Η Μέρα του Τσακαλιού (ταινία)
Η Μέρα του Τσακαλιού (αγγλικά:The Day of the Jackal) είναι αστυνομικό πολιτικό θρίλερ βρετανο-γαλλικής παραγωγής του 1973 σε σκηνοθεσία Φρεντ Τσίνεμαν και σενάριο του Κέννεθ Ρος βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1971 του Φρέντερικ Φόρσαιθ. Πρωταγωνιστούν οι Έντουαρντ Φοξ, Μάικλ Λόνσντεϊλ και ο Τέρενς Αλεξάντερ.
Η ταινία αναφέρεται σε έναν επαγγελματία δολοφόνο γνωστό με το κωδικό όνομα «Τσακάλι», ο οποίος προσλαμβάνεται για να δολοφονήσει τον Γάλλο πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ το καλοκαίρι του 1963.[9]
Η ταινία έλαβε θετικές κριτικές και κέρδισε το Βραβείο BAFTA Καλύτερου Μοντάζ (Ραλφ Κίμπλεν), πέντε επιπλέον υποψηφιότητες για τα Βραβεία BAFTA , δύο υποψηφιότητες για τις Χρυσές Σφαίρες καθώς και μία υποψηφιότητα για το Όσκαρ. Η ταινία κέρδισε 16.056.255 δολάρια στο box office,[10] και κέρδισε επιπλέον 8.525.000 δολάρια σε έσοδα από τη Βόρεια Αμερική.[11] Το Βρετανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε ως την 74η μεγαλύτερη βρετανική ταινία του 20ού αιώνα.[12]
Ένα ριμέικ, με τίτλο "Το Τσακάλι", κυκλοφόρησε στις 14 Νοεμβρίου 1997 στις ΗΠΑ και στις 8 Ιανουαρίου 1998 στο Ηνωμένο Βασίλειο, με πρωταγωνιστές τους Μπρους Γουίλις, Ρίτσαρντ Γκιρ και Σίντνεϊ Πουατιέ.
Πλοκή
Επεξεργασία– Πρόλογος μετά τους τίτλους έναρξης της ταινίας.
Στις 22 Αυγούστου 1962, γίνεται μια απόπειρα δολοφονίας κατά του Γάλλου πρόεδρου Σαρλ Ντε Γκωλ από την παραστρατιωτική ένοπλη οργάνωση ΟΑΣ, η οποία ήταν εξαγριωμένη με τη γαλλική κυβέρνηση που παραχώρησε ανεξαρτησία στην Αλγερία. Καθώς περνάει η αυτοκινητοπομπή του προέδρου, το αυτοκίνητο Citroën DS του Ντε Γκωλ δέχεται πυρά έσπασε από πυροβόλο όπλο, αλλά ολόκληρη η συνοδεία κατορθώνει και ξεφεύγει από την ενέδρα θανάτου χωρίς τραυματισμούς. Μέσα σε έξι μήνες, ο αρχηγός της OAS Ζαν Μπαστιέν-Θερύ και πολλά άλλα μέλη της οργάνωσης συλλαμβάνονται και ο Μπαστιέν-Θερύ εκτελείται.
Οι υπόλοιποι ηγέτες της ΟΑΣ, που κρύβονται τώρα σε ένα πανδοχείο στην Αυστρία, αποφασίζουν να κάνουν άλλη μια προσπάθεια και να προσλάβουν έναν επαγγελματία Βρετανό δολοφόνο, ο οποίος επιλέγει να χρησιποιήσει κωδικό όνομα "Τσακάλι". Κατά την συνάντηση που πραγματοποιείται το Τσακάλι θέτει ως όρους μια αμοιβή ύψους 500.000 δολαρίων καθώς και καμία επικοινωνία μεταξύ τους παρά μόνο σε περίπτωση ακύρωσης της δολοφονίας του Ντε Γκωλ. Τα μέλη της ΟΑΣ προχωρούν σε ενα μπαράζ ληστειών προκειμένου να συγκεντρώσουν την αμοιβή του Τσακαλιού. Εν τω μεταξύ, το Τσακάλι ταξιδεύει μέχρι τη Γένοβα και προμηθεύεται ένα αυτοσχέδιο όπλο από ένα ειδικό καθώς και ψεύτικα έγγραφα ταυτότητας από έναν πλαστογράφο, ο οποίος όμως προσπαθεί να τον εκβιάσει με αποτέλεσμα να δολοφονηθεί από το Τσακάλι. Στο Παρίσι το Τσακάλι αρχίζει να αναζητά το ιδανικό σημείο για να πραγματοποιήσει την δολοφονία του Ντε Γκωλ, και εντοπίζει μια σοφίτα μιας πολυκατοικίας που έχει θέα ακριβώς απέναντι από την στην Place du 18 juin 1940. Στη Ρώμη, όπου μετακόμισε η ομάδα της OAS, μέλη της Γαλλικής Υπηρεσίας Πληροφορίων απήγαγαν τον επικεφαλής αγγελιοφόρο της OAS, Βίκτορ Βαλένσκι, ο οποιός θα πεθάνει κατά την ανάκριση, αλλά όχι προτού οι πράκτορες καταφέρουν να του αποσπάσουν κάποιες πληροφορίες σχετικά με την συνωμοσία, συμπεριλαμβανομένης της λέξης "Τσακάλι".
Ο Υπουργός Εσωτερικών συγκαλεί μια μυστική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου με τους των αρχηγούς των γαλλικών δυνάμεων ασφαλείας. Όταν ζητά να βρεθεί ο καλύτερος ντετέκτιβ για να αναλάβει τον εντοπισμό του Τσακαλιού του, ο Επίτροπος της Αστυνομίας Μπερτιέ συνιστά τον αναπληρωτή του, Κλωντ Λεμπέλ. Λίγο αργότερα, ο Λεμπέλ εισέρχεται στην συνεδρίαση όπου του παρέχονται έχει ειδικές εξουσίες έκτακτης ανάγκης για τη διεξαγωγή της έρευνάς του, η οποία περιπλέκεται από την άρνηση του Ντε Γκωλ να αλλάξει τις προγραμματισμένες δημόσιες εμφανίσεις του.
Ο συνταγματάρχης Σεντ Κλαιρ, προσωπικός στρατιωτικός βοηθός του Ντε Γκωλ και ενός από τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, αποκαλύπτει τι γνωρίζει η κυβέρνηση στην ερωμένη του Ντενίζ, αγνοώντας ότι αυτήν είναι πράκτορας της ΟΑΣ που διαβιβάζει αυτές τις πληροφορίες στον σύνδεσμο της που βοηθά το Τσακάλι, και του επιτρέπει να αποφύγει τη σύλληψη σε πολλές περιπτώσεις. Εν τω μεταξύ, ο Λεμπέλ ανακαλύπτει ότι ο Βρετανός πιθανός ύποπτος Τσαρλς Κάλθροπ ενδέχεται να ταξιδεύει με το ψεύτικο όνομα Πωλ Όλιβερ Ντάνκαν, ο οποίος στην πραγματικότητα πέθανε ως παιδί και έχει εισέλθει στη Γαλλία.
Παρόλο που τα μέλη της ΟΑΣ τον ενημερώνουν ότι οι αρχές γνωρίζουν την νέα απόπειρα δολοφονίας του Ντε Γκωλ, το Τσακάλι αποφασίζει να υλοποιήσει το σχέδιο του. Σε ένα ξενοδοχείο γνωρίζει την Κολέτ ντε Μονπελιέ και περνά μαζί της την νύχτα σε μια προσπάθεια να αποκρύψει την παραμονή του εκεί. Λίγο προτού φτάσει ο Λεμπέλ με τους άντρες του στο ξενοδοχείο, το Τσακάλι κατορθώνει την τελευταία στιγμή και ξεφεύγει. Μετά από ένα τροχαίο ατύχημα που παραλίγο να τον σκοτώσει, το Τσακάλι κλέβει ένα τοπικό αυτοκίνητο και μεταβαίνει στο εξοχικό σπίτι της Μαντάμ ντε Μονπελιέ για να βρει να μείνει κάπου. Ωστόσο, την σκοτώνει αφού κοιμήθηκε ξανά μαζί της καθώς ανακάλυπτει ότι η αστυνομία μίλησε μαζί της.
Στη συνέχεια, το Τσακάλι μεταμφιέζεται ως Δανός δάσκαλος, με το όνομα Περ Λούνγκβιστ, του οποίου το διαβατήριο είχε κλέψει προηγουμένως στο Λονδίνο. Πετώντας όλα τα υπάρχοντα του Ντάνκαν σε ένα ποτάμι, πηγαίνει στο σιδηροδρομικό σταθμό με το αυτοκίνητο της Μαντάμ ντε Μονπελιέ και μπαίνει σε ένα τρένο για το Παρίσι. Καθώς το πτώμα της Μαντάμ ντε Μονπελιέ ανακαλύπτεται και το αυτοκίνητό της εντοπίζεται στο σιδηροδρομικό σταθμό, ο Λεμπέλ δεν εμποδίζεται πλέον από τις διατάξεις απορρήτου και προχωρά σε μια δημόσια ανακοίνωση για τον εντοπισμό του Τσακαλιού ως καταζητούμενο για δολοφονία. Παρόλο το ανθρωποκυνηγητό εναντίον του, το Τσακάλι πηγαίνει σε ένα τούρκικο λουτρό όπου και γνωρίζει ένα άνδρα και μεταβαίνει στο διαμέρισμα του. Την επόμενη μέρα, το Τσακάλι δολοφονεί τον οικοδεσπότη του, αφού ο άντρας μαθαίνει από μια τηλεοπτική εκπομπή ότι ο «Λούνγκβιστ» καταζητείται για φόνο.
Σε συνάντηση με το υπουργικό συμβούλιο του Υπουργού Εσωτερικών, ο Λεμπέλ δήλωνει την πεποίθησή του ότι το Τσακάλι θα προσπαθήσει να δολοφονήσει τον Ντε Γκωλ τρεις ημέρες αργότερα στις 25 Αυγούστου, την ημέρα του εορτασμού της απελευθέρωσης του Παρισιού κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αργότερα, ο Λεμπέλ παίζει μια ηχογράφημενη τηλεφωνική κλήση, στην οποία η Ντενίζ δίνει πληροφορίες στον σύνδεσμο της με την OAS. Ο Σεντ Κλαιρ ζητά συγγνώμη για την πράξη του και αποχωρεί από τη συνάντηση. Η Ντενίζ επιστρέφει στο διαμέρισμα του Σεντ Κλαιρ για να διαπιστώσει ότι αυτοκτόνησε και ότι η αστυνομία την περιμένει.
Την Ημέρα της Απελευθέρωσης, το Τσακάλι, μεταμφιεσμένος ως ηλικιωμένος ανάπηρος βετεράνος του πολέμου, μπαίνει στο κτίριο του οποίου το κλειδί είχε προηγουμένως κλέψει. Αφού αφήνει αναίσθητο τον θυρωρό του κτιρίου με ένα χτύπημα στο πίσω μέρος του λαιμού, συναρμολόγει το όπλο του και περιμένει σε ένα παράθυρο στη σοφίτα. Όταν ο Λεμπέλ ανακαλύπτει ότι ένας αστυνομικός επέτρεψε σε έναν άντρα με πατερίτσες να περάσει από το μπλόκο, οι δύο τους τρέχουν προς το κτίριο. Καθώς ο Ντε Γκωλ απονέμει το πρώτο μετάλλιο, το Τσακάλι τον πυροβολεί, αλλά αποτυγχάνει να τον σκοτώσει επειδή ο ψηλός πρόεδρος ξαφνικά σκύβει για να φιλήσει τον παραλήπτη στο μάγουλο. Ο Λεμπέλ και ο αστυνομικός σπάζουν την πόρτα και μπαίνουν μέσα στη σοφίτα όπου το Τσακάλι πυροβολεί τον αστυνομικό, αλλά ο Λεμπέλ τον σκοτώνει αμέσως μετά χρησιμοποιώντας το πυροβόλο όπλο του αστυνομικού.
Το Τσακάλι ενταφιάζεται σε έναν ανώνυμο τάφο, με μοναδικό μάρτυρα τον Λεμπέλ. Ενώ ψάχνουν το διαμέρισμα του Τσαρλς Κάλθροπ, η αστυνομία έρχεται αντιμέτωπη με τον πραγματικό Κάλθροπ, η οποία επιμένει να τους συνοδεύσει στη Σκότλαντ Γιαρντ. Αργότερα μετά το τέλος της κηδείας του Τσακαλιού ο Λεμπέλ συνομιλεί με τον Επιθεωρητή Τόμας λέγοντας:
«Είναι γνωστό ότι ένας Άγγλος θεωρήθηκε ύποπτος...αλλά ήδη ξεκαθάρισε τη θέση του. Το Τσακάλι σαφώς και μεταμφιέστηκε ως Άγγλος, αλλά και Δανός και Γάλλος. Δεν υπάρχει λοιπόν τρόπος να αποδείξουμε την ταυτότητά του. Αλλά αν το Τσακάλι δεν ήταν ο Κάλθροπ...τότε ποιος διάολο ήταν;»
Διανομή ρόλων
Επεξεργασία- Έντουαρντ Φοξ ως το Τσακάλι, επίσης γνωστός ως Πωλ Ντούγκαν & Περ Λούντγκβιστ
- Μάικλ Λόνσντεϊλ ως αναπληρωτής Επιθεωρητής Κλωντ Λεμπέλ
- Τέρενς Αλεξάντερ ως Λόιντ
- Μισέλ Ωκλέρ ως Συνταγματάρχης Ρολάν
- Άλαν Μπάντελ ως ο Υπουργός Εσωτερικών
- Τόνι Μπράιτον ως Επιθεωρητής Τόμας
- Ντέρεκ Τζάκομπι ως Κάρον
- Ντένις Κάρεϊ ως Κασόν
- Σύριλ Κιούζακ ως οπλουργός
- Μορίς Ντένχαμ ως Στρατηγός Κολμπέρ
- Ντελφίν Σειρίτζ ως Κολέτ ντε Μοντπελιέ
- Ζακ Φρανσουά ως Πασκάλ
- Ολγκά Ζωρζ-Πικό ως Ντενίζ
- Ρειμόντ Τζερόμ ως Φλαβινί
- Μπάρι Ίνγκχαμ ως Σεντ Κλαιρ
- Ζαν Μαρτίν ως Βίκτωρ Βάλενσκι
- Έρικ Πόρτερ ως Συνταγματάρχης Ροντίν
- Anton Rodgers ως Ζιλ Μπερνάρντ
- Ντόναλντ Σίντεν ως Μάλινσον
- Ζαν Σορέλ ως Ζαν Μπαστιέν-Τερύ
- Ντέιβιντ Σουίφτ ως Μοντκλέρ
- Τίμοθι Γουέστ ως Επίτροπος Μπερτιέ
- Μπερνάρντ Αρτζάρν ως Επιθεωρητής Χιουζ
- Φιλίπ Λεοτάρ ως Χωροφύλακας στο Παρίσι
- Edward Hardwicke ως Τσαρλς Κάλθροπ
- Άντριεν Κέιλα-Λεγκράντ ως Προέδρος Σαρλ ντε Γκωλ
- Χάουαρντ Βέρνον ως Υπουργός Λεβένσκ
- Ντέιβιντ Κέρναν ως πραγματικός Περ Λούντγκβιστ
- Φιοντόρ Άτκιν ως μέλος του ΟΑΣ
Υποδοχή
ΕπεξεργασίαΚριτικές
ΕπεξεργασίαΤο προσωπικό του περιοδικού Variety στην κριτική του για την ταινία σημειώνει:«Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της ταινίας είναι ότι καταφέρνει να διατηρήσει το ενδιαφέρον και την αγωνία παρά την προφανή πρόγνωση του αποτελέσματος. Ο Φοξ ταιριάζει πολύ καλά με τον αθώο νεαρό που σχεδιάζει το μέλλον του με προσεκτική φροντίδα».[13] Ο Νταν Ντράκερ του Chicago Reader στην κριτική του που δημοσιεύθηκε την 1η Νοεμβρίου 2007 ανέφερε μεταξύ άλλων πως:«Είναι ένα στιλβωμένο και συναρπαστικό θρίλερ, που δεν είναι φορτωμένο με βαριές πολιτικές / φιλοσοφικές παρεκτροπές».[14]
Ο ιστότοπος Rotten Tomatoes συλλογής κριτικών, δίνει βαθμολογία (Ιανουάριος 2021) θετικής έγκρισης 89% βασισμένες σε 27 κριτικές με μέσο όρο 7.90/10. Η κριτική συναίνεση του ιστότοπου αναφέρει: «Η Μέρα του Τσακαλιού είναι ένα σχολαστικά κατασκευασμένο θρίλερ με εκπληκτική ευσέβεια και δυναμική σκηνοθεσία».[15]
Διακρίσεις
Επεξεργασία| Βραβεία & Υποψηφιότητες | |||
|---|---|---|---|
| Οργάνωση | Κατηγορία | Υποψήφιος | Αποτέλεσμα |
| Όσκαρ[16] | Καλύτερο Μοντάζ | Ραλφ Κίμπλεν | Υποψηφιότητα |
| BAFTA[16] | Καλύτερο Μοντάζ | Ραλφ Κίμπλεν | Νίκη |
| Καλύτερη Ταινία | Η Μέρα του Τσακαλιού | Υποψηφιότητα | |
| Καλύτερης Σκηνοθεσία | Φρεντ Τσίνεμαν | Υποψηφιότητα | |
| Καλύτερο Σενάριο | Κένεθ Ρος | Υποψηφιότητα | |
| Καλύτερος Ήχος | Νίκολας Στίβενσον, Μπομπ Άλεν | Υποψηφιότητα | |
| Καλύτερος Β' Ανδρικός Ρόλος | Μάικλ Λόνσντεϊλ | Υποψηφιότητα | |
| Καλύτερος Β' Γυναικείος Ρόλος | Ντελφίν Σέιριτζ | Υποψηφιότητα | |
| Χρυσές Σφαίρες[16] | Καλύτερη Σκηνοθεσία | Φρεντ Τσίνεμαν | Υποψηφιότητα |
| Καλύτερη Ταινία (Δραματική) | Η Μέρα του Τσακαλιού | Υποψηφιότητα | |
| Καλύτερο Σενάριο | Κένεθ Ρος | Υποψηφιότητα | |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ www
.imdb .com /title /tt0069947 /. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 stopklatka
.pl /film /dzien-szakala. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016. - ↑ www
.the-numbers .com /movie /Day-of-the-Jackal-The. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016. - ↑ www
.filmaffinity .com /es /film522691 .html. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016. - ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 5,17 5,18 5,19 5,20 5,21 5,22 5,23 5,24 5,25 5,26 5,27 5,28 5,29 5,30 5,31 5,32 5,33 5,34 5,35 5,36 5,37 5,38 5,39 5,40 5,41 5,42 5,43 www
.imdb .com /title /tt0069947 /fullcredits. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2016. - ↑ (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
- ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 7,20 www
.imdb .com /title /tt0069947 /releaseinfo. - ↑ 8,0 8,1 day-jackal.
- ↑ Lockhart, Freda Bruce (20 Ιουλίου 1973). «Unpretentious perfectionist». Catholic Herald. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2013.
- ↑ «The Day of the Jackal, Box Office Information». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2012.
- ↑ «Big Rental Films of 1973». Variety: 19. 9 January 1974. https://archive.org/details/sim_variety_1974-01-09_273_9/page/19.
- ↑ British Film Institute - Top 100 British Films (1999). Retrieved 27 October 2017
- ↑ «Η κριτική του περιοδικού Variety για την Μέρα του Τσακαλιού'» (στα Αγγλικά). variety.com. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Ο Νταν Ντράκερ του Chicago Reader για την Μέρα του Τσακαλιού'» (στα Αγγλικά). chicagoreader.com. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Η Μέρα του Τσακαλιού (1973)». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 «The Day of the Jackal: Awards». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-06. https://web.archive.org/web/20160306180916/http://www.nytimes.com/movies/movie/61917/The-Day-of-the-Jackal/awards. Ανακτήθηκε στις 26 January 2015.