Λημνιακός Γ.Σ.

Ο Λημνιακός Γυμναστικός Σύλλογος υπήρξε το πρώτο αθλητικό σωματείο που ιδρύθηκε στη Λήμνο το 1924. Έδρασε ως το 1928 περίπου.

Ίδρυση

Μέχρι το 1924, η μοναδική αθλητική δραστηριότητα που υπήρχε στο νησί ήταν οι ετήσιες γυμναστικές επιδείξεις των μαθητών των σχολείων, στις οποίες οι νεαροί Λήμνιοι συναγωνίζονταν στη σκυταλοδρομία, στη διελκυστίνδα και σε αγώνες δρόμου ενώ επιδίδονταν στη σουηδική γυμναστική και στους ελληνικούς χορούς. Η οργάνωση και το αποτέλεσμα ήταν ανάλογο με το ζήλο και το κέφι που είχε ο εκάστοτε δάσκαλος. Κάπου-κάπου διοργανώνονταν αγώνες κωπηλασίας ή ιστιοδρομίας με στοιχήματα από τους βαρκάρηδες του νησιού, κυρίως στο Κάστρο -τη σημερινή Μύρινα- και στο Μούδρο. Επίσης, αποτελούσαν παλιά παράδοση οι ιπποδρομίες της Καλλιόπης, στη γιορτή του Αγ. Γεωργίου.

Όμως, ως το 1924 δεν είχε ιδρυθεί κανένα αθλητικό σωματείο στο νησί. Για να καλύψουν αυτό το κενό, τον Ιούλιο του 1924 ορισμένοι επιφανείς πολίτες του Κάστρου -Αλεξανδράκης, Φίλιππος Ηλιού, Κωνσταντινίδης, Μολυβιάτης, Μπεϊνόγλου, Πολυταρίδης, Πρωτέκδικος- εξέλεξαν μια επιτροπή με σκοπό την ίδρυση «Γυμναστικού Συλλόγου», με προσωρινό πρόεδρο τον Ηλ. Ηλιάδη και γεν. γραμματέα το δάσκαλο Νικ. Γκαγκάνη. Τον Οκτώβριο του 1924, το Πρωτοδικείο Μυτιλήνης ενέκρινε το καταστατικό του νέου συλλόγου, που ονομάστηκε "Λημνιακός Γυμναστικός Σύλλογος". Στον τοπικό τύπο κάποιες φορές αναφέρεται ως "Γυμναστικός Σύλλογος Λήμνου" ή ως "Παλλημνιακός Γ.Σ.". Αλλά πρόκειται για το ίδιο σωματείο. Πρώτος πρόεδρος του συλλόγου εξελέγη ο τότε έπαρχος του νησιού Νικ. Ράπεσης.

Τμήματα

Σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής ο Λημνιακός δεν είχε αμιγώς αθλητικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα ήταν μορφωτικός και περιηγητικός. Σύμφωνα με το καταστατικό του συλλόγου δημιουργήθηκαν τα εξής τμήματα:

• Γυμναστικής και Αθλητισμού (έφορος ο Π. Μολυβιάτης).
• Ερετών (έφορος ο Μανασίδης).
• Προσκόπων (έφορος ο Ν. Γκαγκάνης).
• Μουσικής-Φιλαρμονικής (έφορος ο παλιός δάσκαλος Αργ. Αργυρίου).
• Εκδρομών (έφορος ο Δημάδης).
• Βιβλιοθήκης (έφορος ο δημοσιογράφος, πολιτευτής και ιδρυτής της εφ. "Λήμνος", Δημ. Βέργος).

Δραστηριότητες

Ο σύλλογος είχε παλλημνιακό χαρακτήρα και μέσω του τοπικού τύπου το Δ.Σ. έκανε έκκληση προς τους κατοίκους των χωριών να ιδρύσουν τοπικά παραρτήματα και προσκοπικές ομάδες. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του η σημαντικότερη προσφορά του συλλόγου στο λημνιακό αθλητισμό υπήρξε η ίδρυση Γυμναστηρίου σε οικόπεδο που του παραχώρησε η Εκκλησιαστική Επιτροπή του ναού της Αγ. Τριάδος. Έφτιαξε αποδυτήρια, το εφοδίασε με όργανα γυμναστικής και σύντομα το Γυμναστήριο ήταν έτοιμο. Μάλιστα, το Σεπτέμβριο του 1925 ένας περιοδεύων θίασος Κοζάκων έκανε επίδειξη ιππευτικών αγώνων και γυμνασμάτων.

Επίσης, ο σύλλογος ίδρυσε Προσκοπική Ομάδα, δενδροφύτευσε οδούς και πλατείες και διοργάνωσε εκδρομές σε χωριά με σκοπό τη διάδοση της αθλητικής και της προσκοπικής ιδέας.

Τον Αύγουστο του 1925, ίδρυσε Φιλαρμονική με πρόεδρο τον έπαρχο Νικ. Ράπεση και γραμματέα τον Ηλία Ηλιού -τότε ακόμα νεαρό δικηγόρο-, η οποία συστεγάστηκε με τους Προσκόπους σε κοινή Λέσχη στο Ρωμαίικο Γιαλό. Ως διευθυντής της προσλήφθηκε ο μουσικοδιδάσκαλος Κώστας Καπετανάκης. Την Πρωτοχρονιά του 1926, η Φιλαρμονική έπαιξε σε αίθουσα της πόλης και στη συνέχεια παιανίζοντας παρέλασε στο Ρωμαίικο Γιαλό μέχρι τη Λέσχη της. Η Φιλαρμονική αυτή σύντομα έγινε σπουδαία και η παρουσία της αποτελούσε γεγονός. Απέκτησε πολλά μουσικά όργανα από προσφορές πλούσιων χορηγών και έπαιζε στην περιφορά του Επιταφίου, στις εθνικές επετείους, στις γυμναστικές επιδείξεις των σχολείων, το καλοκαίρι στο λιμάνι και στο Ρωμαίικο, ενώ πήγαινε σε διάφορες χοροεσπερίδες τόσο στο Κάστρο όσο και σε κοντινά χωριά.

Τον Οκτώβριο του 1926, ανεξαρτητοποιήθηκε από το Γυμναστικό Σύλλογο για διάφορους λόγους. Ο Κ. Καπετανάκης έκανε πολύ καλή δουλειά και εκτός από τη Φιλαρμονική, που είχε 30-40 μέλη, στις 25 Μαρτίου 1927 παρουσίασε μαντολινάτα με μαθητές αποσπώντας το δημόσιο έπαινο. Η Φιλαρμονική λειτούργησε ως ανεξάρτητο σωματείο ως το 1928, με τελευταίο πρόεδρο το γιατρό Ευάγγελο Κομνηνό. Μετά αδράνησε αφού δεν υπήρχαν πλέον οι οικονομικές προϋποθέσεις λειτουργίας της.

Η ποδοσφαιρική ομάδα

Από τα τμήματα του Λημνιακού Γ.Σ. το πιο δραστήριο ήταν το προσκοπικό. Ξεκίνησε από μια μικρή ομάδα 12 παιδιών με αρχηγό τον Τάτση Παπά, την οποία ίδρυσε στις 14-9-1924 ο δάσκαλος Νικ. Γκαγκάνης. Το καλοκαίρι του 1925, με εκδρομές σε κοντινά χωριά, κατάφερε να ιδρύσει παραρτήματα στα χωριά Πλατύ, Κοντιάς, Τσιμάνδρια και αργότερα στο Μούδρο. Το 1925-26, έφορος εκλέχτηκε ο Σ. Πετρίδης.

Στις 24-6-1926, αντιπροσωπεία από 15 προσκόπους της Λήμνου πήγε στην Αθήνα στην Α΄ Πανελλήνια Προσκοπική Συγκέντρωση, ένα ταξίδι δύσκολο και πολύ δαπανηρό εκείνα τα χρόνια. Όταν επέστρεψαν στη Λήμνο τον επόμενο μήνα, οι πρόσκοποι έφεραν μαζί τους μπάλες, παπούτσια και στολές ποδοσφαίρου. Αμέσως διοργάνωσαν "αγώνα ποδοσφαιρίσεως", τον πρώτο στην ιστορία του λημνιακού ποδοσφαίρου, ο οποίος διεξήχθη την Κυριακή 18 Ιουλίου 1926 στο Ρωμαίικο, στο χώρο που σήμερα βρίσκεται το Γυμνάσιο Μύρινας. Αντίπαλοι ήταν οι "Πρόσκοποι Κάστρου" και η ποδοσφαιρική ομάδα "Άγιος Γεώργιος Πλατέος".

Η ομάδα του Πλατέος έκανε ιδιαίτερη εντύπωση με τις ομοιόμορφες στολές και τα κοντά παντελονάκια. Οι παίκτες του Λημνιακού αν και γηπεδούχοι ήταν ακόμα ανοργάνωτοι. Όχι μόνο δεν είχαν απόλυτη ομοιομορφία, αλλά δεν συμπλήρωναν ενδεκάδα. Τελικά, για λόγους fair-play οι δυο ομάδες συμφώνησαν να αγωνιστούν με εννέα παίκτες η καθεμία. Ο αγώνας ξεκίνησε στις 6:20 το απόγευμα, αφού ο διαιτητής Ε. Αθανασόπουλος έλεγξε σχολαστικά τις διαστάσεις του τερέν. Η ομάδα του Κάστρου, την οποία αποτελούσαν κυρίως μαθητές του Γυμνασίου, ήταν πιο δυναμική και ενθουσιώδης και νίκησε με 2-0. Τα γκολ πέτυχαν ο Αλτίνογλου στο 10΄ και ο Μαρινέλλης στο 33΄. Στα περίεργα να σημειώσουμε ότι το δεύτερο ημίχρονο έγινε με άλλο διαιτητή, τον Α. Παππά. Οι παίχτες του Πλατέος πείσμωσαν και συμφώνησαν στη ρεβάνς να ισχύσουν χρηματικά στοιχήματα.

Ο δεύτερος αγώνας έγινε την 1η Αυγούστου 1926 στο ίδιο γήπεδο. Πλήθος κόσμου παραβίαζε τις πλάγιες γραμμές, αναγκάζοντας το διαιτητή Α. Παππά να διακόπτει συνεχώς τον αγώνα για να απομακρύνει τους θεατές. Ο Πλατύς ξεκίνησε καλά αλλά οι "Πιτσιρίκοι", όπως αποκαλούσαν τους Προσκόπους του Λημνιακού, ήταν πιο ταχείς και τελικά νίκησαν με 4-0 (2-0 ημίχρονο). Εξαιρετική απόδοση είχαν οι αδερφοί Μαρινέλλη, ο Αλτίνογλου και ο Ρηγάκης. Από τον Πλατύ διακρίθηκε ο πολύ καλός τερματοφύλακας, που περιόρισε την έκταση του σκορ με τις καταπληκτικές αποκρούσεις του. Στις 8 Αυγούστου διεξήχθη τρίτος αγώνας, αυτή τη φορά στην έδρα του Αγ. Γεωργίου στο Πλατύ, σε ένα τελείως ακατάλληλο και ανώμαλο γήπεδο, όπου και πάλι οι Πρόσκοποι του Κάστρου νίκησαν με 2-0 (1-0). Και τα δυο γκολ πέτυχε ο πρεσβύτερος από τους αδερφούς Μαρινέλλη. Οι συνεχείς νίκες των «Πιτσιρίκων» του Κάστρου έφτασαν μέχρι την Αλεξανδρούπολη και ο εκεί Αθλητικός Σύλλογος έστειλε γραπτή πρόταση στο Λημνιακό Γ.Σ. να στείλει τους Προσκόπους για αγώνα.

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1926, οι προσκοπικές ομάδες Κάστρου, Πλατέος και Θάνους πήγαν τετραήμερη εκδρομή στο Μούδρο, όπου φιλοξενήθηκαν από τους προσκόπους του Μούδρου. Μεταξύ των άλλων έκαναν ασκήσεις σκοποβολής και οι ομάδες Κάστρου-Πλατέος επίδειξη ποδοσφαίρου. Ανάμεσα στους θεατές υπήρχαν και Σκοτσέζοι ναύτες ενός βρετανικού πολεμικού πλοίου που είχε καταπλεύσει στο λιμάνι του Μούδρου, οι οποίοι έκπληκτοι παρακολούθησαν ποδοσφαιρικό αγώνα από δυο καλά οργανωμένες ομάδες, με στολές, διαιτητή κ.λπ. σε ένα τόσο μακρινό μέρος. Το γεγονός διαδόθηκε μεταξύ των πληρωμάτων των ξένων πλοίων και από τότε οργάνωναν αγώνες με λημνιακές ποδοσφαιρικές ομάδες, όταν έρχονταν στο Μούδρο.

Στις 29 Αυγούστου 1926 οι Πρόσκοποι Κάστρου έδωσαν αγώνα με μια ομάδα του Μούδρου που ονομαζόταν Ήφαιστος. Ο αγώνας έγινε «εις την προ της Μητροπόλεως πλατείαν». Δεν είναι γνωστό το αποτέλεσμα, αλλά με το παιχνίδι αυτό εγκαινιάζεται το Γήπεδο Μητροπόλεως, όπως λεγόταν τότε, επειδή το χώρο είχε δωρίσει το Κοινοτικό Αγρόκτημα "Μητρόπολις". Πρόκειται για τον ίδιο χώρο όπου αργότερα διαμορφώθηκε το σημερινό γήπεδο της Μύρινας.

Οι δυο ομάδες ξανάπαιξαν στις 24 Οκτωβρίου στο ίδιο γήπεδο. Το αποτέλεσμα ήταν 1-1, αλλά νικήτρια αναδείχτηκε η ομάδα του Κάστρου διότι είχε κερδίσει ένα πέναλτι σύμφωνα με κάποιον (τοπικό;) κανονισμό της εποχής. Η ρεβάνς έγινε στο γήπεδο Μούδρου, στις 5 Δεκεμβρίου, με διαιτητή τον Κ. Πολυχρονιάδη. Φυσούσε δυνατός άνεμος που δυσκόλευε τους παίχτες. Επίσης το πλήθος των θεατών ήταν τόσο μεγάλο, που συχνά παραβίαζε τις πλάγιες γραμμές. Τελικά, ο Μούδρος νίκησε με 1-0 με ένα γκολ που μπήκε στο 70΄. Εκεί έληξε και ο αγώνας, διότι οι φίλαθλοι όρμησαν στον αγωνιστικό χώρο να πανηγυρίσουν και μέχρι να ξαναβγούν απ’ αυτόν είχε σκοτεινιάσει. Με αυτό τον επεισοδιακό τρόπο οι «Πιτσιρίκοι» του Κάστρου γνώρισαν την πρώτη τους ήττα.

Παρακμή και αδρανοποίηση

Όμως, αν και τα τμήματά του -αθλητικά και πολιτιστικά- είχαν πολλές δραστηριότητες, ο "Λημνιακός" περνούσε διοικητική κρίση. Οι διοικούντες δεν παρακολουθούσαν τους αγώνες, κάτι που σχολιαζόταν αρνητικά στον τύπο. Αντίθετα έριζαν για τα διοικητικά οχυρωμένοι πίσω από κομματικές θέσεις και αντιπαραθέσεις. Στη Γεν. Συνέλευση του Αυγούστου 1926, πήγε ελάχιστος κόσμος. Νέος πρόεδρος εξελέγη ο Ν. Τζώνης και στο συμβούλιο οι: Ι. Φεργαδιώτης (αντιπρ.), Χ. Πόταρης (γεν. γραμ.), Δ. Μεγαλοδούκας (ταμίας), Π. Μολυβιάτης (έφορος Γυμναστηρίου), Σ. Πετρίδης (έφ. προσκόπων και ποδοσφαίρου), Ηλ. Ηλιάδης (έφ. δενδροφύτευσης), Ν. Γκαγκάνης (έφ. Φιλαρμονικής και Βιβλιοθήκης) και Α. Γιανναρούδης (έφ. Ερετών-Εκδρομέων). Όμως, το νέο Δ.Σ. του Γυμναστικού Συλλόγου μετά τις αρχαιρεσίες επανήλθε στο κλουβί του. Το μόνο που κατάφερε ήταν να διοργανώσει μια χοροεσπερίδα στις 26 Δεκεμβρίου 1926.
Η διοικητική κρίση είχε συνέπειες και στη δράση του συλλόγου. Το 1927 δεν αναφέρεται ούτε μια ποδοσφαιρική συνάντηση, μόνο κάποιες προσκοπικές δραστηριότητες, όπως εκδρομές. Αυτές ήταν οι τελευταίες αναλαμπές των δραστηριοτήτων του «Λημνιακού Γ.Σ.». Στα τέλη του 1927, η προσκοπική ομάδα διαλύθηκε. Έτσι, ο σύλλογος έπαψε να έχει δραστηριότητα και έσβησε άδοξα.
Το επόμενο έτος, 1928, ήταν ένα σωματείο σφραγίδα. Είχε διοικητικό συμβούλιο, το οποίο εκαλείτο και συμμετείχε σε διάφορες τελετές, δοξολογίες και εκδηλώσεις αλλά δεν είχε δράση.

Η αθλητική συνέχεια

Παρά την αδρανοποίηση των προσκόπων του Λημνιακού Γ.Σ. από τα τέλη του 1927, το ποδόσφαιρο είχε ριζώσει για τα καλά στη νεολαία της Λήμνου. Η ίδρυση πλήρους εξατάξιου Γυμνάσιου το 1927-28 συγκέντρωσε αρκετά νέα παιδιά στο Κάστρο, κάποια από τα οποία αποφάσισαν να ιδρύσουν μια νέα ποδοσφαιρική ομάδα, το "Γυμνάσιο". Τον πρώτο αγώνα τους έδωσαν στις 6 Μαΐου 1928 στο Ρωμαίικο Γιαλό, μπροστά από το σχολικό κτίριο. Αντίπαλος ήταν το Πλατύ, με το σπουδαίο τερματοφύλακα που με τις επεμβάσεις του κράτησε το αποτέλεσμα στο 0-0. Το όνομα αυτού του τερματοφύλακα, ο οποίος εντυπωσίαζε σε όλα τα παιχνίδια του Πλατέος, δυστυχώς δεν αναφέρεται πουθενά.

Τους επόμενους μήνες διεξήχθησαν και άλλοι αγώνες αλλά οι προσπάθειες δεν ήταν οργανωμένες και δεν ενέπνεαν σοβαρότητα. Οι ποδοσφαιρικές ομάδες άλλαζαν όνομα από παιχνίδι σε παιχνίδι, ανάλογα με τη σύνθεση και τις διαθέσεις των παιχτών. Έτσι, στις 8-7-1928 ο Άγιος Γεώργιος Πλατέος νίκησε τον "Άφοβο" με 2-0 (1-0), κερδίζοντας στοίχημα 100 δρχ. Τα γκολ πέτυχαν οι Φ. Ζαρίμης και Πραξιτέλους και διαιτητής ήταν ο Χ. Ροδάκης. Ο Άφοβος πιθανότατα ήταν ένα προσωρινό συνονθύλλευμα αποφοίτων και μαθητών του Γυμνασίου.

Τον Ιούνιο του 1930 αναφέρεται άλλος ένας αγώνας μεταξύ των ομάδων του Κάστρου "Άρης" και "Αστραπή". Πρόκειται πάλι για δυο προσωρινά ονόματα που δεν τα ξανασυναντάμε.

Τελικά, οι ποδοσφαιρικές προσπάθειες των Λημνιών έφεραν καρπούς λίγα χρόνια αργότερα με την ίδρυση του Παλλημνιακού και του Ερμή Κάστρου.

Πηγές

• Θ. Μπελίτσου, "Πώς ξεκίνησε ο συλλογικός αθλητισμός και το ποδόσφαιρο στη Λήμνο (περίοδος 1924-1933)", εφ. Λημνιακή Φωνή 74 (16-12-1998) έως 78 (17-1-1999).