Βικιπαίδεια

Μαντία Πραντές

κρατίδιο της Ινδίας
(Ανακατεύθυνση από Μάντια Πραντές)

Συντεταγμένες: 22°01′51″N 74°53′53″E / 22.03085°N 74.89805°E / 22.03085; 74.89805

Η Μάντια Πραντές (χίντι: मध्य प्रदेश, κυρ. "κεντρική πολιτεία") είναι μία από τις 28 ομόσπονδες πολιτείες που συγκροτούν σήμερα την Ινδία.[2] Βρίσκεται στο κεντρικότερο τμήμα της χώρας και η συνολική της έκταση είναι 308.245 τ.χλμ., ο δε πληθυσμός της 72,6 εκατομμύρια (απογραφή 2011). Η πρωτεύουσά της είναι η πόλη Μποπάλ. Η Μάντια Πραντές είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτεία της Ινδίας σε έκταση και η πέμπτη μεγαλύτερη πολιτεία σε πληθυσμό με πάνω από 72 εκατομμύρια κατοίκους.[3][2]

Μαντία Πραντές

Σημαία
ΧώραΙνδία
Διοικητική υπαγωγήΙνδία
ΠρωτεύουσαΜποπάλ
Ίδρυση26  Ιανουαρίου 1950
Ονομάστηκε απόΚέντρο (γεωμετρία)
Διοίκηση
 • Chief Minister of Madhya PradeshMohan Yadav (από 2023)
Έκταση308.245 km²
Πληθυσμός72.597.565 (2011)[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες23°15′0″N 77°25′1″E
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Τον 16ο και 17ο αιώνα, οι αυτόχθονες Γκόντι κυβερνούσαν στην περιοχή. Τον 18ο αιώνα, τον έλεγχο ανέλαβαν οι Μαράτα. Οι Βρετανοί κατέλαβαν την περιοχή το 1820 και από το 1903 έως το 1950 ήταν γνωστές ως Κεντρικές Επαρχίες και Μπεράρ. Το 1956, η Μάντια Μπχάρατ, η Βίντια Πραντές και η Μποπάλ ενώθηκαν για να σχηματίσουν τη νέα πολιτεία της Μάντια Πραντές, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στις πεδιάδες του οροπεδίου Ντέκκαν και του ποταμού Γάγγη.[4] Η Μάντια Πραντές είχε τη μεγαλύτερη έκταση από οποιαδήποτε άλλη πολιτεία στην Ινδία μέχρι το 2000, όταν και αποχωρίστηκε από τη νοτιοανατολική περιοχή Τσατίσγκαρ, η οποία ορίστηκε ως ξεχωριστή πολιτεία.[5]

Η οικονομία της Μάντια Πραντές είναι η 10η μεγαλύτερη στην Ινδία (2020-2021), με ακαθάριστο εγχώριο πολιτειακό προϊόν (GSDP) 9.09 τρισ. ρούπιες (130 δισ. δολάρια ΗΠΑ) και έχει το 26ο υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα της χώρας 98.418 ρούπιες (1.324 δολάρια ΗΠΑ).[6] Η γεωργία είναι η κύρια πηγή εσόδων για την οικονομία. Οι κύριες καλλιέργειες είναι το σιτάρι, το ρύζι και το βαμβάκι. Η περιοχή είναι πλούσια σε ορυκτούς πόρους, όπως ο βωξίτης, το σιδηρομετάλλευμα και το μαγγάνιο. Ειδικά η Μποπάλ έχει πολλές χημικές και ηλεκτρικές βιομηχανίες.[4]

Πάνω από το 30% της έκτασης της Μάντια Πραντές είναι δασική. Τα τελευταία χρόνια, η τουριστική βιομηχανία γνώρισε σημαντική ανάπτυξη, με την πολιτεία να βρίσκεται στην κορυφή των Εθνικών Βραβείων Τουρισμού το 2010–11.[7]

Ετυμολογία

Επεξεργασία

Όπως υποδηλώνει το όνομα της πολιτείας - madhya σημαίνει "κεντρική" και pradesh σημαίνει "περιοχή" ή "πολιτεία" - βρίσκεται στην καρδιά της χώρας.[2]

Γεωγραφία

Επεξεργασία
 
Στον χάρτη είναι εμφανής ο ποταμός Νάρμαντα.

Από την πολιτεία περνάει ο ποταμός Νάρμαντα, ο οποίος εκτείνεται μεταξύ των οροσειρών Βίντια και Σάτπουρα. Αυτές οι οροσειρές μαζί με τον ποταμό αποτελούν τα όρια μεταξύ του βορρά και του νότου της Ινδίας. Το υψηλότερο σημείο στην Μάντια Πραντές είναι το όρος Ντούπγκαρ, με υψόμετρο 1.350 μ.[8]

Η πολιτεία συνορεύει στα δυτικά με το Γκουτζαράτ, στα βορειοδυτικά με το Ρατζαστάν, στα βορειοανατολικά με το Ούταρ Πραντές, στα ανατολικά με το Τσατίσγκαρ και στα νότια με τη Μαχαράστρα.

Κλίμα

Επεξεργασία

Το κλίμα στην Μάντια Πραντές διέπεται από ένα μοτίβο καιρού μουσώνων. Οι διακριτές εποχές είναι το καλοκαίρι (Μάρτιος έως τον Μάιο), ο χειμώνας (Νοέμβριος έως Φεβρουάριος) και οι ενδιάμεσοι βροχεροί μήνες του νοτιοδυτικού μουσώνα (Ιούνιος έως Σεπτέμβριος). Το καλοκαίρι είναι ζεστό, ξηρό και φυσάει, ειδικά στο Μποπάλ, οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι κατά μέσο όρο περίπου 25 °C, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες συνήθως περίπου 40 °C. Οι χειμώνες είναι συνήθως ήπιοι και ξηροί, με τις ημερήσιες θερμοκρασίες να κυμαίνονται μεταξύ περίπου 10 °C και 25°C. Οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της εποχής των μουσώνων κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 20 °C και 30 °C.[2]

Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι περίπου 1.100 mm. Γενικά, η βροχόπτωση είναι λιγότερη στα δυτικά και στα βόρεια, με 1.500 mm ή περισσότερα στα ανατολικά, ενώ με 800 mm στα δυτικά. Η κοιλάδα Τσάμπαλ στα βόρεια έχει κατά μέσο όρο λιγότερα από 750 mm βροχόπτωσης ετησίως. Τα περισσότερα μέρη της Μάντια Πραντές λαμβάνουν σχεδόν το σύνολο της βροχόπτωσης κατά τη διάρκεια των μουσώνων. Τέλος, υπάρχει σημαντική βροχόπτωση στο βόρειο τμήμα της πολιτείας τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο.[2]

  •  
    Μακρύς πίθηκος (Semnopithecus dussumieri), πόλη Όρτσα
  •  
    Τίγρη με μωρά στο καταφύγιο τίγρης Κάνχα
  •  
    Cyornis tickelliae, Εθνικό Πάρκο Μπάνταβγκαρ
  •  
    Γύπες στη φωλιά, Όρτσα
  •  
    Αρσενικές αντιλόπες Νιλγκάου μάχονται, Λοκέσβαρι, περιοχή Γκουαλιόρ

Διοίκηση

Επεξεργασία

Η Μάντια Πραντές χωρίζεται σε 52 περιφέρειες για διοικητικούς σκοπούς. Η περιφέρεια είναι η κύρια μονάδα διοίκησης. Αυτές οι περιφέρειες υπάγονται σε 10 περιοχές, που αναφέρονται παρακάτω[5]:

Δημογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Γλώσσες

Επεξεργασία

Ομιλούμενες γλώσσες στη Μάντια Πραντές (2011)[9]

  χίντι (67.96%)
  μάλβι (6.44%)
  μπουντέλι (5.92%)
  μπαγκέλι (3.62%)
  νιμάντι (3.16%)
  μπίλι (2.50%)
  μαράτι (1.70%)
  γκόντι (1.60%)
  μπαρέλι (1.36%)
  ούρντου (1.26%)
  μπιλάλι (1.03%)
  άλλες (3.45%)

Η επίσημη γλώσσα του κράτους είναι τα χίντι, η οποία ομιλείται από πάνω από τα δύο τρίτα του πληθυσμού και χρησιμοποιείται σε όλες τις κρατικές επιχειρήσεις. Στις αστικές περιοχές η βασική γλώσσα είναι τα τυπικά χίντι, ενώ οι μουσουλμάνοι ομιλούν τα ουρντού. Ωστόσο, στις αγροτικές περιοχές, χρησιμοποιούνται ποικιλίες της γλώσσας που αναφέρονται ως διάλεκτοι των χίντι, με τις περισσότερες από αυτές να είναι αρκετά διακριτές. Στα δυτικά ομιλούνται η μάλβι και η νιμάντι, οι οποίες σχετίζονται πιο στενά με τις γλώσσες ρατζαστάνι. Στα βόρεια και στα ανατολικά ομιλούνται η μπουντέλι και η μπαγκέλι που είναι ανατολικές ποικιλίες των χίντι. Στα νοτιοανατολικά ομιλείται η τσατισγκάρι, ενώ στα νότια ομιλείται η ποβάρι. Οι περισσότεροι ομιλητές αυτών των γλωσσών θεωρούν ότι είναι διάλεκτοι των χίντι και έτσι αναφέρουν τη γλώσσα τους ως "χίντι" στην απογραφή.[10]

Θρησκείες

Επεξεργασία

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το 90,9% των κατοίκων είναι ινδουιστές, ενώ στις θρησκευτικές μειονότητες ανήκουν το ισλάμ (6,6%), ο τζαϊνισμός (0,8%), ο βουδισμός (0,3%), ο χριστιανισμός (0,3%), και οι σιχ (0,2%).[10]

Κυβέρνηση και πολιτική

Επεξεργασία

Η Μάντια Πραντές έχει ένα πολιτειακό νομοθετικό σώμα που αποτελείται από 230 έδρες. Από την πολιτεία προέρχονται 40 μέλη του κοινοβουλίου της Ινδίας: 29 εκλέγονται στη Λοκ Σάμπα (Κάτω Βουλή) και 11 στη Ράτζια Σάμπα (Άνω Βουλή). Ο συνταγματικός αρχηγός της πολιτείας είναι ο κυβερνήτης, ο οποίος διορίζεται από τον πρόεδρο της Ινδίας. Οι εκτελεστικές εξουσίες ανήκουν στον πρωθυπουργό της πολιτείας, ο οποίος είναι ο εκλεγμένος ηγέτης του νομοθετικού σώματος της πολιτείας. Ο σημερινός κυβερνήτης είναι ο Mangubhai C. Patel και ο πρωθυπουργός είναι ο Shivraj Singh Chouhan του Κόμματος Μπαρατίγια Τζανάτα.

Τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα στην πολιτεία είναι το Κόμμα Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) και το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο (INC). Σε αντίθεση με πολλές από τις γειτονικές πολιτείες, τα μικρά ή περιφερειακά κόμματα δεν έχουν μεγάλη επιτυχία στις πολιτειακές εκλογές. Στις πολιτειακές εκλογές του Νοεμβρίου 2018, το INC κέρδισε 114 έδρες, νικώντας το BJP με 109 έδρες. Το Κόμμα Μπαχουτζάν Σαμάτζ είναι το τρίτο μεγάλύτερο κόμμα στο νομοθετικό σώμα της πολιτείας, με 2 έδρες, ενώ άλλα μικρότερα κόμματα μοιράστηκαν τις εναπομείνασες 5 έδρες.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/mp/01Content.pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17  Οκτωβρίου 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «Madhya Pradesh | History, Government, Map, Capital, & Facts | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2021. 
  3. ↑ «Madhya Pradesh» (PDF). India State of Forest Report 2011. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Madhya Pradesh | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2021. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Madhya Pradesh Profile». web.archive.org. 2 Αυγούστου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2021. 
  6. ↑ «Estimates of State Domestic Product Madhya Pradesh» (PDF). Directorate of Economics and Statistics, Madhya Pradesh. 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2021. 
  7. ↑ «Madhya Pradesh topped the National Tourism Awards 2010-11». web.archive.org. 19 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2021. 
  8. ↑ Madhya Pradesh (India)· Directorate of Information and Publicity (1964). Madhya Pradesh for sight-seeing and shikar. Bhopal: Directorate of Information and Publicity, Madhya Pradesh. 8112689. 
  9. ↑ «Language – India, States and Union Territories» (PDF). Census of India 2011. Office of the Registrar General. σελίδες 13–14. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2018. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «Census of India 2011» (PDF). Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2021. 

Πηγές

Επεξεργασία
  • "Stateman΄s Year-Book 1987-88" σελ.657-658.
  • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα".

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Chishti, R̥ta Kapur, Martand Singh, and Amba Sanyal. Saris of India: Madhya Pradesh. New Delhi: Wiley Eastern & Amr Vastra Kosh, 1989. ISBN 81-224-0187-2
  • Gyanendra Singh. Farm Mechanization in Madhya Pradesh. Bhopal: Central Institute of Agricultural Engineering, 2000.
  • Madhya Pradesh (India). The Madhya Pradesh Human Development Report 2002: Using the Power of Democracy for Development. [Bhopal: Govt. of Madhya Pradesh, 2002.
  • Parmar, Shyam. Folk Tales of Madhya Pradesh. Folk tales of India series, 12". New Delhi: Sterling Publishers, 1973.
  • Rag, Pankaj, and O. P. Misra. Masterpieces of Madhya Pradesh. Bhopal: Directorate of Archaeology, Archives & Museums, Government of Madhya Pradesh, 2005.
  • Rag, Pankaj. Vintage, Madhya Pradesh: A Collection of Old Photographs. Bhopal: Madhya Pradesh Madhyam jointly with the Directorate of Archaeology, Archives, and Museums, 2005. ISBN 81-902702-7-3
  • Sampath, M. D., H. V. Trivedi, and Mandan Trivedi. Epigraphs of Madhya Pradesh. New Delhi: Archaeological Survey of India, 2001.
  • Sati, Vishwambhar Prasad. Madhya Pradesh, a Geo-Economic Appraisal. Delhi: Abhijeet, 2004. ISBN 81-88683-43-4
  • Shah, Shampa, and Aashi Manohar. Tribal Arts and Crafts of Madhya Pradesh. Living traditions of India. Ahmedabad: Mapin Pub./in Association with Vanya Prakashan, Bhopal, 1996. ISBN 0-944142-71-0
  • Shrivastava, Divya. The Development of Scheduled Tribes in Madhya Pradesh. New Delhi: Gyan Pub. House, 2000. ISBN 81-212-0698-7
  • Singh, R. V. Dairy Co-Operatives and Development: A Study of Tribal Dairy Co-Operatives in Madhya Pradesh. Delhi: Kalpaz Publications, 2006. ISBN 81-7835-331-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Μαντία_Πραντές&oldid=10446454"