Περιφέρειες της Ελλάδας
Περιφέρειες ονομάζονται οι 13 δευτεροβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης του ελληνικού κράτους. Κάθε περιφέρεια έχει συσταθεί σε μια ευρύτερη περιοχή της χώρας (εξαιρουμένου του Αγίου Όρους), διαθέτει δικές της αυτοτελείς υπηρεσίες και προϋπολογισμό και τα όργανά της εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία.[εκκρεμεί παραπομπή] Οι αρμοδιότητές της απλώνονται σε ένα ευρύ φάσμα: από το σχεδιασμό, το συντονισμό και την εφαρμογή των πολιτικών που άπτονται των ζητημάτων της περιοχής, μέχρι και επιμέρους καθήκοντα της κεντρικής διοίκησης που μπορεί να της ανατεθούν με νόμο.
| Διοικητικές περιφέρειες της Ελλάδας | |
|---|---|
 | |
| Κατηγορία | ΟΤΑ Β΄ βαθμού |
| Περιοχή | Ελλάδα |
| Δημιουργήθηκε από | Ν.1622/1986 |
| Δημιουργήθηκε | 14 Ιουλίου 1986 1 Ιανουαρίου 2011 (ως ΟΤΑ) |
| Αριθμός | 13 |
| Διοίκηση | Περιφερειακό συμβούλιο |
| Υποδιαιρέσεις | Περιφερειακή Ενότητα |
| Αντικατέστησε | Νομαρχία |
| Αντικαταστάθηκε από | Αποκεντρωμένη διοίκηση σε συγκεκριμένα ζητήματα |
.svg){kind=small}
|
Ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση | |
|---|---|---|
| Βαθμός | Ο.Τ.Α. | Υποδιαιρέσεις |
| α΄ | Δήμος | • Δημοτική Ενότητα • Δημοτική Κοινότητα |
| β΄ | Περιφέρεια | Περιφερειακή Ενότητα |
Ο όρος εμπεριέχει επίσης γεωγραφική σημασία, υπό την έννοια ότι οι περιφέρειες διαθέτουν συγκεκριμένη έκταση, πληθυσμό και έδρα,[1] όμως ο αμιγώς γεωγραφικός όρος είναι το διαμέρισμα. Από τις δεκατρείς περιφέρειες, μόλις τρεις ταυτίζονται εδαφικά με διαμέρισμα: Ηπείρου, Θεσσαλίας και Κρήτης.
Ιστορική εξέλιξη
ΕπεξεργασίαΜια ιδιότυπη διαίρεση της χώρας σε περιφέρειες (με την ονομασία Περιφερειακαί Διοικήσεις) έγινε από τη χούντα των συνταγματαρχών με τη μεταρρύθμιση του 1971, αλλά ακυρώθηκε δύο χρόνια αργότερα, μετά το πραξικόπημα Ιωαννίδη. Σύμφωνα με το τότε χουντικό πρόγραμμα, οι περιφέρειες ήταν μόλις επτά και οι διορισμένοι διοικητές τους εισέρχονταν αυτομάτως στο Υπουργικό Συμβούλιο ως υφυπουργοί.
Η σύσταση των κανονικών περιφερειών με τα σημερινά τους όρια έγινε από την δεύτερη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου και τον υπουργό Εσωτερικών Μένιο Κουτσόγιωργα με το Ν.1622/1986 «για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και τον Δημοκρατικό Προγραμματισμό»[2] και το Π.Δ.51/87,[3] ο δε χαρακτήρας τους ήταν κατά βάσιν επικουρικός της κεντρικής διοίκησης και τα όργανά τους διορίζονταν από αυτήν. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 η λειτουργία τους μεταρρυθμίστηκε με παράλληλη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων τους (Ν.2503/1997[4] και 2647/1998), και πάλι όμως παρέμειναν άμεσα εξαρτώμενες από την κεντρική διοίκηση, αφού το σύνολο των αποφασιστικών αρμοδιοτήτων συγκεντρωνόταν στα χέρια του διορισμένου από την κυβέρνηση γενικού γραμματέα τους.
Το σημερινό τους χαρακτήρα οι περιφέρειες τον έλαβαν τον Ιανουάριο του 2011, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι σχετικές διατάξεις του «Καλλικράτη» που προέβλεπαν πλήρη δημοσιονομική και διοικητική αυτοτέλεια, αιρετά όργανα (περιφερειάρχης και περιφερειακό συμβούλιο) και ανάληψη μέρους των αρμοδιοτήτων των καταργημένων νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων. Παράλληλα όμως έχασαν κάποιες από τις έως τότε αρμοδιότητές τους, οι οποίες κρίθηκε σκόπιμο να παραμείνουν στα χέρια της κρατικής διοίκησης μέσω των αποκεντρωμένων διοικήσεων.[5]
Κατάλογος περιφερειών
Επεξεργασία| Νο | Περιφέρεια | Έδρα Περιφέρειας | Μεγαλύτερη πόλη | Μεγαλύτερος Δήμος (σε πληθυσμό) |
Έκταση (km²) |
Μόνιμος Πληθυσμός (2021)
(κάτοικοι) |
Πληθυσμός
(2011) |
Πυκνότητα πληθυσμού
(2011) |
Ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (εκατομμύρια €) |
Κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (€) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ανατολική Μακεδονία και Θράκη | Κομοτηνή | Αλεξανδρούπολη | Αλεξανδρούπολης | 14.157 | 562.201 | 606.170 | 42,82 | 9.265 | 15.272 |
| 2 | Κεντρική Μακεδονία | Θεσσαλονίκη | Θεσσαλονίκη | Θεσσαλονίκης | 18.811 | 1.795.669 | 1.874.590 | 99,66 | 32.285 | 16.559 |
| 3 | Δυτική Μακεδονία | Κοζάνη | Κοζάνη | Κοζάνης | 9.451 | 254.595 | 282.120 | 29,85 | 5.506 | 18.786 |
| 4 | Ήπειρος | Ιωάννινα | Ιωάννινα | Ιωαννιτών | 9.203 | 319.991 | 336.650 | 36,58 | 5.079 | 14.221 |
| 5 | Θεσσαλία | Λάρισα | Λάρισα | Λαρισαίων | 14.037 | 688.255 | 730.730 | 52,06 | 11.608 | 15.772 |
| 6 | Στερεά Ελλάδα | Λαμία | Χαλκίδα | Χαλκιδέων | 15.549 | 508.254 | 546.870 | 35,17 | 10.537 | 19.007 |
| 7 | Ιόνιες Νήσοι | Κέρκυρα | Κέρκυρα | Κέρκυρας | 2.307 | 204.532 | 206.470 | 89,50 | 4.130 | 17.726 |
| 8 | Δυτική Ελλάδα | Πάτρα | Πάτρα | Πατρέων | 11.350 | 648.220 | 680.190 | 59,93 | 10.659 | 14.332 |
| 9 | Πελοπόννησος | Τρίπολη | Καλαμάτα | Καλαμάτας | 15.490 | 539.535 | 581.980 | 37,57 | 9.809 | 16.580 |
| 10 | Αττική | Αθήνα | Αθήνα | Αθηναίων | 3.808 | 3.814.064 | 3.812.330 | 1001,11 | 110.546 | 26.968 |
| 11 | Βόρειο Αιγαίο | Μυτιλήνη | Μυτιλήνη | Λέσβου | 3.836 | 194.943 | 197.810 | 51,57 | 3.330 | 16.638 |
| 12 | Νότιο Αιγαίο | Ερμούπολη | Ρόδος | Ρόδου | 5.286 | 327.820 | 308.610 | 58,38 | 7.646 | 24.828 |
| 13 | Κρήτη | Ηράκλειο | Ηράκλειο | Ηρακλείου | 8.336 | 624.408 | 621.340 | 74,54 | 11.243 | 18.421 |
Χάρτης
Επεξεργασία
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Άγιο Όρος, το μοναδικό αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης & λειτουργίας Αρχειοθετήθηκε 2010-08-16 στο Wayback Machine. - επίσημη πύλη των ελληνικών περιφερειών
- ↑ Ν.1622/86 «Τοπική Αυτοδιοίκηση - Περιφερειακή Ανάπτυξη - Δημοκρατικός Προγραμματισμός», (ΦΕΚ 92/τ.Α΄/14-7-1986) Εφημερίς της Κυβερνήσεως
- ↑ Π.Δ. 51/87 «Καθορισμός των Περιφερειών της Χώρας για το σχεδιασμό, προγραμματισμό και συντονισμό της Περιφερειακής Ανάπτυξης», (ΦΕΚ 26/τ.Α΄/06-03-1987) Εφημερίς της Κυβερνήσεως
- ↑ Ν.2503/97 «Διοίκηση, οργάνωση, στελέχωση της Περιφέρειας, ρύθμιση θεμάτων για την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις», (ΦΕΚ 107/τ.Α΄/30-05-1997) Εφημερίς της Κυβερνήσεως
- ↑ Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης-Πρόγραμμα Καλλικράτης», (ΦΕΚ 87/τ.Α΄/07-06-2010) Εφημερίς της Κυβερνήσεως
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2012.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Μόνιμος Πληθυσμός - ELSTAT». www.statistics.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2023.