Ο Μάρινερ 9 (αγγλ. Mariner, Ναυτικός) είναι διαστημικό όχημα της NASA που, στο πλαίσιο του προγράμματος «Μάρινερ», τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Άρη για την εξερεύνηση του πλανήτη αυτού.

Μάρινερ 9
ΟργανισμόςJet Propulsion Laboratory
Χαρακτηριστικά αποστολής
Πύραυλος φορέαςAtlas-Centaur
Ημερομηνία εκτόξευσης30  Μαΐου 1971
Τόπος εκτόξευσηςΣυγκρότημα εκτοξεύσεων 36 και Ακρωτήριο Κανάβεραλ
COSPAR ID1971-051A
Μάζα997,9 κιλά και 558,8 κιλά

Ιστορικό

Επεξεργασία

Ο Μάρινερ 9 εκτοξεύθηκε για τον Άρη στις 30 Μαΐου 1971 από τον διαστημικό σταθμό της Πολεμικής Αεροπορίας Κέιπ Κανάβεραλ και προσέγγισε τον πλανήτη στις 14 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Καταχωρήθηκε ως το πρώτο διαστημικό σκάφος που μπήκε σε τροχιά γύρω από έναν άλλο πλανήτη - φθάνοντας λίγο μόνο πριν τα σοβιετικά Άρη 2 και Άρη 3. Μετά την πάροδο αμμοθυελλών που διήρκεσαν κάμποσους μήνες, έστειλε τελικά εκπληκτικά σαφείς εικόνες της επιφάνειας του Άρη.

Στόχος της αποστολής

Επεξεργασία

Ο Μάρινερ 9 είχε ως σκοπό τη συνέχεια των μελετών της ατμόσφαιρας που ήδη είχαν αρχίσει οι Μάρινερ 6 και 7, και τη χαρτογράφηση του 70% και άνω της αρειανής επιφάνειας, πετώντας σε χαμηλό ύψος 1.500 χιλιομέτρων και με υψηλή ευκρίνεια (από 1.000 μέτρα μέχρι 100 μέτρα ανά εικονοκύτταρο), υψηλότερη οποιασδήποτε αποστολής στον Άρη μέχρι τότε.

Ήταν εφοδιασμένος με ένα ραδιόμετρο υπέρυθρων ακτίνων για να ανακαλύπτει τυχόν πηγές θερμότητας, ενδείξεις ηφαιστειακής δραστηριότητας. Επρόκειτο να μελετήσει παροδικές αλλαγές της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας και να παρατηρήσει τους δυο φυσικούς δορυφόρους του Άρη. Ο Μάρινερ 9 εκπλήρωσε όλες τις προσδοκίες - και με το παραπάνω.

Τεχνικός εξοπλισμός

Επεξεργασία
  1. Φασματόμετρο υπεριώδους (UVS)
  2. Συμβολόμετρο και Φασματόμετρο υπερύθρου (IRIS)
  3. Εξοπλισμός Ουράνιας Μηχανικής
  4. Εξοπλισμός για την παρακολούθηση της επιπροσθήσεως των ραδιοκυμάτων S
  5. Ραδιόμετρο υπερύθρου (IRR)
  6. Τηλεοπτική φωτογράφηση

Επιτεύγματα

Επεξεργασία

Ο Μάρινερ 9 ήταν το πρώτο διαστημικό σκάφος που τέθηκε σε τροχιά πλανήτη εκτός της Γης. Ο εξοπλισμός του ήταν παρόμοιος των προηγουμένων Μάρινερ 6 και 7, ζύγιζε όμως περισσότερο από ότι και οι δύο μαζί, επειδή το σύστημα προώθησης που απαιτούσε ο ελιγμός εισόδου σε τροχιά γύρω από τον Άρη ήταν μεγαλύτερο, δηλαδή βαρύτερο.

 
Άποψη του «λαβύρινθου» Noctis Labyrinthus στα δυτικά άκρα του Valles Marineris, όπως το είδε ο Μάρινερ 9.

Φθάνοντας στον Άρη βρήκε ένα πλανήτη τυλιγμένο μέσα σε φοβερή αμμοθύελλα που κάλυπτε εντελώς την επιφάνεια. Οι επιστήμονες, μπροστά σε αυτή την απροσδόκητη περίσταση, αποφάσισαν να αλλάξουν την πορεία του και να τον βάλουν σε τροχιά αντί να τον αφήσουν απλώς να περάσει και να χαθεί στο διάστημα. Μπαίνοντας στην τροχιά ο Μάρινερ ανέστειλε την έναρξη φωτογράφησης και παρέμεινε σε αναμονή. Όταν μετά από μήνες οι αμμοθύελλες έπαψαν και η σκόνη κατακάθισε, ο Μάρινερ άρχισε να βγάζει φωτογραφίες, διαβιβάζοντας 7.329 εικόνες του Άρη μέσα σε 349 ημέρες, και καλύπτοντας 80% της επιφάνειας του πλανήτη. Οι εικόνες αποκάλυψαν πλήθος από κοίτες ποταμών, κρατήρες, ογκώδη ανενεργά ηφαίστεια (π.χ. τον Όλυμπο, το μεγαλύτερο γνωστό ηφαίστειο στο Ηλιακό Σύστημα), φαράγγια (συμπεριλαμβανομένου του Valles Marineris, ένα σύστημα φαραγγιών μήκους άνω των 4.000 χιλιομέτρων), δείγματα αιολικής διάβρωσης από άνεμο και νερό, δείγματα απόθεσης, καιρικά μέτωπα, ομίχλες, και άλλα πολλά.

Τα μικροσκοπικά «φεγγάρια» του Άρη, ο Φόβος και ο Δείμος, φωτογραφήθηκαν επίσης. Τα συμπεράσματα από την αποστολή του Μάρινερ 9 υποβοήθησαν το μεταγενέστερο πρόγραμμα Βίκινγκ. Το τεράστιο σύστημα φαραγγιών Valles Marineris ονομάστηκε προς τιμή της ομάδας και των επιτευγμάτων του Μάρινερ 9.

Τέλος της αποστολής

Επεξεργασία

Στις 27 Οκτωβρίου 1972 το σκάφος τελείωσε το ενεργό μέρος της αποστολής του αφού κατανάλωσε όλη τη διαθέσιμη ενέργειά του. Βρίσκεται μέχρι σήμερα σε τροχιά γύρω από τον Άρη και θα συνεχίσει μέχρι το 2022, πριν εισέλθει στην ατμόσφαιρα του Άρη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία