Βικιπαίδεια

Εμβολισμός

Εμβολισμός είναι η σκόπιμη απόφραξη ενός αιμοφόρου αγγείου ή του αγγειακού χώρου.[1][2] Χρησιμοποιείται ως συμπληρωματική διαδικασία στη μικροχειρουργική ή στην ακτινοχειρουργική για την εξάλειψη των εν τω βάθει αρτηριών, την απόφραξη αγγείων τροφοδοσίας που δεν είναι εύκολα προσβάσιμα κατά τη διάρκεια της επέμβασης, τη μείωση του μεγέθους αρτηριοφλεβωδών δυσπλασιών και την εξάλειψη των σχετικών ανευρυσμάτων.[3][4][1]

Εμβολισμός
Αιμορροΐδες πριν και μετά τον εμβολισμό της αιμορροϊδικής αρτηρίας.
ΕιδικότηταΕπεμβατική ακτινολογία
Ταξινόμηση

Ο εμβολισμός μπορεί να διακριθεί μεταξύ επειγόντων εμβολισμών λόγω απειλητικής για τη ζωή αιμορραγίας που είναι δύσκολο να σταματήσει[5] και εκλεκτικών (προγραμματισμένων) εμβολισμών, π.χ. για μια αγγειακή δυσπλασία ή θεραπεία όγκου.[2]

Τύποι εμβολισμού είναι ο αρτηριακός εμβολισμός, ο χημειοεμβολισμός και ο ραδιοεμβολισμός.[2] Στον χημειοεμβολισμό μικρά σωματίδια επικαλυμμένα με φάρμακα χημειοθεραπείας εγχέονται επιλεκτικά μέσω ενός καθετήρα σε μια αρτηρία που τροφοδοτεί απευθείας τον όγκο.[6] Στον ραδιοεμβολισμό μικροσκοπικά σφαιρίδια γεμάτα με ραδιενεργό ισότοπο τοποθετούνται μέσα στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν έναν όγκο. Αυτό εμποδίζει την παροχή αίματος στα καρκινικά κύτταρα και παρέχει υψηλή δόση ακτινοβολίας στον όγκο, ενώ παράλληλα αφήνει ανέπαφο τον φυσιολογικό ιστό.[7]

Διαδικασία στην περίπτωση αιμορραγίας

Επεξεργασία

Ο εμβολισμός στην περίπτωση αιμορραγίας πραγματοποιείται με την τοποθέτηση ενός μικρού καθετήρα μέσα στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν την περιοχή που αιμορραγεί. Πλοηγώντας προσεκτικά τον καθετήρα, υπό την καθοδήγηση εικόνας (π.χ. ψηφιακή αγγειογραφία),[8] στο ασφαλέστερο και πιο απομακρυσμένο σημείο, μια ποικιλία διαφορετικών υλικών μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί για την απόφραξη των αγγείων που αιμορραγούν. Τα υλικά περιλαμβάνουν υγρούς ιστικούς συγκολλητές, μικρο-σπειράματα και μικροσφαιρίδια ή σωματίδια. Η θεραπεία εμβολισμού μπορεί να πραγματοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες χειρουργικές επεμβάσεις ανάλογα με την αιτία της αιμορραγίας.[9]

Είδη

Επεξεργασία

Επείγοντες εμβολισμοί

Επεξεργασία
  • Πυελικό τραύμα[10]: αιμορραγία συνήθως από σπασμένο οστό πυέλου, το προιερό φλεβικό πλέγμα και κλάδους της έσω λαγόνιας αρτηρίας.
  • Σπλήνας[11]: ανάλογα με την έκταση του τραυματισμού, συντηρητική προσέγγιση υπό παρακολούθηση, σπληνεκτομή (χειρουργική αφαίρεση της σπλήνας) ή θεραπεία ολοένα και περισσότερο με εμβολισμό (συνήθως απόφραξη της σπληνικής αρτηρίας).
  • Ήπαρ[12]: Το πιο επικίνδυνο όργανο για τον ασθενή. Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν τη χειρουργική επέμβαση και τον εμβολισμό.
  • Γαστρεντερική αιμορραγία[13]: Η γαστρεντερική αιμορραγία (π.χ. αιμορραγία από έλκος στομάχου στον εντερικό αυλό) είναι έκτακτη ανάγκη, αλλά οι περισσότερες από αυτές τις αιμορραγίες σταματούν με υποκατάσταση (χορήγηση αποθεμάτων αίματος).
  • Αιμορραγικό έλκος δωδεκαδακτύλου: η αγγειογραφία ενδείκνυται εάν η ενδοσκοπική προσπάθεια έχει αποτύχει δύο φορές.
  • Εμβολισμός βρογχικής αρτηρίας[14]: Ένδειξη για απειλητική για τη ζωή αιμορραγία που εκδηλώνεται ως αιμόπτυση (βήχας με αίμα) (> 250 ml αιμόπτυση/24 ώρες). Η τεχνική επιτυχία του εμβολισμού της βρογχικής αρτηρίας είναι έως και 100%, αλλά σε περίπου 30% των περιπτώσεων υπάρχει επαναιμορραγία εντός 14 ημερών (ανάλογα με την υποκείμενη νόσο).

Οι παράγοντες εμβολισμού ταξινομούνται συνήθως ως προσωρινοί ή μόνιμοι παράγοντες. Οι προσωρινοί παράγοντες περιλαμβάνουν αυτόλογους θρόμβους αίματος, λίπος, μύες και περιτονία (που χρησιμοποιούνται σπάνια και έχουν μόνο ιστορικό ενδιαφέρον). Οι μόνιμοι παράγοντες περιλαμβάνουν μεταλλικά πηνία και σωματίδια εμβολισμού. Οι περισσότεροι υγροί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της καθαρής αλκοόλης και άλλων σκληρυντικών παραγόντων δεν έχουν κανένα ρόλο στη θεραπεία τραυματισμών λόγω του σημαντικού κινδύνου νέκρωσης των ιστών.[5]

Προγραμματισμένοι εμβολισμοί

Επεξεργασία
  • Εμβολισμός πνευμονικών κολποκοιλιακών συριγγίων
  • Εμβολισμός κολποκοιλιακών δυσπλασιών (π.χ. στα άκρα)
  • Εμβολισμός αιμαγγειωμάτων (π.χ. στα άκρα)
  • Εμβολισμός όγκου οστών της σπονδυλικής στήλης[15] (συνήθως προεγχειρητικά πριν την αφαίρεση του όγκου· σε μεμονωμένες περιπτώσεις ως παρηγορητική θεραπεία για τον πόνο και τη μείωση του όγκου).
  • Εμβολισμός όγκου οστών των άκρων (συνήθως προεγχειρητικός, σε μεμονωμένες περιπτώσεις ως παρηγορητική θεραπεία για τον πόνο και τη μείωση του όγκου).
  • Εμβολισμός ινομυωμάτων της μήτρας[16]: μέθοδος για τη θεραπεία των συμπτωματικών ινομυωμάτων της μήτρας μέσω της έγχυσης σφαιρικών μικροσωματιδίων στην αρτηρία της μήτρας.

Υλικά

Επεξεργασία

Υγροί εμβολικοί παράγοντες

Επεξεργασία

Οι συνήθεις υγροί εμβολικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την αιθανόλη, τις κόλλες κυανοακρυλικού N-βουτυλεστέρα (NBCA), το Lipiodol (ένα αιθιοδιωμένο έλαιο) (Guerbet) και το Onyx (Medtronic).[17]

Ο ενδαγγειακός εμβολισμός είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για τις εγκεφαλικές αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες και τα αρτηριοφλεβικά συρίγγια. Μια ποικιλία υγρών εμβολικών παραγόντων έχουν χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιούνται επί του παρόντος για τον εμβολισμό τους.[18]

Οι υγροί παράγοντες είναι πολύ αποτελεσματικοί στον εμβολισμό και λειτουργούν ανεξάρτητα από την κατάσταση πήξης του ασθενούς (πολύ σημαντικό εάν, για παράδειγμα, ο ασθενής έχει χάσει αρκετά λίτρα αίματος μετά από τροχαίο ατύχημα και η πήξη του δεν έχει ακόμη επανέλθει επαρκώς παρά τις μαζικές μεταγγίσεις). Ορισμένοι υγροί παράγοντες έχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών επειδή λειτουργούν γρήγορα, παρόμοια με την υπερκόλλα.

Σωματίδια εμβολισμού

Επεξεργασία

Οι εμβολισμοί σωματιδίων περιλαμβάνουν το Gelfoam, την πολυβινυλική αλκοόλη (PVA) και τα πρόσφατα αναπτυγμένα σφαιρικά μικροσωματίδια από ζελατίνη ή πλαστικό.[19] Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν μόνο προσωρινό αποτέλεσμα, καθώς τα εμβολισμένα αγγεία ανοίγουν ξανά. Λόγω της παρουσίας τους σε πολλαπλά μεγέθη (μεταξύ 40 και 900 μm σε προσαυξήσεις περίπου 100 μm), τα σφαιρικά μικροσωματίδια προσφέρουν τη δυνατότητα επιλογής κατάλληλου εμβολισμού για το αντίστοιχο αγγείο ή παρεγχυματικό όργανο.

Αυτά τα σωματίδια μπορεί να έχουν ακανόνιστη επιφάνεια (συμβατικό PVA) ή λείο σφαιρικό σχήμα. Τα συμβατικά PVA και HepaSphere έχουν την ικανότητα να διαστέλλονται σε υγρό διάλυμα. Τα περισσότερα από τα άλλα κοινά σφαιρικά μικροσωματίδια είναι βαθμονομημένα, συμπιέσιμα και μπορούν να γεμίσουν με φάρμακα όπως χημειοθεραπευτικά μέσα. Όλα τα μικροσωματίδια ταξινομούνται ως μόνιμα, μη απορροφήσιμα, βιοσυμβατά ή κατευθυνόμενα στη ροή, με τους περισσότερους από αυτούς τους εμβολικούς παράγοντες να είναι μη ραδιοδιαφανείς στην ακτινοσκόπηση (μη διαπερατοί από ακτίνες Χ).[19]

Συσκευές μηχανικής απόφραξης

Επεξεργασία

Πηνία, αλληλοσυνδεόμενα αποσπώμενα πηνία (IDC) και συστήματα κλεισίματος που μοιάζουν με πλέγμα χρησιμεύουν ως μεταλλικά υλικά εμβολισμού.[20][21]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 Ahmad, Farhan; Sabharwal, Tarun; Adam, Andy (2008-06-01). «Interventional radiology». Surgery (Oxford). Imaging 26 (6): 269–275. doi:10.1016/j.mpsur.2008.04.004. ISSN 0263-9319. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S026393190800077X. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «embolization». www.cancer.gov (στα Αγγλικά). 2 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  3. ↑ Starke, Robert M.· Komotar, Ricardo J. (1 Ιανουαρίου 2011). Mohr, J. P., επιμ. 71 - Surgical Decision Making, Techniques, and Periprocedural Care of Cerebral Arteriovenous Malformations. Saint Louis: W.B. Saunders. σελίδες 1358–1365. ISBN 978-1-4160-5478-8. 
  4. ↑ «Endovascular embolization: MedlinePlus Medical Encyclopedia». medlineplus.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Lopera, Jorge E. (2010-03). «Embolization in Trauma: Principles and Techniques». Seminars in Interventional Radiology 27 (1): 14–28. doi:10.1055/s-0030-1247885. ISSN 0739-9529. PMID 21359011. PMC 3036510. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3036510/. 
  6. ↑ «chemoembolization». www.cancer.gov (στα Αγγλικά). 2 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  7. ↑ Radiology (ACR), Radiological Society of North America (RSNA) and American College of. «Radioembolization (Y90)». Radiologyinfo.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  8. ↑ Periyasamy, Sarvesh; Hoffman, Carson A.; Longhurst, Colin; Schefelker, Georgia C.; Ozkan, Orhan S.; Speidel, Michael A.; Laeseke, Paul F. (2021-02). «A Quantitative Digital Subtraction Angiography Technique for Characterizing Reduction in Hepatic Arterial Blood Flow During Transarterial Embolization». Cardiovascular and interventional radiology 44 (2): 310–317. doi:10.1007/s00270-020-02640-0. ISSN 0174-1551. PMID 33025244. PMC 7855448. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7855448/. 
  9. ↑ «Embolization for Bleeding | University of Michigan Health». www.uofmhealth.org. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  10. ↑ M. Krotz, K. J. Pfeifer, M. Reiser, U. Linsenmaier: Radiological intervention in multiply injured patients. In: Radiologe. 45, 2005, S. 1129–1145
  11. ↑ A. Raikhlin, M. O. Baerlocher, M. R. Asch, A. Myers: Imaging and transcatheter arterial embolization for traumatic splenic injuries: review of the literature. In: Can J Surg. 51(6), Dec 2008, S. 464–472.
  12. ↑ V. Monnin, C. Sengel, F. Thony, I. Bricault, D. Voirin, C. Letoublon, C. Broux, G. Ferretti: Place of arterial embolization in severe blunt hepatic trauma: a multidisciplinary approach.In: Cardiovasc Intervent Radiol. 31(5), Sep-Oct 2008, S. 875–882.
  13. ↑ H. H. Wang, B. Bai, K. B. Wang u. a.: Interventional therapy for acute hemorrhage in gastrointestinal tract. In: World J Gastroenterol. 12, 2006, S. 134–136.
  14. ↑ F. Baltacıoğlu, N. C. Cimşit, K. Bostanci, M. Yüksel, N. Kodalli: Transarterial microcatheter glue embolization of the bronchial artery for life-threatening hemoptysis: Technical and clinical results. In: Eur J Radiol. 2008 Dec 12.
  15. ↑ B. Radeleff, M. Eiers, R. Lopez-Benitez, G. Noeldge, P. Hallscheidt, L. Grenacher, M. Libicher, Felix Zeifang, P. J. Meeder, G. W. Kauffmann, G. M. Richter: Transarterial embolization of primary and secondary tumors of the skeletal system. In: Eur J Radiol. 58(1), Apr 2006, S. 68–75.
  16. ↑ J. P. Pelage, W. J. Walker, O. Le Dref, A. Laurent, R. Rymer: Treatment of uterine fibroids. In: Lancet. 357, 2001, S. 1530.
  17. ↑ https://fyra.io. «Liquid Embolics: Emerging Options and Applications». Endovascular Today (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  18. ↑ Vollherbst, Dominik F.; Chapot, René; Bendszus, Martin; Möhlenbruch, Markus A. (2022). «Glue, Onyx, Squid or PHIL? Liquid Embolic Agents for the Embolization of Cerebral Arteriovenous Malformations and Dural Arteriovenous Fistulas». Clinical Neuroradiology 32 (1): 25–38. doi:10.1007/s00062-021-01066-6. ISSN 1869-1439. PMID 34324005. PMC 8894162. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8894162/. 
  19. ↑ 19,0 19,1 «Particulate Embolics». Endovascular Today (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
  20. ↑ Gianturco, C.; Anderson, J. H.; Wallace, S. (1975-07). «MECHANICAL DEVICES FOR ARTERIAL OCCLUSION» (στα αγγλικά). American Journal of Roentgenology 124 (3): 428–435. doi:10.2214/ajr.124.3.428. ISSN 0361-803X. https://www.ajronline.org/doi/10.2214/ajr.124.3.428. 
  21. ↑ «Occlusion Devices». Endovascular Today (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2024. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Εμβολισμός&oldid=10744486"