Μάχη του Κάρτζαλι
Η μάχη στο Κάρτζαλι (βουλγ. Битка при Кърджали, τουρκ. Kırcaali Muharebesi) ήταν η πρώτη μάχη που δόθηκε ανάμεσα στο Βασίλειο της Βουλγαρίας και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού πολέμου.
| Μάχη του Κάρτζαλι[1] Battle of Kardzhali | |||
|---|---|---|---|
| μέρος του Α' Βαλκανικού Πολέμου | |||
 Σχεδιάγραμμα των θέσεων μάχης | |||
| Χρονολογία | 21 Οκτωβρίου 1912 | ||
| Τόπος | Κάρτζαλι, Σαντζάκι της Γκιουμουλτζίνας, Βιλαέτι της Αδριανούπολης, Οθωμανική Αυτοκρατορία σημ. Κάρτζαλι Βουλγαρίας 41°39′N 25°22′E / 41.650°N 25.367°E | ||
| Έκβαση | Νίκη των Βουλγάρων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η μάχη δόθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1912 (νέο ημερολόγιο) στα περίχωρα της σημερινής βουλγαρικής πόλης του Κάρτζαλι, στην ανατολική πλευρά της οροσειράς της Ροδόπης. Έληξε με νίκη των Βούλγαρων που ενσωμάτωσαν στο κράτος τους την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ροδόπης.
Η ημερομηνία της μάχης είναι γιορτή και αργία στην πόλη του Κάρτζαλι.
Η μάχη
ΕπεξεργασίαΎστερα από την ενσωμάτωση και της Ανατολικής Ρωμυλίας στο Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας, η οποία επετεύχθη το φθινόπωρο του 1885, -αν και η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν είχε αναγνωρίσει την πράξη αυτή - η Βουλγαρία διατηρούσε σημαντικό τμήμα του στρατού της στην περιοχή.
Έτσι με το ξέσπασμα του Α' Βαλκανικού πολέμου, ο διοικητής της 2ης βουλγαρικής στρατιάς Νικόλα Ιβάνωφ (Nikola Ivanov) διέταξε τον διοικητή του «στρατιωτικού απσπάσματος του Χάσκοβο» ισυνταγματάρχη Βασίλι Ντέλοφ (Vasil Delov) να διώξει τον τουρκικό στρατό από την περιοχή και να τον απωθήσει μέχρι τη νότια πλευρά του ποταμού Μαρίτσα (σημ. Άρδας[3].
Το Βουλγάρικο απόσπασμα στρατού του Χάσκοβο με 8. 700 στρατιώτες και 42 πυροβόλα βαρέως τύπου ήρθε σε σύγκρουση με τμήμα του Οθωμανικού στρτού του Κάρτζαλι υπό τις διαταγές του Γιαβέρ Πασά, (Yaver Pasha), που αριθμούσε 24.000 στρατιώτες αλλά ελάχιστα πυροβόλα.
Στις 18 Οκτωβρίου 1912 το σώμα που διοικούσε ο Ντέλοφ ξεκίνησε να βαδίζει προς το νότο, στα σύνορα των δυο χωρών και την επόμενη μέρα 19 Οκτωβρίου συγκρούστηκαν με τις οθωμανικές δυνάμεις στα χωριά που σήμερα ονομάζονται Πτσελάροβο (Pchelarovo) και Στρέμτσι (Stremtsi) απωθώντας τους Οθωμανούς προς το Κάρτζαλι. Οι οθωμανοί στρατάρχες διαβλέποντας τον κίνδυνο αποκοπής των στρατών της Θράκης και της Μακεδονίας αν οι Βούλγαροι προχωρούσαν και άλλο, διέταξαν τον Γιαβέρ Πασά να αντεπιτεθεί - στην περιοχή του Κάρτζαλι για να σταματήσει την προέλαση. Ο Γιαβέρ Πασά ακολούθησε τις εντολές αν και διέθετε μόνο 9 τάγματα και μόλις 8 πυροβόλα όπλα.[4]
Το βουλγαρικό Αρχηγείο Στρατού την ίδια μέρα, 19 Οκτωβρίου, διέταξε τον στρατηγό Ντέλοφ να σταματήσει την προέλαση, ως άκρως επικίνδυνη. Ωστόσο, ο Ντέλοφ - όταν πήρε την άδεια να πράξει κατά βούληση, συνέχισε την πορεία προς το νότο, και έφτασε στα βουνά βόρεια του Κάρτζαλι πριν από τους Οθωμανούς.
Οι δυο στρατοί συγκρούστηκαν στα περίχωρα της πόλης, το πρωί της 21ης Οκτωβρίου. Οι Βούλγαροι είχαν από την αρχή την υπεροχή, καθώς υπερτερούσαν σε πυροβόλα όπλα, αλλά και κέρδιζαν τις μάχες σώμα με σώμα με τις ξιφολόγχες τους. Έτσι, στις 4 το απόγευμα οι Οθωμανοί οπισθοχώρησαν και ανασυντάχτηκαν πίσω από τον ποταμό Άρδα, αφήνοντας πίσω τους εφόδια και εξοπλισμό.
Μετά τη μάχη, οι Τούρκοι αλλά και οι Έλληνες κάτοικοι της πόλης εγκατέλειψαν την περιοχή.
Το απόσπασμα του Χάσκοβο, δημιούργησε αμυντική γραμμή στον ποταμό Άρδα ( εκτός από ενώ ο οθωμανικός στρατός αποσύρθηκε στην πόλη Μεστανλί (σημ. Μόχχιλγκραντ).
Ο φόβος των Οθωμανών ότι ο Βουλγάρικος στρατός θα μπορούσε να καταλάβει και να κόψει τη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκη - Διδυμότειχο, οδήγησε στην απόφαση να δώσουν ακόμα μια μάχη στην περιοχή, τη μάχη του Κιρκ-κιλίζ.
Ωστόσο ο βουλγάρικος στρατός δεν συνέχισε - όπως φοβούνταν οι Οθωμανοί - τη προέλαση προς τα νότια, αφού το απόσπασμα του Χάσκοβο διατάχτηκε στις 23 Οκτωβρίου, να βαδίσει προς την Ανδριανούπολη, για να βοηθήσει στην πολιορκία της πόλης.