Λευκορωσική λογοτεχνία
Η λευκορωσική λογοτεχνία (λευκορωσικά: Беларуская лiтаратура) περιλαμβάνει την πεζογραφία και την ποίηση στην λευκορωσική γλώσσα.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΜέχρι τον 17ο αιώνα
ΕπεξεργασίαΗ λευκορωσική λογοτεχνία δημιουργήθηκε από την λογοτεχνική παράδοση των Ρως του Κιέβου, η οποία έδωσε ώθηση επίσης στην ουκρανική και στη ρωσική λογοτεχνία. Η ξεχωριστή λογοτεχνική παράδοση της Λευκορωσίας έγινε εμφανής μεταξύ 14ου-15ου αιώνα. Η πρώιμη λευκορωσική λογοτεχνία γνώρισε τη χρυσή της εποχή τον 16ο-17ο αι., όταν η παλαιά λευκορωσική γλώσσα ήταν η επίσημη γλώσσα του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας. Το ιδρυτικό κείμενο του Μεγάλου Δουκάτου των ετών 1529, 1566 και 1588, καθώς και η θρησκευτική λογοτεχνία δημοσιεύθηκαν όλα στην παλιά λευκορωσική γλώσσα. Από τις αρχές του 16ου αιώνα, άρχισαν να τυπώνονται λευκορωσικά λογοτεχνικά έργα. Το πρώτο τυπωμένο λευκορωσικό βιβλίο (σε έκδοση της παλαιάς λευκορωσικής) ήταν το Ψαλτήριο, το οποίο τυπώθηκε στην Πράγα από τον Φραγκίσκο Σκάρινα το 1517 (αυτό ήταν το πρώτο βιβλίο που εκτυπώθηκε σε ανατολική σλαβική γλώσσα). Κατά τη διάρκεια του 16ου και 17ου αιώνα, εμφανίστηκαν στη λευκορωσική λογοτεχνία η ποίηση και το δράμα υπό την επήρεια της πιο ανεπτυγμένης πολωνικής λογοτεχνίας.
18ος και 19ος αιώνας
Επεξεργασία
Λόγω της πολιτισμικής κυριαρχίας της πολωνικής γλώσσας στην Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία και της ρωσικής γλώσσας εντός της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η λευκορωσική γλώσσα χρησιμοποιήθηκε μόνο περιστασιακά στη λογοτεχνία του 18ου αιώνα, ιδίως από τους δραματουργούς Kajetan Moraszewski και Michal Ciecierski, οι οποίοι αναμείγνυαν τα πολωνικά και τα λευκορωσικά χαρακτήρες στις κωμωδίες τους. Η λευκορωσική λογοτεχνική αναγέννηση ξεκίνησε τον 19ο αιώνα. Κυκλοφόρησαν και τελικά δημοσιεύθηκαν τα ανώνυμα μπουρλέσκ ποιήματα Ανάποδη Αινειάδα (δεκαετία του 1820) και Τάρας επί Παρνασσού (περ. 1855). Αρκετά έργα συνεισέφεραν συγγραφείς της περιοχής που έγραφαν και στα πολωνικά (Jan Barszczewski, Jan Czeczot, Vincent Dunin-Marcinkievič, Alaksandar Rypinski). Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα είδε την άνοδο του ρεαλισμού (Francišak Bahuševič, Adam Hurynovič, Janka Łučyna). Στο τελευταίο τέταρτο του αιώνα εμφανίστηκαν πολλές εκδόσεις της λευκορωσικής λαογραφίας, ιδίως η πολύτομη συλλογή του Jeŭdakim Ramanaŭ. Αυτήν την περίοδο, χρησιμοποιήθηκαν ενεργά τόσο το λευκορωσικό λατινικό αλφάβητο όσο και το κυριλλικό αλφάβητο.
Αρχές του 20ού αιώνα
ΕπεξεργασίαΜια νέα περίοδος ξεκίνησε μετά τη Ρωσική Επανάσταση του 1905, οπότε άνοιξαν οι πρώτες εφημερίδες της Λευκορωσίας στο Βίλνιους (Naša Dola και Naša Niva). Αυτά τα έντυπα συγκέντρωναν έναν κύκλο συγγραφέων που υποστήριζαν την ανάπτυξη της λευκορωσικής γλώσσας και λογοτεχνίας (συμπεριλαμβανομένων των Γιάνκα Κουπάλα, Μαξίμ Μπαχντάνοβιτς, Ζμίτροκ Μπιαντούλα, Μαξίμ Χαρέκι, Γιακούμπ Κόλας). Η λευκορωσική λογοτεχνία της εποχής συνδύαζε στοιχεία ρομαντισμού, ρεαλισμού και μοντερνισμού.
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
ΕπεξεργασίαΚατά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο και την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Λευκορωσίας το 1918, τα βασικά θέματα της λογοτεχνίας της Λευκορωσίας ήταν ο πατριωτισμός και η συλλογική ζωή.
Μεσοπολεμική περίοδος
ΕπεξεργασίαΜετά την ίδρυση της Λευκορωσικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (BSSR) το 1919, η λογοτεχνική ζωή στη Λευκορωσία επικεντρώθηκε στα περιοδικά Maładniak (1923-1928) και Uzvyšša (1926-1931), τα οποία εκδίδονταν από μια ομάδα συγγραφέων της Λευκορωσίας. Εκτός από τους συγγραφείς των προηγούμενων περιόδων (Ζμίτροκ Μπιαντούλα, Γιακούμπ Κόλας), αυτή ήταν μια περίοδος ενεργού έργου των ποιητών Michaś Čarot, Uładzimier Duboŭka, Aleś Dudar και των συγγραφέων Μαξίμ Χαρέκι, Ciška Hartny και Kuźma Čorny. Εκτός της Λευκορωσίας, η λευκορωσική λογοτεχνία ανα πτύχθηκε επίσης στο Βίλνιους, στο Κάουνας και στην Πράγα (Michaś Mašara, Kazimier Svajak). Το 1934, ιδρύθηκε η Ένωση Συγγραφέων της BSSR στο Μινσκ. Η παράδοση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού εμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του 1930.
Μεταπολεμική περίοδος
ΕπεξεργασίαΜετά το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, τα βασικά θέματα της νέας λευκορωσικής λογοτεχνίας ήταν οι εμπειρίες του πολέμου, η ζωή των Λευκορώσων στη Σοβιετική Ένωση και η εθνική ιστορία (συγκεκριμένα, τα μυθιστορήματα των Ivan Mielež και Ivan Šamiakin). Από τη δεκαετία του 1960 το νέο θέμα εμφανίστηκε στη λευκορωσική πεζογραφία. Πολλοί συγγραφείς αγωνίζονται για την ελευθερία του λόγου (συγκεκριμένα, οι Vasil Bykaŭ και Uładzimier Karatkievič).
Υπάρχουν αρκετοί Λευκορώσοι συγγραφείς που έχουν εγκαταλείψει τη Λευκορωσία και τώρα εργάζονται στο εξωτερικό (για παράδειγμα, η Natalla Arsieńnieva και ο Aleś Sałaviej).
Κορυφαία λογοτεχνικά περιοδικά της Λευκορωσίας είναι το Litaratura i mastaсtva (από το 1932) και το Połymia (από το 1922).
_08.JPG)
Το 2015, απονεμήθηκε στη Λευκορωσίδα δημοσιογράφο και πεζογράφο Σβετλάνα Αλεξέιβιτς το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας "για τα πολυφωνικά γραπτά της, ένα μνημείο θάρρους στην εποχή μας". [1] [2]
Διάσημοι Λευκορώσοι συγγραφείς
ΕπεξεργασίαΜεσοπολεμική περίοδος
Επεξεργασία- Miсhaś Čarot
- Kuźma Čorny
- Γιακούμπ Κόλας
- Γιάνκα Κουπάλα
- Francišak Umiastoŭski
Μεταπολεμική περίοδος
Επεξεργασία- Aleś Adamovič
- Uładzimier Arłoŭ
- Ριγόρ Μπαραντούλιν
- Janka Bryl [3]
- Βασίλι Μπίκοφ
- Λαρίσα Χιένιγιους
- Uładzimier Karatkievič
- Hienadź Klaŭko
- Ivan Šamiakin
- Sakrat Janovi Jan
Σύγχρονοι συγγραφείς
Επεξεργασία- Σβετλάνα Αλεξέιβιτς
- Alhierd Bacharevič
- Rajisa Baravikova
- Adam Hlobus
- Ryhor Marčuk
- Eduard Skobieleŭ
Λευκορώσοι και Πολωνοί συγγραφείς
Επεξεργασία16ος αιώνας
Επεξεργασία- Σίμων Βουδναίος
- Andrej Rymsza
19ος αιώνας
Επεξεργασία- Jan Barszczewski
- Jan Czeczot
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Treijs, Erica (8 Οκτωβρίου 2015). «Nobelpriset i litteratur till Svetlana Aleksijevitj» [Nobel Prize in literature to Svetlana Aleksijevitj]. www.svd.se. Svenska Dagbladet. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Treijs, Erica. «Nobel Prize in literature to Svetlana Aleksijevitj». www.svd.se.
- ↑ «Janka Bryl: βιογραφία, δημιουργικότητα, καριέρα, προσωπική ζωή». CULTURELL.COM.[νεκρός σύνδεσμος]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Literature of Belarus στο Wikimedia Commons
