Κυβέρνηση Στέφανου Σκουλούδη 1915

Κυβέρνηση Στέφανου Σκουλούδη
	Βασιλευομένη Δημοκρατία
Ημερομηνία σχηματισμού	25 Οκτωβρίου 1915
Ημερομηνία διάλυσης	9 Ιουνίου 1916
Πρόσωπα και δομές
Αρχηγός Κράτους	Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας
Πρόεδρος Κυβέρνησης	Στέφανος Σκουλούδης
Συνολικός αριθμός Μελών	8
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμα	Κυβέρνηση πλειοψηφίας μετά τις εκλογές
Αξιωματική Αντιπολίτευση	Κόμμα Φιλελευθέρων
Αρχηγός Αξιωματικής Αντιπολίτευσης	Ελευθέριος Βενιζέλος
Ιστορία
Εκλογές	Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Δεκεμβρίου 1915
Θητεία νομοθετικού σώματος	11 Ιανουαρίου 1916 - 9 Ιανουαρίου 1916 (ΚΑ κοινοβουλευτική περίοδος)
Προηγούμενη	Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη 1915
Διάδοχη	Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη 1916

Η Κυβέρνηση του Στέφανου Σκουλούδη (Οκτώβριος 1915 - Ιούνιος 1916) σχηματίστηκε μετά την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης Ζαΐμη, εν μέσω του Εθνικού Διχασμού. Ο βασιλιάς, κάλεσε τον Στέφανο Σκουλούδη, άνθρωπο του περιβάλλοντός του και εκτός Κοινοβουλίου εκείνη την περίοδο να αναλάβει τον σχηματισμό κυβέρνησης, με σκοπό τη διενέργεια εκλογών.
Ο βασιλιάς πράγματι, διέλυσε τη Βουλή (στην οποία πλειοψηφούσε το κόμμα των Φιλελευθέρων) στις 29 Οκτωβρίου και προκήρυξε εκλογές για τις 15 Δεκεμβρίου, με σκοπό, όπως θεωρεί ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος : «την επιβολή της πολιτικής του ανευθύνου Βασιλέως, η οποία αντιτίθεται προς την πολιτικήν της υπευθύνου κυβερνήσεως και μάλιστα προς την εκδηλωθείσαν ήδη λαϊκήν θέλησιν» ^[1]
Οι «Φιλελεύθεροι» θεωρώντας έκνομες τις πρωτοβουλίες αυτές του βασιλιά, αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στις εκλογές, και όπως ήταν αναμενόμενο, το «Κόμμα Εθνικοφρόνων» του Δημητρίου Γούναρη, ήρθε πρώτο σε ψήφους, και κατέκτησε τις 256 από τις 333 συνολικά έδρες του Κοινοβουλίου.

Αν και το κόμμα του πρώτευσε, ο Γούναρης δεν θέλησε να αναλάβει την πρωθυπουργία, υποστηρίζοντας ότι οι εκλογές επιβράβευαν το έργο της κυβέρνησης Σκουλούδη, και δεν υπήρχε λόγος μεταβολής.
Η κυβέρνηση Σκουλούδη («η αχαρακτήριστος πολιτική των γερόντων», κατά τη φιλοβενιζελική εφημερίδα «ΦΩΣ» ^[2])είχε να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες ταπεινωτικές για την Ελλάδα πιέσεις εκ μέρους της Αντάντ για εγκατάλειψη της ουδετερότητας και στο τέλος, την καταστρατήγηση της ουδετερότητας και από τη Γερμανία (βομβαρδισμός θέσεων της Αντάντ στη Θεσσαλονίκη, και κατάληψη του οχυρού Ρούπελ από γερμανο-βουλγαρικά στρατεύματα). '«Η Κυβέρνηση Σκουλούδη συνδέθηκε με τις συνεχείς υποχωρήσεις στις εκβιαστικές ενέργειες παραβίασης της ουδετερότητας της Ελλάδας εκ μέρους της Entente. Η σύλληψη από τις συμμαχικές δυνάμεις των προξένων των Κεντρικών Δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη, η σταδιακή κατάληψη με διάφορες δικαιολογίες της Κέρκυρας, της Μήλου, της Κεφαλονιάς, του Καραμπουρνού και, αργότερα, της Θάσου, η ανατίναξη της κύριας γέφυρας στον ποταμό Στρυμόνα, η επιβολή στρατιωτικού νόμου στη Θεσσαλονίκη και ο ναυτικός αποκλεισμός της χώρας, ο οποίος επέφερε έντονη έλλειψη σιταριού, καυσίμων αλλά και απαραίτητων μεταλλευμάτων, αποδείκνυαν πέρα από κάθε αμφιβολία την αδυναμία της κυβέρνησης Σκουλούδη να ασκήσει δική της πολιτική.»^[3]

Τέλος, όταν οι συμμαχικές δυνάμεις απαίτησαν την πλήρη αποστράτευση της χώρας, τη διάλυση της κυβέρνησης και την προκήρυξη νέων εκλογών, καθώς και αλλαγές στα ανώτατα αστυνομικά κλιμάκια, η κυβέρνηση Σκουλούδη παραιτήθηκε.

Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου

^[4]

«Πρωθυπουργός» - («Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου»): Στέφανος Σκουλούδης

«Επί των Εξωτερικών υπουργός»: Στέφανος Σκουλούδης
«Επί της Δικαιοσύνης υπουργός»: προσωρινά, Δημήτριος Ράλλης

αντικαταστάθηκε στις 27 Μαρτίου 1916 από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ματθαίο Χατζάκο

«Επί των Εσωτερικών υπουργός»: Δημήτριος Γούναρης
«Επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας εκπαιδεύσεως υπουργός»: Αντώνιος Μιχελιδάκης
«Επί των Οικονομικών υπουργός»: Στέφανος Δραγούμης

- αντικαταστάθηκε στις 27 Μαρτίου 1916, προσωρινά από τον Δημήτριο Ράλλη

«Επί της Εθνικής Οικονομίας υπουργός» : Γεώργιος Θεοτόκης

- αντικαταστάθηκε - λόγω θανάτου - στις 12 Ιανουαρίου 1916, προσωρινά από τον Δημήτριο Γούναρη

«Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υπουργός»: Δημήτριος Ράλλης
«Επί των Στρατιωτικών υπουργός»: υποστράτηγος, Ιωάννης Γιαννακίτσας
«Επί των Ναυτικών υπουργός»: αντιναύαρχος, Παύλος Κουντουριώτης

Πηγές

Τζιομάκης Χρήστος: «ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1910:ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΟΥΝΑΡΗ». Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία [εθνικο και καποδιστριακο πανεπιστημιο αθηνων παιδαγωγικο ... - ΕΚΠΑ [2]
Ανδρέας Διαμαντόπουλος: «Οι ελληνικές κυβερνήσεις 1843 - 2004», https://web.archive.org/web/20071019122526/http://www.greeklaws.com/pubs/results.php?id=842

Αναφορές

↑ «Εισαγωγή στην ελληνική συνταγματική ιστορία 1821-1941», εκδ. "Σάκκουλα", 1981, τόμος Α', σελ.113)
↑ Λοσταρίδης, Σάββας (2007). «Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1915-1918 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΦΩΣ» (PDF). ΙΚΕΕ (Ιδρυματικό Καταθετήριο Επιστημονικών Εργασιών του ΑΠΘ). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. σελ. 41. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020.
↑ Τζιομάκης Χρήστος: «ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1910:ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΟΥΝΑΡΗ». Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία [εθνικο και καποδιστριακο πανεπιστημιο αθηνων παιδαγωγικο ... - ΕΚΠΑ [1], σελ.86
↑ ΦΕΚ Α105 /1916, ΦΕΚ Α60 /1916

[1] «Εισαγωγή στην ελληνική συνταγματική ιστορία 1821-1941», εκδ. "Σάκκουλα", 1981, τόμος Α', σελ.113)

[2] Λοσταρίδης, Σάββας (2007). «Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1915-1918 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΦΩΣ» (PDF). ΙΚΕΕ (Ιδρυματικό Καταθετήριο Επιστημονικών Εργασιών του ΑΠΘ). ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. σελ. 41. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020.

[3] Τζιομάκης Χρήστος: «ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1910:ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟΦΡΟΝΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΟΥΝΑΡΗ». Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία [εθνικο και καποδιστριακο πανεπιστημιο αθηνων παιδαγωγικο ... - ΕΚΠΑ [1], σελ.86

[4] ΦΕΚ Α105 /1916, ΦΕΚ Α60 /1916

[1]

[2]

[3]

[4]