Ιερά Μητρόπολις Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος

Η Ιερά Μητρόπολις Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος είναι μια από τις σαράντα έξι Μητροπόλεις της Παλαιάς Ελλάδας και ογδόντα δύο συνολικά της Εκκλησίας της Ελλάδος[1].

Ιερά Μητρόπολις
Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος
Γενικές πληροφορίες
XώραΕλλάδα
ΈδραΛιβαδειά
ΥπαγωγήΕκκλησία της Ελλάδος
Έκταση3.074 τ.χλμ.
Αρχιερατικές περιφέρειες14
Ενορίες112
Ναοί705
Μονές20
Μητροπολιτικός ναόςΕισοδίων της Θεοτόκου Λιβαδειάς
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΓεώργιος Α΄
Γενικός Αρχιερατικός ΕπίτροποςΟικονόμος π. Ανδρέας Δάρρας
Εφημέριοι137
Διάκονοι1

Η Μητρόπολη καλύπτει έκταση 3.074 τ.χλμ.[2] και περιλαμβάνει τους δήμους Λεβαδέων, Αλιάρτου - Θεσπιέων, Διστόμου - Αράχοβας - Αντίκυρας (εκτός από τη Δημοτική Ενότητα Αντίκυρας που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Φωκίδος), Θηβαίων, Ορχομενού και Τανάγρας, καθώς και τη Δημοτική Ενότητα Αυλίδας του Νομού Ευβοίας[2]. Έχει έδρα τη Λιβαδειά, πρωτεύουσα του νομού Βοιωτίας, όπου βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Ο σημερινός Μητροπολίτης είναι ο Σεβασμιώτατος Γεώργιος Α΄, ο οποίος αποτελεί τον εξηκοστό πέμπτο Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας από τις 24 Ιουνίου 2008, οπότε εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος[3].

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία
 
ο Απόστολος Παύλος ήταν ένας από τους πρώτους που διέδωσαν τον Χριστιανισμό στη Βοιωτία.

Η ιστορία της Μητρόπολης Θηβών ξεκίνησε από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια και συγκεκριμένα όταν ο Απόστολος Παύλος διέδωσε τον Χριστιανισμό αρχικά στην πόλη της Θήβας και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Βοιωτία[2]. Η Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας αποτελεί μία από τις ιστορικότερες Μητροπόλεις της Εκκλησία της Ελλάδος. Αρχικά δημιουργήθηκε ως Επισκοπή Θηβών στις αρχές του πρώτου αιώνα, στα τέλη του ένατου αιώνα μετονομάστηκε σε Αρχιεπισκοπή Θηβών, τον δωδέκατο αιώνα προήχθη σε Μητρόπολη Θηβών, τον δέκατο όγδοο αιώνα σε Επισκοπή Βοιωτίας, το 1852 σε Επισκοπή Θηβών και Λεβαδείας και το 1922 σε Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας όπου και απέκτησε τη σημερινή της μορφή.[2]

Ο πρώτος Επίσκοπος Θηβών ήταν ο Απόστολος Ρούφος το 56-57 μ.Χ. ο οποίος επιλέχθηκε από τον Απόστολο Παύλο συνοδευόμενος από τον Ευαγγελιστή Λουκά και μαρτύρησε ή επί Αυτοκράτορα Νέρωνα το 64 μ.Χ. ή επί Αυτοκράτορα Δομιτιανού το 81-96 μ.Χ.[2] Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, από τη δημιουργία της Μητρόπολης έως και σήμερα έχουν διατελέσει εξήντα πέντε Μητροπολίτες. Σημαντικός Μητροπολίτης υπήρξε ο Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης, που διετέλεσε Μητροπολίτης Θηβών το 1144 έως το 1180, και είχε πολύ μεγάλο κοινωνικό έργο, γι' αυτό και του χάρισαν το όνομα «Νέος Ελεήμων» και αποτελεί τον πολιούχο Άγιο της Θήβας. Επίσης ο Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης είναι ο Μητροπολίτης με τη μεγαλύτερη διάρκεια σε αυτή τη θέση, καθώς παρέμεινε για τριανταέξι χρόνια. Άλλοι σπουδαίοι Μητροπολίτες ήταν ο Νικόδημος Γραικός και ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Β´.

Κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν διάφορες παραλλαγές για τον τίτλο του Μητροπολίτη. Αυτές ήταν: «Επίσκοπος Θηβών», «Αρχιεπίσκοπος Θηβών», την εποχή της Τουρκοκρατίας «Μητροπολίτης Θηβών και Ὑπέρτιμος καί έξαρχος πάσης Βοιωτίας», «Επίσκοπος Βοιωτίας» τον δέκατο όγδοο αιώνα και «Επίσκοπος Θηβών και Λεβαδείας» από το 1852 έως το 1922[2]. Η σύγχρονη εκδοχή του τίτλου είναι «Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας» και καθιερώθηκε το 1922. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκαν στην περιοχή οικογένειες Μικρασιατών που μετέφεραν μαζί τους και ιερά κειμήλια. Η εικόνα της Αγίας Άννας από τη Σμύρνη φυλάσσεται σήμερα προς προσκύνηση στη γυναικείο μοναστήρι της Αναλήψεως του Κυρίου (Σκούρτα Βοιωτίας).[4]

Επισκοπικός κατάλογος

Επεξεργασία
 
Ο πρώτος Επίσκοπος Θηβών Ρούφος.
 
Ο Μητροπολίτης Θηβών και Πολιούχος της Θήβας, Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης. (1144–1180)
 
Ο Επίσκοπος Δοσίθεος Ασημακίδης. (1858–1885)
 
Ο Επίσκοπος Ιερώνυμος Α΄ Βλαχάκης. (1901–1909)
 
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος και πρώην Μητροπολίτης Ιερώνυμος Β´.
 
Ο σημερινός Μητροπολίτης Γεώργιος Α΄.

Η επιλογή των Μητροπολιτών από το έτος 1143, την εποχή που Μητροπολίτης Θηβών ήταν ο Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης καθοριζόταν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Από εκείνη την εποχή η Μητρόπολη Θηβών και η η μετέπειτα Επισκοπή Βοιωτίας μέχρι τη διακήρυξη της ανεξαρτησία της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 25 Ιουλίου 1833 που επικυρώθηκε από τον Βασιλιά Όθωνα το Βασιλικό Διάταγμα με τον τίτλο «Διακήρυξις περί της Ανεξαρτησίας της Εκκλησίας της Ελλάδος» και διορίστηκε η πρώτη πενταμελής Διαρκής Σύνοδος Ιεραρχών και την τελική αναγνώριση στις 29 Ιουνίου 1850, υπάγονταν στο Οικουμενικό πατριαρχείο και εκλέγονταν Μητροπολίτες από αυτό[2]. Ύστερα από την αναγνώριση της Εκκλησίας της Ελλάδος, και τη μετονομασία της Επισκοπής Βοιωτίας σε Επισκοπή Θηβών και Λεβαδείας το 1852, οι Μητροπολίτες επιλέγονται από την Ιερά της Σύνοδο[5].

Όνομα Έτη Σχόλια
Επισκοπή Θηβών (αρχές 1ου αιώνα μ.Χ.–περίπου 879)
Ρούφος 1ος αιώνας
Κλεόνικος ~ 325
Ιούλιος ή Ιουλιανός 342 – 343
Μόσχος ~ 343
Ανύσιος ~ 431
Αδριανός 440, 461
Αρχέτιμος 451, 458
Συμεών Α΄ Αρχές 6ου αιώνα
Ελπίδιος ~ 531
Ανώνυμος τέλος 6ου αιώνα – αρχές 7ου αιώνα
Ιππόλυτος μέσα 7ου ή 8ου αιώνα
Γερμανός 8ος ή 9ος αιώνας
Μαρκιανός 869, 879
Αρχιεπισκοπή Θηβών (περίπου 879 – περίπου 1117)
Ιωάννης Α΄ μεταξύ 10ου – 11ου αιώνα
Ιωάννης Β΄ Κοσίφης ~ 1072
Πέτρος ~ 1079[6]
Ανώνυμος 1080 – 1089
Κωνσταντίνος 11ος αιώνας[7]
Νικήτας τέλος 11ου αιώνα[6]
Ιωάννης Γ΄ 1116 – 1117
Μητρόπολη Θηβών (1143 – περίπου 1700)
Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης 1144 – 1180
Μανουήλ 1204, 1206
Συμεών Β΄ ο Κρής 1350 – 1357
Σίμων ~ 1360
Ανώνυμος ~ 1437
Γρηγόριος Α΄ ~ 1490
Ιωάσαφ Α΄ ο Μακρής 1541[8] – 1565
Λαυρέντιος πριν τον Ιούνιο 1583[9] – 1597
Ιωάσαφ Β΄ 1604 – 1606
Παΐσιος ~ 1614[10]
Γρηγόριος Β΄ 1614 – 1616
Μητροφάνης Α΄ 1621 – 1626 παραιτήθηκε[11]
Δανιήλ Α΄ 24 Μαρτίου 1626 – 1627 από Ωρεών[11]
Παρθένιος 1627 – 1634 α΄ θητεία, καθαιρέθηκε[12], μετέπειτα Σάμου[13]
Κλήμης 22 Νοεμβρίου 1634[14] – 1648 καθαιρέθηκε[15]
Δανιήλ Β΄ Ιανουάριος 1648[15] – Νοέμβριος 1652
Παρθένιος Νοέμβριος 1652 – Μάρτιος 1657 β΄ θητεία, από Σάμου
Ιεζεκιήλ Μάρτιος 1657[16] – 1666 εγκατέλειψε την Μητρόπολη, καθαιρέθηκε[17]
Ιερόθεος 1666 – 1695
Επισκοπή Βοιωτίας (περίπου 1700 – 1852)
Αθανάσιος Α΄ 1700 – 1721
Ιωακείμ ~ 1710
Δαμιανός ~ 1721
Ανώνυμος ~ 1722
Μακάριος Φιλάρετος ~ 1729
Γεράσιμος Σαντοριναίος ~ 1733
Ανανίας Α΄ 1734 – 1737
Αθανάσιος Β΄ ~ 1740
Μητροφάνης Β΄ ~ 1744
Πανάρετος ~ 1746
Άνθιμος Δεκέμβριος 1752[18] – Μάιος 1764 κατόπιν Νικαίας[19]
Αγάπιος 1764 – 1774
Αθανάσιος Γ΄ 1773 – 1790
Τιμόθεος ο από Δαμαλών ; – 1793 †
Κύριλλος (Μουρούζης) Σεπτέμβριος 1793 – Αύγουστος 1812[20]
Ανανίας Β΄ (Βαλέτας) Αύγουστος 1812 – Αύγουστος 1820 †
Παΐσιος Αύγουστος 1820 – 13 Ιουλίου 1849 † από επίσκοπος Περιστεράς
Επισκοπή Θηβών και Λεβαδείας (1852 – 1922)
Αβράμιος (Αναργύρου) 30 Οκτωβρίου 1852 – 21 Οκτωβρίου 1858 †
Δοσίθεος (Ασημακίδης) 23 Νοεμβρίου 1858 – Δεκέμβριος 1886 παραιτήθηκε
Ιερώνυμος Α΄ (Βλαχάκης) 13 Ιουνίου 1901 – 5 Σεπτεμβρίου 1909 †
Συνέσιος (Φιλιππίδης) 20 Μαΐου 1912 – 27 Φεβρουαρίου 1944 †
Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας (1922 – σήμερα)
Πολύκαρπος (Κουτσοπίδης) 2 Μαρτίου 1944 – αρχές Δεκεμβρίου 1957
Δωρόθεος (Βασιλάς) 10 Δεκεμβρίου 1957 – 1 Νοεμβρίου 1966 από Παραμυθίας
Νικόδημος (Γραικός) 8 Ιουνίου 1967 – 1981
Ιερώνυμος Β΄ (Λιάπης) 4 Οκτωβρίου 1981 – 7 Φεβρουαρίου 2008 κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών
Γεώργιος (Μαντζουράνης) 24 Ιουνίου 2008 – σήμερα

Πρόσφατες εκλογές

Επεξεργασία

Το 1981, έπειτα από την παραίτηση του Μητροπολίτη Νικόδημου Γραικού, πραγματοποιήθηκαν εκλογές, κατά τις οποίες ο Ιερώνυμος Λιάπης εξελέγη παμψηφεί Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας. Η χειροτονία του πραγματοποιήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1981 στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών, προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ[21].

Στις 7 Φεβρουαρίου 2008 ο Μητροπολίτης Ιερώνυμος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος και στις 24 Ιουνίου του ίδιου χρόνου πραγματοποιήθηκαν εκλογές στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος για ανάδειξη νέου Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας. Σε αυτές, ο Γεώργιος Μαντζουράνης έλαβε 65 ψήφους (έναντι μίας που έλαβαν οι Αρχιμανδρίτες Νεκτάριος Αντωνόπουλος και Εμμανουήλ Σιγάλας και 6 λευκών) και εξελέγη νέος Μητροπολίτης, διαδεχόμενος τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Β´[22].

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Ιερά Μητρόπολις Θηβών και Λεβαδείας Αρχειοθετήθηκε 2015-02-23 στο Wayback Machine. στην Εκκλησία της Ελλάδος, Ανακτήθηκε 16 Ιανουαρίου 2015
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Επίσημη ιστοσελίδα Ιεράς Μητρόπολις Θηβών και Λεβαδείας - Ιστορικό Αρχειοθετήθηκε 2015-03-10 στο Wayback Machine., Ανακτήθηκε 16 Ιανουαρίου 2015
  3. Επίσημη ιστοσελίδα Ιεράς Μητρόπολις Θηβών και Λεβαδείας - Βιογραφικό Μητροπολίτη Αρχειοθετήθηκε 2015-03-10 στο Wayback Machine., Ανακτήθηκε 16 Ιανουαρίου 2015
  4. Η εικόνα της Αγ. Άννης και το θαύμα στη Σμύρνη, orthodoxianewsagency
  5. Εκκλησία της Ελλάδος - Ιερά Σύνοδος Αρχειοθετήθηκε 2018-11-11 στο Wayback Machine., Ανακτήθηκε 17 Ιανουαρίου 2015
  6. 6,0 6,1 Laurent 1963, σελ. 593.
  7. Laurent 1963, σελ. 591.
  8. «Έγγραφον συνοδικόν 68 Μητροπολιτών (...)». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 226. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2022. 
  9. Πάρδος, Αντώνης (1998). Ἀθωνικὰ Σύμμεικτα 5. Ἀρχεῖο τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος. Ἐπιτομὲς ἐγγράφων. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 122. ISBN 960-90911-0-5. 
  10. «Σιγίλλιον του Πατριάρχου Τιμοθέου». Γρηγόριος ο Παλαμάς ΜΘ: 741. Ιανουάριος 1920. http://digital.lib.auth.gr/record/139966/files/5076_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2022. 
  11. 11,0 11,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 390.
  12. Σάθας, Κ.Ν. Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη - Γ΄ Τόμος. σελ. 570. 
  13. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 176.
  14. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 409.
  15. 15,0 15,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 196.
  16. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 340.
  17. Αποστολόπουλος 1987, σελίδες 145-146.
  18. «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΕ): 231. 1882. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA231#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  19. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 265. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2022. 
  20. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 272. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022. 
  21. Επίσημη ιστοσελίδα Ιερά Μητρόπολις Θηβών και Λεβαδείας - Μητροπολίτες Θηβών και Λεβαδείας, Ανακτήθηκε 17 Ιανουαρίου 2015
  22. Οι πρώτες εκλογές μητροπολιτών επί Ιερώνυμου protothema, Ανακτήθηκε 17 Ιανουαρίου 2015
  • Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια Μαρτίνου, Θηβών και Λεβαδείας Μητρόπολις, τόμος 6, σελ. 516
  • Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών. 
  • Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.