Κεντρική Πλατεία Νέας Σμύρνης

Η Κεντρική Πλατεία Ν. Σμύρνης αποτελεί το πιο αναγνωρίσιμο γεωγραφικό σημείο στη Νέα Σμύρνη. Είναι μια από τις μεγαλύτερες πλατείες της Ελλάδας, έκτασης περίπου 20 στρεμμάτων μαζί με τον πεζοδρομημένο περίγυρο. Αποτελεί χώρο αναψυχής και περιπάτου, ενώ γύρω της έχει αναπτυχθεί το εμπορικό και διοικητικό κέντρο της πόλης. Στο χώρο της πλατείας γίνονται καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις (συναυλίες, εκθέσεις βιβλίων, εορτές πρωτομαγιάς, ιωνικές γιορτές), πολιτικές συγκεντρώσεις, πανηγυρισμοί αθλητικών επιτυχιών και άλλα.

Κεντρική Πλατεία Νέας Σμύρνης
Γενικές πληροφορίες
Είδος	πλατεία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	Νέα Σμύρνη, Αθήνα
Διοικητική υπαγωγή	Νέα Σμύρνη
Χώρα	Ελλάδα
δεδομένα (π)

Θέση

Η Πλατεία Νέας Σμύρνης, ή «Κεντρική Πλατεία», βρίσκεται στο κέντρο του πολεοδομικού ιστού της πόλης. Στα ΒΑ οριοθετείται από τη λεωφόρο Ελευθερίου Βενιζέλου που αποτελεί τον κεντρικό οδικό άξονα της Νέας Σμύρνης και από τη γραμμή του τραμ. Ακριβώς στην πλατεία υπάρχει η στάση του τραμ «Αγία Φωτεινή» που συνδέει συγκοινωνιακά την πλατεία με την υπόλοιπη πόλη, το κέντρο της Αθήνας, το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας και τα παραλιακά προάστια Παλαιό Φάληρο, Ελληνικό, Γλυφάδα, Βούλα. Απ' την λεωφ. Ελ. Βενιζέλου διέρχεται η λεωφορειακή γραμμή 219 προς/από τα προάστια: Καλλιθέα, Δάφνη, Άγιος Δημήτριος. Απ΄την οδό Ομήρου διέρχoνται οι λεωφορειακές γραμμές: 218 προς το σταθμό Δάφνη (μέσω Άνω Ν.Σμύρνης), 219 προς τον Άγιο Δημήτριο και το σταθμό Δάφνη και 130 ερχόμενο από Πειραιά. Απ' την οδό Αγ.Φωτεινής διέρχονται οι λεωφορειακές γραμμές: 218 προς Καλλιθέα, Μοσχάτο και Πειραιά, 219 προς το σταθμό Καλλιθέα και 130 προς Πειραιά μέσω της συνοικίας Αμφιθέα Παλαιού Φαλήρου.

Στα ΒΔ η Κεντρική πλατεία οριοθετείται από την «οδό 25ης Μαρτίου» (πεζόδρομος) και εφάπτεται με την «πλατεία Καρύλλου», η οποία συνδέεται με το Άλσος Νέας Σμύρνης αποτελώντας έναν τεράστιο ενιαίο χώρο περιπάτου και αναψυχής. Kάτω από την έκταση αυτή έχει ήδη δημιουργηθεί και λειτουργεί υπόγειο parking.

Προς τα ΝΔ η Πλατεία οριοθετείται από την «οδό Ειρήνης» (πεζόδρομος), ενώ σε μικρή απόσταση υψώνεται το μέγαρο της Εστίας Νέας Σμύρνης.

Στα ΝΑ η Πλατεία οριοθετείται από την «οδό 2ας Μαΐου 1919» (πεζόδρομος), ημερομηνία της απόβασης στη Σμύρνη του ελληνικού στρατού. Επίσης, συνδέεται με τους μικρούς πεζόδρομους (οδοί Τροίας και Γορδίου) με την κεντρική εμπορική «οδό Ομήρου».

Διαμόρφωση

Η χωροθέτηση της Κεντρικής Πλατείας προβλέφθηκε από το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Νέας Σμύρνης, στα τέλη της δεκαετίας 1920-30, με προοπτική να αποτελέσει το εμπορικό κέντρο της προσφυγικής πόλης. Ήδη από το 1938 είχε δενδροφυτευτεί ο περίγυρός της, ενώ το εσωτερικό της για αρκετές δεκαετίες ήταν μια τεράστια επίπεδη αλάνα, μορφή που είχε ως το 1970.

Το 1968-1970, επί δημαρχίας Αθ. Παπαθανασίου, ο χώρος της πλατείας Ν. Σμύρνης αναπλάστηκε και δημιουργήθηκε μία από τις ομορφότερες ελληνικές πλατείες. Απέκτησε έξι λίμνες που επικοινωνούν με μικρούς καταρράκτες και συντριβάνια, τουριστικό περίπτερο, παιδικές γωνιές κλπ. Η μελέτη και η επίβλεψη της διαμόρφωσης έγιναν από τους αρχιτέκτονες Γιώργο Λεονάρδο και Λάζαρο Καλυβίτη. Το έργο υπήρξε πρωτοποριακό για την εποχή του με το μεγάλο σύστημα συνεχόμενων λιμνών, που λειτουργούσαν ως "καθρέπτες" πάνω στο μπετόν. Επίσης, δημιουργήθηκαν μικροί καταρράκτες και σιντριβάνια σε πολλά επίπεδα, γέφυρες και είσοδοι σε αυτή, με χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία τη στήλη και την πυραμίδα.

Σε κεντρικό σημείο του συμπλέγματος και εντός του υδάτινου στοιχείου προβλέφθηκε απ' τη μελέτη και υψώθηκε μνημειακή στήλη - οβελίσκος ύψους 15 μέτρων. Οι ανάγλυφες παραστάσεις και το βυζαντινό κιονόκρανο που κοσμούν τη στήλη είναι έργο του γλύπτη Βάσου Καπάνταη και υπενθυμίζουν τη σύνδεση της προσφυγικής αρχικά πόλης με τη Σμύρνη και τη Μικρά Ασία.

Από το 2003 ξεκίνησε μια νέα ανάπλαση της πλατείας. Πεζοδρομήθηκαν οι τρεις οδικές πλευρές της (25ης Μαρτίου, Ειρήνης, 2ας Μαΐου) και στις 12 Αυγούστου 2004 έγιναν τα εγκαίνια με την υποδοχή της Ολυμπιακής Φλόγας. Το ίδιο έτος τοποθετήθηκε άγαλμα του Ε. Βενιζέλου στην κεντρική πρόσοψη της πλατείας και απέναντι από στάση του τραμ. Το 2005 ξεκίνησαν τα έργα ενοποίησης με την παρακείμενη πλατεία Καρύλλου, τα οποία διήρκεσαν περίπου μία πενταετία και περιλάμβαναν την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2008. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενιαίου χώρου από την Πλατεία μέχρι και το Άλσος Νέας Σμύρνης, με την κατασκευή οδογέφυρας για πεζούς και περιπατητές.

Υπηρεσίες - Καταστήματα

Κάποια από τα γραφεία, υπηρεσίες και ιστορικά καταστήματα που λειτούργησαν κατά καιρούς ή και ακόμη λειτουργούν γύρω από την πλατεία υπήρξαν:

• Το Δημαρχείο Ν. Σμύρνης
• Το Φαρμακείο «Μώρος»
• Το ΚΒ΄ Αστυνομικό Τμήμα.
• Η Ευαγγελική Σχολή, στο κτίριο «Γεωργίου Τσακίρη»
• Το Γαλλικό Ινστιτούτο.
• Το Ταχυδρομείο.
• Η Οικονομική Εφορία.
• Το φροντιστήριο Αγγλικών «Όμηρος».
• Τεχνική Σχολή «Αλέξανδρος Ωνάσης», όπου σήμερα στεγάζονται το 7ο Λύκειο Νέας Σμύρνης "ΕΣΤΙΑ" και το 8ο Γυμνάσιο Νέας Σμύρνης "ΕΣΤΙΑ"
• Τα γραφεία της εφημερίδας «Νέα Σμύρνη».
• Η Ιονική Τράπεζα.
• Η Αγροτική Τράπεζα.
• Το βιβλιοχαρτοπωλείο «Βουλγουρίδη».
• Η ΕΒΓΑ «Καφετζάκη».
• Τουριστικό περίπτερο-καφετέρια «Γαλαξίας».
• Το κατάστημα ηλεκτρικών ειδών «Ράδιο Σμύρνη».
• Το κατάστημα με πόρτες, κλειδαριές "Palatino"
• Το ζαχαροπλαστείο « Γρηγόρης».
• Το ζαχαροπλαστείο «Γιώργος».
• Το ζαχαροπλαστείο «Αδωνις».

Πηγές

• Δήμου Ν. Σμύρνης, «Νέα Σμύρνη: Από την καταστροφή στη δημιουργία», 2010.
• Π. Λινάρδου, «Η μεγαλύτερη ελληνική πλατεία στη Ν. Σμύρνη».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα Δήμου Ν. Σμύρνης
• ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ.
• «Πλατεία Νέας Σμύρνης» wikimapia.org