ίδιου κώδικα που φυλάγεται στην μονή Αγίου Παύλου με αύξοντα αριθμό 48. Το απόγραφο χρονολογείται τον 19ο αιώνα και γράφτηκε από τον μοναχό βιβλιογράφο Ιάκωβο Αγιορείτη τον πρεσβύτερο.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (1905). «Ἀνύπαρκτος κῶδιξ βασιλίσσης Μαρίας» (στα ελληνικά). Byzantinische Zeitscrift 14. https://www.degruyter.com/view/j/byzs.1905.14.issue-1/byzs.1905.14.1.260/byzs.1905.14.1.260.xml?format=INT.
Πηγές
Επεξεργασία- Σπυρίδων Λάμπρος, επιμ. (1903). Ελληνίδες Βιβλιογράφοι και Κυρίαι Κωδικών κατά τους μέσους αιώνας και επί Τουρκοκρατίας. Αθήνα: Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2009.
- — (1895). Catalogue of the Greek manuscripts on Mount Athos, vol. 1 (Cambridge: Cambridge University Press).
- Αθανάσιος Παπαδόπουλος – Κεραμεύς[1] (1905). Ἀνύπαρκτος κῶδιξ Μαρίας βασιλίσσης του 800-οῦ ἒτους, BZ, 14 (1905), 260-270.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βιογραφία ενός προσώπου χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
- ↑ Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Αθανάσιος (25/8/2009). «Ἀνύπαρκτος κῶδιξ Μαρίας βασιλίσσης τοῦ 800-οῦ ἒτους». Byzantinische Zeitschrift 14. doi:. https://www.degruyter.com/view/j/byzs.1905.14.issue-1/byzs.1905.14.1.260/byzs.1905.14.1.260.xml?format=INT. Ανακτήθηκε στις 6/6/2019.