Εθνική Φοιτητική Ένωση Κυπρίων - ΕΦΕΚ Αθήνας

Η Εθνική Φοιτητική Ένωση Κυπρίων (Ε.Φ.Ε.Κ.) Αθήνας ιδρύθηκε από Κύπριους φοιτητές, ανεξαρτήτου πολιτικής αποχρώσεως, στις 7 Μαΐου του 1949 στην Αθήνα και η οποία ακράδαντα σκόπευε μέσα από τη διακήρυξη επτά αρχών και το καταστατικό της την «…αδιάλλακτη επιδίωξη της ένωσης της Κύπρου με την μητέρα Ελλάδα», σκοπός ο οποίος την τότε εποχή θεωρείτο η ιδανικότερη λύση για τον Κυπριακό λαό. Στην ιδρυτική συνέλευση παρέστησαν περίπου 50 Κύπριοι φοιτητές και φοιτήτριες.

Εθνική Φοιτητική Ένωση Κυπρίων - ΕΦΕΚ Αθήνας

δεδομένα ()

Μερικά από τα ιδρυτικά μέλη, όπως αναφέρονται και σε έκδοση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού από τα πρακτικά του συνεδρίου «Η νεολαία στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59», είναι οι Φειδίας Δουκάρης-Γεωργιάδης, Χριστόφορος Χριστοφίδης (μετέπειτα Υπουργός Παιδείας 1990-93), Ανδρέας Βαρνάβας, Γιάννης Βαρνάβας, Χρίστος Καττάμης, Μάκης Ευθυμίου, Ευστάθιος Χριστοδουλίδης, Κώστας Σκαρπάρης, Αρτέμης Χατζήπαναγης (μετέπειτα ευεργέτης της ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Κύπρου), Τάκης Ευδόκας (μετέπειτα πολιτικός) και Αμέρικος Αργυρίου (μετέπειτα ιδρυτής του «Θεοτόκος» και άλλων κοινωφελών ιδρυμάτων). Ως προσωρινή διοίκηση παρέμειναν οι πρωτεργάτες της ίδρυσης, φοιτητές Φειδίας Γεωργιάδης, Αντωνάκης Θεοχαρίδης, Θαλής Μιχαηλίδης, Αμερίκος Αργυρίου, Κωστάκης Λευκωσιάτης, Νίκος Σέρβος και Χριστόφορος Χριστοφίδης, ενώ προστέθηκε και τη μέρα της ιδρυτικής συνέλευσης ο Φοίβος Κότσαπας οι οποίοι μέχρι την πρώτη γενική συνέλευση εκπροσωπούσαν το Σύλλογο με κύριο εκπρόσωπο και προσωρινό πρόεδρο τον Αμερίκο Αργυρίου, ο οποίος φαίνεται να ήταν και ο τελευταίος πρόεδρος της "Ένωσις Κυπρίων Φοιτητών Ελλάδος" (Ε.Κ.Φ.Ε.), προηγούμενης ανεπίσημης οργάνωσης, η οποία δρούσε μάλλον από το 1946 και στην οποία διετέλεσαν επίσης πρόεδροι οι Μ. Αναστασιάδης (1946-47) και Βάσος Λυσσαρίδης (1947-48). Ως πρώτος πρόεδρος της ΕΦΕΚ για την περίοδο 1949-1950 καταγράφεται ο Αντώνης Θεοχαρίδης, ο οποίος εξελέγη κατά την Α' γενική συνέλευση το φθινόπωρο του 1949.

Τα πρώτα χρόνια 1950-1967

Την περίοδο 1950-51 πρόεδρος της ΕΦΕΚ ήταν ο επίσης ιδρυτικό μέλος Χριστόφορος Χριστοφίδης. Σε βιβλίο με τίτλο «Οι Κύπριοι φοιτητές στην Αθήνα και ο αγώνας του 1955-59» ο συγγραφέας του Πέτρος Στυλιανού, τότε και αυτός φοιτητής, αναφέρει ως το φθινόπωρο του 1951 ως αναδιοργάνωση της ΕΦΕΚ σε γενική συνέλευση με παρόντες 20 φοιτητές από τους 300 που υπήρχαν τότε στην Αθήνα, και με εκλογή νέου συμβουλίου με πρόεδρο τον Αρτέμη Χατζηπαναγή, ο οποίος αναφέρεται να συνεχίζει ως πρόεδρος ως το φθινόπωρο του 1952 όπου νέος πρόεδρος για την περίοδο 1952-53 εκλέγεται ο Νίκος Γεωργίου μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1953 όπου εκλέγεται πανηγυρικά, όπως αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας Πέτρος Στυλιανού και μετέπειτα τομεάρχης της ΕΟΚΑ.

Η δράση στον αγώνα της ΕΟΚΑ

Ακολούθησαν πολλές εκδηλώσεις και διαμαρτυρίες κυρίως στην Αθήνα, αλλά και διάφορες ενέργειες στη Κύπρο κατά το καλοκαίρι του 1954, με σκοπό την αποδιοργάνωση του Αγγλικού ζυγού. Οι φοιτητές τότε θεωρούνται πολύ ορθά ένα μεγάλο κομμάτι της γέννησης της ΕΟΚΑ αφού από αυτούς πολλοί και διάφοροι μετείχαν ενεργά ως αγωνιστές στον αγώνα (εξ αυτών ενδεικτικά αναφέρονται μεταξύ άλλων οι μετέπειτα τομεάρχες Ρένος Κυριακίδης, Θάσος Σοφοκλέους, Νίκος Σπανός και άλλοι). Αξίζει να σημειωθεί ότι από τα σπλάχνα της ΕΦΕΚ ιδρύθηκε το φθινόπωρο του 1954 στην Αθήνα η αρχικά 16μελής ομάδα με το όνομα ΚΑΡΗ (Κύπριοι Αγωνιστές Ριψοκίνδυνοι Ηγέτες) μέλη της οποίας αποτέλεσαν φλογεροί αγωνιστές της μετέπειτα ΕΟΚΑ. Τα μέλη της οργάνωσης αυτής (σχεδόν άπαντες φοιτητές της ΕΦΕΚ) με την καθοδήγηση του Παπάσταυρου Παπαγαθαγγέλου εκπαιδεύονταν σε ασκήσεις και όπλα της εποχής.

Με τον αγώνα να διεξάγεται σε όλες τις γωνιές τις Κύπρου η ΕΦΕΚ στην Αθήνα συνεχίζει το έργο της με διάφορες εκδηλώσεις και με την στήριξη πάντοτε της Εθναρχίας. Ενδεικτικά αναφέρονται σε διάφορες εφημερίδες της εποχής διαδηλώσεις και επιδόσεις ψηφισμάτων για δικαίωση του αγώνα των Κυπρίων. Παράλληλα, διοικητικά παραμένει πρόεδρος ο Πέτρος Στυλιανού μέχρι το 1955, ενώ την περίοδο 1955-56 αναλαμβάνει ο Μόδεστος Πετρίδης και εν συνεχεία για την διετία 1956-58 ο μέχρι σήμερα αγνοούμενος από το 1974 λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, Χρίστος «Τάκης» Κάιζερ. Ακολούθως πρόεδρος της ΕΦΕΚ την χρονιά 1958-1959 αναλαμβάνει ο Φρίξος Κολώτας μετέπειτα Υπουργός Γεωργίας, και την χρονιά 1959-1960 ο Χριστάκης Χατζηιωάννου.

Μετά την ανεξαρτησία

Στη συνέχεια, στην προεδρία για την περίοδο 1960-61 ανέρχεται ο Ανδρέας Παρισινός, μετέπειτα βουλευτής Λευκωσίας, ενώ για την περίοδο 1961-63 πρόεδρος διατελεί ο εκ Φιλιάς Μόρφου Ανδρέας Παναγιώτου, ιδρυτικό μέλος και μετέπειτα πρόεδρος της ΟΕΦΕΚ, και επίσης μετέπειτα βουλευτής. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εκλογές του 1962, η παράταξη "Αλλαγή" η οποία αντιτίθετο στον πρόεδρο Μακάριο και στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου., είχε εκλέξει μόνο ένα σύμβουλο Η πρώτη δεκαπενταετία ζωής και δράσης της ΕΦΕΚ Αθηνών κλείνει με την προεδρία του Φοίβου Βωβίδη (μετέπειτα πρόεδρου κυπριακού αθλητικού σωματείου) με τις αρχαιρεσίες που έγιναν στις 19 Μαΐου 1963 για την χρονιά 1963-64. Μέχρι το 1967 σε αρχαιρεσίες που γίνονταν για εκλογή του ΔΣ, επικρατούσε κατά πλειοψηφία 6 από 7 εδρών η Μακαριακή Παράταξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι την μοναδική έδρα της Ενωτικής Παράταξης τη περίοδο 65-66 κατείχε ο μ. Αλέκος Μαρκίδης. Πρόεδρος για την διετία 1964-66 είχε εκλεγεί ο Χρίστος Ηλιάδης, και την χρονιά 1966 μέχρι και τον Μάρτιο του 1967 ο Σάββας Αγρότης. Όλη την περίοδο αυτή, από το Μάιο του 1957, τα γραφεία της ΕΦΕΚ στεγαζόταν στον 4^ο όροφο του μεγάρου στην οδό Αμερικής 9, ενώ πιο πριν, η ΕΦΕΚ διοικητικά είχε σαν έδρα τη Φοιτητική Λέσχη στην οδό Ιπποκράτους 15, όπου και η διεύθυνση αυτή χρησιμοποιείτο για την αλληλογραφία.

Πρώην Προέδροι περιόδου 1949-1967

• 1949-1950 Αντώνης Θεοχαρίδης
• 1950-1951 Χριστόφορος Χριστοφίδης
• 1951-1952 Αρτέμης Χατζήπαναγης
• 1952-1953 Νίκος Γεωργίου
• 1953-1954 Πέτρος Στυλιανού
• 1954-1955 Πέτρος Στυλιανού
• 1955-1956 Μόδεστος Πετρίδης
• 1956-1957 Χρίστος (Τάκης) Κάιζερ
• 1957-1958 Χρίστος (Τάκης) Κάιζερ
• 1958-1959 Φρίξος Κολώτας
• 1959-1960 Χριστάκης (Τάκης) Χατζηιωάννου
• 1960-1961 Ανδρέας Παρισινός
• 1961-1962 Ανδρέας Παναγιώτου
• 1962-1963 Ανδρέας Παναγιώτου
• 1963-1964 Φοίβος Βωβίδης
• 1964-1965 Χρίστος Ηλιάδης
• 1965-1966 Χρίστος Ηλιάδης
• 1966-1697 Σάββας Αγρότης

Περίοδος δικτατορίας 1967-1974

Τον Μάρτιο του 1967, όπως προνοούσε και το καταστατικό, είχε προγραμματιστεί η Γενική Συνέλευση η οποία θα έκλεγε και το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της ένωσης. Πράγματι η αναβληθείσα συνέλευση προγραμματίστηκε για το Σάββατο 18 Μαρτίου 1967 όπου κατά τη διάρκειά της, και ενώ εκλεγόταν η εφορευτική επιτροπή, διακόπηκε εν μέσω επεισοδίων μεταξύ των παρατάξεων. Στη συνέχεια ορίστηκαν εκλογές για τις 27 Μαρτίου 1967, όταν και πάλι μεταξύ επεισοδίων της προηγούμενης μέρας συνεχίστηκε η διαλογή για εκλογή του νέου ΔΣ, όπου και τελικώς η "Δημοκρατική Ένωση" εκλέγει 6 σύμβουλους έναντι 1 της "Παλαιάς Νίκης". Την 31η Μαρτίου καταρτίστηκε και το νέο ΔΣ με πρόεδρο τον Περικλή Νεάρχου. Το νέο ΔΣ, αφού αμφισβητήθηκε για την επεισοδιακή εκλογή και λόγω ανατροπής κάποιων καλπών, αντικαταστάθηκε από το Πρωτοδικείο της δικτατορίας με νέο πρόεδρο τον Ανδρέα Χατζηλοΐζου και Γενικό Γραμματέα τον Ανδρέα Ροδιά. Στις 3/7/67 το ΔΣ και πάλι αντικαθίσταται αυτή τη φορά από το καθεστώς της δικτατορίας, διορίζοντας νέο ΔΣ με πρόεδρο τον Νίκο Παπανικολάου. Το ίδιο συμβαίνει και για τη νέα χρονιά, όπου το Φεβρουάριο του 1968 διορίζεται νέο συμβούλιο με πρόεδρο τον Ιωάννη Κωνσταντινίδη.

Μετά από διάφορα διαβήματα μέσω της τότε Κυπριακής Κυβέρνησης, επετράπη να γίνουν εκλογές για την ανάδειξη του νέου ΔΣ για την χρονιά 1969-1970. Οι εκλογές έγιναν στις 16/3/1969 και συμμετείχαν 3 παρατάξεις, το νεοιδρυθέν "ΔΡΑΣΙΣ", η παράταξη "ΦΟΙΝΙΞ" προκείμενη στο Βασιλιά και ο "ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ" με φιλοχουντικά στοιχεία. Νικητής ανεδείχθη η Δράσις και πρόεδρος εξελέγη ο Στέλιος Χρηστίδης. Για τη περίοδο 1970-1971 έγιναν πάλι εκλογές μεταξύ της Δράσις και του "ΠΑΛΜΟΥ", παράταξης προσκείμενης στον πρόεδρο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε και η παράταξη "Άνοδος" με ηγέτη τον Γιαννάκη Ομήρου. Πρόεδρος για τη περίοδο αυτή εξελέγη ο Θεόδωρος Παναγιώτου νυν καθηγητής Πανεπιστημίου. Στις 21/2/1971 εν μέσω επεισοδιακών εκλογών, και με αποχώρηση του "Παλμού", πρόεδρος εκλέγεται ο Νίκος Κουτσού. Με μοναδική παράταξη και πάλι της Δράσις εκλέγεται στις 12/2/1972 ο Κωνσταντίνος Παπασταύρου για πρόεδρος του ΔΣ της περιόδου 1972-73 και ακολούθως, ο Χριστόφορος Παπαχριστοφόρου στις 3/2/1973 για την περίοδο 1973-74. Ακολούθως το νέο δικτατορικό καθεστώς της χούντας του Ιωαννίδη απαγόρευσε τη λειτουργία της ΕΦΕΚ όπως και άλλων φοιτητικών συλλόγων. Μάλιστα απαγόρευσε και την επάνοδο μελών του ΔΣ στην Ελλάδα για συνέχιση των σπουδών τους. Έτσι, το Φεβρουάριο του 1974 δεν διεξήχθησαν εκλογές και παρέμεινε το ίδιο ΔΣ με τον πρόεδρο να παραμένει μέχρι τον Μάιο του 1974 όπου αναλαμβάνει χρέη προέδρου ο αντιπρόεδρος Χρίστος Αβερκίου.

Δυστυχώς το πραξικόπημα από την ελληνική χούντα και η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974 δεν άφησε αμέτοχη την ΕΦΕΚ. Αρκετοί Κύπριοι φοιτητές κατατάχθηκαν στην εφεδρεία της Εθνικής Φρουράς και μεταξύ αυτών και τα πλείστα μέλη του ΔΣ της ΕΦΕΚ. Λόγω της κατάστασης μετά την εισβολή οι περισσότεροι φοιτητές αφού είχαν καταταχθεί κανονικά παρέμειναν για αρκετό καιρό στην εφεδρεία μέχρι την σταδιακή απόλυση τους. Παράλληλα στην Αθήνα, κάποιοι φοιτητές που είχαν μείνει, δημιούργησαν, ελέω της απουσίας της ηγεσίας, συντονιστική επιτροπή με στόχο την εκλογή προσωρινής ηγεσίας μέχρι τις εκλογές του 1975. Εκλογές δεν διεξήχθησαν, λόγω διαφόρων διαφωνιών μεταξύ των φοιτητών, και το Πρωτοδικείο όρισε, σύμφωνα με τις πρόνοιες του διατάγματος 116/74, στις 6/12/1974 προσωρινό ΔΣ προερχόμενο από 7 μέλη του ΔΡΑΣΙΣ και 2 μέλη της Δ.Ε.Κ.Φ.Α. και με πρόεδρο τον μ. γιατρό Νίκο Σωτηρίου. Το προσωρινό ΔΣ παρέμεινε μέχρι τις 23/2/1975 όταν και έγιναν οι διαδικασίες για εκλογή του νέου ΔΣ.