Θάλασσα του Κάρα
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Θάλασσα του Κάρα (ρωσικά: Карское море [Kárskoje Móre]) είναι μέρος του Αρκτικού ωκεανού, στα βόρεια της Σιβηρίας. Πήρε το όνομά της από τον ποταμό Κάρα, που εκβάλλει σε αυτή και είναι σήμερα μάλλον ξεχασμένος, αλλά διαδραμάτισε κάποτε σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση της Βόρειας Σιβηρίας από τους Ρώσους[1].
| Θάλασσα του Κάρα | |
|---|---|
 | |
 | |
| Χώρα | Ρωσία |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Αρκτικός Ωκεανός |
| Ονομάστηκε από | Ποταμός Κάρα |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 77°0′0″N 77°0′0″E |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΘέση και μέγεθος
ΕπεξεργασίαΗ Θάλασσα του Κάρα χωρίζεται από τη Θάλασσα Μπάρεντς στα δυτικά με τον Πορθμό Κάρα και το μεγάλο διπλό νησί της Νόβαγια Ζεμλιά, ενώ στα ανατολικά χωρίζεται από τη Θάλασσα Λάπτεφ με το αρχιπέλαγος Σεβέρναγια Ζεμλιά.
Η Θάλασσα του Κάρα έχει μήκος περίπου 1.450 χιλιόμετρα και πλάτος περίπου 970, ενώ η έκτασή της ανέρχεται σε 880.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι σχετικώς αβαθής θάλασσα, με μέσο βάθος 110 μέτρα.
Σε σύγκριση με τη Θάλασσα Μπάρεντς, η οποία δέχεται σχετικώς θερμά ρεύματα από τον Ατλαντικό Ωκεανό, η Θάλασσα του Κάρα είναι πολύ ψυχρότερη και παραμένει παγωμένη επί εννέα μήνες το έτος.
Ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός ορίζει τα παρακάτω όρια της Θάλασσας του Κάρα[2]:
- Δυτικά: Το ανατολικό όριο της Θάλασσας Μπάρεντς Ακρωτήριο Κόλσαατ έως Ακρωτήριο Ζελανίγια, δυτική και νοτιοδυτική ακτή της Νόβαγια Ζεμλιά έως το Ακρωτήριο Κούσοφ Νος και από εκεί έως το δυτικό ακρωτήριο του Κόλπου Ντολγκάγια (70°15΄ Β, 58°25΄ Α) στη νήσο Βαϊγκάτς. Από τη νήσο Βαϊγκάτς έως το Ακρωτήριο Γκρέμπεν και από εκεί έως το Ακρωτήριο Μπέλυι Νος στην ηπειρωτική ακτή].
- Βόρεια: Από το Ακρωτήριο Κόλσαατ έως το Αρκτικό Ακρωτήριο (81°16΄ Β, 93°43΄ Α) (το βόρειο άκρο της Νήσου Κομσομόλετς).
- Ανατολικά: Νήσος Κομσομόλετς από το Αρκτικό Ακρωτήριο έως το Νοτιοανατολικό Ακρωτήριο. Από εκεί έως το Ακρωτήριο Βοροσίλοφ στη Νήσο της Οκτωβριανής Επανάστασης έως το Ακρωτήριο Ανούτσιν. Από εκεί έως το Ακρωτήριο Ούνσλιχτ στη Νήσο Μπολσεβίκ. Από τη Νήσο Μπολσεβίκ έως το Ακρωτήριο Γιεβγκένοφ. Από εκεί έως το Ακρωτήριο Πραντσιστέεφ στην ηπειρωτική ακτή.
Ποταμοί, κόλποι, λιμάνια
ΕπεξεργασίαΗ Θάλασσα του Κάρα δέχεται μεγάλες ποσότητες γλυκού νερού από τους μεγάλους ποταμούς Ομπ και Γενισέι, καθώς και τους μικρότερους Πιάσινα και Ταϊμύρ, με αποτέλεσμα η αλμυρότητά της να μεταβάλλεται. Αντίστοιχοι των ποταμών είναι οι μεγάλοι κόλποι της Θάλασσας: Κόλπος του Ομπ, Κόλπος Γενισέι, Κόλπος Μπαϊνταράτ (όπου απολήγουν τα Ουράλια Όρη). Ανάμεσα στους κόλπους σχηματίζονται οι μεγάλης εκτάσεως χερσόνησοι Γιαμάλ, Γκίντα και Ταϋμύρ.
Τα κυριότερα λιμάνια της θάλασσας είναι το Νόβυ Πορτ και το Ντίκσον. Η Θάλασσα του Κάρα είναι σημαντική για την αλιεία της, παρότι είναι ελεύθερη από πάγους μόνο το καλοκαίρι. Τελευταία έχουν γίνει σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά δεν έχει ακόμα προγραμματισθεί η εκμετάλλευσή τους.
Νησιά
Επεξεργασία
Υπάρχουν πολλά νησιά και συστάδες νησιών στη Θάλασσα του Κάρα. Αντίθετα με τις άλλες θάλασσες του Αρκτικού Ωκεανού, στις οποίες τα περισσότερα νησιά βρίσκονται κατά μήκος των ηπειρωτικών ακτών, στη Θάλασσα του Κάρα πολλά νησιά, όπως οι Νήσοι του Αρκτικού Ινστιτούτου, οι Νήσοι Ιζβέστι Τσικ, οι Νήσοι Κίροφ, η Ουεντινένιγια (ή «Μοναχική Νήσος»), η Νήσος Βίζε και η Νήσος Βορονίνα, βρίσκονται στα ανοικτά, στην κεντρική περιοχή της.
Η μεγαλύτερη συστάδα νήσων στη Θάλασσα του Κάρα είναι με διαφορά το Αρχιπέλαγος Νόρντενσκιελντ, που περιλαμβάνει 5 μεγάλες συστάδες και πάνω από 90 νησιά. Σημαντικά νησιά στη Θάλασσα του Κάρα είναι επίσης η Νήσος Μπέλυ, η Νήσος Ντίκσον, η Νήσος Ταϊμύρ, οι Νήσοι Καμένυε και η Νήσος Ολένι.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣε παλαιούς χάρτες του 16ου αιώνα η Θάλασσα του Κάρα εμφανίζεται με τις ονομασίες Σκυθικός Ωκεανός (Oceanus Scythicus) ή Θάλασσα των Πάγων (Mare Glaciale). Επειδή καλύπτεται από πάγους κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους, παρέμεινε σχεδόν ανεξερεύνητη μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.
Το 1556 ο Στήβεν Μπόροου (Stephen Borough) επεχείρησε με το πλοίο Searchthrift να φθάσει στις εκβολές του Ομπ, αλλά τον σταμάτησαν πάγοι και ομίχλη στην είσοδο της Θάλασσας του Κάρα. Το 1580 μία άλλη αγγλική αποστολή, υπό τους Άρθουρ Πετ και Τσαρλς Τζάκμαν, απέτυχε επίσης στο πέρασμα αυτό και η Αγγλία έχασε το ενδιαφέρον της για το Βορειοανατολικό Πέρασμα.
Το 1736-1737 ο Ρώσος ναύαρχος Στεπάν Μαλίγκιν ξεκίνησε ένα ταξίδι από τη Νήσο Ντόλγκυ στη Θάλασσα Μπάρεντς με δύο πλοία, το Πέρβϊι και το Φταρόι. Αφού κατάφερε να εισέλθει στη Θάλασσα του Κάρα, έπλευσε μέχρι το στόμιο του Ομπ. Ο Μαλίγκιν κράτησε προσεκτικές σημειώσεις από τις παρατηρήσεις αυτών των μέχρι τότε άγνωστων περιοχών της ρωσικής αρκτικής ακτογραμμής. Με αυτές τις γνώσεις μπόρεσε να σχεδιάσει τον πρώτο κάπως λεπτομερή χάρτη της ακτής του Βόρειου Παγωμένου Ωκεανού ανάμεσα στις εκβολές του Πετσόρα και του Ομπ.
Το 1878 ο Φινλανδoσουηδός εξερευνητής Άντολφ Έρικ Νόρντενσκιελντ απέπλευσε με το πλοίο Βέγας από το Γκέτεμποργκ και, παρά την ύπαρξη πάγων, κατόρθωσε να φθάσει μέχρι το γεωγραφικό μήκος των 180° ως τα τέλη του Σεπτεμβρίου. Ξεχειμωνιάζοντας στη Θάλασσα Τσούκτσι, ο Νόρντενσκιελντ γνώρισε τον λαό των Τσούκτσι, με τους οποίους αντάλλαξε αγαθά. Τον Ιούλιο 1879, το Βέγας ελευθερώθηκε από τους πάγους και συνέχισαν μέχρι τη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας. Ο Νόρντενσκιελντ έγινε έτσι ο πρώτος που διέσχισε το Βορειοανατολικό Πέρασμα. Το μεγαλύτερο αρχιπέλαγος της Θάλασσας του Κάρα πήρε έτσι το όνομά του. Το έτος 1912 υπήρξε τραγικό για την εξερεύνηση της Θάλασσας: Αδιάσπαστοι συμπαγείς πάγοι έφραξαν τη θαλάσσια οδό και τρεις ρωσικές αποστολές παγιδεύθηκαν και απέτυχαν: επρόκειτο για τις αποστολές του Γκεόργκι Σεντόφ με το πλοίο `Αγιος Φωκάς, του Γκεόργκι Μπρουσίλοφ με το πλοίο Αγία Άννα (που χάθηκε χωρίς να αφήσει ίχνη) και του Βλαντίμιρ Ρουσάνοφ με το πλοίο Ηρακλής («Γκέρκουλες»). Η παρατεινόμενη απουσία αυτών των τριών αποστολών κίνησε το δημόσιο ενδιαφέρον και λίγες μικρές διασωστικές αποστολές επιχειρήθηκαν, όπως οι 5 πτήσεις του Γιαν Ναγκόρσκι πάνω από τη θάλασσα και τους πάγους από τη βορειοδυτική ακτή της Νόβαγια Ζεμλιά.
Μετά τη Ρωσική Επανάσταση το 1917, η κλίμακα και η οπτική των εξερευνήσεων της Θάλασσας του Κάρα αυξήθηκαν ως μέρος της προεργασίας για την ανάπτυξη του Βορειοανατολικού Περάσματος. Ο αριθμός των πολικών σταθμών, από 5 που προϋπήρχαν του 1917, αυξήθηκε πολύ, παρέχοντας μετεωρολογικά και παγογραφικά δεδομένα, όσο και επικοινωνίες ασυρμάτου. Μέχρι το 1932 υπήρχαν 24 πολικοί σταθμοί, ως το 1948 περί τους 80 και ως το 1970 περισσότεροι από 100. Αναπτύχθηκε η χρήση παγοθραυστικών και αργότερα αεροσκαφών ως βάσεων για τη διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών. Το 1929 και το 1930 το παγοθραυστικό Σεντόφ μετέφερε ομάδες επιστημόνων στο αρχιπέλαγος Σεβέρναγια Ζεμλιά, το τελευταίο μεγάλο τμήμα ανεξερεύνητου εδάφους στη Σοβιετική Αρκτική: το αρχιπέλαγος χαρτογραφήθηκε πλήρως από την ομάδα του Γκεόργκι Ουσάκοφ μεταξύ του 1930 και του 1932.
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτα είναι τρία ταξίδια του παγοθραυστικού Σάντκο στο βόρειο τμήμα της Θάλασσας του Κάρα: Το 1935 και το 1936 οι τελευταίες ανεξερεύνητες εκτάσεις στα βόρεια όρια της Θάλασσας εξερευνήθηκαν, με αποτέλεσμα την ανακάλυψη της απομονωμένης Νήσου Ουσάκοφ.
Το καλοκαίρι του 1942, γερμανικά πολεμικά πλοία και υποβρύχια εισήλθαν στη Θάλασσα του Κάρα με αποστολή να βυθίσουν όσο το δυνατό περισσότερα σοβιετικά σκάφη. Αυτή η ναυτική εκστρατεία ονομάσθηκε χαρακτηριστικά «Επιχείρηση Wunderland». Η επιτυχία της ήταν περιορισμένη εξαιτίας της παρουσίας διάσπαρτων πάγων, της κακοκαιρίας και της ομίχλης. Αυτές οι συνθήκες προστάτευσαν τα σοβιετικά πλοία, αποτρέποντας τις απώλειες που θα υφίστατο ο σοβιετικός στόλος υπό καλές καιρικές συνθήκες.
Τον Οκτώβριο του 2010 η ρωσική κυβέρνηση έδωσε άδεια στη ρωσική εταιρεία πετρελαίου Ροσνέφτ για την εκμετάλλευση του τεράστιου πεδίου «Ανατολικό Πρινοβοζεμέλσκι» στη Θάλασσα του Κάρα.[3][4]
Πυρηνικά απόβλητα
ΕπεξεργασίαΥπάρχει ανησυχία σχετικώς με τη ραδιενεργό μόλυνση από πυρηνικά απόβλητα που απορρίφθηκαν στη Θάλασσα του Κάρα από το σοβιετικό καθεστώς. Σύμφωνα με μία επίσημη αναφορά που συνέταξε και έδωσε στη δημοσιότητα η ρωσική κυβέρνηση το Μάρτιο του 1993, η ΕΣΣΔ απέρριψε 6 αντιδραστήρες πυρηνικών υποβρυχίων και 10 εμπορικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Θάλασσα του Κάρα από το 1965 έως το 1988.[5]. Επιπλέον, στερεά απόβλητα υψηλής και χαμηλής ραδιενέργειας που παράγονταν από τα πυρηνικά υποβρύχια του Βόρειου Σοβιετικού Στόλου, απορρίπτονταν κατά την ανατροφοδότηση των αντιδραστήρων τους στην ίδια θάλασσα, κυρίως στα αβαθή φιορδ της Νόβαγια Ζεμλιά, όπου τα βάθη στα σημεία απορρίψεως κυμαίνονται από 12 ως 135 μέτρα, αλλά και στην Τάφρο της Νόβαγια Ζεμλιά σε βάθη έως και 380 μέτρων. Υγρά απόβλητα χαμηλής ραδιενέργειας χύνονταν στα ανοικτά των Θαλασσών Μπάρεντς και Κάρα. Μία εκτίμηση που ακολούθησε από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας έδειξε ότι οι διαρροές είναι μικρές και έντονα εντοπισμένες από τους 16 ναυτικούς αντιδραστήρες που απορρίφθηκαν σε 5 θέσεις στη Θάλασσα του Κάρα. Οι περισσότεροι από αυτούς τους αντιδραστήρες είχαν εμπλακεί σε ατύχημα.[6]
Το σοβιετικό πυρηνικό υποβρύχιο K-27 βυθίστηκε το 1982 από το πλήρωμά του στον Κόλπο Στεπόβογκο με τους δύο αντιδραστήρες του γεμάτους με χρησιμοποιημένο πυρηνικό καύσιμο. Σε ένα σεμινάριο το Φεβρουάριο του 2012 αποκαλύφθηκε ότι οι βυθισμένοι αντιδραστήρες θα μπορούσαν να επιτύχουν αλυσιδωτή αντίδραση από μόνοι τους και να εκραγούν ως πυρηνικές βόμβες. Ο κατάλογος των αποβλήτων, σύμφωνα με έγγραφα που εξετάσθηκαν, περιλαμβάνει περίπου 17.000 δοχεία ραδιενεργών αποβλήτων, 19 πλοία που περιείχαν τέτοια απόβλητα, 14 πυρηνικούς αντιδραστήρες, μεταξύ των οποίων 5 που περιέχουν ακόμα πυρηνικό καύσιμο, 735 άλλα τεμάχια μολυσμένου με ραδιενέργεια εξοπλισμού και το υποβρύχιο K-27 με γεμάτους τους δύο πειραματικούς αντιδραστήρες του (χρησιμοποιούσαν ως ψυκτικό ένα ευτηκτικό μείγμα μολύβδου-βισμουθίου).[7]
Περιοχή φυσικής προστασίας
ΕπεξεργασίαΗ μεγαλύτερη περιοχή φυσικής προστασίας της Ρωσίας, η Μεγάλη Αρκτική Περιοχή, θεσμοθετήθηκε στις 11 Μαΐου 1993 με την απόφαση No. 431 της ρωσικής κυβέρνησης. Το τμήμα των «Νήσων της Θάλασσας του Κάρα» (4.000 τετρ. χιλιόμετρα) αυτής της περιοχής περιλαμβάνει τις νήσους: Κίροφ, Βορονίνα, Ιζβέστι Τσικ, Αρκτικού Ινστιτούτου, Σβόρντρουπ, Ουεντινένιγια και μερικές μικρότερες. Αυτό το τμήμα αντιπροσωπεύει με αρκετή πληρότητα τη φυσική και βιολογική ποικιλότητα των νησιών της ανατολικής Θάλασσας του Κάρα.
Η γειτονική Γη του Φραγκίσκου Ιωσήφ και η Νήσος Σέβερνι της Νόβαγια Ζεμλιά αποτελούν επίσης θεσμοθετημένα καταφύγια άγριας φύσης υπό τη γενική ονομασία Ρωσικός Αρκτικός Εθνικός Δρυμός.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ E.M. Pospelov: Geograficheskie nazvaniya mira, Μόσχα 1998, σελ. 191.
- ↑ «Limits of Oceans and Seas, 3η έκδ» (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2010.
- ↑ «Rosneft and Gazprom clinch Arctic acreage». εφημερίδα Upstream Online (NHST Media Group). 2010-10-15. http://www.upstreamonline.com/live/article232846.ece. Ανακτήθηκε στις 2011-01-30.
- ↑ «BP and Rosneft in exploration pact». Upstream Online (NHST Media Group). 2011-01-14. http://www.upstreamonline.com/live/article241699.ece. Ανακτήθηκε στις 2011-01-30.
- ↑ «Radioecological Hazard of Ship Nuclear Reactors Sunken in the Arctic», Atomic Energy, τόμος 79, No. 3, 1995.
- ↑ Mount, M.E., Sheaffer, M.K. και Abbott, D.T. (1994): «Kara Sea radionuclide inventory from naval reactor disposal», Journal of Environ. Radioactivity, τόμος 25, σσ. 1–19
- ↑ Charles Digges (28 Αυγούστου 2012). «Russia announces enormous finds of radioactive waste and nuclear reactors in Arctic seas». Bellona. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Θαλάσσιοι πάγοι στη Θάλασσα του Κάρα
- Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας: Ραδιολογικές συνθήκες της Δυτικής Θάλασσας του Κάρα Αρχειοθετήθηκε 2006-09-27 στο Wayback Machine.
- Θαλάσσια ρύπανση στη Θάλασσα του Κάρα
- Οικολογική αποτίμηση Αρχειοθετήθηκε 2006-09-30 στο Library of Congress