Λίβιος Σεβήρος
Ο Λίβιος Σεβήρος ή Σεβήρος Γ΄ (περί το 420 - 465) ήταν Αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαικής αυτοκρατορίας (461 - 465).[1][2][3][4][5][6][7] Γεννημένος στην Λευκανία ήταν ο τέταρτος "Σκιώδης αυτοκράτορας" από την εποχή που εκθρονίστηκε η Δυναστεία του Βαλεντινιανού (455).[8][9][10] [11][12][13][14] Η βασιλεία του διατηρήθηκε τέσσερα χρόνια από την εποχή που ο προκάτοχος του Μαϊοριανός ανατράπηκε από τον πανίσχυρο Γερμανό στρατηγό Ρικίμερ. Ο Λίβιος Σεβήρος ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας που ήταν απόλυτα De facto εξαρτημένος από τον Ρικίμερ.[9][15] Στην περίοδο που ήταν βασιλιάς ο Λίβιος Σεβήρος παρουσιάστηκε ισχυρή διπλωματική ένταση στο θέμα του ελέγχου της Ρώμης με τις περιοχές της αυτοκρατορίας που δεν ήταν Ιταλικές. Ο ανατολικός αυτοκράτορας Λέων Α΄ δεν τον αναγνώρισε και ο βασιλιάς των Βανδάλων Γιζέριχος ο οποίος είχε συμμαχήσει με τον προκάτοχο του Μαϊοριανό ξεκίνησε ξανά τις επιδρομές.[9][15] Η Γαλατία και η Δαλματία που ήταν πιστές στον Μαϊοριανό δεν τον αναγνώρισαν και οι Αλανοί επιτέθηκαν στην βόρεια Ιταλία.[9][16] Ο Λίβιος Σεβήρος παραμένει σκοτεινή ιστορική μορφή επειδή η ζωή και ο χαρακτήρας του δεν έχουν ξεκαθαρίσει σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές.[15][17] Ο Ρικίμερ του ασκούσε ισχυρότατη επίδραση, για αυτό οι ευθύνες που είχε ο ίδιος ως αυτοκράτορας στάθηκε αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των ιστορικών, Οι πηγές τον αναφέρουν ως έναν ευσεβή και θρησκευόμενο Χριστιανό.
| Λίβιος Σεβήρος | |
|---|---|
.jpg) Σόλιδος του αυτοκράτορα Λιβίου Σεβήρου, επιγρ.: DN LIVIVS SEVERVS P F AVG. 4,31 γραμ. | |
| Περίοδος | 19 Νοεμβρίου 461 – φθινόπωρο 465 |
| Προκάτοχος | Μαϊοριανός |
| Διάδοχος | Ανθέμιος |
| Γέννηση | 420 Πυξούς, Ιταλία |
| Θάνατος | φθινόπωρο 465 (45 ετών) Ρώμη |
Πλήρες όνομα | |
Φλάβιος Λίβιος Σεβήρος Σερπέντιος | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Βιογραφία
Επεξεργασία
Μετά την δολοφονία του Μαϊοριανού ακολούθησε ένα χάσμα τριών μηνών στο οποίο ο θρόνος της Δυτικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας έμεινε κενός. Στο διάστημα αυτό ο πανίσχυρος Γερμανός στρατηγός Ρικίμερ, ο ανατολικός αυτοκράτορας Λέων Α΄ και βασιλιάς των Βανδάλων Γιζέριχος συγκρούστηκαν για τον θρόνο.[18][19] Στην συνέχεια ο Λίβιος Σεβήρος ανακηρύχτηκε στην Ραβέννα Αύγουστος.[20] Με την άνοδο του στον θρόνο ο διοικητής της Σικελίας Μαρκελλίνος πρώην σύμμαχος του Μαϊοριανού αντέδρασε έντονα, το ίδιο και ο ανατολικός αυτοκράτορας Λέων Α΄. Στον Δούναβη στρατολογήθηκε από τον Μαρκελλίνο στρατός που τον αποτελούσαν Ούννοι με στόχο να τον ανατρέψει.[9] Ο Ρικίμερ ανησύχησε έντονα, τους ανάγκασε να οπισθοχωρήσουν αφού δωροσδόκησε όλους τους στρατιώτες του Μαρκελλίνου όπως και τον Λέων Α΄. Οι δωροδοκίες του Ρικίμερ περιγράφονται αναλυτικά στο έργο του Πρίσκου "Ιστορία του Βυζαντίου", έστειλε επίσης στην Σικελία έναν άντρα τον Μαρκελλίνο για να τον πείσει να μην επιτεθεί στην δυτική αυτοκρατορία.[9][21][22] Ο κυβερνήτης της Γαλατίας Αιγίδιος εξεγέρθηκε επίσης εναντίον του Λίβιου Σεβήρου αλλά δεν μπόρεσε να διασχίσει τις Άλπεις επειδή τον εμπόδιζαν οι Βησιγότθοι, παρέμεινε ωστόσο ανεξάρτητος πολλά χρόνια.[19] Ο Λίβιος Σεβήρος και ο Ρίκιμερ διόρισαν Στρατιωτικό Μάγιστρο της Γαλατίας τον Αγριππίνο. Με την βοήθεια των Βησιγότθων ο Αγριππίνος επιτέθηκε εναντίον του Αιγίδιου και των Φράγκων συμμάχων του όπως ο βασιλιάς Χιλδέριχος Α΄.[18] Οι Βησιγότθοι δέχτηκαν ως δώρο για την βοήθεια τους την Ναρμπόν, με τον τρόπο αυτό απέκτησαν πρόσβαση στην Μεσόγειο και απομόνωσαν τον Αιγίδιο από την αυτοκρατορία. Με τον θάνατο του Αιγίδιου Πραιτωριανός νομάρχης της Γαλατίας διορίστηκε ο Αρβάνδος.[9] Οι Αλανοί επιτέθηκαν στην βόρεια Ιταλία αλλά ηττήθηκαν στην "μάχη του Μπέργκαμο" (8 Φεβρουαρίου 464), δεν υπάρχουν πολλές πηγές για την επίθεση αυτή.[9][23] Με την άνοδο του Σεβήρου ο βασιλιάς των Βανδάλων Γιζέριχος ξεκίνησε μια σειρά από επιδρομές στις Ιταλικές ακτές. Σύμφωνα με ένα θραύσμα του Ιωάννη της Αντιόχειας ο Γιζέριχος νομιμοποίησε τις επιδρομές με τον ισχυρισμό ότι είναι διάδοχος του Ρωμαϊκού θρόνου, ο γιος του Ονώριχος είχε παντρευτεί την κόρη του Ουαλεντιανού Γ΄ Ευδοκία.[18][19][21][24] Οι επιδρομές των Βανδάλων επέφεραν σοβαρές ζημιές στους Ιταλούς γαιοκτήμονες, μια αντιπροσωπεία τους πήγε στην Αφρική για να ζητήσει από τον Γιζέριχο ειρήνη. Ο Σέβερος με την σειρά του έστειλε αντιπροσωπεία υπό τον Πατρίκιο Τατιανό για να ζητήσει ειρήνη αλλά ο Γιζέριχος απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις προτάσεις.[18][24][25]
Θάνατος
Επεξεργασία
Οι σχέσεις ανάμεσα στον Ρικίμερ και τον Σεβήρο είναι σημείο συζήτησης ανάμεσα στους ιστορικούς. Η παραδοσιακή άποψη που επικρατεί είναι ότι ο Σεβήρος ήταν βασιλιάς μαριονέτα του Ρικίμερ χωρίς προσωπική γνώμη. Την άποψη αυτή ασπάζεται ο Έντουαρντ Γκίμπον που έγραψε "την περίοδο τον έξι ετών που μεσολάβησε ανάμεσα στον Μαϊοριανό και τον Ανθέμιο η διοίκηση βρισκόταν μόνο στα χέρια του Ρικίμερ".[17] Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν με αυτή την άποψη, ανάμεσα τους ο Τζων Μπάγκνελ Μπιούρυ και ο Τόμας Χότζκιν.[26][27][28][29] Κάποιοι άλλοι λιγότεροι ιστορικοί διαφωνούν με την άποψη αυτή και αναφέρουν ότι ο Σεβήρος είχε προσωπική γνώμη.[9][16] Ο Σεβήρος πέθανε στην Ρώμη ύστερα από τέσσερα χρόνια βασιλείας (14 Νοεμβρίου 465). Οι πηγές διαφωνούν και βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους σχετικά με την αιτία του θανάτου του, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι πέθανε από φυσικά αίτια.[9] Οι δύο σημαντικότερες πηγές είναι ο Κασσιόδωρος τον 6ο αιώνα που έγραψε ότι δηλητηριάστηκε από τον Ρικίμερ και ο ποιητής Σιδώνιος Απολλινάριος που έγραψε ότι "σε αντίθεση με τον Μαϊοριανό πέθανε με φυσικό τρόπο".[9][28][30] Οι συγγραφείς που παρουσιάζουν την άποψη ότι δολοφονήθηκε ισχυρίζονται ότι ο Σεβήρος είχε χαλάσει τις σχέσεις του με τον Λέων Α΄ και μπορούσε να βρεί εύκολα έναν άλλον αυτοκράτορα μαριονέτα.[16][28][31]
Σημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ Το όνομα "Flavius" επιβεβαιώνεται μέσω ενός σωζόμενου παπύρου από την Αίγυπτο: Ηypomnema an den Defensor civitatis, enthaltend die Cessio bonorum seitens eines verhafteten Schuldners[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Το παρατσούκλι "Serpentius" επιβεβαιώνεται από την Chronica Paschale και από τον Θεοφάνη Ομολογητή (AM 5955)
- ↑ https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG140696
- ↑ https://www.wildwinds.com/coins/ric/severus_III/i.html
- ↑ Adkins, Lesley; Adkins, Roy A.; Adkins, Both Professional Archaeologists Roy A. (2014). Handbook to Life in Ancient Rome. Infobase Publishing. σ. 37
- ↑ https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/cplx.21839
- ↑ https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00766097.2020.1835283
- ↑ Κασσιόδωρος, Chronica Gallica a. dxi
- ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 MacGeorge, Penny (2002). Late Roman Warlords. Oxford University Press
- ↑ https://www.aymennjawad.org/23324/the-gallic-chronicle-of-511-translation#_ednref52
- ↑ Cassiodorus, Chronicle; Chronica Gallica of 511, 636.
- ↑ McEvoy, Meaghan (2017). "Shadow Emperors and the Choice of Rome (455–476)". AnTard (25): 95–112
- ↑ https://coins.www.collectors-society.com/wcm/coinview.aspx?sc=392399
- ↑ Mathisen, Ralph W. "Libius Severus (461–465 A.D.)". DeImperatoribus Romanis. Retrieved 14 April 2022
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Hodgkin, Thomas (1892). "Book II, Chapter VI". Italy and her Invaders. Vol. II (2 ed.). Oxford at the Clarendon Press
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Oost, Irvin (October 1970). "D. N. Libivs Severvs P. F. AVG". Classical Philology. The University of Chicago Press. 65 (4): 228–240
- ↑ 17,0 17,1 Gibbon, Edward (1872) [1788]. The History of the Decline and Fall of the Roman Empire
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Mathisen, Ralph W. "Libius Severus (461–465 A.D.)
- ↑ 19,0 19,1 19,2 Hodgkin, Thomas (1892). "Book II, Chapter VI". Italy and her Invaders. Τομ. II (2 ed.). Oxford at the Clarendon Press
- ↑ Theophanes, Chronografia, AM 5955; Chronica Gallica of 511, 636
- ↑ 21,0 21,1 https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.280246/page/n361/mode/2up
- ↑ https://www.jstor.org/stable/44172752
- ↑ Fasti Vindobonenses priores cum excerptis Sangallensibus. In Mommsen, Theodorus (Ed.). Chronica Minora. Τομ. 1, 305
- ↑ 24,0 24,1 Anthiocheni, Joannis (1851). Fragmenta Historicorum Grvæcorum (in Ancient Greek). Τομ. 4. Parisiis Editore Ambrosio Firmin Diot
- ↑ Gordon, C. D. (1961). The Age of Attila. Ann Arbor: The University of Michigan Press. σ. 117
- ↑ Cassiodorus, Chronicle; Chronica Gallica of 511, 636
- ↑ Hodgkin, Thomas (1892). "Book II, Chapter VI". Italy and her Invaders. Τομ. 2 (2 ed.). Oxford at the Clarendon Press
- ↑ 28,0 28,1 28,2 O'Flynn, John M (1983). "8: Ricimer the Emperor-Maker". Generalissimos of the western Roman Empire. Edmonton, Alta., Canada: University of Alberta Press
- ↑ Bury, J. B. (1923). History of the Later Roman Empire. Τομ. 1. London: Macmillan and Co. σ. 333
- ↑ Mathisen, Ralph W. "Libius Severus (461–465 A.D.)"
- ↑ Seeck, Otto (1921). Geschichte des Untergangs der Antiken Welt. Τομ. 6, Stuttgart J. B. Metzler. σ. 352