Μαγαρικάρι Ηρακλείου

Το Μαγαρικάρι είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του Δήμου Φαιστού στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης.

Μαγαρικάρι
Μαγαρικάρι Μαγαρικάρι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτης
Περιφερειακή Ενότητα	Ηρακλείου
Δήμος	Φαιστού
Δημοτική Ενότητα	Φαιστού
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Κρήτη
Νομός	Ηρακλείου
Υψόμετρο	450
Πληθυσμός
Μόνιμος	242
Έτος απογραφής	2021

Βρίσκεται στις νοτιοδυτικές παρυφές του Ψηλορείτη, σε θέση με θέα στο Λιβυκό Πέλαγος και τον κάμπο της Μεσσαράς.

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τον πρωτογενή τομέα και συγκεκριμένα με την καλλιέργεια της ελιάς.

Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες ως αποτέλεσμα τόσο της εγχώριας μετανάστευσης όσο και της αναζήτησης καλύτερων όρων ζωής στο εξωτερικό ήδη απο τις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

Ιστορικά στοιχεία

Ακριβώς πάνω από το χωριό υπάρχει ένας βράχος, ο οποίος είναι γνωστός σήμερα με την ονομασία Κεφάλα ή Κάρα, “Μέγα Κάρα”, αυτή είναι μία εκδοχή για την προέλευση του ονόματος του χωριού.

Το χωριό αναφέρεται Magaricari σε απογραφή του 1583 οπότε είχε 140 κατοίκους (Καστροφύλακας, Κ 100).

Στις ενετικές απογραφές αναφέρονται και οι άλλοι οικισμοί: ο Καλοχωραφίτης (Caloghorafiti) με 108 κατ. (Καστροφύλακας Κ 100) και οι Κισσοί (Chissus) με 157 κατοίκους το 1583.

Το Μαγαρικάρι αποτελεί ένα από τα μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας.

Κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οι Γερμανοί λεηλάτησαν, κατέστρεψαν και έκαψαν ολόκληρο το χωριό σκοτώνοντας και κατοίκους του. Από αυτούς, 47 βρήκαν τραγικό θάνατο αφού τον Ιούνιο του 1944 πνίγηκαν όταν τορπιλίστηκε το πλοίο Τάναϊς που τους μετέφερε στον Πειραιά.

Οι κάτοικοι το χωριού βοήθησαν στον αγώνα κατά των Γερμανών είτε πολεμώντας τους είτε κρύβοντας στο χωριό Άγγλους στρατιώτες παρέχοντας τους πολύτιμη βοήθεια είτε ακόμα συμμετέχοντας σε αντιστασιακές ομάδες

Στο Μαγαρικάρι γεννήθηκε ο αντιστασιακός Πετρακογιώργης, η ομάδα του οποίου ονομαζόταν "Ψηλορείτης". Η δράση της οποίας προκάλεσε την οργή των Ναζί, που κατέκαυσαν το χωριό και εκτέλεσαν πολλούς κατοίκους του.

Ο Πετρακογιώργης ήταν ένας ιδιοκτήτης ελαιοτριβείου. Οι Βρετανοί του δώσαν το συνωμοτικό όνομα Selfridge. Από την ολοκληρωτική καταστροφή μόνο η εκκλησία και το ελαιοτριβείο του Πετρακογιώργη έμειναν ανέπαφα. Αργότερα εξελέγη βουλευτής Ηρακλείου με το Κόμμα Φιλελευθέρων τα έτη 1946, 1950, 1951 και 1952. Το 2009 ανεγέρθηκε προς τιμήν του χάλκινος ανδριάντας. Σε πλατεία του χωριού χτίστηκε επίσης μνημείο προς τιμήν των πεσόντων κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Στο χωριό γεννήθηκε ο δικηγόρος και πρώην Υπουργός Εσωτερικών καθώς επίσης και Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μανόλης Παπαστεφανάκης, ο οποίος απεβίωσε στις 21 Σεπτεμβρίου του 2024.

Σε αρκετά καλή κατάσταση διατηρείται στην περιοχή του Μαγαρικαρίου ο Κούλες της Γραμμένης . Είναι χτισμένος πάνω σε ένα λοφίσκο σε κοντινή απόσταση από τον κεντρικό δρόμο με ευρύ οπτικό πεδίο προς πάσα κατεύθυνση.

Πηγές

• Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.