Η αναταραχή του 2022 στο Καζακστάν ήταν μια σειρά από μαζικές διαδηλώσεις που ξεκίνησαν στο Καζακστάν στις 2 Ιανουαρίου 2022 μετά από μια ξαφνική απότομη αύξηση στις τιμές του υγροποιημένου αερίου μετά την άρση του ανώτατου ορίου τιμών που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση την 1η Ιανουαρίου. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν ειρηνικά στην πετρελαιοπαραγωγική πόλη Ζαναοζέν και γρήγορα επεκτάθηκαν σε άλλες πόλεις της χώρας, ειδικά στη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Αλμάτι, όπου οι διαδηλώσεις μετατράπηκαν σε βίαιες ταραχές, που τροφοδοτήθηκαν από την αυξανόμενη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση και την οικονομική ανισότητα.[1][2] Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας βίαιων ταραχών και καταστολών, 227 άνθρωποι σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 9.900 συνελήφθησαν.[3][4]

Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση και τον πρώην πρόεδρο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ επηρέασε επίσης μεγαλύτερες διαδηλώσεις. Καθώς δεν υπάρχουν δημοφιλείς ομάδες αντιπολίτευσης κατά της κυβέρνησης του Καζακστάν, οι αναταραχές φάνηκε να οργανώνονται απευθείας από πολίτες. Σε αντίδραση, ο Πρόεδρος Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Περιφέρεια Μανγκιστάου και το Αλμάτι, με ισχύ από τις 5 Ιανουαρίου 2022. Το υπουργικό συμβούλιο του Μάμιν παραιτήθηκε την ίδια μέρα.[5][6] Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επεκτάθηκε σύντομα σε ολόκληρη τη χώρα. Σε απάντηση στο αίτημα του Τοκάγιεφ, ο Οργανισμός Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) –μια στρατιωτική συμμαχία της Ρωσίας, της Αρμενίας, της Λευκορωσίας, της Κιργιζίας, του Τατζικιστάν και του ίδιου του Καζακστάν– συμφώνησε να αναπτύξει στρατεύματα στο Καζακστάν.[7] Ως στόχος δηλώθηκε ότι ήταν η διατήρηση της ειρήνης, ενώ άλλοι το θεώρησαν ως ξένη παρέμβαση για τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων.[8] Ο Ναζαρμπάγιεφ απομακρύνθηκε από την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας του Καζακστάν.[9]

Ως παραχώρηση, ο Πρόεδρος Τοκάγιεφ είπε ότι τα ανώτατα όρια των τιμών του φυσικού αερίου των οχημάτων των 50 τένγκε ανά λίτρο επαναπροσδιορίστηκαν για 6 μήνες.[10][11][12] Στις 7 Ιανουαρίου, ανέφερε σε δήλωση, «Η συνταγματική τάξη έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό σε όλες τις περιοχές της χώρας».[13][14][15] Ανήγγειλε επίσης ότι διέταξε τα στρατεύματα να χρησιμοποιήσουν θανατηφόρα βία εναντίον διαδηλωτών, εξουσιοδοτώντας οδηγίες να «πυροβολούν για να σκοτώσουν» χωρίς προειδοποίηση σε καθέναν που διαδηλώνει, αποκαλώντας τους διαδηλωτές «ληστές και τρομοκράτες» και λέγοντας ότι η χρήση βίας θα συνεχίσει να «καταστρέφει τις διαδηλώσεις».[16][17][18][19]

Στις 10 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση κήρυξε ημέρα πένθους για τα θύματα των διαδηλώσεων.[20] Στις 11 Ιανουαρίου, ο Τοκάγιεφ είπε ότι η τάξη είχε αποκατασταθεί στο Καζακστάν και οι διαδηλώσεις τελείωσαν.[21] Ανήγγειλε ότι τα στρατεύματα του CSTO θα άρχιζαν να αποχωρούν από τη χώρα στις 13 Ιανουαρίου,[4] και αποσύρθηκαν πλήρως ως τις 19 Ιανουαρίου.[22] Σε μια ομιλία στο κοινοβούλιο στις 11 Ιανουαρίου σχετικά με τις προηγούμενες ημέρες, υποσχέθηκε μεταρρύθμιση και αναγνώρισε τη δημόσια δυσαρέσκεια για την εισοδηματική ανισότητα και επέκρινε τον Ναζαρμπάγιεφ και τους συνεργάτες του για τον πλούτο τους.[23] Διόρισε επίσης νέο πρωθυπουργό, τον Αλιχάν Σμαΐλοφ, στις 11 Ιανουαρίου,[4] και απέλυσε τον υπουργό Άμυνας Μουράτ Μπεκτάνοφ στις 18 Ιανουαρίου.[24] Στις 11 Ιανουαρίου, οι διεθνείς πτήσεις ξεκίνησαν ξανά από και προς την Αστανά, την πρωτεύουσα της χώρας.[25]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Lillis, Joanna (3 Ιανουαρίου 2022). «Kazakhstan: Gas price hike fuels Zhanaozen protests». eurasianet.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2022. 
  2. Kantchev, Georgi (7 January 2022). «Kazakhstan's Elite Got Richer on Natural Resources. Then Came the Unrest.». The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/kazakhstans-elite-got-richer-on-natural-resources-then-came-the-unrest-11641572839. Ανακτήθηκε στις 8 January 2022. 
  3. «Russia-Led Military Alliance Completes Withdrawal From Kazakhstan». RadioFreeEurope/RadioLiberty (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2022. 
  4. 4,0 4,1 4,2 «Kazakh President Announces CSTO Troop Withdrawal, Appoints New PM». RadioFreeEurope/RadioLiberty. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2022. 
  5. Auyezov, Olzhas (5 January 2022). «Kazakhstan government's resignation fails to quell protests». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 January 2022. https://web.archive.org/web/20220105041322/https://www.reuters.com/markets/commodities/kazakhstan-government-resigns-after-violent-protests-over-fuel-price-2022-01-05/. Ανακτήθηκε στις 5 January 2022. 
  6. «Kazakhstan protests: government resigns amid rare outbreak of unrest». 5 Ιανουαρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2022. 
  7. Hopkins, Valerie; Nechepurenko, Ivan (5 January 2022). «Russia-Allied Forces to Intervene as Unrest Sweeps Kazakhstan». The New York Times. ISSN 0362-4331. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 January 2022. https://web.archive.org/web/20220105203224/https://www.nytimes.com/2022/01/05/world/europe/kazakhstan-protests-gas-prices.html. Ανακτήθηκε στις 6 January 2022. 
  8. «Russian troops arrive in Kazakhstan to quell unrest as police say officer beheaded». The Independent (στα Αγγλικά). 6 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2022. 
  9. Jacobs, Harrison (6 January 2022). «Russia-led alliance troops have arrived in Kazakhstan after mass protests». NPR. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 January 2022. https://web.archive.org/web/20220106161905/https://www.npr.org/2022/01/06/1070840030/police-say-dozens-have-been-killed-in-kazakhstan-unrest. Ανακτήθηκε στις 6 January 2022. 
  10. Reuters (5 January 2022). «Kazakhstan declares state of emergency in protest-hit city, province». Reuters. https://www.reuters.com/markets/commodities/protests-erupt-kazakhstan-after-fuel-price-rise-2022-01-04/. Ανακτήθηκε στις 7 January 2022. 
  11. «Kazakhstan unrest: Government restores fuel price cap after bloodshed». BBC News. 6 January 2022. https://www.bbc.com/news/world-asia-59896471. Ανακτήθηκε στις 7 January 2022. 
  12. «Kazakhstan imposes 180-day state regulation on fuel, food prices amid protests». aa.com.tr. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2022. 
  13. Auyezov, Olzhas (7 January 2022). «Kazakh president says constitutional order mostly restored». Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kazakh-president-says-constitutional-order-has-mostly-been-restored-2022-01-07/. Ανακτήθηκε στις 7 January 2022. 
  14. «Kazakhstan unrest: Fresh gunfire as president says order largely restored». BBC News. 7 January 2022. https://www.bbc.com/news/world-asia-59900037. Ανακτήθηκε στις 7 January 2022. 
  15. «Kazakh President: Constitutional Order Restored». voanews.com. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2022. 
  16. Child, Anealla Safdar, David. «Kazakh leader tells troops to shoot without warning». aljazeera.com. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2022. 
  17. «Kazakhstan president says he gave order to 'open fire with lethal force'». the Guardian. 7 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2022. 
  18. «Kazakh leader ordered use of lethal force on 'terrorists'». Associated Press. 7 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2022. 
  19. Auyezov, Olzhas (7 January 2022). «Kazakh president gives shoot-to-kill order to put down uprising». Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kazakh-president-says-constitutional-order-has-mostly-been-restored-2022-01-07/. Ανακτήθηκε στις 7 January 2022. 
  20. «Nearly 8,000 detained in Kazakhstan amid unrest». AP NEWS. 10 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2022. 
  21. Reuters (2022-01-11). «President of Kazakhstan says he has weathered attempted coup d'etat». Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/president-kazakhstan-says-he-has-weathered-attempted-coup-detat-2022-01-10/. Ανακτήθηκε στις 2022-01-11. 
  22. «Post-Soviet security bloc's last peacekeepers depart from Kazakhstan for Moscow». TASS. 19 Ιανουαρίου 2022. 
  23. Vaal, Tamara (2022-01-11). «Russian troops to quit Kazakhstan, says president, taking aim at the elite». Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kazakhstan-detains-almost-10000-over-deadly-unrest-2022-01-11/. Ανακτήθηκε στις 2022-01-11. 
  24. Reuters (2022-01-19). «Kazakhstan president fires defence minister for lack of leadership during protests» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kazakhstan-security-forces-high-alert-almaty-amid-calls-fresh-protests-2022-01-19/. Ανακτήθηκε στις 2022-01-19. 
  25. «В Нур-Султане восстановили международное авиасообщение». РБК (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2022.