Κωνσταντίνος Α΄ Τιχ
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Κωνσταντίνος Α΄ (βουλγαρικά: Константин I, Κονσταντίν Α΄) αποκαλούμενος και Κωνσταντίνος Τιχ, Константин Тих, το οποίο συμπεριλαμβάνει συντόμευση του ονόματος του πατέρα του Τιχομίρ σαν πατρώνυμο) ήταν αυτοκράτορας (τσάρος) της Βουλγαρίας από το 1257 έως το 1277.
| Κωνσταντίνος Α΄ Τιχ | |
|---|---|
 Κωνσταντίνος Α΄ Τιχ, τσάρος της Βουλγαρίας (1257-1277) | |
τσάρος της Βουλγαρίας | |
| Περίοδος | 1257 - 1277 |
| Προκάτοχος | Μίτσο |
| Διάδοχος | Ιβάιλο |
| Σύζυγος | Ειρήνη Δούκαινα Λασκαρίνα Μαρία Παλαιολογίνα Καντακουζηνή |
| Επίγονοι | Μιχαήλ Β΄ |
| Οίκος | Τιχ |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Κωνσταντίνος Α΄ ήταν γιος ενός ευγενούς ονόματι Τιχ (συντόμευση του Τιχομίρ) και πιθανώς απόγονος ενός σημαντικού Τιχομίρ από τα Σκόπια, ο οποίος έζησε στις αρχές του 13ου αιώνα. Από τη μεριά της μητέρας του καταγόταν από τον Στέφαν Νεμάνια της Σερβίας.
Το 1257 ο Κωνσταντίνος εκλέχθηκε από τους ευγενείς (βογιάρους) να αντικαταστήσει τον αναποτελεσματικό Μίτσο Ασέν στον θρόνο της Βουλγαρίας. Το 1261 ο Μίτσο Ασέν είχε νικηθεί και ζήτησε άσυλο από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο, Αυτοκράτορα της Νίκαιας. Για να ενισχύσει τη θέση του ως νόμιμος ηγεμόνας, ο Κωνσταντίνος υιοθέτησε το όνομα Ασέν και νυμφεύτηκε την Ειρήνη Δούκαινα Λασκαρίνα, κόρη του αυτοκράτορα Θεόδωρου Β΄ και της Ελένης Ασέν, κόρης του Ιβάν Ασέν Β΄.
Από το 1259 ως το 1261 ο Κωνσταντίνος βρίσκονταν σε κατάσταση πολέμου με τον Μπέλα Δ΄ της Ουγγαρίας. Μια αρχική Ουγγρική εισβολή του έδωσε την ευκαιρία για την εφήμερη ανακατάληψη του βανάτου του Σεβέριν το 1260. Υπό την ηγεσία όμως του μελλοντικού τους βασιλιά Στέφανου Ε΄, οι Ούγγροι επανέκτησαν το Σεβέριν και κατέλαβαν το Βιντίν και το Λομ το 1261. Οι Βούλγαροι επανέκτησαν τις απώλειές τους υπό την ηγεσία του Ρώσου πρίγκηπα Γιακόβ Σβέτοσλαβ, στον οποίο παραχωρήθηκε η περιοχή του Βιντίν υπό καθεστώς αυτονομίας και ο οποίος διατήρησε τις επαφές του και με τη Βουλγαρία αλλά και με το Βασίλειο της Ουγγαρίας.
Η εκθρόνιση και η τύφλωση του ανήλικου Αυτοκράτορα της Νίκαιας Ιωάννη Δ΄ Λάσκαρη από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο το 1261 έφερε αντιμέτωπο τον Κωνσταντίνο με τον Μιχαήλ Η΄, καθώς ο εκτοπισμένος αυτοκράτορας ήταν αδελφός της γυναίκας του. Το 1264 ο Κωνσταντίνος πήρε μέρος στη Μογγολική επιδρομή στα εδάφη του Βυζαντίου, αλλά η επιτυχία του δεν βελτίωσε την κατάσταση της Βουλγαρίας.
Μετά τον θάνατο της Ειρήνης το 1268 ο Κωνσταντίνος, επιχειρώντας να συμφιλιωθεί με τον Μιχαήλ Η΄, νυμφεύτηκε την ανιψιά αυτού Μαρία Παλαιολογίνα Καντακουζηνή το 1269. Παρόλα αυτά οι διαμάχες για τη συμφωνημένη, ως προίκα της Μαρίας, παράδοση τη Μεσημβρίας (Νέσεμπαρ) επιδείνωσαν πάλι τις σχέσεις τους. Η Βουλγαρική κυβέρνηση σύναψε συμμαχία με τον Κάρολο Α΄ της Σικελίας, ο οποίος σχεδίαζε εκστρατεία εναντίον του Μιχαήλ Η΄ με σκοπό να ανασυστήσει τη Λατινική Αυτοκρατορία. Ο Μιχαήλ Η΄ αντεπιτέθηκε δίνοντας τη νόθα κόρη του Ευφροσύνη στον Νογκάι Χαν της Χρυσής Ορδής, ο οποίος ως σύμμαχος των Βυζαντινών, λεηλάτησε τη Βουλγαρία το 1274. Η απόπειρα του Μιχαήλ Η΄ για εκκλησιαστική επανένωση με τη Ρώμη στη Δεύτερη Σύνοδος της Λυόν επιδείνωσε ακόμη περισσότερο τη διαμάχη μεταξύ Βουλγαρίας και Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, καθώς η βασίλισσα Μαρία Καντακουζηνή και η μητέρα της Ειρήνη Παλαιολογίνα ανήκαν στο τμήμα της Βυζαντινής Αριστοκρατίας που εξέφραζε τη μεγαλύτερη αντίθεση ως προς την ένωση των εκκλησιών.
Τον τελευταίο χρόνο της βασιλείας του ο Κωνσταντίνος Α΄ ήταν μερικώς παράλυτος εξαιτίας της πτώσης του από άλογο, ενώ έπασχε και από μία απροσδιόριστη ασθένεια. Η διακυβέρνηση είχε περιέλθει εντελώς στη Μαρία Καντακουζηνή, η οποία έστεψε τον γιο τους, Μιχαήλ Ασέν Β΄ συναυτοκράτορα αμέσως μετά τη γέννησή του γύρω στο 1272. Η Μαρία Καντακουζηνή είχε και την ευθύνη των σχέσεων με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία τη δεκαετία του 1270, ενώ σχεδίασε την υποταγή και εν συνεχεία τη δολοφονία (με δηλητήριο) του Γιακόβ Σβέτοσλαβ δεσπότη του Βιντίν το 1276.
Ο Κωνσταντίνος ήταν ο πρώτος Βούλγαρος ηγεμόνας που έκοψε δικά του νομίσματα σε ευρεία κλίμακα, όμως λόγω των δαπανηρών και αποτυχημένων πολέμων, των επαναλαμβανόμενων Μογγολικών επιδρομών και της οικονομικής αστάθειας ξέσπασε εξέγερση το 1277. Οι κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις αυτού του κινήματος έχουν τονιστεί ιδιαίτερα από Μαρξιστές ιστορικούς, ο πραγματικός του χαρακτήρας όμως παραμένει ασαφής. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ο χοιροβοσκός Ιβάιλο αναδείχτηκε αρχηγός των δυσαρεστημένων και προσέλκυσε πολλούς (κατά πάσα πιθανότητα κατωτέρων τάξεων) οπαδούς, αποκτώντας τον έλεγχο σε σημαντικό τμήμα της Βουλγαρίας. Ο Κωνσταντίνος εκστράτευσε εναντίον του Ιβάιλο με τη φρουρά του, αλλά κατατροπώθηκε και σφαγιάστηκε επάνω στο άρμα του.
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΟ Κωνσταντίνος Α΄ νυμφεύτηκε τρεις φορές. Τα ονόματα της πρώτης του συζύγου και των παιδιών του από αυτήν είναι άγνωστα.
Από τη δεύτερη σύζυγό του, την Ειρήνη, κόρη του Θεοδώρου Β΄ Λάσκαρη δεν απέκτησε παιδιά.
Από την τρίτη του σύζυγο Μαρία Καντακουζηνή, κόρη του πιγκέρνη Ιωάννη, απέκτησε τον
- Μιχαήλ Ασέν Β΄ ο οποίος τον διαδέχτηκε στον θρόνο της Βουλγαρίας (1277-1279).
Αναφορές
Επεξεργασία- John V.A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans, Ann Arbor, 1987.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία