Ιερά Μητρόπολις Νεοκαισαρείας

Η Ιερά Μητρόπολις Νεοκαισαρείας είναι μια επισκοπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία ήταν ενεργή από το 325 έως το 1922 με έδρα την πόλη της Νεοκαισάρειας, το σημερινό Niksar. Ο τίτλος του Μητροπολίτη Νεοκαισαρείας, Υπερτίμου και Εξάρχου Πόντου Πολεμωνιακού[1] είναι κενός από το 1976[2].

Η Νεοκαισάρεια ονομαζόταν αρχικά Κάβειρα και ήταν η πρωτεύουσα του βασιλείου του Πόντου. Αργότερα, το 73 π.Χ. οι Ρωμαίοι την μετονόμασαν σε Διοπόπολη και ο Πολέμων Α΄ ο Ποντικός σε Σεβάστεια το 35 π.Χ. Το 64 μ.Χ. οι Ρωμαίοι της έδωσαν το όνομα Νεοκαισάρεια[1]. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Γρηγόριος ο Θαυματουργός χειροτονήθηκε επίσκοπος της πόλης περί το 240, υπήρχαν μόνο 17 Χριστιανοί στη Νεοκαισάρεια, και έμειναν μόνο 17 ειδωλολάτρες στο θάνατό του το 270.

 
Εκκλησία στην Αμάσρα, σήμερα τζαμί

Η Νεοκαισάρεια έγινε μητρόπολη το 325. Είχε 4 επισκοπές τον 7ο αιώνα και 10 τον 12ο. Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τους Σελτζούκους το 1075, ο αριθμός τους σταδιακά μειώθηκε και τον 14ο αιώνα δεν έμεινε καμία. Τον 18ο αιώνα ιδρύθηκε μια νέα επισκοπή Νεαπόλεως, η οποία το 1889 έγινε ανεξάρτητη.

Η Μητρόπολη συνόρευε βόρεια με την Μαύρη Θάλασσα, ανατολικά με τις Μητροπόλεις Χαλδίας, Κολωνείας και Θεοδοσιουπόλεως και Αμίδης (Πατριαρχείο Αντιοχείας), νότια με τις Μητροπόλεις Αδάνων και Χαλεπίου/Βερροίας (Πατριαρχείο Αντιοχείας) και δυτικά με τις Μητροπόλεις Καισαρείας και Αμασείας. Η πρώην επισκοπή Γαγγρών εντάχθηκε στη μητρόπολη Νεοκαισαρείας στις 19 Ιανουαρίου 1630.

Κύριες πόλεις της Μητρόπολης ήταν οι Φαδισάνη (Fatsa), Πολεμώνιο (Bolaman), Κοτύωρα (Ordu) Γαζίουρα (Turhal), Σεβάστεια (Sivas), Κασταμονή (Kastamonu), Ινέπολις (İnebolu)[1], Κύτωρον (Cide), Πομπηιούπολις (Taşköprü), Γάγγρα (Çankırı), Αντωνιούπολις, Θεοδωρούπολις (Safranbolu), Μαυρογώνιο (Karabük), Παρθένιο (Bartın), Άμαστρις (Amasra), Δαδάστανα (Devrek), Κρατεία (Gerede)[2].

Μετά την ήττα της Ελλάδας στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο και την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1922, δεν έμεινε καθόλου Ορθόδοξο ποίμνιο στο έδαφος της Μητρόπολης[2].

Επισκοπικός κατάλογος

Επεξεργασία
 
Ο Νεοκαισαρείας Κωνστάντιος (1883-1895)
Όνομα Έτη Σημειώσεις
Γρηγόριος περί το 240 – 264
Παύλος αρχές 4ου αιώνα[3]
Λογγίνος προ του 314 – μετά το 325
Θεόδουλος αναφέρεται το 344
Μουσόνιος (εποχή του Μεγάλου Βασιλείου)
Ατάρβιος αναφέρεται το 381
Δωρόθεος προ του 448 – μετά το 451[4]
Εύιππος αναφέρεται το 458
Κυριακός ~ 518[5]
Βοσπόριος προ του 536[6] – μετά το 553
Ιωάννης 8ος αιώνας[7]
Γρηγόριος Β΄ ~ 787[8]
Θωμάς ~ 812
Μιχαήλ 9ος αιώνας
Στυλιανός (Μάππας) πριν το 880 – μετά το 886
Λεόντιος 9ος-10ος αιώνας[9]
Βασίλειος αρχές 10ου αιώνα[10]
Νικηφόρος ~ 921/3 ~ 940
Ζαχαρίας 10ος αιώνας[11]
Νικόλαος τέλη 10ου-αρχές 11ου αιώνα[12]
Θεοφάνης ή Θεοφύλακτος πριν το 1024 – μετά το 1028
Θεόδουλος ~ 1039[12]
Αβράμιος 11ος-12ος αιώνας[13]
Κωνσταντίνος Μελισσοπετριώτης ~ 1153 ~ 1157[14]
Βασίλειος ~ 1177[15]
Βασόης ~ 1294[16]
Μητροφάνης Μάιος 1607[17] – ;
Βενιαμίν Οκτώβριος 1610[18] – ;
Βενέδικτος πριν τις 20 Ιανουαρίου 1623[19] – 18 Μαΐου 1623 παραιτήθηκε[20]
Μητροφάνης 18 Μαΐου 1623[20] – ;
Παρθένιος ; – 1630; παραιτήθηκε[21]
Άγνωστος 19 Ιανουαρίου 1630[21] – ;
Χριστόφορος 25 Σεπτεμβρίου 1643[22] – 1645 †
Σαμουήλ 18 Μαΐου 1645[23] – 1655 καθαιρέθηκε[24]
Κύριλλος Νοέμβριος 1655[25] – 1677 καθαιρέθηκε[26]
Αρσένιος 13 Οκτωβρίου 1677[27] – ; και Γαγγρών
Ιάκωβος Σεπτέμβριος 1695[28] – ;
Γρηγόριος αρχές 18ου αιώνα[29]
Κοσμάς ~ 1748[30]
Δανιήλ ; – πριν τον Νοέμβριο 1773[31]
Ιγνάτιος Νοέμβριος 1773[31] – μετά τον Ιούνιο 1783[32] από Πολυανής
Ησαΐας Μάιος 1793 – 1801 † από Πρεσπών
Μελέτιος Μάρτιος 1801 – Μάιος 1816 από Εδέσσης, κατόπιν Καισαρείας
Κύριλλος Μάιος 1816 – 1850 †
Λεόντιος 4 Μαΐου 1850 – 7 Νοεμβρίου 1864 από Ναζιανζού, επαύθη, αργότερα επανήλθε
Ιερόθεος (Φιντίας ) 7 Νοεμβρίου 1864 – 29 Αυγούστου 1868
Λεόντιος 29 Αυγούστου 1868 – 1 Νοεμβρίου 1868 † β΄ θητεία
Μελέτιος 18 Νοεμβρίου 1868 – 3 Απριλίου 1872 από Τρίκκης, κατόπιν Αίνου
Ιερόθεος (Φιντίας ) 3 Απριλίου 1872 – 25 Αυγούστου 1883 † β΄ θητεία
Κωνστάντιος (Ισαακίδης) 3 Σεπτεμβρίου 1883 – 15 Ιουλίου 1895 από Καστορίας, κατόπιν Βεροίας
Αλέξανδρος (Ρηγόπουλος ή Παπαϊωάννου) 15 Ιουλίου 1895 – 18 Οκτωβρίου 1903 από Πελαγονίας, κατόπιν Θεσσαλονίκης
Αμβρόσιος (Σταυρινός) 18 Οκτωβρίου 1903 – 25 Απριλίου 1911 από Πελαγονίας, κατόπιν Καισαρείας
Πολύκαρπος (Ψωμιάδης) 28 Απριλίου 1911 – 13 Οκτωβρίου 1922 από Κολωνείας, κατόπιν Ξάνθης
Αγαθάγγελος (Κωνσταντινίδης) 25 Οκτωβρίου 1922 – 20 Μαρτίου 1924 από Φιλίππων, κατόπιν Πριγκηποννήσων
Αμβρόσιος (Σταυρινός) 22 Μαρτίου 1924 – 24 Οκτωβρίου 1929 β΄ θητεία, από Καισαρείας, κατόπιν Δέρκων
Χρυσόστομος (Κορωναίος) 7 Μαΐου 1944 – 27 Νοεμβρίου 1976 † στις 22 Ιουλίου 1950 εξελέγη Λέρου, αλλά δεν δέχτηκε την εκλογή[33]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Kiminas 2009, σελ. 102.
  2. 2,0 2,1 2,2 Kiminas 2009, σελ. 103.
  3. «Όσιος Παύλος Νεοκαισαρείας». saint.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021. 
  4. Λέων, Πάπας Ρώμης (1846). Sancti Leonis Magni, romani pontificis, Opera omnia. J.-P. Migne. σελ. 1254. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2024. 
  5. Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2021. 
  6. Sacrosancta Concilia Ad Regiam Editionem Exacta. Παρίσι. 1671. σελ. 257. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021. 
  7. Laurent 1963, σελ. 357.
  8. Πατριάρχου Γερμανού, Ευρισκόμενα πάντα, σελ. 197
  9. Laurent 1963, σελ. 358.
  10. Laurent 1963, σελ. 359.
  11. Laurent 1963, σελ. 360.
  12. 12,0 12,1 Laurent 1963, σελ. 361.
  13. Laurent 1963, σελ. 362.
  14. Laurent 1963, σελ. 362-363.
  15. Troianos, Spyros. Ein Synodalakt Michaels III. zum Begnadigungsrecht (PDF). σελ. 205. 
  16. Failler, Albert (1993). «Un acte inédit du patriarche de Constantinople Jean XII (2 juin 1294)». Revue des études byzantines 51: 78. https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1993_num_51_1_1870. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2024. 
  17. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 242.
  18. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 246-247.
  19. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 253-254.
  20. 20,0 20,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 254.
  21. 21,0 21,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 394.
  22. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 174.
  23. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 284-285.
  24. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 337.
  25. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 336-337.
  26. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 291.
  27. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 292.
  28. Βαλαής, Διονύσιος (16 Ιουλίου 2013). «Πτυχές από την Ιστορία της Μητρόπολης Δρύστρας: Βιογραφικός Αρχιερατικός Κατάλογος του ΙΖ' αιώνα επί τη βάσει Πατριαρχικών εγγράφων». Synthesis-Ηλεκτρονικό περιοδικό Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ 2 (1): 78. doi:https://doi.org/10.26262/syn.v2i1.3652. https://ejournals.lib.auth.gr/synthesis/article/view/3652/3690. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2024. 
  29. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα kerameus.
  30. «Ίσον απαράλλακτον Πατριάρχου Παϊσίου Β΄ (1748)». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (31): 344. 7 1900. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA344#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2022. 
  31. 31,0 31,1 Χαμουδόπουλος, Μηνάς (1882). «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΣΤ): 248. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA248#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  32. Χαμουδόπουλος, Μηνάς (1882). «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΣΤ): 252. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA252#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  33. Kiminas 2009, σελ. 115.