Επί των Δεήσεων

Ο επί των Δεήσεων (δηλ. ο υπεύθυνος των αναφορών) ήταν ένα Ρωμαϊκό αξίωμα, του οποίου ο κάτοχος ήταν υπεύθυνος για τη λήψη και απάντηση των αναφορών στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα. Υφιστάμενοι αξιωματούχοι με τον ίδιο τίτλο υπήρχαν στις επαρχίες· επίσης ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης είχε επίσης έναν επί των Δεήσεων.

Το αξίωμα θεωρείται συνήθως (σύμφωνα με τον Τζον Μπέρυ) ως άμεση συνέχιση του magister memoriae της Ρωμαϊκής εποχής, αλλά αυτή η ταύτιση δεν είναι σίγουρη. Ο τίτλος πιστοποιείται για πρώτη φορά σε σφραγίδα του 7ου αι. Στους καταλόγους προτεραιότητας αξιωμάτων, όπως το Κλητορολόγιον, καταμετρείται μεταξύ των δικαστικών αξιωματούχων (κριτών) και οι διασωθείσες σφραγίδες δείχνουν ότι μέχρι τον 11ο αι. οι κάτοχοί του είχαν σχετικά μεσαίας τάξης διακρίσεις, όχι υψηλότερες από αυτές τού πρωτοσπαθάριου. Ωστόσο από το τελευταίο μισό του 11ου αι. και κατά τη διάρκεια του 12ου το αξίωμα αυξήθηκε πολύ σε σημασία, με τους κατόχους του να λαμβάνουν υψηλότερους τίτλους και να προέρχονται από την αριστοκρατία της Αυτοκρατορίας. Ο τελευταίος κάτοχος Γεώργιος Χατζίκης πιστοποιείται το 1321, αλλά το αξίωμά του αναφέρεται ακόμη ως ενεργό δεκαετίες αργότερα, από τον Ψευδο-Κωδινό.

Είναι άγνωστο αν είχε υφισταμένους υπαλλήλους (officium) ή ποια ήταν η σύνθεση του γραφείου του. Αυτοί απουσιάζουν από το Κλητορολόγιον, αλλά είναι γνωστή μία σφραγίδα ενός πιθανώς υπαλλήλου "γραμματέα των αναφορών" (νοτάριου των Δεήσεων). Οι σφραγίδες μαρτυρούν επίσης την ύπαρξη επαρχιακών αξιωματούχων με τίτλο επί των Δεήσεων, όπως στη Σικελία και στην Πελοπόννησο.

Πηγές

• Bury, John B. (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century. Oxford University Publishing. σελίδες 77–78. 
• Kazhdan, Alexander, ed. (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. p. 724. ISBN 978-0-19-504652-6.
• Oikonomides, Nicolas (1972). Les listes de préséance byzantines des IXe et Xe siècles (in French). Paris: Éditions CNRS. p. 322.
• Verpeaux, Jean, ed. (1966). Pseudo-Kodinos, Traité des Offices (in French). Centre National de la Recherche Scientifique.